Ολοένα και πιο ορατές στα ράφια των σούπερ μάρκετ είναι οι επιπτώσεις από τις διαταραχές που προκάλεσε η πανδημία στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα.
Οι αυξήσεις στις τιμές των πρώτων υλών και των μεταφορών, σε συνδυασμό με το αυξημένο ενεργειακό κόστος, έχουν ήδη οδηγήσει σε σημαντικές ανατιμήσεις αρκετά τρόφιμα, ενώ μέχρι το τέλος του έτους αλλά και στις αρχές της επόμενης αναμένεται να αυξήσουν τις τιμές τους πολύ περισσότερες βιομηχανίες.
Το θέμα της ακρίβειας εξελίσσεται σε ένα μόνιμο ηλεκτροσόκ για τα νοικοκυριά καθώς οι καταναλωτές βλέπουν τον οικονομικό προϋπολογισμό να «ματώνει» ολοένα και περισσότερο.
«Ανάσα» αναμένεται να είναι το φετινό επίδομα θέρμανσης μιας και θα είναι ελαφρώς αυξημένο σε σχέση με πέρισυ μιας και τόσο το πετρέλεαιο θέρμανσης όσο και το φυσικό άεριο είναι ανάμεσα στα προϊόντα που έχουν σημειωθεί αυξήσεις.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις το πετρέλαιο θέρμανσης θα είναι ακριβότερο από πέρυσι κατά περίπου 40%. Έτσι, η μέση τιμή διαμορφώνεται περίπου 1,05 με 1,10 ευρώ το λίτρο ενώ η διανομή του πετρελαίου θέρμανσης θα ξεκινήσει στις 15 Οκτωβρίου.
«Πικρός» καφές
Χαρακτηριστικό της κατάστασης είναι πως το αγαπημένο ρόφημα των Ελλήνων, ο καφές πωλείται ακριβότερα κατά 0,10 ευρώ ή 5% επί της τελικής τιμής.
Προς τα πάνω είναι και οι ανατιμήσεις στα έτοιμα γεύματα και τις σαλάτες, με το ποσοστό να φτάνει στα 4,25% έως 9,17% ενώ σταθερές μένουν για τη ώρα οι τιμές στα σάντουιτς, αν και αλλάζουν τα ίδια τα προϊόντα.
Αποκλιμάκωση των διεθνών τιμών, μάλιστα, δεν θα πρέπει να αναμένεται πριν το καλοκαίρι του 2022, ενώ για να υπάρξει συγκράτηση των ανατιμήσεων, σύμφωνα με επαγγελματίες του κλάδου, θα πρέπει να καταργηθεί ή να μειωθεί ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης (ΕΦΚ) στον καφέ, αλλά και να μειωθεί ο ΦΠΑ στην εστίαση στο 7%.
«Όλα... πάνω» λέει η ΕΛΣΤΑΤ
Την ίδια ώρα, η τελευταία έκθεση της ΕΛΣΤΑΤ δείχνει πως η κατάσταση στην αγορά πηγαίνει από το κακό στο... χειρότερο!
Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο σε ένα έτος (Σεπτέμβριος 2021 προς Σεπτέμβριο 2020), το φυσικό αέριο ανατιμήθηκε κατά 108,5%, το πετρέλαιο θέρμανσης κατά 28,9% και η βενζίνη κατά 18,1%.
Ενώ, τον Σεπτέμβριο σε σχέση με τον Αύγουστο, ανατιμήσεις υπήρξαν στη συντριπτική πλειονότητα προϊόντων και υπηρεσιών.
