Αντιμέτωπη με την πληρωμή τόκων οι οποίοι θα φτάσουν να αντιστοιχούν ακόμη και στο 9%-10% του ΑΕΠ θα βρεθεί η χώρα τα επόμενα χρόνια, ενώ το χρέος της, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις που γίνονται μετά και την υπογραφή της νέας δανειακής σύμβασης, θα φτάσει να αναλογεί ακόμη και στο 190%-200% του ΑΕΠ της χώρας.

Τέτοια ποσοστά δεν συναντώνται παρά σε ελάχιστες χώρες του πλανήτη, με χαρακτηριστικότερο ίσως παράδειγμα αυτό της Ιαπωνίας. Η δημοσιονομική «βόμβα» με την καταβολή των τόκων -η πρώτη χρονιά κατά την οποία θα κληθούμε να πληρώσουμε πάνω από 10 δισ. ευρώ μόνο σε τόκους θα είναι το 2021, ενώ το 2022 το αντίστοιχο ποσό μπορεί να εκτοξευτεί ακόμη και στα 24-25 δισ.- αλλά και η εκτόξευση του ελληνικού χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ, θα είναι δύο από τα βασικά στοιχεία της διαπραγμάτευσης που θα γίνει μετά τις εκλογές για τη διευθέτηση του ελληνικού χρέους.

Ειδικά η εκτίμηση για το ύψος στο οποίο θα εκτοξευτούν οι τόκοι -και μάλιστα χωρίς να συνυπολογίζεται το ενδεχόμενο να αυξηθούν τα επιτόκια της Ευρωζώνης μέσα στην επόμενη 7ετία- είναι και ο λόγος για τον οποίο η συντριπτική πλειονότητα των οικονομολόγων διεθνώς προβλέπει τώρα ότι θα υπάρξει διευθέτηση του ελληνικού χρέους (σ.σ.: ενδεικτική είναι η έρευνα του Bloomberg στην οποία το 94% των ερωτηθέντων οικονομολόγων δήλωσε ότι η Ελλάδα θα επιτύχει την ελάφρυνση του χρέους της).

Υστερα από μια ολιγόμηνη περίοδο συγκράτησης ή και ελαφριάς μείωσης, το ελληνικό χρέος άρχισε και πάλι να κινείται ανοδικά σε απόλυτους αριθμούς και ως ποσοστό του ΑΕΠ. Τα στοιχεία του Ιουνίου έδειξαν ότι διαμορφώθηκε στα 312,8 δισ. ευρώ έναντι 312,7 δισ. ευρώ στο τέλος Μαρτίου και 324,127 δισ. ευρώ στο τέλος Δεκεμβρίου του 2014.

Η μείωση που αποτυπώθηκε λόγω της επιστροφής των 10 δισ. ευρώ του ΤΧΣ τον περασμένο Φεβρουάριο αλλά και της προσπάθειας που καταβλήθηκε το α’ εξάμηνο να εξυπηρετηθεί το χρέος με τα όποια διαθέσιμα, θα αντιστραφεί στο 3ο και το 4ο τρίμηνο του έτους. Εκτός από τα 23 δισ. ευρώ που εκταμίευσε η Ελλάδα τον Αύγουστο στο πλαίσιο του νέου μνημονίου, αναμένονται -εφόσον προχωρήσει η αξιολόγηση- η εκταμίευση επιπλέον τριών δισ. ευρώ τον Νοέμβριο για την κάλυψη των εσωτερικών δαπανών και φυσικά η 2η δόση ύψους περίπου 10 δισ. ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.

Αυτό το ποσό, που αθροιστικά ξεπερνάει τα 35 δισ. ευρώ δεν θα μεταφερθεί αυτούσιο στο ύψος του δημόσιου χρέους, καθώς ήδη από τις αρχές Σεπτεμβρίου, έχει ξεκινήσει νέος κύκλος αποπληρωμής δόσεων τόσο προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο όσο και προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Από τις 4 Σεπτεμβρίου μέχρι και προχθές αποδόθηκαν στο ΔΝΤ 1,2 δισ. ευρώ, ενώ από σήμερα θα πρέπει να καταβληθούν επιπλέον 336 εκατ. ευρώ. Πληροφορίες από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους αναφέρουν ότι η εξυπηρέτηση του χρέους έχει εξελιχθεί ικανοποιητικά και πλέον η προσοχή εστιάζεται στο πώς θα καλυφθούν οι υποχρεώσεις για το υπόλοιπο του έτους.

