Τρόπους ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους σε καθαρά τεχνικό επίπεδο διερευνά ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM), σύμφωνα με ανακοίνωσή του.

Ο ESM είχε ανακοινώσει από τον Αύγουστο του 2015 πως οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης είναι έτοιμοι να εξετάσουν, εάν χρειαστεί, περαιτέρω μέτρα προκειμένου να καταστεί το χρέος της Ελλάδα βιώσιμο.

Ως προϋπόθεση είχε θέσει τη συμμόρφωση της Ελλάδας με τις υποχρεώσεις της για μεταρρυθμίσεις σύμφωνα με το πρόγραμμα του ESM, αποκλείοντας οποιαδήποτε περίπτωση ονομαστικού κουρέματος.

«Υπό το πρίσμα αυτής της δέσμευσης, ο ESM έχει αρχίσει να εξετάζει πιθανούς τρόπους σε καθαρά τεχνικό επίπεδο», αναφέρει η ανακοίνωση του Μηχανισμού και προσθέτει: «Αυτές οι επιλογές δεν έχουν συζητηθεί σε πολιτικό επίπεδο. Οποιαδήποτε απόφαση για περαιτέρω μέτρα ελάφρυνσης του φορτίου χρέους της Ελλάδας, μπορεί να ληφθεί μόνο μέσω ομόφωνης ψηφοφορίας μεταξύ των κρατών-μελών της ευρωζώνης».

Ωρολογιακή βόμβα που υπερβαίνει τα 21,8 δισ ευρώ, έχει δημιουργηθεί στην Κοινωνική Ασφάλιση, δημιουργώντας σοβαρά προβλήματα στη λειτουργία των Ταμείων.

Τα περισσότερα χρέη έχουν συσσωρευτεί προ κρίσης, από τη διαδικασία που είχε θεσμοθετηθεί να δημιουργούν οι ασφαλιστικοί φορείς, οφειλές ο ένας, στον άλλο. Για παράδειγμα το ΙΚΑ, έχει δημιουργήσει τεράστιες οφειλές προς τον ΟΑΕΔ, ενώ παλαιότερα η ίδια πρακτική ακολουθήθηκε και προς τον πρώην ΟΕΚ (Εργατική Κατοικία) και ΟΕΕ (Εργατική Εστία). Επίσης, οι απώλειες εσόδων που καταγράφουν τα τελευταία έτη, τα Ταμεία, οδηγούν σε συσσώρευση χρεών, για να καλυφθούν οι ανελαστικές δαπάνες τους (πχ καταβολή συντάξεων).

Πιο αναλυτικά, τα χρέη των Ταμείων εντοπίζονται από τις εξής αιτίες:

- Οι οφειλές του ενός ασφαλιστικού φορέα προς τον άλλο, ανέρχονται στα 12,8 δισ ευρώ. Από αυτά, περίπου 11 δισ ευρώ αφορούν σε οφειλές που έχει δημιουργήσει μόνο το ΙΚΑ. Το χρέος δημιουργήθηκε επειδή τα ταμεία εισέπρατταν επί σειρά ετών, αλλά δεν απέδιδαν στο σύνολό τους τις εισφορές προς άλλους φορείς, επιδιώκοντας έτσι να χρηματοδοτούν τις δικές τους ταμειακές ανάγκες.

- Οι περίπου 330.000 αιτήσεις συνταξιοδότησης που εκκρεμούν, έχουν δημιουργήσει χρέος της τάξης των 4 δισ ευρώ, με τον χρόνο έκδοσης της σύνταξης να ξεπερνάει, σε κάποιες περιπτώσεις διαδοχικής ασφάλισης, ακόμα και τα 2 χρόνια.

- Οι αποφάσεις Ανωτάτων Δικαστηρίων της χώρας, τα οποία έκριναν ως αντισυνταγματικές τις μειώσεις συντάξεων, δημιουργούν άνοιγμα έως 5,2 δισ ευρώ, ετησίως.

Τα δύο Ανώτατα Δικαστήρια, το Συμβούλιο της Επικρατείας και το Ελεγκτικό Συνέδριο, έχουν κρίνει ως αντισυνταγματικό το σύνολο σχεδόν των περικοπών που έχουν γίνει στις συντάξεις και των επιβαρύνσεων στους συνταξιούχους από την αρχή της κρίσης. Αν σε όλα τα παραπάνω προστεθούν και τα 12 δισ ευρώ, που χάθηκαν από τα Ταμεία, ελέω PSI, γίνεται αντιληπτό γιατί οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, βρίσκονται στα πρόθυρα της οικονομικής ασφυξίας.

www.dikaiologitika.gr

Μπρα ντε φερ ανάμεσα στην Κομισιόν και το ΔΝΤ με αφορμή τη διαχείριση του ελληνικού χρέους αναμένεται στην Ουάσιγκτον, στο περιθώριο της εαρινής συνόδου του Ταμείου.

