Αναδρομικά ποσά που φτάνουν συνολικά τα 2,5 δισ ευρώ και όχι 3,9 δισ ευρώ όπως είχε αρχικά υπολογιστεί φαίνεται ότι θα επιστρέψει η κυβέρνηση στους συνταξιούχους χωρίς να περιλαμβάνονται οι συνταξιούχοι δημόσιοι υπάλληλοι και οι επικουρικές συντάξεις.

Ειδικότερα τόσο νομικοί όσο και στελέχη του υπουργείου Εργασίας υπογραμμίζουν ότι η απόφαση δεν αφορά τους δημοσίους υπαλλήλους και δεν συμπεριλαμβάνονται οι επικουρικές συντάξεις, παρότι το ΕΤΕΑΕΠ ήταν διάδικος και είχε κάνει αυτοτελή πρόσθετη παρέμβαση στη δίκη.

Κάτι τέτοιο σημαίνει ότι η επιστροφή των αναδρομικών δεν ξεπερνά τα 2,5 δισ. ευρώ από τα 3,9 δισ. που είχε υπολογιστεί αρχικά από τον ΕΦΚΑ για το 11μηνο Ιούλιος 2015 - Μάιος 2016 για την καταβολή των αναδρομικών στο σύνολο των συνταξιούχων και σε αυτούς που έχουν υποβάλει αγωγές.

Το οικονομικό επιτελείο, το οποίο περιμένει το πλήρες κείμενο της απόφασης του ΣτΕ εξετάζει την οριζόντια επιστροφή των αναδρομικών σε όλους τους συνταξιούχους, προκειμένου να μην υπάρξει νέο μπαράζ προσφυγών στη δικαιοσύνη.

Μέχρι σήμερα δεν έχει προσδιοριστεί το ύψος των αναδρομικών, αλλά και ο τρόπος και ο χρόνος καταβολής των ποσών που αντιστοιχούν σε περικοπές που ενώ είχαν κριθεί αντισυνταγματικές, δεν σταμάτησαν να εφαρμόζονται.

Επί τάπητος έχουν τεθεί και διάφορα σενάρια αποπληρωμής σε ετήσιες ή εξαμηνιαίες δόσεις, σε βάθος 3, 5 ή 6 ετών.

Επί τάπητος έχει τεθεί στο παρελθόν και η αποπληρωμή των αναδρομικών σε έως και 72 μηνιαίες δόσεις. Να σημειωθεί ότι οι όποιες ανακοινώσεις φαίνεται ότι θα γίνουν από τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.

Τα ποσά των αναδρομικών ξεκινούν από 660 ευρώ και φτάνουν τις 7.000 ευρώ προκειμένου να επιστραφούν οι 11 μήνες εφαρμογής των περικοπών από τον Ιούνιο του 2015 έως και τον Μάιο του 2016. Μάλιστα, υπάρχουν και περιπτώσεις ασφαλισμένων που δικαιούνται έως και 10.000 ευρώ, καθώς λαμβάνουν περισσότερες από δυο συντάξεις.

Δημόσιοι υπάλληλοι
Η απόφαση αυτή του ΣτΕ αφορά τους συνταξιούχους αποκλειστικά και μόνο των πρώην φορέων αρμοδιότητας του Υπουργείου Εργασίας (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ κλπ) καθώς οι συνταξιούχοι του Δημοσίου περιμένουν σχετικές αποφάσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Συγκεκριμένα :

- Όσοι είχαν προσφύγει δικαστικά έως τον 6/2015 θα λάβουν αναδρομικά από τη στιγμή που προσέφυγαν έως τον Μάιο του 2016

- Όσοι έχουν προσφύγει δικαστικά μετά τον 6/2015 (είναι η πλειοψηφία) θα λάβουν αναδρομικά από τον 6/2015 έως και τον 5/2016 (11μηνο)

- Όσοι δεν έχουν ασκήσει σχετικά ένδικα μέσα θα περιμένουν την πολιτική απόφαση της κυβέρνησης η οποία σε πρώτη φάση αφήνει να εννοηθεί ότι θα αποδώσει στο σύνολο των συνταξιούχων το 11μηνο. Οι συγκεκριμένοι έχουν ακόμη χρόνο να προσφύγουν δικαστικά καθώς δεν έχει ακόμη παρέλθει η 5ετία της παραγραφής.

Για τους συνταξιούχους του δημοσίου αρμόδιο είναι το Ελεγκτικό Συνέδριο εκτός εάν η κυβέρνηση δώσει μια συνολική πολιτική λύση στο θέμα. Βέβαια όπως αναφέρουν νομικοί κύκλοι η απόφαση του ΣτΕ θα επηρεάσει και τους δικαστές του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Ποσά διεκδικήσεων
Τα αναδρομικά των συνταξιούχων διαμορφώνονται ως εξής:

Συνταξιούχοι ΔΕΚΟ-τραπεζών:

από 1.370 έως 7.800 ευρώ στις κύριες συντάξεις

από 1.510 έως 2.648 ευρώ στις επικουρικές

Συνταξιούχοι ΕΤΑΑ ( πρώην ΤΣΑΥ ,ΤΣΜΕΔΕ,ΤΑΝ) που έχουν και σύνταξη από το Δημόσιο:

από 2.190 έως 6.040 ευρώ στις κύριες συντάξεις

έως 2.600 ευρώ στις επικουρικές ( πλην ΤΣΑΥ που δεν έχουν επικουρική).

Συνταξιούχοι Δημοσίου και απόστρατοι:

από 1.340 έως 4.660 ευρώ στις κύριες συντάξεις

από 1.338 έως 2.698 ευρώ στις επικουρικές.

Συνταξιούχοι πρ. ΙΚΑ:

από 1.340 έως 4.560 ευρώ στις κύριες συντάξεις

από 1.403 έως 1.688 ευρώ στις επικουρικές.

Συνταξιούχοι πρ. ΟΑΕΕ( που έχουν μόνο κύρια σύνταξη):

από 1.490 έως 3.450 ευρώ.

Συνταξιούχοι ΝΑΤ:

από 1.870 έως και 3.800 ευρώ στις κύριες συντάξεις

από 906 έως 1.753 ευρώ στις επικουρικές.

Χαμηλοσυνταξιούχοι (ΟΓΑ και άλλων Ταμείων ) με μία σύνταξη ή άθροισμα συντάξεων κάτω από 1.000 ευρώ επιστροφή δώρων κύριας σύνταξης από 360 έως 800 ευρώ και δύο επιπλέον επικουρικές συντάξεις.

Τα ποσά των αναδρομικών αφορούν:

1. Τη μείωση κατά 12% στο τμήμα της κύριας σύνταξης που υπερέβαινε την 31/12/2014 τα 1.300 €.

2. Τη μείωση από το 1ο ευρώ στο άθροισμα κύριας και επικουρικής με κλίμακα 5%, 10%, 15%, 20% για αθροιστικά ποσά 1.000 €, 1.500 €, 2.000 € και 3.000 € αντίστοιχα.

3. Την πλήρη περικοπή των Δώρων Χριστουγέννων, Πάσχα και επιδόματος αδείας που για τις κύριες συντάξεις ήταν στο ποσό των 800 € συνολικά.

Την επόμενη εβδομάδα θα γίνουν οι ανακοινώσεις από τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη για τον τρόπο και τον χρόνο καταβολής των αναδρομικών των συνταξιούχων, όπως δήλωσε στον ΣΚΑΪ ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Στέλιος Πέτσας.

Ο κ. Πέτσας τόνισε ότι η κυβέρνηση σέβεται τις αποφάσεις των δικαστηρίων και μελετά το συνολικό κόστος. Πρόσθεσε, δε, ότι δεν υπάρχει λόγος να κάνουν προσφυγές οι συνταξιούχοι καθώς την επόμενη εβδομάδα θα ακούσουν από τον πρωθυπουργό μια οριζόντια λύση .

Επιπλέον, όπως μετέδωσε το MEGA, την ερχόμενη εβδομάδα ο κ. Μητσοτάκης θα μεταβεί στο υπουργείο Εργασίας και παρουσία του υπουργού Γιάννη Βρούτση, θα παρουσιάσει επίσημα την ψηφιακή σύνταξη. Την ίδια ημέρα θα εκδοθούν ηλεκτρονικά -μέσω ολιγόλεπτης διαδικασίας- 3.000 συντάξεις.