Ο Οκτώβριος έχει μόνο μια πληρωμή 448 εκατ. ευρώ προς το ΔΝΤ, ενώ οι επόμενες πληρωμές συνολικού ύψους 1,2 δισεκατομμυρίου ευρώ τοποθετούνται χρονικά από τις 7 έως τις 21 Δεκεμβρίου, γεγονός που δίνει και ένα σχετικό περιθώριο να προχωρήσουν οι διαπραγματεύσεις με τους δανειστές, χωρίς να παρατηρηθούν προβλήματα με την εξυπηρέτηση του χρέους.

Καθαρή αύξηση του δανεισμού θα προέλθει τα επόμενα χρόνια εξαιτίας των δανείων που εκταμιεύτηκαν ή θα εκταμιευτούν για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, αλλά και για την πληρωμή των τόκων. Και αυτό διότι τα πρωτογενή πλεονάσματα που έχουν προϋπολογιστεί βάσει του μνημονίου για την περίοδο 2015-2018 θα υπολείπονται σημαντικά έναντι της δαπάνης για τους τόκους.

Συνολικά, το διάστημα 2016-2018 θα χρειαστούν περισσότερα από 17 δισ. ευρώ για τόκους, ακόμη κι αν δεν αυξηθούν τα επιτόκια στην Ευρωζώνη.

Η κορύφωση στο ύψος του δημόσιου χρέους αναμένεται μέσα στο 2017, χρονιά κατά την οποία θα έχει ήδη αποτυπωθεί ο νέος δανεισμός για τις τράπεζες, ενώ τα πρωτογενή πλεονάσματα θα είναι αισθητά μικρότερα σε σχέση με την ανάγκη για τους τόκους. Το 2016 προβλέπεται πλεόνασμα μόλις 0,5% του ΑΕΠ ήτοι περίπου 900 εκατ. ευρώ, όταν οι τόκοι θα ξεπεράσουν τα έξι δισ. ευρώ.

Και το 2017, όμως, που οι τόκοι θα είναι επίσης περισσότεροι από έξι δισ., το πρωτογενές πλεόνασμα θα είναι 1,7% του ΑΕΠ (βάσει στόχου) ή περίπου 3-3,5 δισ. ευρώ. Μέσα στο 2017 το ίδιο το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εκτιμά ότι το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ θα κινηθεί προς το 200% του ΑΕΠ ανάλογα βέβαια και με την πορεία της οικονομίας τα επόμενα 2-3 χρόνια.

16,58 δισ. έως το 2018

Από τα αναλυτικά στοιχεία του χρέους προκύπτει ότι το 2016 θα πρέπει να δοθούν 5,58 δισ. ευρώ κυρίως προς ΔΝΤ και ΕΚΤ, για το 2017 οι υποχρεώσεις φτάνουν στα 7,5 δισ. ευρώ, ενώ για το 2018 οι λήξεις ξεπερνούν τα 3,5 δισ. ευρώ.

2021-2023: Η «καυτή» τριετία

Η διαπραγμάτευση περί της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους -θέμα στο οποίο αναφέρθηκε και ο υπηρεσιακός υπουργός Οικονομικών κατά το Eurogroup του περασμένου Σαββατοκύριακου- πέρα από το να καθησυχάσει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προκειμένου να συμμετάσχει στη χρηματοδότηση των 86 δισ. ευρώ, θα πρέπει να αποσκοπεί και στην αισθητή μείωση της απαιτούμενης δαπάνης για τους τόκους, ειδικά μετά το 2020. Το ποσό των τόκων έχει συσσωρευτεί για την επόμενη 10ετία λόγω της περιόδου χάριτος που δόθηκε στην Ελλάδα με το 2ο μνημόνιο. Η περίοδος χάριτος, όμως, είχε να κάνει μόνο με τη μη καταβολή δόσεων και τόκων κατά τα χρόνια της ύφεσης.