Ειδικότερα, αυξήσεις τιμών καταγράφηκαν σε:
Φυσικό αέριο (12,8%),
Ελαιόλαδο (11,8%),
Αρνί και κατσίκι (7,3%),
Λαχανικά νωπά (6,9%),
Ψωμί (2,5%),
Φρούτα νωπά (2,2%),
Ψάρια νωπά (2,1%),
Οικιακές υπηρεσίες (1,9%),
Μεταφορά επιβατών με αεροπλάνο (1,8%),
Άλλα είδη ατομικής φροντίδας (1,6%),
Διαρκή αγαθά αναψυχής (1,3%),
Δευτεροβάθμια εκπαίδευση (1,3%),
Είδη άμεσης κατανάλωσης νοικοκυριού (1,1%),
Μοσχάρι (0,9%),
Ιατρικές, οδοντιατρικές και παραϊατρικές υπηρεσίες (0,5%),
Εστιατόρια- ζαχαροπλαστεία- καφενεία (0,5%),
Νοσοκομειακή περίθαλψη (0,4%)
Καύσιμα αυτοκινήτου- βενζίνη (0,3%).
Στον αντίποδα, οι τιμές μειώθηκαν σε:
Αλλαντικά (2,9%),
Τυριά (2,8%),
Πουλερικά (2%)
Τηλεφωνικές υπηρεσίες (0,2%).
Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, η αύξηση του γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή κατά 2,2% τον Σεπτέμβριο, προήλθε κυρίως από τις μεταβολές στις ακόλουθες ομάδες αγαθών και υπηρεσιών:
Από τις αυξήσεις των δεικτών κατά:
3,1% στην ομάδα «Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά», λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: ψωμί, αρνί και κατσίκι, νωπά ψάρια, αυγά, ελαιόλαδο, άλλα βρώσιμα έλαια, νωπά φρούτα, νωπά λαχανικά, σοκολάτες- προϊόντα σοκολάτας. Μέρος της αύξησης αυτής αντισταθμίστηκε από τη μείωση κυρίως των τιμών σε: δημητριακά για πρωινό, χοιρινό, αλλαντικά, γιαούρτι, γλυκά κουταλιού- μαρμελάδες- μέλι.
4,7% στην ομάδα «Στέγαση», λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: ηλεκτρισμό, φυσικό αέριο, πετρέλαιο θέρμανσης.
0,6% στην ομάδα «Διαρκή αγαθά- Είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες», λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στις οικιακές υπηρεσίες. Μέρος της αύξησης αυτής αντισταθμίστηκε από τη μείωση κυρίως των τιμών σε: υφαντουργικά προϊόντα οικιακής χρήσης, οικιακές συσκευές και επισκευές.
0,1% στην ομάδα «Υγεία», λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: ιατρικές, οδοντιατρικές και παραϊατρικές υπηρεσίες, νοσοκομειακή περίθαλψη. Μέρος της αύξησης αυτής αντισταθμίστηκε από την μείωση κυρίως των τιμών στα φαρμακευτικά προϊόντα.
7,8% στην ομάδα «Μεταφορές», λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: καύσιμα και λιπαντικά, καινούργια αυτοκίνητα, εισιτήρια μεταφοράς επιβατών με αεροπλάνο.
0,9% στην ομάδα «Εκπαίδευση», λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στα δίδακτρα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
0,5% στην ομάδα «Ξενοδοχεία- Καφέ- Εστιατόρια», λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: εστιατόρια- ζαχαροπλαστεία- καφενεία, ξενοδοχεία- μοτέλ- πανδοχεία.
Από τις μειώσεις των δεικτών κατά:
0,5% στην ομάδα «Ένδυση και υπόδηση», λόγω μείωσης των τιμών στα είδη ένδυσης και υπόδησης.
2,5% στην ομάδα «Επικοινωνίες», λόγω μείωσης κυρίως των τιμών στις τηλεφωνικές υπηρεσίες.
0,4% στην ομάδα «Αναψυχή- Πολιτιστικές δραστηριότητες», λόγω μείωσης κυρίως των τιμών στα διαρκή αγαθά αναψυχής.
0,8% στην ομάδα «Άλλα αγαθά και υπηρεσίες», λόγω μείωσης κυρίως των τιμών σε: άλλα είδη ατομικής φροντίδας, ασφάλιστρα οχημάτων.
Παράλληλα, ο γενικός δείκτης παρουσίασε αύξηση 2,4% τον Σεπτέμβριο 2021 σε σύγκριση με τον Αύγουστο 2021, έναντι αύξησης 2% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του προηγούμενου έτους.