Η εγκύκλιος για τις ψηφιακές συντάξεις
Υπενθυμίζεται ότι εγκύκλιο για την ψηφιακή διαδικασία απονομής συντάξεων εξέδωσε πρόσφατα ο Ηλεκτρονικός Εθνικός Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης.

Η εγκύκλιος ορίζει τα εξής:

1. Οι αιτήσεις για την απονομή σύνταξης, λόγω γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου ασφαλισμένου ή συνταξιούχου, υποβάλλονται πλέον υποχρεωτικά στην ηλεκτρονική υπηρεσία ψηφιακής απονομής σύνταξης «ΑΤΛΑΣ», μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr). Για κάθε παροχή υποβάλλεται ξεχωριστή αίτηση από τους ασφαλισμένους των φορέων, κλάδων, τομέων και λογαριασμών, που εντάχθηκαν στον e-ΕΦΚΑ.

Στην ιστοσελίδα του e-ΕΦΚΑ λειτουργεί η εφαρμογή «Ηλεκτρονική Υπηρεσία Υποβολής Αίτησης Συνταξιοδότησης», που υποστηρίζει την υποβολή αιτήσεων συνταξιοδότησης όλων των κατηγοριών. Μέρος της υπηρεσίας (αίτηση απονομή σύνταξης γήρατος σε αγρότες και αίτηση μεταβίβασης σύνταξης, λόγω θανάτου) λειτουργεί πιλοτικά στο πλαίσιο του πληροφοριακού συστήματος «ΑΤΛΑΣ», παρέχοντας μερική αυτοματοποίηση της διαδικασίας απονομής και διαλειτουργικότητα στη συλλογή των δικαιολογητικών. Για όλες τις περιπτώσεις, με την ηλεκτρονική υποβολή του αιτήματος, αποδίδεται ηλεκτρονικός αριθμός αίτησης και ηλεκτρονικός αριθμός πρωτοκόλλου, που λαμβάνεται υπόψη στην επεξεργασία του συνταξιοδοτικού αιτήματος. Οι ασφαλισμένοι, κατά τη διαδικασία συμπλήρωσης των πεδίων της ηλεκτρονικής αίτησης συνταξιοδότησης, υποστηρίζονται από οδηγίες που έχουν αναρτηθεί στην εν λόγω εφαρμογή (οδηγίες χρήσης αίτησης κύριας σύνταξης γήρατος ΟΓΑ, οδηγίες χρήσης αίτησης μεταβίβασης κύριας σύνταξης, λόγω θανάτου και γενικές οδηγίες αίτησης συνταξιοδότησης για λοιπές περιπτώσεις). Επίσης, έχει τεθεί στη διάθεση των αρμόδιων υπηρεσιών εγχειρίδιο χρήσης της εφαρμογής της αυτοματοποιημένης διαδικασίας έκδοσης των αποφάσεων συνταξιοδότησης.

Πιστοποιητικά και ληξιαρχικές πράξεις, εφόσον απαιτούνται για τη διεκπεραίωση των αιτήσεων, λαμβάνονται, μέσω του Κέντρου Διαλειτουργικότητας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης, χωρίς να απαιτείται προσκόμιση από τους αιτούντες. Κατ’ εξαίρεση, σε περίπτωση που έχει υποβληθεί αίτηση συνταξιοδότησης από δικαστικό συμπαραστάτη ασφαλισμένου ή σε κάθε περίπτωση που δεν είναι δυνατή η αυτεπάγγελτη άντληση του συνόλου των απαιτούμενων δικαιολογητικών, η αρμόδια περιφερειακή υπηρεσία του e-ΕΦΚΑ μπορεί να ζητήσει από τους ενδιαφερόμενους να υποβάλουν τα ελλείποντα δικαιολογητικά.

Υπενθυμίζεται ότι, στο πλαίσιο της πιλοτικής λειτουργίας της απονομής συντάξεων, λόγω γήρατος, των ασφαλισμένων στον τ. ΟΓΑ, καθώς και μεταβίβασης σύνταξης, λόγω θανάτου συνταξιούχου, έχει διευκρινιστεί ότι, για τις αιτήσεις μεταβίβασης σύνταξης, λόγω θανάτου, από 1.3.2020 και μετά, καθώς και, για τις αιτήσεις συνταξιοδότησης, λόγω γήρατος των ασφαλισμένων του τ. ΟΓΑ, ισχύουν τα δικαιολογητικά που εμφανίζονται στο πεδίο της ηλεκτρονικής αίτησης μεταβίβασης κύριας σύνταξης, λόγω θανάτου συνταξιούχου και στο αντίστοιχο εγχειρίδιο οδηγιών χρήσης της ηλεκτρονικής υπηρεσίας υποβολής αίτησης συνταξιοδότησης. Επίσης, για όλες τις αιτήσεις μεταβίβασης σύνταξης, λόγω θανάτου, δεν αναζητείται πλέον πιστοποιητικό πρωτοδικείου περί μη λύσεως γάμου, ανεξαρτήτως της ημερομηνίας υποβολής αυτών.

Ειδικά, όσον αφορά την αίτηση μεταβίβασης σύνταξης, λόγω θανάτου αλλοδαπού συνταξιούχου, χωρίς οικογενειακή μερίδα στην Ελλάδα, υπενθυμίζεται ότι, κατ’ εξαίρεση, παρέχεται η δυνατότητα κατάθεσης έντυπης αίτησης, λαμβάνοντας υπόψη ότι, στην περίπτωση αυτή, το πιστοποιητικό εγγυτέρων συγγενών εκδίδεται με απόφαση του αρμόδιου κατά τόπο Ειρηνοδικείου.

2. Οι αποφάσεις συνταξιοδότησης για αιτήματα μεταβίβασης κύριας σύνταξης αιτία θανάτου του συνταξιούχου και απονομής γήρατος σε δικαιούχους του τ. ΟΓΑ χωρίς χρόνο διαδοχικής ασφάλισης εκδίδονται αυτόματα, μέσω της ηλεκτρονικής υπηρεσίας ψηφιακής απονομής «ΑΤΛΑΣ», βάσει των διαθέσιμων ψηφιακών δεδομένων πληρωμών συντάξεων για τις περιπτώσεις μεταβίβασης και των διαθέσιμων ψηφιακών δεδομένων χρόνου ασφάλισης του πληροφοριακού συστήματος «ΑΤΛΑΣ» για τις περιπτώσεις απονομής συντάξεων γήρατος. Η διάρκεια της πιλοτικής λειτουργίας της ηλεκτρονικής υπηρεσίας ψηφιακής απονομής σύνταξης «ΑΤΛΑΣ» περατώνεται τρεις μήνες από τη δημοσίευση της κοινοποιούμενης υπουργικής απόφασης, δηλαδή στις 3 Αυγούστου 2020.

Σύμφωνα με την κοινοποιούμενη υπουργική απόφαση, κατά τη διάρκεια της πιλοτικής λειτουργίας της ηλεκτρονικής υπηρεσίας ψηφιακής απονομής σύνταξης «ΑΤΛΑΣ», πραγματοποιείται από τις εκτελεστικές υπηρεσίες απονομών συντάξεων του e-ΕΦΚΑ έλεγχος της ορθότητας για το σύνολο των αποφάσεων που εκδίδονται από την υπηρεσία και, στη συνέχεια, κοινοποιείται η απόφαση στους δικαιούχους. Με αυτό το δεδομένο και λαμβάνοντας υπόψη ότι η ηλεκτρονική αίτηση επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης του ν. 1599/1986, όπως ισχύει, σχετικά με την ορθότητα και την πληρότητα των δεδομένων που καταχωρούνται σε αυτή, αντλώντας τα ουσιώδη δεδομένα της αίτησης από τα ηλεκτρονικά συστήματα, στο πιλοτικό στάδιο εφαρμογής της νέας ψηφιακής διαδικασίας, η υπηρεσία απονομής συντάξεων έχει πλέον τη δυνατότητα να προχωρήσει στον έλεγχο και την οριστικοποίηση των αποφάσεων συνταξιοδότησης χωρίς φάκελο.

