Σε «πάγωμα» τουλάχιστον για τρεις μήνες των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας αντικειμενικής αξίας έως 300.000 ευρώ (για τον άγαμο), χωρίς να λαμβάνονται υπόψη εισοδηματικά κριτήρια, προχωρά το υπουργείο Οικονομίας, εν είδει μεταβατικού σταδίου μέχρι τη δημιουργία ενός συνολικού πλαισίου διαχείρισης των «κόκκινων» δανείων, τόσο των στεγαστικών όσο και των επιχειρηματικών.

Στην πραγματικότητα πρόκειται για επαναφορά του καθεστώτος που ίσχυε στον αρχικό «νόμο Κατσέλη», τον 3869/2010, πριν δηλαδή τη μερική άρση της αναστολής των πλειστηριασμών που επήλθε το 2013 με τον νόμο 4224/2013, ο οποίος έθεσε συγκεκριμένες προϋποθέσεις για την προστασία της πρώτης κατοικίας.

Χθες, ο αρμόδιος υπουργός Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού Γ. Σταθάκης με γραπτή δήλωσή του ανακοίνωσε ότι η κυβέρνηση προτίθεται άμεσα να νομοθετήσει την παράταση της προθεσμίας του νόμου αναφορικά με την προστασία της πρώτης κατοικίας. Στην ίδια ανακοίνωση αναφέρεται ότι «αποτελεί άμεση προτεραιότητα η δημιουργία ενός συνολικού πλαισίου διαχείρισης των «κόκκινων» στεγαστικών και επιχειρηματικών δανείων».

Η νομοθέτηση της αναστολής των πλειστηριασμών αναμένεται να γίνει μετά τις προγραμματικές δηλώσεις και την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης προς την κυβέρνηση. Κύκλοι του υπουργού Οικονομίας τόνιζαν χθες ότι δεν θα μπορούσε να προχωρήσει η νέα κυβέρνηση σε επαναφορά της ρύθμισης 4224/2013, η οποία προέβλεπε αναστολή των πλειστηριασμών κύριας κατοικίας υπό προϋποθέσεις (αντικειμενική αξία της κατοικίας έως 200.000 ευρώ και καθαρό οικογενειακό εισόδημα έως 35.000 ευρώ) για δύο λόγους: πρώτον, διότι από τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης ο ΣΥΡΙΖΑ είχε διαφωνήσει με την εν λόγω ρύθμιση Χατζηδάκη και δεύτερον, διότι στόχος του υπουργού Οικονομίας είναι στο νέο συνολικό νομοθετικό πλαίσιο που θα φέρει προς ψήφιση στη Βουλή μετά από ένα περίπου τρίμηνο να τεθούν συγκεκριμένα κριτήρια, εισοδηματικά και όχι μόνο, τα οποία προφανώς θα έχουν διαφορές.

Αν και πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας εξακολουθούν να μη γίνονται στην πραγματικότητα από τις τράπεζες, χθες κρίθηκε σκόπιμο να εκδοθεί η εν λόγω ανακοίνωση, προκειμένου να δοθεί ένα σήμα και προς τα δικαστήρια που καλούνται να εκδικάσουν σχετικές υποθέσεις.

Κι αυτό διότι ακόμη και αν η πρόθεση των τραπεζών είναι να μην προβαίνουν σε πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας, προχωρούν από την 1η Ιανουαρίου 2015 στην κατάθεση των σχετικών εγγράφων καταγγελίας των δανειακών συμβάσεων, προκειμένου να μη χάσουν τα δικαιώματά τους σε περίπτωση που υπάρχουν και άλλοι πιστωτές με απαιτήσεις από τον ίδιο δανειολήπτη και για το ίδιο ακίνητο.

Η θέσπιση της αναστολής των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας με αντικειμενική αξία ίση με το αφορολόγητο όριο απόκτησης πρώτης κατοικίας, προσαυξημένης κατά 50%, επομένως έως 300.000 ευρώ για τον άγαμο θεσπίστηκε με τον νόμο 3869/2010, ρύθμιση η οποία μέχρι τα τέλη του 2013 λάμβανε συνεχώς παρατάσεις. Για τον έγγαμο προστατεύεται η κύρια κατοικία με αντικειμενική αξία έως 375.000 ευρώ, ενώ για τον έγγαμο με δύο παιδιά προστατεύεται η κύρια κατοικία με αντικειμενική αξία έως 450.000 ευρώ.

Τον Δεκέμβριο του 2013 και υπό την ασφυκτική πίεση της τρόικας θεσπίστηκε ο νόμος 4224/2013, ο οποίος διατηρούσε μεν τη δυνατότητα δικαστικής ρύθμισης χρεών με βάση τον νόμο Κατσέλη, ενώ εισήγαγε την εναλλακτική δυνατότητα παροχής προστασίας της πρώτης κατοικίας-χωρίς υπαγωγή στον νόμο Κατσέλη- με εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια και υπό την προϋπόθεση καταβολής δόσης ίσης με το 10% του μηνιαίου εισοδήματος του δανειολήπτη. Η ισχύς του νόμου αυτού έληξε στις 31/12/2014.

Σύμφωνα με όσα ισχύουν σήμερα, η διευθέτηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών από τράπεζες για τα φυσικά πρόσωπα (για στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια) μπορεί να γίνει με δύο τρόπους:

• Στην περίπτωση μόνιμης αδυναμίας πληρωμής ο οφειλέτης μπορεί να κάνει αίτηση υπαγωγής στον νόμο 3869/2010 για δικαστική ρύθμιση χρεών, με την υποχρέωση να καταβάλει μηνιαίως τουλάχιστον 40 ευρώ. Η αίτηση υπαγωγής στον νόμο Κατσέλη εξασφαλίζει στον οφειλέτη την προστασία της κατοικίας του από πλειστηριασμούς σε πρώτη φάση μέχρι την επικύρωση της αίτησης και σε δεύτερη φάση μέχρι την έκδοση δικαστικής απόφασης.

• Τυπικά σε εφαρμογή βρίσκεται από την 1η Ιανουαρίου 2015 και ο Κώδικας Δεοντολογίας των τραπεζών, ο οποίος προβλέπει διάφορους τρόπους ρύθμισης των οφειλών σε καθυστέρηση. Ωστόσο, λόγω της κυβερνητικής αλλαγής οι τράπεζες έχουν αναστείλει την εφαρμογή του κώδικα και ανέβαλαν την αποστολή ενημέρωσης προς τους οφειλέτες.

Πηγή: Καθημερινή