Οι τόκοι έχουν υπολογιστεί κανονικά και θα πρέπει να πληρωθούν κατά κύριο λόγο την 3ετία 2021-2023. Με δεδομένο ότι σε αυτά τα χρόνια συσσωρεύεται μια δαπάνη άνω των 45 δισ. ευρώ, ο διάλογος θα περιστραφεί στο κατά πόσο αυτό το ποσό θα μπορέσει να μειωθεί αισθητά ώστε να γίνει διαχειρίσιμο. Οι προτάσεις έχουν ήδη πέσει στο τραπέζι: μείωση επιτοκίου, σύνδεση της ετήσιας δαπάνης για τόκους με το ΑΕΠ της Ελλάδας, νέα περίοδος χάριτος ή ακόμη μεγαλύτερη επιμήκυνση στη διάρκεια αποπληρωμής του χρέους.

Στο τραπέζι θα πέσει ακόμη και το είδος του επιτοκίου, καθώς από το συνολικό χρέος των 312 δισεκατομμυρίων ευρώ, ποσοστό 66% είναι εκφρασμένο σε κυμαινόμενο επιτόκιο και συνδεδεμένο κατά κύριο λόγο με το Euribor, το οποίο είναι στα χαμηλότερα δυνατά επίπεδα.

naftemporiki.gr

Γίνεται το πρωτογενές πλεόνασμα να έχει εκτιναχτεί στα 3,8 δισεκατομμύρια ευρώ παρά το γεγονός ότι η υστέρηση στα έσοδα –κατά κύριο λόγο στα φορολογικά- υπερβαίνει πλέον τα 4,2 δισεκατομμύρια ευρώ;

Γίνεται είναι η απάντηση αν το δημόσιο εξακολουθεί να μην πληρώνει παρά μόνο τα απολύτως απαραίτητα βυθίζοντας σε οικονομικό χάος όσους συναλλάσσονται μαζί του.

Τα στοιχεία που δημοσίευσε χθες το υπουργείο Οικονομικών για την εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού στο 8μηνο, δείχνουν ότι το οικονομικό επιτελείο που θα αναλάβει –καλώς εχόντων των πραγμάτων- από την επόμενη εβδομάδα, θα βρεθεί αντιμέτωπο με έναν τεράστιο πονοκέφαλο. Παρά την αναθεώρηση του στόχου για τον προϋπολογισμό του 2015 –εκεί που ήταν να εμφανίσουν πρωτογενές πλεόνασμα 3% του ΑΕΠ τώρα καλούμαστε να κλείσουμε τη χρονιά με έλλειμμα 0,25% του ΑΕΠ- τα οικονομικά αποτελέσματα είναι τέτοια που να δημιουργούν έντονο προβληματισμό σχετικά με το κατά πόσο είναι εφικτό ακόμη και αυτό το μικρό αρνητικό αποτέλεσμα.

Ο λόγος; Τον Αύγουστο εισπράχθηκε –ύστερα από παράταση ενός μήνα- η 1η δόση του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων ύψους άνω του 1,1 δισεκατομμυρίου ευρώ. Αυτό ήταν προγραμματισμένο να συμβεί τον Ιούλιο. Παρά λοιπόν το γεγονός ότι τον Αύγουστο μπήκε στα ταμεία ένα πολύ μεγάλο έσοδο το οποίο δεν ήταν προγραμματισμένο, τα έσοδα συνέχισαν να αποκλίνουν έναντι των στόχων. Περί τα 210 εκατομμύρια ευρώ ήταν το άνοιγμα στα έσοδα του Αυγούστου με αποτέλεσμα η συνολική υστέρηση των καθαρών εσόδων να έχει φτάσει πλέον στα 4,2 δισεκατομμύρια ευρώ.