3. Κάθε απόφαση γνωστοποιείται αποκλειστικά στη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που έχει δηλώσει ο ασφαλισμένος ή ο νόμιμος εκπρόσωπος/αντίκλητός του στην ηλεκτρονική αίτησή του.

Η απόφαση θεωρείται ότι κοινοποιήθηκε, μετά την παρέλευση 10 εργάσιμων ημερών από τη γνωστοποίησή της με ηλεκτρονικό τρόπο και αναρτάται στον ατομικό λογαριασμό του ασφαλισμένου στο διαδικτυακό τόπο του e-ΕΦΚΑ. Στη συνέχεια, ο ασφαλισμένος δύναται να ασκήσει προσφυγή κατά της απόφασης, που του κοινοποιήθηκε ηλεκτρονικά, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.

Για τις λοιπές αιτήσεις απονομής σύνταξης, εξακολουθεί η υφιστάμενη διαδικασία απονομής, μέσω του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος στις υπηρεσίες του e-ΕΦΚΑ, μέχρι την έναρξη της λειτουργίας των αντίστοιχων κατηγοριών στην ηλεκτρονική υπηρεσία ψηφιακής απονομής «ΑΤΛΑΣ».

Όσον αφορά τη διαδικασία κοινοποίησης των αποφάσεων στο πιλοτικό σύστημα, θα υπάρξει ενημέρωση προσεχώς, με ξεχωριστή οδηγία.

Μετά την πλήρη ανάπτυξη της εφαρμογής της ψηφιακής απονομής των συντάξεων, η κοινοποίηση των αποφάσεων θα γίνεται αυτόματα στη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που έχει δηλωθεί.

4. Από την έναρξη της πλήρους παραγωγικής λειτουργίας της ηλεκτρονικής υπηρεσίας ψηφιακής απονομής σύνταξης «ΑΤΛΑΣ» θα πραγματοποιείται από τις εκτελεστικές υπηρεσίες απονομών συντάξεων του e-ΕΦΚΑ απολογιστικός δειγματοληπτικός έλεγχος σε ποσοστό τουλάχιστον 10% των αποφάσεων, σύμφωνα με τους κανόνες δειγματοληψίας, που ορίζονται από τη Διεύθυνση Νομοθεσίας και Συντονισμού Συντάξεων της Γενικής Διεύθυνσης Συντάξεων, στις οποίες θα αποστέλλονται τα αποτελέσματα.

Η καταβολή σε όλους τους συνταξιούχους που δικαιούνται τα αναδρομικά του 11μηνου μετά την απόφαση του ΣτΕ χωρίς να υπάρξουν νέες προσφυγές για όσους δεν έχουν κάνει μελετάται από την κυβέρνηση καθώς υπάρχει η πολιτική βούληση να δοθούν τα αναδρομικά σε όλους και όχι μόνο σε αυτούς που έχουν προσφύγει.

Όπως είχε γράψει το Dikaiologitika News η πρόθεση είναι να δοθούν τα αναδρομικά σε όσους αναγνωρίζονται από την απόφαση του ΣτΕ χωρίς να κάνουν νέες προσφυγές. Η απόφαση του ΣτΕ δικαιώνει αρχικά όσους έχουν ήδη προσφύγει γύρω στους 250.000 συνταξιούχους ενώ δίνει το δικαίωμα να προσφύγουν οι υπόλοιποι.

Επίσης το ΣτΕ έκρινε ότι από την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου μέχρι σήμερα δεν υπάρχει θέμα καταβολής αναδρομικών.

Έτσι η καταβολή των αναδρομικών για το περιβόητο 11μηνο θα γίνει σίγουρα για όσους συνταξιούχους έχουν ήδη προσφύγει στα Διοικητικά Δικαστικά για να πάρουν αναδρομικά.
Ωστόσο, οι συνταξιούχοι που δεν έχουν προσφύγει ακόμα, δεν χάνουν το δικαίωμα, σύμφωνα με το ΣτΕ, διεκδίκησης και μπορούν να προσφύγουν στην Δικαιοσύνη για να διεκδικήσουν αναδρομικά που δεν έχουν παραγραφεί, καθώς στην 5ετια παράγραφονται οι αξιώσεις προς το δημόσιο.

Σε κάθε περίπτωση η Κυβέρνηση αναμένεται να προχωρήσει σε νομοθετική ρύθμιση και να δώσει αναδρομικά για τους έντεκα μήνες και σε εκείνους που δεν έχουν ήδη προσφύγει στα δικαστήρια.
Παράλληλα σε ότι αφορά τις αξιώσεις μετά το 2016, όταν δηλαδή ψηφίστηκε ο «νόμος Κατρούγκαλου», το ΣτΕ έκρινε ότι δεν μπορεί κανείς να διεκδικήσει αναδρομικά.

Όμως για το χρονικό διάστημα από το 2013 ως και τον Ιούνιο του 2015, δηλαδή όταν εκδόθηκε η απόφαση της Ολομελείας του ΣτΕ, που αποφάσισε ότι είναι αντισυνταγματικές οι περικοπές μόνον μετά το 2012, με τις σημερινές αποφάσεις του δικαστηρίου, επαναλαμβάνει ό,τι είχε ήδη πεί το 2015.

Δηλαδή ότι αναδρομικά μπορούν να πάρουν μόνον οι συνταξιούχοι που είχαν προσφύγει τότε, μέχρι τον Ιούνιο του 2015.
Ο δικηγόρος Λουκάς Αποστολίδης, του οποίου η αγωγή επελέγη για τη διεξαγωγή της πιλοτικής δίκης υπογραμμίζει ότι για τα αναδρομικά το ΣτΕ αποδέχεται πλήρως τις σκέψεις και τις αποφάσεις, τόσο της Ολομέλειας του 2015 (2287 & 2288/2015) , όσο και της Ολομέλειας του 2019 (1891/2019). "Δικαιώνει τα αιτήματα των συνταξιούχων και περιορίζει τα αποτελέσματα για ένα 11μηνο (Ιούνιος 2015 – Μάιος 2016). Όσοι βέβαια πριν τον Ιούνιο του 2015 είχαν προσφύγει θα πάρουν αναδρομικά από 01.01.2012 (εφαρμογή ν.4051/2012). Όσοι δε άσκησαν αγωγή μετά τον Ιούνιο του 2015 θα λάβουν αναδρομικά μόνο για το 11μηνο. Από το Μάιο του 2016 έως το 2018, όπως κρίθηκε με την απόφαση της Ολομέλειας του 2019 (βλ.1891/2019) ισχύει ο «νόμος Κατρούγκαλου» (βλ. αρ.14 περ.α, ν.4387/2016) και δεν τίθεται ζήτημα αναδρομικών" αναφέρει. Σημειώνοντας ότι "οι απόψεις και οι ισχυρισμοί της κυβέρνησης ηττήθηκαν καθ’ ολοκληρίαν για την περίοδο 2013 – 2016. Οι περικοπές του δευτέρου μνημονίου (ν.4051/2012 & 4093/2012) ήταν και παραμένουν αντισυνταγματικές και παραβιάζουν τις διατάξεις της ΕΣΔΑ.

Σύντομα το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο θα ασχοληθεί με τα νομικά ζητήματα που παραβιάζουν τις αρχές του κράτους δικαίου και δεν απαντήθηκαν στην πρόσφατη Ολομέλεια του ΣτΕ".
Υπενθυμίζεται, ότι το ζήτημα των συντάξεων απασχόλησε την Ολομέλεια του ΣτΕ με την διαδικασία της πρότυπης δίκης (νόμος 3900/2020) μετά από αίτηση του ΕΦΚΑ, ο οποίος προέβαλε το επιχείρημα ότι στα Διοικητικά Δικαστήρια της χώρας (Πρωτοδικεία και Εφετεία) εκκρεμούν περίπου 6.000 συναφείς αγωγές συνταξιούχων, οι περισσότερες εκ των οποίων είναι ομαδικές.