Ήδη, όπως αναφέρει η γερμανική οικονομική εφημερίδα Handelsblatt στην έντυπη έκδοσή της, οι σχέσεις μεταξύ των δυο πλευρών δεν ήταν ποτέ χειρότερες. Από τις πηγές της στις Βρυξέλλες η εφημερίδα μεταφέρει ένα κλίμα οργής και κάνει λόγο ακόμη και για εκβιασμό, δεδομένου ότι η γερμανική βουλή επιμένει στη συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα.

Διαφορετικές προσεγγίσεις Ευρώπης - ΔΝΤ
Στην εβδομαδιαία συνάντησή τους την περασμένη Τρίτη (12.04), οι 28 επίτροποι συζήτησαν διεξοδικά για το κακό κλίμα ανάμεσα στους διεθνείς δανειστές της Ελλάδας. Αναφέρθηκαν δύο πιθανές αιτίες: ορισμένοι υποστήριξαν ότι η άτεγκτη στάση του ΔΝΤ γίνεται για λόγους διαπραγματευτικής τακτικής για να πιέσει τους Ευρωπαίους να συναινέσουν σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ελάφρυνση του χρέους.

Άλλοι πάλι διατύπωσαν την άποψη ότι η απομάκρυνση του ΔΝΤ από το ελληνικό πρόγραμμα διάσωσης έχει ήδη αποφασιστεί και το Ταμείο ψάχνει απλά το κατάλληλο πρόσχημα. Ιδιαίτερα ο πρόεδρος της Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ είναι οργισμένος με την Κριστίν Λαγκάρντ, την οποία θα συναντήσει στην Ουάσιγκτον. Της προσάπτει ότι επιμένει στην περσινή εκτίμηση ότι το ελληνικό ΑΕΠ θα συρρικνωθεί στο 2,7% και όχι στο ποσοστό που θα ανακοινώσει η Eurostat για το 2015, δηλαδή στο 0,3%.

Σε αυτή τη διαφορά οφείλονται οι αρνητικές προοπτικές για την ελληνική οικονομία στην πρόσφατη έκθεση του Ταμείου σε αντίθεση με τις ευρωπαϊκές. Οι διαφορές τροφοδοτούν και διαφορετικές προσεγγίσεις των δύο πλευρών σε ό,τι αφορά τη διαχείριση του δημόσιου χρέους. Η Κριστίν Λαγκάρντ δεν θεωρεί ότι ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος του 3,5% το 2018 είναι ρεαλιστικός σε αντίθεση με τους ευρωπαίους δανειστές. Η διέξοδος που ίσως επιχειρηθεί στη Ουάσιγκτον είναι ένα «εν αναμονή» πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων που θα ψηφιστεί στην ελληνική βουλή και θα τεθεί σε ισχύ μόνο εάν η Αθήνα δεν επιτύχει τους δημοσιονομικούς στόχους.
Πάντως ο γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε αναχώρησε για την Ουάσιγκτον διαβεβαιώνοντας ότι δεν τίθεται θέμα ελάφρυνσης του χρέους. Στήριξη παίρνει από τον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ. Πρόθεσή του είναι να κάνει σαφές στην Λαγκάρντ ότι για τους Ευρωπαίους ονομαστικό κούρεμα χρέους είναι εκτός συζήτησης.
Οργισμένος ο Γιούνκερ με τη Λαγκάρντ
Στο μεταξύ, διαφαίνεται σύγκλιση απόψεων για το πώς θα μπορούσε να διαμορφωθεί πιθανή ελάφρυνση του χρέους. Η Handelsblatt επικαλείται δικές της πηγές που αναφέρουν ότι ΕΕ, ΕΚΤ και ΔΝΤ εκπονούν διάφορα σενάρια και η ευρωζώνη είναι διατεθειμένη να κάνει για άλλη μια φορά παραχωρήσεις προς την Ελλάδα, αλλά περιορισμένες. Ένα εξ αυτών περιλαμβάνει την επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων κατά 10 ή και 20 χρόνια. Ο μέσος όρος ωρίμανσης δανείων από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) κυμαίνεται στα 30 χρόνια. Συζήτηση ανάμεσα στους Ευρωπαίους και το ΔΝΤ γίνεται και για τη σταθεροποίηση των επιτοκίων στα σημερινά ιστορικά χαμηλά επίπεδα.