Σε στάση πληρωμών το Δημόσιο

Πώς καλύφθηκε –ταμειακά- μέχρι τώρα αυτό το πολύ μεγάλο έλλειμμα στα έσοδα; Πώς ανακοινώθηκε χθες πρωτογενές πλεόνασμα 3,8 δισεκατομμυρίων ευρώ στο 8μηνο; Με την «στάση πληρωμών». Το δημόσιο έπρεπε να έχει πληρώσει στο 8μηνο 4,7 δισεκατομμύρια ευρώ περισσότερα από αυτά που έχει πληρώσει. Μόνο τον Αύγουστο, άφησε απλήρωτες επιπλέον υποχρεώσεις περίπου 270 εκατ. ευρώ. Το πιθανότερο είναι ότι δεν μπορούσε να κάνει διαφορετικά καθώς τα ταμειακά προβλήματα δεν έχουν λυθεί παρά το γεγονός ότι υπεγράφη η συμφωνία.

Τα συνολικά φορολογικά έσοδα θα πρέπει να ξεπεράσουν τα 20 δισεκατομμύρια ευρώ σε τέσσερις μήνες ή πέντε δισεκατομμύρια ευρώ τον μήνα.
Μπροστά μας έχουμε ένα δύσκολο τετράμηνο –Σεπτέμβριος Δεκέμβριος- το οποίο είναι γεμάτο από υποχρεώσεις. Με την υπερσυσσώρευση φορολογικών βαρών –μέχρι το τέλος του έτους πρέπει να πληρωθούν τουλάχιστον 10 δισεκατομμύρια ευρώ μέσω των ειδοποιητηρίων που θα αποσταλούν (ΕΝΦΙΑ, υπόλοιπες δόσεις φόρων εισοδήματος, κλπ) ενώ τα συνολικά φορολογικά έσοδα θα πρέπει να ξεπεράσουν τα 20 δισεκατομμύρια ευρώ σε τέσσερις μήνες ή πέντε δισεκατομμύρια ευρώ τον μήνα.

Με τον πήχη να ανεβαίνει τόσο ψηλά, με το δημόσιο να μην πληρώνει τις υποχρεώσεις του, με την ύφεση να έχει επιστρέψει στην οικονομία και τα capital controls να παραμένουν ενεργά, είναι αμφίβολο κατά πόσο ένας τόσο «σκληρός» στόχος θα μπορέσει να επιτευχθεί. Η όποια αστοχία όμως, θα «κοστίσει» καθώς το όποιο άνοιγμα κατά τη φετινή εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού, θα μεταφερθεί ως επιπλέον βάρος στο επόμενο έτος κάτι που σημαίνει απειλή και νέων μέτρων δημοσιονομικού χαρακτήρα.

thetoc.gr

Η νέα ελληνική κυβέρνηση, που αναμένεται να αναλάβει καθήκοντα μετά τις επικείμενες εκλογές, πρέπει να τηρήσει τη συμφωνία διάσωσης των 85 δισεκ. ευρώ και, εάν το πρόγραμμα παραμείνει σε καλό δρόμο, η χαλάρωση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων μπορεί να μην είναι μακριά.

"Έχουν μπει οι βάσεις για τη σταδιακή χαλάρωση των capital controls", δήλωσε ο Κονστάνσιο σε συνέντευξή του στο Reuters. "Θα αρθούν όπως και στην Κύπρο".
Ο ίδιος πρόσθεσε ότι το ελληνικό χρέος δεν θα πρέπει να εξετάζεται με απλά ποσοστά και εκτιμά ότι οι απόψεις, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), θα συγκλίνουν όταν συζητηθεί η βιωσιμότητα του χρέους κατά την πρώτη αξιολόγηση.

"Τα κράτη-μέλη έχουν αρνηθεί ένα κούρεμα και ασφαλώς ελπίζω ότι δεν θα είναι απαραίτητο δεδομένων των αριθμών" πρόσθεσε ο Κονστάνσιο. "Όσο περισσότερο ψάχνει κανείς τους αριθμούς, τόσο περισσότερο φαίνεται να εξάγεται αυτό το συμπέρασμα".

ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΧΑΛΑΡΩΣΗ
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει περιθώρια να αγοράσει περισσότερα ομόλογα, καθώς η ποσοτική χαλάρωσή της ήταν μικρή σε σύγκριση με αντίστοιχα προγράμματα σε άλλες χώρες, δήλωσε ο Κονστάνσιο, προσθέτοντας ότι η Ευρώπη χρειάζεται επίσης να ανεβάσουν ταχύτητα η αμερικανική και η κινεζική οικονομία.
Οι αγορές ομολόγων, που ξεκίνησαν τον Μάρτιο για να βγει η ευρωζώνη από τον αποπληθωρισμό, βοήθησαν την Ευρώπη να ξεπεράσει την ελληνική και την κινεζική αναταραχή, αλλά ο πληθωρισμός στη ζώνη του ευρώ θα μπορούσε και πάλι να επιστρέψει σε αρνητικό έδαφος κατά τους προσεχείς μήνες, άρα η τράπεζα είναι έτοιμη να αυξήσει το μέγεθος, τη σύνθεση και τη διάρκεια του προγράμματος, εάν χρειαστεί, είπε ο Κονστάνσιο.

Κάνοντας μια σύγκριση με άλλες μεγάλες κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο, ο Κονστάνσιο είπε το ευρωπαϊκό πρόγραμμα είναι μικρότερο από αγορές ομολόγων που έγιναν στο παρελθόν, ιδιαίτερα από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Federal Reserve) και την Τράπεζα της Ιαπωνίας.

"Το συνολικό ποσό που έχουμε αγοράσει αντιπροσωπεύει το 5,3% του ΑΕΠ της ευρωζώνης, ενώ αυτό που η Fed έχει κάνει αντιπροσωπεύει σχεδόν το 25% του αμερικανικού ΑΕΠ των ΗΠΑ, αυτό που έχει κάνει η Τράπεζα της Ιαπωνίας αντιπροσωπεύει το 64% του ιαπωνικού ΑΕΠ και αυτό που έχει κάνει το Ηνωμένο Βασίλειο το 21% του βρετανικού ΑΕΠ", δήλωσε ο Κονστάνσιο.
"Άρα απέχουμε πολύ από αυτό που έχουν κάνει οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες", είπε ο Κονστάνσιο. "Αυτό δεν είναι ένα σημείο αναφοράς ... (αλλά) υπάρχει περιθώριο, εάν παραστεί ανάγκη".

Ωστόσο, ο Κονστάνσιο απέρριψε την κριτική κάποιων ότι η ποσοτική χαλάρωση δεν αποδίδει, μιλώντας για τις βελτιωμένες προσδοκίες για τον πληθωρισμό, την αύξηση του τραπεζικού δανεισμού και τη μείωση του κόστους δανεισμού, παρά την αναταραχή στις χρηματοπιστωτικές αγορές.

Ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ είπε επίσης ότι η τράπεζα θα πρέπει να παραβλέψει την αστάθεια στις αγορές ακόμη και αν αναταράξεις τους είναι τώρα εντονότερες από ό, τι στο παρελθόν.
"Η νομισματική πολιτική δεν αφορά τη ρύθμιση της μεταβλητότητας στις χρηματοπιστωτικές αγορές", είπε ο Κονστάνσιο. "Οι κεντρικές τράπεζες θα πρέπει να είναι ανεξάρτητες από τις χρηματοπιστωτικές αγορές και να μην ακολουθούν όλες τις διακυμάνσεις τους".

Αναφερόμενος σε αβεβαιότητες, ο Κονστάνσιο είπε ότι πολλά εξαρτώνται από τις ΗΠΑ και την Κίνα.

"Χρειαζόμαστε μια ισχυρή ανάκαμψη στις ΗΠΑ", δήλωσε ο Κονστάνσιο. "Η Κίνα μπορεί ακόμα να σταθεροποιήσει την κατάστασή της και η διατήρηση της ανάπτυξης πάνω από το 6% είναι εφικτή βραχυπρόθεσμα".

Ο Κονστάνσιο παρότρυνε επίσης την Ευρώπη να δεχθεί μετανάστες για μην συρρικνωθεί περαιτέρω το εργατικό της δυναμικό, λέγοντας ότι χρειάζεται περισσότερους εργαζομένους για να τονώσει την οικονομική της ανάπτυξη.

e-typos.com