Η περίληψη της απόφασης
Περίληψη των αποφάσεων της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας 1439-1443/2020, που αφορούν α) τις περικοπές των κυρίων και επικουρικών συντάξεων δυνάμει των Ν 4051/2012 και Ν 4093/2012, β) τον επανυπολογισμό των συντάξεων δυνάμει του Ν 4387/2016 και γ) τον χρονικό περιορισμό των αποτελεσμάτων των αποφάσεων ΣτΕ Ολ 2287-8/2015 σε σχέση με το άρθρο 1 ΠΠΠ ΕΣΔΑ

14/07/2020
ΣτΕ Ολ 1439/2020
Πρόεδρος: Α. Ράντος
Εισηγητής: Γ. Τσιμέκας, Σύμβουλος

Με την 1439/2020 απόφαση της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας, η οποία εκδόθηκε σε πιλοτική δίκη του άρθρου 1 παρ. 1 του ν. 3900/2010, κατόπιν αιτήσεως του Ε.Φ.Κ.Α., κρίθηκαν τα εξής:
α) Η θεσπισθείσα με τη διάταξη του άρθρου 14 παρ. 2 περ. α΄ του ν. 4387/2016 ρύθμιση της συνέχισης καταβολής των κύριων συντάξεων, όπως είχαν διαμορφωθεί την 31.12.2014, δηλαδή με τις μειώσεις που επήλθαν με τους ν. 4051/2012 και 4093/2012 για το χρονικό διάστημα από την έναρξη ισχύος του νόμου 4387/2016, δηλαδή από 12.5.2016 και εφεξής, είναι σύμφωνη με το Σύνταγμα και την ΕΣΔΑ, όπως κρίθηκε με την απόφαση 1891/2019 της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας, Οι εν λόγω μειώσεις, από τη δημοσίευση του ν. 4387/2016 και εφεξής, έχουν ως νόμιμο έρεισμα την ανωτέρω διάταξη του άρθρου 14 παρ. 2 περ. α΄ του τελευταίου αυτού νόμου, από το χρονικό δε αυτό σημείο και εφεξής (12.5.2016) είναι νόμιμες. Εξ άλλου, με την απόφαση 1890/2019 της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας (σκέψη 20), κρίθηκε καταρχήν συνταγματικώς θεμιτή η εκ νέου κατ΄ ουσίαν θέσπιση των ως άνω περικοπών στο πλαίσιο επανυπολογισμού και των επικουρικών συντάξεων.

β) Η θεσπισθείσα με την ανωτέρω διάταξη του άρθρου 14 παρ. 2 περ. α΄ του ν. 4387/2016 ρύθμιση, η οποία, όπως εκτέθηκε, είναι σύμφωνη με το Σύνταγμα και την Ε.Σ.Δ.Α., δεν θεράπευσε την διαγνωσθείσα με τις 2287-2288/2015 αποφάσεις της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας αντισυνταγματικότητα των διατάξεων των νόμων 4051/2012 και 4093/2012 με τις οποίες επιβλήθηκαν οι εν λόγω μειώσεις, αλλά ισχύει από τη δημοσίευση του ανωτέρω νόμου, δηλαδή από 12.5.2016 και εφεξής και όχι αναδρομικώς∙ δεν ανατρέχει, συνεπώς, στο χρόνο θεσπίσεως των εν λόγω περικοπών και, επομένως, δεν καταλαμβάνει ρυθμιστικά και το προγενέστερο της δημοσιεύσεως του ν. 4387/2016 διάστημα από 1.1.2013 έως την 11.5.2016 - υπό την έννοια της αναδρομικής ισχυροποιήσεως των επιβληθεισών με τους ανωτέρω νόμους περικοπών – για το οποίο ισχύουν τα κριθέντα με τις 2287-2288/2015 αποφάσεις της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας (μειοψηφία). Όπως κρίθηκε δε με τις αποφάσεις αυτές, οι μειώσεις των συντάξεων που επιβλήθηκαν με τους νόμους 4051/2012 και 4093/2012 αντίκεινται στο Σύνταγμα (άρθρα 2 παρ. 1, 4 παρ. 1 και 5, 22 παρ. 5, 25 παρ. 1 και 4, και 106 παρ. 1 αυτού) και στο άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της Ε.Σ.Δ.Α. και είναι, ως εκ τούτου, ανίσχυρες και μη εφαρμοστέες. Η κρίση αυτή καταλαμβάνει το χρονικό διάστημα από της θεσπίσεώς των εν λόγω μειώσεων μέχρι τη δημοσίευση του ν. 4387/2016, από το χρονικό δε αυτό σημείο (12.5.2016) και εφεξής οι εν λόγω μειώσεις έχουν ως νόμιμο έρεισμα την ανωτέρω διάταξη του άρθρου 14 παρ. 2 περ. α΄ του τελευταίου αυτού νόμου. Συνεπώς, οι εν λόγω μειώσεις δεν είναι νόμιμες για το χρονικό διάστημα από της θεσπίσεώς των μέχρι τη δημοσίευση του ν. 4387/2016 (12.5.2016), ενόψει, όμως, του περιορισμού της ισχύος των αποτελεσμάτων που έθεσαν οι 2287-2288/2015 αποφάσεις της Ολομελείας του Δικαστηρίου, τη διαγνωσθείσα αντισυνταγματικότητα των επίμαχων διατάξεων των νόμων 4051/2012 και 4093/2012 και την διαπιστωθείσα αντίθεση αυτών προς το άρθρο 1 του Πρώτου Προσθέτου Πρωτοκόλλου, για χρονικά διαστήματα προγενέστερα του χρόνου δημοσιεύσεως των αποφάσεων αυτών (από της θεσπίσεως των εν λόγω μειώσεων μέχρι 10.6.2015) μπορούν να επικαλεσθούν μόνον όσοι έχουν ασκήσει ένδικα βοηθήματα μέχρι τη δημοσίευση των εν λόγω αποφάσεων (10.6.2015).

γ) Με βάση τις κρίσεις των αποφάσεων της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας 2287-2288/2015 και 1891/2019, η διαγνωσθείσα αντίθεση προς υπερνομοθετικής ισχύος διατάξεις των προαναφερθεισών διατάξεων των νόμων 4051/2012 και 4093/2012, με τις οποίες θεσπίσθηκαν οι μειώσεις των συντάξεων, δεν δύναται να θεραπευθεί με μεταγενέστερες της δημοσιεύσεως των εν λόγω νόμων μελέτες, όπως είναι οι μελέτες που συνοδεύουν τον μεταγενέστερο ν. 4387/2016, για το χρονικό διάστημα από της θεσπίσεώς των έως 11.5.2016, και
δ) Ο χρονικός περιορισμός της ισχύος των αποτελεσμάτων που έθεσαν οι 2287-2288/2015 αποφάσεις της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας δεν αφορά μόνον τη διαπίστωση της αντίθεσης προς το Σύνταγμα των διατάξεων των νόμων 4051/2012 και 4093/2012, αλλά καταλαμβάνει και τη διαπιστωθείσα αντίθεση αυτών προς το άρθρο 1 του Πρώτου Προσθέτου Πρωτοκόλλου της Ε.Σ.Δ.Α.