Όπως αναφέρθηκε ο εναρμονισμένος πληθωρισμός αυξήθηκε 1,9% τον Σεπτέμβριο, από αύξηση επίσης 1,9% τον Αύγουστο και έναντι μείωσης 2,3% τον Σεπτέμβριο 2020. Μεταξύ Σεπτεμβρίου και Αυγούστου εφέτος, ο εναρμονισμένος δείκτης σημείωσε αύξηση 2,1%, έναντι αύξησης 1,5% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του προηγούμενου έτους.
Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «Καθαρή Ενέργεια για τα Ευρωπαϊκά Νησιά», η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποστηρίζει τα νησιά της ΕΕ να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της καθαρής ενεργειακής μετάβασης.
Με τη σχετική πρόσκληση, τα ευρωπαϊκά νησιά καλούνται να υποβάλλουν προτάσεις, μέχρι τις 4 Μαΐου 2021, για παροχή τεχνικής βοήθειας, από ομάδα εμπειρογνωμόνων, σε όλο το εύρος της διαδικασίας μετάβασης (από τη διαμόρφωση της στρατηγικής μέχρι την εξεύρεση χρηματοδότησης για την υλοποίηση των έργων).
Στόχος είναι η δημιουργία ενός μακροπρόθεσμου πλαισίου που θα υποστηρίξει τα νησιά να παραγάγουν βιώσιμη και χαμηλού κόστους ενέργεια, με αποτέλεσμα:
Οι προτάσεις δημόσιων και τοπικών φορέων, που θα επιλεγούν με ανταγωνιστική διαδικασία, μπορεί να επιτρέψουν την ωρίμανση έργων, ώστε να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες χρηματοδότησης από τα νέα προγράμματα της περιόδου 2021-2027.
Περισσότερες πληροφορίες μπορούν αναζητηθούν στον σχετικό Οδηγό και τις παρακάτω ιστοσελίδες:
https://euislands.eu/sites/default/files/2021-03/GuideForApplicants.pdf
https://ec.europa.eu/energy/topics/markets-and-consumers/clean-energy-eu-islands_en
https://ec.europa.eu/info/news/call-applications-clean-energy-transition-support-eu-islands-2021-mar-31_en
καθώς και στην Τεχνική Γραμματεία της Πρωτοβουλίας https://euislands.eu.
Σημειώνεται ότι προγραμματίζεται επόμενη πρόσκληση τον Φεβρουάριο του 2022.
Σε δελτίο Τύπου που εξέδωσε ο Δήμος Νισύρου αναφέρει τα εξής:
Ολοκληρώθηκε με σημαντική επιτυχία η Προγραμματική Σύμβαση μεταξύ του Δήμου Νισύρου και του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής που είχε τίτλο: «Εξειδικευμένη έρευνα και προτάσεις Εφαρμογής πάνω στις Ενεργειακές Ανάγκες της Νισύρου με στόχο την ανάπτυξη και υλοποίηση ολοκληρωμένου σχεδίου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας», που είχε ξεκινήσει τον Ιούνιο του 2020.
Στο πλαίσιο αυτό έγινε συστηματική καταγραφή και ανάλυση τόσο των ενεργειακών καταναλώσεων της Νισύρου όσο και της λειτουργίας των μονάδων αφαλάτωσης του νησιού. Ακολούθως, διερευνήθηκε συστηματικά το διαθέσιμο ενεργειακό δυναμικό του νησιού καθώς και οι υφιστάμενες χρήσεις γης.
Στη συνέχεια παρουσιάστηκαν οι πλέον ελκυστικές ενεργειακές επιλογές, που στηρίζονται κυρίως στην αξιοποίηση του εξαιρετικού ηλιακού δυναμικού, για την εγχώρια παραγωγή καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας και την ενίσχυση της ηλεκτροκίνησης.
