«Από πού είσαι;», ρωτάει ο αξιωματικός της Frontex μία νεαρή γυναίκα στο Κέντρο Καταγραφής και Πιστοποίησης στη Μόρια της Λέσβου.

Η δουλειά του αξιωματικού της Frontex είναι profile screener, καλείται δηλαδή να εξακριβώσει μέσω ειδικών συνεντεύξεων την υπηκοότητα των ατόμων που ισχυρίζονται ότι είναι πρόσφυγες, αλλά δεν έχουν διαβατήρια ή κατέχουν πλαστά έγγραφα.«Από τη Συρία», του απαντάει η γυναίκα. «Σε παρακαλώ υπόδειξέ μου στις παρακάτω φωτογραφίες την πινακίδα κυκλοφορίας αυτοκινήτου της Συρίας», της απαντά ο αξιωματικός. Οταν η νεαρή κοπέλα δείχνει λάθος φωτογραφία, τότε ο τόνος της φωνής του αξιωματικού γίνεται αυστηρός και τη ρωτά ξανά από πού είναι.

Η ταυτοποίηση υπηκοότητας είναι για τις Αρχές ίσως η πιο σημαντική διαδικασία. «Πολλοί Σύροι δεν είχαν προλάβει να βγάλουν διαβατήριο ή το έχασαν κατά το ταξίδι. Αντιστοίχως, πολλοί μετανάστες επικαλούνται ότι είναι πρόσφυγες από τη Συρία.

Ριζικές αλλαγές έχουν γίνει στο Κέντρο Καταγραφής και Πιστοποίησης στη Μόρια της Λέσβου, καθώς πραγματοποιούνται εργασίες. Στη Μόρια υπηρετούν 120 αξιωματικοί της Frontex, που απασχολούνται στη λήψη αποτυπωμάτων και στο profile screening

Αν λες ότι είσαι από τη Συρία, αλλά δεν αναγνωρίζεις ένα μνημείο, το διαβατήριο ή πινακίδες κυκλοφορίας, τότε μάλλον δεν είσαι από τη Συρία», εξηγεί στο «Εθνος» η Εύα Μονκιούρ, εκπρόσωπος Τύπου της Frontex.

Πάνω από 810.000 πρόσφυγες και μετανάστες έχουν καταφθάσει στην Ελλάδα από το 2015 μέχρι σήμερα, με το νησί της Λέσβου να έχει δεχθεί περισσότερους από 500.000.

Το Κέντρο στη Μόρια δέχθηκε σκληρή κριτική κυρίως τους πρώτους μήνες του 2015, καθώς καταγράφηκαν αδυναμίες.

Ελλείψεις
Υπήρχαν αρκετές ελλείψεις σε προσωπικό, ενώ εθελοντικές οργανώσεις και ΜΚΟ βοήθησαν να καλυφθούν τα όποια κενά σε ρουχισμό και σίτιση. Η δράση των ΜΚΟ εξακολουθεί να είναι απαραίτητη και επιθυμητή από τους επικεφαλής του Κέντρου, μολονότι επιχειρείται πλέον να μπουν κανόνες στη δράση τους, για την αποφυγή αρρυθμιών και εικόνες χάους.

Το «Εθνος» βρέθηκε στη Μόρια και κατέγραψε τις ριζικές αλλαγές που έχουν γίνει, καθώς το Κέντρο άλλαξε πρόσωπο και προετοιμάζεται πυρετωδώς για τον ερχομό της άνοιξης, όταν οι ροές θα αυξηθούν δραματικά.

Στο Κέντρο πραγματοποιούνται εργασίες ώστε να μεγαλώσουν οι εγκαταστάσεις για να στεγαστούν περισσότερες υπηρεσίες και προσωπικό, ενώ δίνεται μάχη με τον χρόνο ώστε να μπορεί να λειτουργεί ως ένα πλήρες «Hot Spot», σύμφωνα και με τις ευρωπαϊκές οδηγίες. Μάλιστα, την περασμένη Δευτέρα, σύμβουλος του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ πραγματοποίησε άτυπη επίσκεψη στη Μόρια και συναντήθηκε με τους ιθύνοντες.

Υπεύθυνη λειτουργίας του Κέντρου είναι η Ανθή Καραγγελή, κοινωνιολόγος, νηπιαγωγός και «ψυχή» της Μόριας. Ο αστυνόμος Β' Αμούτζιας είναι υπεύθυνος για τις διαδικασίες ταυτοποίησης και καταγραφής, αλλά και τήρησης της τάξης. Αν και προέρχονται από διαφορετικό μετερίζι, η συνεργασία τους είναι αρμονική και απαραίτητη.