ΣτΕ Ολ 1440/2020
Πρόεδρος: Α. Ράντος
Εισηγητής: Γ. Τσιμέκας, Σύμβουλος

Με την 1440/2020 απόφαση της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας κρίθηκε ότι με την 1439/2020 απόφαση της Ολομελείας έγιναν δεκτά τα εξής: α) ότι με τις 2287 - 2288/2015 αποφάσεις της η Ολομέλεια του Δικαστηρίου έκρινε ότι οι διατάξεις, μεταξύ άλλων, του άρθρου 6 παρ. 1 του ν. 4051/2012, με τις οποίες θεσπίσθηκαν περικοπές στις κύριες συντάξεις συνταξιούχων οργανισμών κοινωνικής ασφαλίσεως, αντίκεινται στις διατάξεις των άρθρων 2 παρ. 1, 4 παρ. 1 και 5, 22 παρ. 5, 25 παρ. 1 και 4, και 106 παρ. 1 του Συντάγματος, καθώς και στο άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της Ε.Σ.Δ.Α και ότι είναι, ως εκ τούτου, ανίσχυρες και μη εφαρμοστέες, καθώς και ότι την εν λόγω διαγνωσθείσα αντίθεση προς τις ανωτέρω υπερνομοθετικής ισχύος διατάξεις μπορούν να επικαλεσθούν, για χρονικά διαστήματα προγενέστερα του χρόνου δημοσιεύσεως των αποφάσεων αυτών, μόνον όσοι έχουν ασκήσει ένδικα μέσα ή βοηθήματα μέχρι τη δημοσίευση των εν λόγω αποφάσεων, ήτοι μέχρι 10.6.2015, β) ότι η διαγνωσθείσα με τις ανωτέρω αποφάσεις ουσιαστική αντισυνταγματικότητα δεν θεραπεύθηκε με τη διάταξη του άρθρου 14 παρ. 2 εδαφ. α΄ του ν. 4387/2016, υπό την έννοια ότι η διάταξη αυτή, με την οποία κατ΄ ουσίαν, υιοθετήθηκαν εκ νέου, στο πλαίσιο του εισαχθέντος με το νόμο αυτό νέου ασφαλιστικού συστήματος, οι εν λόγω περικοπές για τους ήδη κατά τη δημοσίευση του νόμου αυτού συνταξιούχους (παλαιούς συνταξιούχους), ισχύει από τη δημοσίευσή της και εφεξής, δηλαδή από 12.5.2016 και εφεξής και όχι αναδρομικώς, ότι δεν ανατρέχει, δηλαδή, στο χρόνο θεσπίσεως των εν λόγω περικοπών, και γ) ότι η ανωτέρω ουσιαστική αντισυνταγματικότητα των επίμαχων διατάξεων του ν. 4051/2012 δεν μπορούσε να θεραπευθεί με μεταγενέστερες της δημοσιεύσεως του ανωτέρω νόμου μελέτες, όπως είναι οι μελέτες που συνοδεύουν τον μεταγενέστερο ν. 4387/2016, και ότι, συνεπώς, οι περικοπές που επιβλήθηκαν στις κύριες συντάξεις για το χρονικό διάστημα, μεταξύ άλλων, από 1.1.2012 έως 21.9.2012 κατ΄ εφαρμογή των ανωτέρω διατάξεων του ν. 4051/2012 δεν είναι νόμιμες και ότι ως προς τα αποτελέσματα της αντισυνταγματικότητας αυτής και της παραβιάσεως του άρθρου 1 του Πρώτου Προσθέτου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ ισχύουν τα κριθέντα με τις αποφάσεις 2287 και 2288/2015 της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας. Με τα δεδομένα αυτά, η κρίση του δικάσαντος διοικητικού πρωτοδικείου ότι το προσβληθέν ενώπιόν του ενημερωτικό σημείωμα συντάξεων τριμήνου Απριλίου - Ιουνίου 2012 του ΙΚΑ - ΕΤΑΜ, κατά το μέρος που μειώθηκε με αυτό η μηνιαία κύρια σύνταξη του αναιρεσιβλήτου κατ’ εφαρμογή της διατάξεως της παρ. 1 του άρθρου 6 του ν. 4051/2012, δεν ήταν νόμιμο, καθώς και ότι ο αναιρεσίβλητος είχε αγώγιμη αξίωση κατά του αναιρεσείοντος Ε.Φ.Κ.Α. να διεκδικήσει ισόποση αποζημίωση με τις περικοπές που υπέστη η σύνταξή του κατ’ εφαρμογή της ανωτέρω διατάξεως του ν. 4051/2012 για το χρονικό διάστημα από 1.1.2012 έως 21.9.2012, κρίθηκε, περαιτέρω, ότι είναι νόμιμη, δεδομένου ότι η ένδικη προσφυγή-αγωγή του ήδη αναιρεσιβλήτου είχε ήδη ασκηθεί (στις 21.9.2012) κατά το χρόνο δημοσιεύσεως των 2287- 2288/2015 αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας .

ΣτΕ Ολ 1441/2020
Πρόεδρος: Α. Ράντος
Εισηγήτρια: Ά. Καλογεροπούλου, Σύμβουλος

Με την 1441/2020 απόφαση της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας το Δικαστήριο δέχθηκε εν μέρει αίτηση αναιρέσεως του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης ( Ε.Φ.Κ.Α. ) κατά της 9714/2019 αποφάσεως του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών. Με την απόφαση αυτή είχε γίνει εν μέρει δεκτή αγωγή των αναιρεσιβλήτων, πρώην υπαλλήλων του Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδος (ΟΣΕ) και ήδη συνταξιούχων λόγω γήρατος του αναιρεσείοντος φορέα κοινωνικής ασφαλίσεως, και είχε υποχρεωθεί ο αναιρεσείων Ε.Φ.Κ.Α. να καταβάλει σε καθέναν από τους αναιρεσιβλήτους τα αναγραφόμενα στην αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση ποσά, νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής και μέχρι την ολοσχερή εξόφληση, ως αποζημίωση των άρθρων 105 και 106 του ΕισΝΑΚ, για την αποκατάσταση της ζημίας, την οποία υπέστησαν οι ανωτέρω αναιρεσίβλητοι από την περικοπή των κύριων συντάξεών τους κατά το χρονικό διάστημα από 1.7.2015 έως και 30.6.2016 κατ’ εφαρμογή των κριθεισών με την αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση ως αντισυνταγματικών διατάξεων του ν. 4093/2012 ( A’ 222 ) .
Ειδικότερα, με την ανωτέρω απόφαση της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας κρίθηκε, αφού έγινε επίκληση των κριθέντων με την 1439/2020 απόφαση της Ολομελείας του Δικαστηρίου, ότι η κρίση του δικάσαντος διοικητικού πρωτοδικείου ότι οι αναιρεσίβλητοι είχαν αγώγιμη αξίωση κατά του αναιρεσείοντος Ε.Φ.Κ.Α. να διεκδικήσουν ισόποση αποζημίωση με τις περικοπές που υπέστησαν οι συντάξεις τους, κατ΄ εφαρμογή των επίμαχων διατάξεων του ν. 4093/2012 για το χρονικό διάστημα από 1.7.2015 έως 11.5.2016, είναι νόμιμη. Περαιτέρω κρίθηκε ότι, αντιθέτως, η κρίση του δικάσαντος διοικητικού πρωτοδικείου ότι οι αναιρεσίβλητοι είχαν αγώγιμη αξίωση κατά του αναιρεσείοντος Ε.Φ.Κ.Α. να διεκδικήσουν αποζημίωση και για το χρονικό διάστημα από 12.5.2016 έως 30.6.2016 δεν είναι νόμιμη, διότι, κατά το τελευταίο αυτό χρονικό διάστημα οι εν λόγω περικοπές έχουν ως νόμιμο έρεισμα όχι τις ανωτέρω διατάξεις του ν. 4093/2012 αλλά τη διάταξη του άρθρου 14 παρ. 2 περ. α΄ του ν. 4387/2016. Έτσι, η αίτηση αναιρέσεως του Ε.Φ.Κ.Α. έγινε εν μέρει δεκτή και αναιρέθηκε εν μέρει η προσβαλλόμενη απόφαση.