Τα αποτελέσματα της συνεργασίας του Δήμου Νισύρου και του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής συγκεντρώνονται σε μια επιστημονική έκθεση, τόσο στα ελληνικά όσο και στα αγγλικά, περίπου 170 σελίδων, στην οποία περιλαμβάνονται και προτάσεις χρηματοδότησης της ενεργειακής αυτονόμησης του νησιού στηριγμένες σε φιλικές στο περιβάλλον πράσινες τεχνολογίες.
Τέλος, κατά τη διάρκεια της συνεργασίας αυτής προετοιμάστηκαν και υπεβλήθησαν αξιόλογες προτάσεις χρηματοδότησης σε ευρωπαϊκούς και εθνικούς φορείς, ανοίγοντας το δρόμο για περαιτέρω συνεργασία Δήμου και Πανεπιστημίου για την ενεργειακή αναβάθμιση της Νισύρου.
Με την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης της συνεργασίας αυτής ο δήμαρχος της Νισύρου καθηγητής Χριστοφής Κορωναίος και ο αντιπρύτανης έρευνας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής καθηγητής Ιωάννης Καλδέλλης δήλωσαν για μια ακόμα φορά τη δέσμευσή τους να συνεχίσουν με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα τη συνεργασία τους ώστε το νησί της Νισύρου να γίνει ενεργειακά αυτόνομο, πετυχαίνοντας όλα τα θετικά οφέλη για την τοπική Κοινωνία και την Οικονομία του Νησιού.
Τα πρώτα αποτελέσματα του συγκεκριμένου πρωτοποριακού προγράμματος αποτελούν τη σταθερή βάση ώστε να ακολουθήσει η υλοποίηση μιας ολοκληρωμένης
Ενεργειακής Λύσης Μηδενικής Περιβαλλοντικής Όχλησης, η οποία έχει ήδη κατατεθεί για Ευρωπαϊκή χρηματοδότηση μέσω του προγράμματος NESOI αλλά και του προγράμματος Interreg-Med.
Με τον ΔΕΔΔΗΕ να μπαίνει σε τροχιά αποκρατικοποίησης (εντός της ερχόμενης εβδομάδας αναμένεται η έναρξη του market test που θα καταδείξει το επενδυτικό ενδιαφέρον) επιταχύνονται και οι επενδύσεις στα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας. Άλλωστε ο εκσυγχρονισμός τους επιβάλλεται προκειμένου να καλυφθούν οι μελλοντικές αυξημένες ανάγκες που φέρνουν η ραγδαία ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), των ενεργειακών κοινοτήτων και της αυτοπαραγωγής αλλά και της δυναμικής εισόδου της ηλεκτροκίνησης.
Ο επιχειρησιακός σχεδιασμός του ΔΕΔΔΗΕ στηρίζεται στην ψηφιοποίηση των δικτύων και τη μετατροπή τους σε «έξυπνες» υποδομές. Το περίφημο project της εγκατάστασης «έξυπνων» μετρητών, σε αντικατάσταση των 7,5 εκατομμυρίων παλιών «ρολογιών» της ΔΕΗ, έχει προτεραιότητα. Μετά από πολλές περιπέτειες, το έργο των 850 εκατ. ευρώ αναμένεται ότι τελικά θα προχωρήσει – με …χείρα βοηθείας από το Ταμείο Ανάκαμψης – ώστε να λειτουργήσει ως δέλεαρ για τους ενδιαφερόμενους επενδυτές που θα θελήσουν να πάρουν το 49% των μετοχών του Διαχειριστή.
Οι «έξυπνοι» μετρητές θα προσφέρουν καινοτόμες υπηρεσίες στους καταναλωτές (όπως δυνατότητες παρακολούθησης των καταναλώσεων σε πραγματικό χρόνο, εφαρμογή πολυζωνικών τιμολογίων κλπ.) αλλά και στον ίδιο τον Διαχειριστή καθώς οι έξυπνοι μετρητές θα του στέλνουν σήμα με την παραμικρή παραβίαση του συστήματος.