«Τρέχουν» τις εργασίες για την κατασκευή των νέων χώρων, που γίνονται στο πίσω μέρος του Κέντρου, όπου θα εγκατασταθούν μεταξύ άλλων και 10 νέες γραμμές μηχανημάτων Eurodac.

«Εχουμε ήδη 18 γραμμές λήψης αποτυπωμάτων και με την εγκατάσταση των νέων Eurodac θα μπορούμε να αντεπεξέλθουμε σε όλες τις συνθήκες. Τώρα που οι ροές είναι μειωμένες, το προσωπικό επαρκεί, αλλά όταν θα αυξηθούν θα χρειαστούμε επιπλέον άτομα», λέει ο αστυνόμος Αμούτζιας.

Είναι προφανές ότι οι επικεφαλής της Μόριας επιχειρούν να ανασυνταχθεί το Κέντρο, αλλά και να θεσπιστούν κανόνες, ώστε να «συναντήσει» τις προδιαγραφές που θέτουν οι ευρωπαϊκές υπηρεσίες.

Ηδη από την περασμένη εβδομάδα όλες οι οργανώσεις, οι εθελοντές και όσοι επιχειρούν να εισέλθουν στο Κέντρο χρειάζονται άδεια. Υπάρχει πλέον κλειστή μπάρα στην είσοδο και αστυνομικοί ελέγχουν τους εισερχόμενους στο Κέντρο.

ΟΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ
Τα τρία στάδια καταγραφής και πιστοποίησης

Στη Μόρια υπηρετούν περίπου 220 αστυνομικοί και 120 αξιωματικοί της Frontex, αριθμός που αναμένεται να αυξηθεί τον Φεβρουάριο καθώς θα ενισχυθούν οι δυνάμεις της ευρωπαϊκής υπηρεσίας φύλαξης των συνόρων.

Από την περασμένη εβδομάδα έχει εγκατασταθεί αξιωματικός της Europol, ο οποίος θα είναι υπεύθυνος για τη διασταύρωση των αποτυπωμάτων που λαμβάνονται στο Κέντρο Καταγραφής και Πιστοποίησης με τις βάσεις δεδομένων των ευρωπαϊκών μυστικών υπηρεσιών.

Σύμφωνα με πληροφορίες, εξετάζεται το ενδεχόμενο να εγκατασταθεί και κλιμάκιο της Interpol στη Μόρια. Οι λόγοι παρουσίας εκπροσώπων των διωκτικών Αρχών εντοπίζονται στην πρόσφατη τρομοκρατική επίθεση των τζιχαντιστών στο Παρίσι και την αποκάλυψη ότι τα διαβατήρια που έφεραν δύο από τους δράστες είχαν καταγραφεί στη Λέρο. «Πρώτο μέλημα στο Κέντρο της Μόριας είναι η σωστή και ολοκληρωμένη ταυτοποίηση και καταγραφή των προσφύγων και μεταναστών», σχολίασε στο «Εθνος» πηγή που θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία της.

Το «Εθνος» παρακολούθησε βήμα βήμα και τις διαδικασίες καταγραφής και ταυτοποίησης των προσφύγων. Το πρώτο στάδιο είναι η λήψη φωτογραφίας και η έκδοση υπηρεσιακού σημειωμάτος, που γίνεται εξ ολοκλήρου από άνδρες της ΕΛ.ΑΣ. Δεύτερο στάδιο είναι ο έλεγχος γνησιότητας των διαβατηρίων και το screening, οι συνεντεύξεις δηλαδή όσων δεν έχουν χαρτιά ή είναι πλαστά. Τρίτο και τελευταίο στάδιο είναι η λήψη δακτυλικών αποτυπωμάτων με τα μηχανήματα Eurodac, διαδικασία που διαρκεί περίπου 5 λεπτά.

Ένα βίντεο που δεν αφήνει ασυγκίνητο έδωσε στη δημοσιότητα μια μη κυβερνητική οργάνωση που δραστηριοποιείται στη Μυτιλήνη.

Στο βίντεο καταγράφεται ο βουβός θρήνος ενός μέλους της ΜΚΟ στη θέα της σορού ενός μικρού κοριτσιού άγνωστης εθνικότητας που έχασε τη ζωή του στο Αιγαίο καθώς δεν κατάφερε να περάσει από τα τουρκικά παράλια στη Λέσβο.