ΣτΕ Ολ 1442/2020
Πρόεδρος: Α. Ράντος
Εισηγήτρια: Ά. Καλογεροπούλου, Σύμβουλος

Με την 1442/2020 απόφαση της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας το Δικαστήριο δέχθηκε εν μέρει αίτηση αναιρέσεως του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης ( Ε.Φ.Κ.Α. ) κατά της 12108/2019 αποφάσεως του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών. Με την απόφαση αυτή είχε γίνει εν μέρει δεκτή αγωγή των αναιρεσιβλήτων, πρώην υπαλλήλων του Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδος (ΟΣΕ) και ήδη συνταξιούχων λόγω γήρατος του αναιρεσείοντος φορέα κοινωνικής ασφαλίσεως, και είχε υποχρεωθεί ο αναιρεσείων Ε.Φ.Κ.Α. να καταβάλει σε καθέναν από τους αναιρεσιβλήτους τα αναγραφόμενα στην αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση ποσά, νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής και μέχρι την ολοσχερή εξόφληση, ως αποζημίωση των άρθρων 105 και 106 του ΕισΝΑΚ, για την αποκατάσταση της ζημίας, την οποία υπέστησαν οι ανωτέρω αναιρεσίβλητοι, από την περικοπή των κύριων συντάξεών τους κατά το χρονικό διάστημα από 1.7.2015 έως και 30.6.2016 κατ’ εφαρμογή των κριθεισών με την αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση ως αντισυνταγματικών διατάξεων του ν. 4093/2012 ( A’ 222 ) .
Eιδικότερα, με την ανωτέρω απόφαση της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας κρίθηκε, αφού έγινε επίκληση των κριθέντων με την 1439/2020 απόφαση της Ολομελείας του Δικαστηρίου, ότι η κρίση του δικάσαντος διοικητικού πρωτοδικείου ότι οι αναιρεσίβλητοι είχαν αγώγιμη αξίωση κατά του αναιρεσείοντος Ε.Φ.Κ.Α. να διεκδικήσουν ισόποση αποζημίωση με τις περικοπές που υπέστησαν οι συντάξεις τους, κατ΄ εφαρμογή των επίμαχων διατάξεων του ν. 4093/2012 για το χρονικό διάστημα από 1.7.2015 έως 11.5.2016, είναι νόμιμη. Περαιτέρω κρίθηκε ότι, αντιθέτως, η κρίση του δικάσαντος διοικητικού πρωτοδικείου ότι οι αναιρεσίβλητοι είχαν αγώγιμη αξίωση κατά του αναιρεσείοντος Ε.Φ.Κ.Α. να διεκδικήσουν αποζημίωση και για το χρονικό διάστημα από 12.5.2016 έως 30.6.2016 δεν είναι νόμιμη, διότι, κατά το τελευταίο αυτό χρονικό διάστημα οι εν λόγω περικοπές έχουν ως νόμιμο έρεισμα όχι τις ανωτέρω διατάξεις του ν. 4093/2012 αλλά τη διάταξη του άρθρου 14 παρ. 2 περ. α΄ του ν. 4387/2016. Έτσι, η αίτηση αναιρέσεως του Ε.Φ.Κ.Α. έγινε εν μέρει δεκτή και αναιρέθηκε εν μέρει η προσβαλλόμενη απόφαση.

ΣτΕ Ολ 1443/2020
Πρόεδρος: Α. Ράντος
Εισηγήτρια: Ά. Καλογεροπούλου, Σύμβουλος

Mε την 17556/2019 απόφαση του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών υποβλήθηκε στο Συμβούλιο της Επικρατείας το ακόλουθο προδικαστικό ερώτημα: «...εάν οι διατάξεις του ν. 4387/2016, με τις οποίες πραγματοποιήθηκε επανυπολογισμός των καταβαλλόμενων συντάξεων με βάση το ύψος των συντάξεων, όπως αυτό διαμορφώθηκε στις 31.12.2014, εφαρμόζονται, μετά την δημοσίευση της 1891/2019 απόφασης της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας και στις εκκρεμείς υποθέσεις, ήτοι σε αγωγές συνταξιούχων που κατατέθηκαν από 12.5.2016 έως σήμερα, με τις οποίες αυτοί διεκδικούν την καταβολή αποζημίωσης, που αφορά το χρονικό διάστημα ιδίως από 12.5.2016 έως σήμερα, ενόψει μάλιστα της ύπαρξης εκκαθαριστικών σημειωμάτων καταβολής συντάξεων από τα οποία προκύπτει η διενέργεια περικοπών των ν. 4051/2012 και 4093/2012, οι οποίες είχαν κριθεί αντισυνταγματικές με τις 2287 και 2288/2015 αποφάσεις της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας».

Το Συμβούλιο της Επικρατείας με την 1443/2020 απόφαση της Ολομελείας έκρινε ότι, ύστερα από την έκδοση της 1439/2020 αποφάσεως επίσης της Ολομελείας του Δικαστηρίου και ενόψει των κριθέντων με την απόφαση αυτή, η επίλυση του ανωτέρω προδικαστικού ερωτήματος καθίσταται πλέον αλυσιτελής, διότι με την εν λόγω απόφαση απαντήθηκε, μεταξύ άλλων, και το ανωτέρω προδικαστικό ερώτημα. Πράγματι, με την ανωτέρω απόφαση έγινε δεκτό, μεταξύ άλλων, ότι με την 1891/2019 απόφαση της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας κρίθηκε ότι η διάταξη του άρθρου 14 παρ. 2 περ. α΄ του ν. 4387/2016, με την οποία, κατ΄ ουσίαν, υιοθετήθηκαν εκ νέου, στο πλαίσιο του εισαχθέντος με το νόμο αυτό ασφαλιστικού συστήματος, οι περικοπές των διατάξεων του άρθρου 6 του ν. 4051/2012 και του άρθρου πρώτου παράγραφος ΙΑ υποπαρ. ΙΑ.5 περ. 1 του ν. 4093/2012 για τους ήδη κατά τη δημοσίευση του νόμου αυτού συνταξιούχους ( παλαιούς συνταξιούχους ), είναι συμβατή με το Σύνταγμα, κατά την έννοια δε της εν λόγω αποφάσεως , και με και την Ε.Σ.Δ.Α. Ως εκ τούτου δε κρίθηκε με την ανωτέρω 1439/2020 απόφαση της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας ότι οι ένδικες περικοπές από τη δημοσίευση του νόμου αυτού και εφεξής, δηλαδή από 12.5.2016, είναι νόμιμες, διότι από την τελευταία αυτή ημερομηνία και εφεξής, οι ανωτέρω περικοπές έχουν ως νόμιμο έρεισμα όχι τις ως άνω διατάξεις των ν. 4051 και 4093/2012 αλλά την ανωτέρω διάταξη του άρθρου 14 παρ. 2 περ. α΄ του ν. 4387/2016. Συνεπώς, σύμφωνα με τα κριθέντα με την 1439/2020 της Ολομελείας του Δικαστηρίου, από τη δημοσίευση του ν. 4387/2016 και εφεξής, δηλαδή από 12.5.2016 και εφεξής, δεν υπάρχει αγώγιμη αξίωση, κατ΄ επίκληση των διατάξεων των άρθρων 105 και 106 του ΕισΝΑΚ, κατά του Ε.Φ.Κ.Α. για την καταβολή αποζημιώσεως ισόποσης με τις εν λόγω περικοπές για το χρονικό διάστημα από τη δημοσίευση του ως άνω νόμου και εφεξής.

https://www.dikaiologitika.gr/eidhseis/asfalish/306428/apofasi-ste-gia-ta-anadromika-sxedio-gia-na-dothoyn-se-olous-xoris-nees-prosfyges

Η υπόθεση οδηγήθηκε στην ολομέλεια του ανώτατου ακυρωτικού δικαστηρίου μετα από προηγούμενη απόφαση του δικαστηρίου του 2015 με την οποία κρίθηκαν αντισυνταγματικές οι περικοπές που τέθηκαν σε ισχύ από 1.1.2013
Τέλος στην αγωνιά χιλιάδων συνταξιούχων θα βάλει εκτός απροόπτου την Τρίτη 14 Ιουλίου η Ολομέλεια του ΣτΕ αποφαινόμενη για το θέμα των αναδρομικών τους.
Η υπόθεση οδηγήθηκε στην ολομέλεια του ανώτατου ακυρωτικού δικαστηρίου μετα από προηγούμενη απόφαση του δικαστηρίου του 2015 με την οποία κρίθηκαν αντισυνταγματικές οι περικοπές που τέθηκαν σε ισχύ από 1.1.2013, με μνημονιακούς νόμους.

Στη συνέχεια μεσολάβησε ο νόμος Κατρούγκαλου, αλλά λόγω των χιλιάδων προσφύγων στα διοικητικά δικαστήρια για αξίωση αναδρομικών μετά την απόφαση του 2015, ο ΕΦΚΑ με αίτημα του ζήτησε την εφαρμογή της πρότυπης δίκης προβάλλοντας το επιχείρημα ότι στα Διοικητικά Δικαστήρια της χώρας (Πρωτοδικεία και Εφετεία) εκκρεμούν περίπου 6.000 αγωγές συνταξιούχων, οι περισσότερες εκ των οποίων είναι ομαδικές για το επίμαχο θέμα.