Ένα άλλο σενάριο είναι η μεταφορά των διμερών δανείων με την Ελλάδα στον ESM, κάτι πιθανό μεν, ωστόσο πολιτικά πολύπλοκο. Διότι, μεταξύ άλλων, θα πρέπει να το εγκρίνει η γερμανική βουλή. Στις συζητήσεις συμπεριλαμβάνεται και η παραχώρηση κερδών που θα επιτύχουν τα επόμενα χρόνια η ΕΚΤ και οι εθνικές τράπεζες με ελληνικά ομόλογα, μια συμφωνία που υπήρχε στο δεύτερο πρόγραμμα. Κάτι τέτοιο θα μείωνε τις ανάγκες αναχρηματοδότησης της Ελλάδας.

Οροφή χρέους στο 15%;
Όλα αυτά τα μέτρα θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν θεωρητικά τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Οι διεθνείς δανειστές δεν θέλουν όμως να εξετάζουν μόνο το ύψος του χρέους, που δεν έχει και τόση σημασία λόγω των ιδιαίτερα ευνοϊκών, χαμηλών επιτοκίων. Αντ΄αυτού επιδιώκουν να στραφεί η συζήτηση στις δαπάνες εξυπηρέτησής του, με ορισμό οροφής χρέους που να μην ξεπερνά το 15 μέχρι 20% του ΑΕΠ. Στο άρθρο της Handelsblatt δεν διευκρινίζεται εάν περιλαμβάνονται και τα έντοκα γραμμάτια, όπως επιθυμεί η ελληνική πλευρά.

deutsche welle

Αναπόφευκτο είναι το κούρεμα του ελληνικού χρέους όπως απεφάνθησαν επιφανή γερμανικά Ινστιτούτα στην εαρινή τους έκθεση.

Μεταξύ των Ινστιτούτων και αυτό των Οικονομικών Μελετών του Μονάχου (Ifo), το γερμανικό Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών του Βερολίνου (DIW) και το Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών του Χάλε (IWH).

Η έκθεση συντάσσεται για να χρησιμοποιηθεί από τη γερμανική κυβέρνηση για τις δικές της οικονομικές προβλέψεις, σύμφωνα με την εφημερίδα «Die Welt».

Οι οικονομολόγοι αυτών των ερευνητικών ιδρυμάτων συγκλίνουν σαφώς στην άποψη ότι η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να εξυπηρετήσει το χρέος της και προβλέπουν ότι θα γίνει κούρεμα του ελληνικού χρέους. 

«Το κούρεμα του χρέους σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, είναι απλώς αναπόφευκτο» είπε στην γερμανική εφημερίδα ο επικεφαλής του μακροοικονομικού τμήματος του Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών του Χάλε (IWH) Ολιβερ Χόλτενμέλερ, ο οποίος πρόσθεσε ότι «προς το παρόν αναβάλλεται απλώς η αντιμετώπιση των προβλημάτων».

Ειδικότερα, ο Τίμο Βόλμερχόιζερ, οικονομικός επικεφαλής του Ινστιτούτου Οικονομικών Μελετών του Μονάχου (Ifo) θέτει -όπως πάντα το συγκεκριμένο Ινστιτούτο- και θέμα εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη ως εναλλακτική για την Ελλάδα: «Υπάρχει η δυνατότητα εξόδου της χώρας από το ευρώ και εκτός ευρώ να αυξήσει την ανταγωνιστικότητά της», κάτι το οποίο όμως δεν συμμερίζονται όλοι οι εμπειρογνώμονες της έκθεσης: «Αμφιβάλλω ότι οι θεσμοί της νομισματικής Ενωσης είναι τόσο σταθεροί ώστε να αντέξουν της έξοδο ενός κράτους μέλους» λέει στην εφημερίδα «Die Welt» ο Φέρντιναντ Φίχτνερ, οικονομικός επικεφαλής του γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών του Βερολίνου (DIW).

Πάντως, καταλήγει η έκθεση, όπως και να εξελιχθεί η κατάσταση στην Ελλάδα δεν αναμένεται να έχει επιπτώσεις στη γερμανική οικονομία.