Σύμφωνα με την ΜΚΟ Lighthouse - Refugee Relief ο άνδρας περπατούσε στην παραλία παρέα με μια νοσοκόμα στη Σκάλα Σικαμνιάς όταν η γυναίκα εντόπισε το πτώμα του μικρού κοριτσιού.

Ο άνδρας τότε γονάτισε μπροστά στη σορό του παιδιού και βουβά πένθησε για τον άδικο χαμό του.

Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης από την αρχή του χρόνου έχουν χάσει τη ζωή τους 113 μετανάστες που προσπάθησαν να πραγματοποιήσουν το επικίνδυνο ταξίδι της ελπίδας από την Τουρκία στην Ελλάδα.

Την απόφαση η οποία τίθεται σε εφαρμογή άμεσα υπέγραψαν τις προηγούμενες ημέρες οι αναπληρωτές υπουργοί Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης Γιάννης Μουζάλας και Χριστόφορος Βερναρδάκης και ο υπουργός Ναυτιλίας Θεόδωρος Δρίτσας και σε αυτήν, αφού σημειώνεται η κατάσταση που επικρατεί στην Λέσβο και η οποία προβλέπεται να συνεχιστεί, σχετικά με τις προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές, ορίζονται τα μέλη της. Η Επιτροπή θα αποτελείται από τον γενικό γραμματέα Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, ως Συντονιστή και μέλη τον δήμαρχο Λέσβου, τον Κεντρικό Λιμενάρχη Μυτιλήνης, τον Αστυνομικό Διευθυντή Λέσβου τον οριζόμενο από τον γενικό γραμματέα Πληθυσμού και Κοινωνικής και τον πρόεδρο του Ιατρικού Συλλόγου Λέσβου. Έργο της δε είναι:

- Η καταγραφή, ταυτοποίηση και διαπίστευση όλων των ΜΚΟ και των ανεξάρτητων εθελοντών, που δραστηριοποιούνται στη Λέσβο, με σκοπό τη συνδρομή στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που δημιουργήθηκαν και δημιουργούνται από τις προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές.

- Η αξιολόγηση των ΜΚΟ με βάσει το καταστατικό τους και των άλλων στοιχείων εγγράφων - δικαιολογητικών που θα κατατεθούν στην Επιτροπή κατόπιν σχετικού αιτήματος της.

- Η συνδρομή στην οργάνωση της δράσης τους στη Λέσβο με βάσει τις ανάγκες που δημιουργούνται κάθε φορά από τις προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές.

- Η έγκριση θα αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την ένταξή τους στο σχετικό Μητρώο και στην ανάπτυξη του έργου τους.

- Η κατάταξή τους σε τομείς δράσης (χωροταξικά και λειτουργικά) και παροχής υπηρεσιών μετά την αξιολόγησή τους.

- Ο διαρκής συντονισμός και έλεγχος της δράσης των ΜΚΟ και των ανεξάρτητων εθελοντών.

- Και τέλος η πληροφόρηση με κάθε πρόσφορο μέσο των ΜΚΟ για την υποχρέωση καταγραφής τους και την έγκριση της δράσης τους. Σύμφωνα με τον Γιάννη Γιαννέλλη η επιτροπή ήδη συνεδρίασε σήμερα και συζήτησε για τη φόρμα των ΜΚΟ και των εθελοντών, καθώς και των ανεξάρτητων εθελοντών που πλέον θα συμπληρώσουν όλοι οι εμπλεκόμενοι. «Κανείς δεν θα επιχειρεί αν προηγουμένως δεν διαπιστευθεί και δεν εγκριθεί ο ρόλος του.

Όποιος δεν τηρεί τις προϋποθέσεις που θέτει το Ελληνικό κράτος και δεν σέβεται τους νόμους και τις προϋποθέσεις που αυτό θέτει πολύ απλά παίρνει τα μπογαλάκια του και φεύγει» είπε χαρακτηριστικά ο γενικός γραμματέας Αιγαίου και νησιωτικής Πολιτικής. Και προσέθεσε...

«Σεβόμαστε το σημαντικό έργο που επιτέλεσαν ΜΚΟ και εθελοντές στο νησί, αλλά πλέον όλη αυτή τη προσφορά θέλουμε να τη λειτουργήσουμε πολλαπλασιαστικά οργανώνοντας την». Ας σημειωθεί ότι η συντονιστική επιτροπή καταγραφής, συντονισμού και αξιολόγησης των μη Κυβερνητικών Οργανώσεων που λειτουργούν στη Λέσβο θα λειτουργήσει πειραματικά στο νησί με προοπτική επέκτασής της και στα άλλα νησιά.

www.dikaiologitika.gr