Το αίτημα του ΕΦΚΑ έγινε δεκτό από την αρμόδια τριμελή επιτροπή του ΣτΕ υπό την προεδρία της τότε πρόεδρου της Αικατερίνης Σακελλαροπούλου και με μέλη τους αντιπροέδρους Αθανάσιο Ράντο και Σπυριδούλα Χρυσικοπούλου. Στην συνέχεια, αφού έγινε δεκτό το αίτημα του ΕΦΚΑ, σύμφωνα με το νόμο 3900/2010, «πάγωσαν» όλες οι εκκρεμείς δίκες των συνταξιούχων στα Διοικητικά Δικαστήρια για τις περικοπές των συντάξεων τους, όπως και η έκδοση αποφάσεων, αλλά και η εκτέλεση όλων των αποφάσεων των Διοικητικών Δικαστηρίων.

Η υπόθεση συζητήθηκε στην Ολομέλεια του ΣτΕ την 10η Ιανουαρίου και όπως όλα δείχνουν την Τρίτη αναμένεται να δημοσιευθεί η σχετική απόφαση.

Τέλος στο πενταετές δικαστικό θρίλερ αναµένεται να βάλει εντός της εβδοµάδας το ΣτΕ σχετικά µε τα αναδροµικά της περιόδου ανάµεσα στην απόφαση-βόµβα του Ανωτάτου Δικαστηρίου τον Ιούνιο του 2015 και στην ψήφιση του νόµου Κατρούγκαλου τον Μάιο του 2016. Οι δυνητικά δικαιούχοι φθάνουν περίπου τα 2,5 εκατ., η αποπληρωµή των οποίων θα γίνει σε ετήσιες δόσεις
Ωρα μηδέν για τα παλαιά αναδροµικά των συνταξιούχων, καθώς η πολυαναµενόµενη απόφαση της Ολοµέλειας του ΣτΕ βρίσκεται στην τελική ευθεία και αναµένεται να δηµοσιευτεί εντός της εβδοµάδας, δίνοντας τέλος στο δικαστικό και δηµοσιονοµικό θρίλερ που µαίνεται από το 2015. «Κλειδωµένη» θεωρείται από τους διαδίκους η δικαίωση των συνταξιούχων για την «ορφανή» περίοδο του 11µήνου που µεσολαβεί ανάµεσα στην προηγούµενη απόφαση του ΣτΕ (Ιούνιος 2015) και την ψήφιση του νόµου Κατρούγκαλου (Μάιος 2016).

Πριν από τον Ιούνιο του 2015 τα αναδροµικά «κόπηκαν» από την προηγούµενη απόφαση της Ολοµέλειας, κάτι που εκτιµάται πως δεν µπορεί να ανατραπεί, ενώ µετά τον Μάιο του 2016 στα αναδροµικά έβαλε φραγµό ο επανυπολογισµός του νόµου Κατρούγκαλου που κρίθηκε πρόσφατα συνταγµατικός από το ΣτΕ. Συνεπώς το περίφηµο 11µηνο είναι το ενδιάµεσο χρονικό διάστηµα, που εκτιµάται πως θα αντιµετωπιστεί ως µεταβατικό. Ολες οι πληροφορίες συγκλίνουν στο συµπέρασµα πως η απόφαση αναµένεται να εστιάζει στα αναδροµικά του συγκεκριµένου µεταβατικού 11µήνου.

Προβεβλημένοι σύνδεσμοιΔυνητικοί δικαιούχοι των παλαιών αναδροµικών είναι όλοι οι παλαιοί συνταξιούχοι, δηλαδή περίπου 2,5 εκατοµµύρια συνταξιούχοι που είχαν συνταξιοδοτηθεί έως τον Μάιο του 2016 και υπέστησαν τις περικοπές των νόµων 4093 και 4051 του 2012. 250.000.

Προσφυγές

Στη Δικαιοσύνη εκτιµάται πως έχουν προσφύγει από τον Ιούνιο του 2015 και µετά περίπου 200.000 µε 250.000. «Το πιθανότερο είναι το Ανώτατο ∆ικαστήριο να περιοριστεί στην εξέταση των νοµικών θεµάτων που έχει κληθεί να κρίνει και να µην προχωρήσει σε αποφάσεις είτε επέκτασης είτε περιορισµού των δικαιωµάτων των συνταξιούχων που δεν έχουν ασκήσει αγωγές» δηλώνουν χαρακτηριστικά ο δικηγόρος και τ. εκδότης του περιοδικού «Νοµοθεσία ΙΚΑ» Δηµήτρης Μπούρλος που συµµετείχε στην πολύκροτη δίκη και η δικηγόρος Ασπασία Παπαθανασοπούλου, ειδική σε θέµατα κοινωνικής ασφάλισης. «Σύµφωνα µε το θεσµικό - νοµικό πλαίσιο των πιλοτικών δικών, όταν η πιλοτική δίκη αφορά αποζηµιωτικές αξιώσεις, όπως στην προκειµένη περίπτωση, τα νοµικά αποτελέσµατα εφαρµόζονται σε όσους έχουν ασκήσει αγωγή και δεν υπάρχουν ζητήµατα παραγραφής των αξιώσεων. Βέβαια κανείς δεν µπορεί να αποκλείσει τα νοµικά αποτελέσµατα να εκτείνονται σε αυτούς που δεν έχουν κάνει αγωγές καθ’ υπέρβαση του νοµικού πλαισίου. Οσοι βέβαια έχουν ασκήσει αγωγές θα λάβουν τα αναδροµικά εντόκως από τότε που κοινοποίησαν την αγωγή τους» παρατηρεί ο δικηγόρος Λουκάς Αποστολίδης, που χειρίζεται την επίµαχη αγωγή, µε την οποία οδηγήθηκε το µείζον θέµα σε πιλοτική δίκη.

Σε ατοµικό επίπεδο, οι συνταξιούχοι διεκδικούν ποσά που κυµαίνονται από 660 ευρώ έως και πάνω από 7.000 ευρώ

Εφόσον το ΣτΕ δεν τοποθετηθεί καθαρά, η ενδεχόµενη επέκταση της δικαστικής κρίσης στο σύνολο των συνταξιούχων θα απαιτήσει πολιτική απόφαση και σε κάθε περίπτωση σχετική νοµοθετική διάταξη. Το σίγουρο είναι πως η «µπάλα» θα περάσει στο γήπεδο της κυβέρνησης, η οποία θα πρέπει να αποφασίσει τον τρόπο αποπληρωµής των αναδροµικών.

Οι αρµόδιοι κυβερνητικοί αξιωµατούχοι έχουν κινηθεί προσεκτικά στις δηµόσιες δηλώσεις τους σε τρεις άξονες:

• Η κυβέρνηση θα σεβαστεί απόλυτα την απόφαση του ΣτΕ.
• Η δαπάνη και ο τρόπος που θα καταβληθούν τα όποια αναδροµικά θα είναι στο πλαίσιο των δηµοσιονοµικών αντοχών της χώρας και της οικονοµίας.
• Η κυβέρνηση θέλει να κινηθεί σε ένα περιβάλλον χρηστής διοίκησης.

Ειδικοί εκτιµούν πως για λόγους ισονοµίας αλλά και για να αποφευχθεί ένα νέο µπαράζ προσφυγών, είναι δύσκολο η απόφαση να εφαρµοστεί εντέλει µόνο για όσους έχουν προσφύγει στη Δικαιοσύνη. Σε κάθε περίπτωση, σηµαντικό ρόλο στη διαχείριση της δικαστικής απόφασης θα παίξει και το τελικό ύψος των αναδροµικών, καθώς οι διεκδικήσεις για το κρίσιµο 11µηνο αθροίζουν, κατά τα έγγραφα που έχει προσκοµίσει ο ΕΦΚΑ στο ΣτΕ, συνολικά αναδροµικά ύψους 3,9 δισ. ευρώ για 2,5 εκατοµµύρια συνταξιούχους από αντισυνταγµατικές περικοπές και κατηργηµένα δώρα.

Πέντε περικοπές

Στο «κάδρο» των αναδροµικών περιλαµβάνονται πέντε περικοπές του 2012, που κρίθηκαν αντισυνταγµατικές από την Ολοµέλεια του ΣτΕ το 2015:

1. Μείωση κατά 12% στο τµήµα της κύριας σύνταξης που υπερβαίνει τα 1.300 ευρώ.
2. Μείωση που εφαρµόζεται κλιµακωτά 5%-20% για συντάξεις ή άθροισµα συντάξεων από 1.000 ευρώ και άνω.
3. Μείωση στις επικουρικές κλιµακωτά 10%-20% από το πρώτο ευρώ µε κατοχύρωση κατώτατου ορίου 200 ευρώ.
4. Πλήρης περικοπή των δώρων Χριστουγέννων, Πάσχα και επιδόµατος αδείας που για τις κύριες συντάξεις ήταν στο ποσό των 400€, 200€ και 200€.
5. Πλήρης περικοπή των δώρων των επικουρικών που ήταν πλήρεις συντάξεις, δηλαδή δύο επικουρικές ανά έτος.

Ειδικοί επί της κοινωνικής ασφάλισης εκφράζουν την εκτίµηση πως δεν είναι εύκολο να βγουν τα καταργηµένα δώρα από τον τελικό λογαριασµό. Ωστόσο τίποτα δεν µπορεί να αποκλείεται. Η προηγούµενη σχετική απόφαση της Ολοµέλειας, του Ιουνίου του 2015, στη βάση της οποίας κρίνονται τώρα τα αναδροµικά, είχε κρίνει αντισυνταγµατικές τόσο τις περικοπές όσο και την κατάργηση των δώρων. Στο πλαίσιο αυτό, πληροφορίες από ειδικούς της κοινωνικής ασφάλισης επιµένουν πως τα δώρα δεν µπορούν να εξαιρεθούν και θα πρέπει να συµπεριλαµβάνονται στον λογαριασµό.

Στο σηµερινό δηµοσιονοµικό πλαίσιο, πάντως, όπως αυτό διαµορφώνεται µετά και την κρίση της πανδηµίας του κορονοϊού, η όποια αποπληρωµή αναδροµικών προκύψει από το ΣτΕ θα πρέπει µοιραία να «απλωθεί» σε ετήσιες δόσεις, το εύρος των οποίων εξαρτάται από τον τελικό λογαριασµό. Σύµφωνα µε τα έγγραφα που προσκόµισε ο ΕΦΚΑ στο ΣτΕ, το κόστος εφόσον τα αναδροµικά επιστραφούν σε όλους τους συνταξιούχους υπολογίζεται στα 3,26 δισ. για τις κύριες συντάξεις και στα 723 εκατ. για τις επικουρικές, δηλαδή σε 3,9 δισ. συνολικά µόνο για το 11µηνο.

Από αυτά εκτιµάται πως:

• 1,7-1,9 δισ. περίπου είναι οι τρεις περικοπές σε κύριες και επικουρικές συντάξεις που δεν αφορούν το σύνολο των συνταξιούχων, αλλά περίπου 1,2 εκατοµµύρια συνταξιούχους και κυρίως όσους είχαν άθροισµα κύριας και επικουρικής πάνω από 1.000 ευρώ το 2012.
• 2 δισ. είναι ο λογαριασµός από τα κοµµένα δώρα που καταργήθηκαν εντελώς το 2012 και αφορούν στο σύνολο των συνταξιούχων, δηλαδή σε 2,5 εκατοµµύρια. Υπενθυµίζεται πως τα δώρα των κύριων συντάξεων είχαν αρχικά περιοριστεί το 2010 στα 800 ευρώ για όλους και το 2012 καταργήθηκαν εντελώς. Αντίθετα, τα δώρα στις επικουρικές ήταν πλήρη, δηλαδή δύο επιπλέον συντάξεις.

Είναι προφανές πως το πλήθος των ετήσιων δόσεων θα «κλειδώσει» ανάλογα µε τον τελικό λογαριασµό του ΣτΕ. Σε ατοµικό επίπεδο, οι συνταξιούχοι διεκδικούν ποσά που κυµαίνονται από 660 ευρώ έως και πάνω από 7.000 ευρώ. Οι διεκδικήσεις µπορούν να αγγίξουν κατά περίπτωση ακόµη και το επίπεδο των 10.000 ευρώ -π.χ. στο Δηµόσιο ή σε ΔΕΚΟ και τράπεζες-, ειδικά αν ο συνταξιούχος λαµβάνει περισσότερες από δύο συντάξεις, όπως για παράδειγµα γιατροί του ΕΣΥ, μηχανικοί του ∆ηµοσίου, χήρες ή χήροι κ.ά.

Τα ελάχιστα προκύπτουν για συνταξιούχους του πρ. ΟΓΑ που έχασαν µόνο τα δώρα, τα οποία για την κατώτατη σύνταξη των 330 ευρώ ήταν 660 ευρώ τον χρόνο (οι αγρότες λάµβαναν µέχρι το 2012 τα πλήρη δώρα). Υπάρχουν και ορισµένες ειδικές κατηγορίες που διεκδικούν ακόµη λιγότερα και είναι όσοι ήταν κάτω των 60 ετών -άρα είχαν χάσει τα δώρα από το 2010- και είχαν ελάχιστη περικοπή, π.χ. 15 ευρώ τον µήνα στην κύρια σύνταξή τους. Αντίστοιχα, τα µεγαλύτερα ποσά προκύπτουν για συνταξιούχους µε υψηλές συντάξεις ή περισσότερες από δύο συντάξεις, καθώς είναι αυτοί που έχασαν τα περισσότερα το 2012. Προσοχή, για να υπολογίσει κανείς το συνολικό ποσό που διεκδικεί για το επίµαχο 11µηνο πρέπει να ανατρέξει στα µηνιαία εκκαθαριστικά πληρωµών των κύριων και επικουρικών συντάξεών του, όπου αναγράφονται καθαρά οι µειώσεις των νόµων 4051 και 4093 του 2012 που κρίθηκαν το 2015 αντισυνταγµατικές.

Δύο ταχύτητες

Οι διεκδικήσεις και συνεπώς τα κυοφορούµενα αναδροµικά κινούνται σε δύο βασικές ταχύτητες. Τη διαχωριστική γραµµή θέτει το συνταξιοδοτικό εισόδηµα, όπως είχε διαµορφωθεί το 2012:

• Συνταξιούχοι µε εισόδηµα από κύριες, επικουρικές και µερίσµατα κάτω από 1.000 ευρώ µεικτά. Εχασαν τελείως τα δώρα, τα οποία είχαν «ψαλιδιστεί» ήδη από το 2010 και µέτρησαν απώλειες στην επικουρική τους σύνταξη.
• Συνταξιούχοι µε εισόδηµα από κύριες, επικουρικές και µερίσµατα πάνω από 1.000 ευρώ µεικτά. Εχασαν τελείως τα δώρα, µέτρησαν απώλειες 5%-20% στο άθροισµα κύριας και επικουρικής, είχαν «έξτρα» µειώσεις στην επικουρική, καθώς και πρόσθετο «ψαλίδι» 12%, ειδικά όσοι λάµβαναν µηνιαία σύνταξη άνω των 1.300 ευρώ.

Υπενθυµίζεται, τέλος, πως πρόσφατη είναι η έτερη απόφαση της Ολοµέλειας του ΣτΕ που έκρινε -σε αντίθεση µε το ΣΤ’ τµήµα- ότι η κατάργηση των δώρων για τους εν ενεργεία ασφαλισµένους στο Δηµόσιο, δηλαδή τους δηµοσίους υπαλλήλους, µε τον νόµο 4093 του 2012, είναι συνταγµατική.

Σηµείωση

Οι υπολογισµοί των περικοπών των επικουρικών στηρίχθηκαν στην παραδοχή ότι για ποσό επικουρικής σύνταξης 100,00€ το ποσό της κύριας ανήρχετο σε ποσό έως 500,00€, για ποσό επικουρικής σύνταξης 150,00€ το ποσό της κύριας ανήρχετο σε ποσό έως 1.000,00€, για ποσό επικουρικής σύνταξης 250,00€ το ποσό της κύριας ανήρχετο σε ποσό έως 1.400,00€ και για ποσό επικουρικής σύνταξης 350,00€ το ποσό της κύριας ανήρχετο σε ποσό έως 2.000,00€

https://www.ethnos.gr/oikonomia/114974_anadromika-dikaiosi-syntaxioyhon-apo-ste-gia-akalypto-entekamino