Ξεκινά η τέταρτη φάση διασύνδεσης των Κυκλάδων
Όσον αφορά στα δίκτυα της υψηλής τάσης, εκείνα του ΑΔΜΗΕ, στο επιχειρησιακό πλάνο του Διαχειριστή για την επόμενη πενταετία έχουν περιληφθεί επενδύσεις περίπου 5 δισ. ευρώ κυρίως για τις διασυνδέσεις των νησιών, αλλά και την αναβάθμιση των δικτύων της Πελοποννήσου. Είναι αξιοσημείωτο ότι το έργο, προϋπολογισμού 110 εκατ. ευρώ, της επέκτασης του συστήματος των 400 kV προς την Πελοπόννησο και συγκεκριμένα του Δυτικού Διaδρόμου, ο οποίος διασυνδέει το Κέντρο Υπερυψηλής Τάσης Μεγαλόπολης με τη γραμμή μεταφοράς 400 kV Αχελώου – Διστόμου τελικά ξεμπλόκαρε και αναμένεται ότι θα έχει ολοκληρωθεί εντός του επόμενου τριμήνου.
Σε σχέση με τα έργα διασυνδέσεων των νησιών με το ηπειρωτικό σύστημα ηλεκτρισμού, η ολοκλήρωσή τους έως το τέλος της δεκαετίας θα εξοικονομήσει 500-800 εκατ. ευρώ που καταβάλλουν σε ετήσια βάση οι καταναλωτές μέσω των χρεώσεων ΥΚΩ (Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας) στα τιμολόγια ρεύματος και πλέον θα κατευθύνονται προς τον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ.
Το επόμενο διάστημα αναμένεται ότι θα ξεκινήσει και η υλοποίηση της τέταρτης φάσης διασύνδεσης των Κυκλάδων, προϋπολογισμού περίπου 390 εκατ. ευρώ για τη διασύνδεση των τεσσάρων νησιών (Σέριφος, Μήλος, Φολέγανδρος και Σαντορίνη).
Σε σχέση με την εμβληματική διασύνδεση της Κρήτης, από τις αρχές του νέου έτους, το νησί θα καλύπτει το 35% των αναγκών του σε ρεύμα μέσω του ηπειρωτικού συστήματος καθώς θα λειτουργεί η μικρή διασύνδεση με την Πελοπόννησο. Για την κάλυψη του συνόλου των αναγκών της θα πρέπει να ολοκληρωθεί η μεγάλη διασύνδεση με την Αττική, το 2023. Το συνολικό έργο έχει προϋπολογισμό 1 δισ. ευρώ.
Το 2027 εκτιμάται ότι θα έχουν διασυνδεθεί και τα Δωδεκάνησα. Πρόκειται για μια επένδυση περίπου 1,5 δισ. ευρώ και αφορά την Κάρπαθο, την Κάσο, τη Ρόδο, τη Χάλκη, τη Σύμη, την Κω, την Κάλυμνο, την Ψέριμο, την Τέλενδο, τη Νίσυρο, την Τήλο, τη Λέρο, τους Λειψούς, το Γυαλί, την Πάτμο, τους Αρκιούς και το Μαράθι. Σημείο σύνδεσης με το ηπειρωτικό σύστημα προτείνεται το ΚΥΤ Κορίνθου και στα Δωδεκάνησα η Κως.
Θα ακολουθήσει το έτος 2029 το 885 εκατ. ευρώ έργο της διασύνδεσης των νησιών του Βορειοανατολικού Αιγαίου, δηλαδή της Λήμνου, του Άγιου Ευστρατίου, της Σκύρου, της Λέσβου, της Χίου (Ψαρών), της Σάμου (Φούρνων – Θύμαινας), της Ικαρίας και του Αγαθονησίου.
Επίσης, ο ΑΔΜΗΕ ενδιαφέρεται να επενδύσει στις υποδομές που θα στηρίξουν τη διείσδυση των υπεράκτιων αιολικών πάρκων. Σύμφωνα με τα όσα ανέφερε προ ημερών ο αντιπρόεδρος του Διαχειριστή κ. Γιάννης Μάργαρης ο ΑΔΜΗΕ έχει τις τεχνικές και χρηματοοικονομικές δυνατότητες ώστε να δραστηριοποιηθεί στις νέες αγορές που ανοίγονται. «Η δική μας θέση είναι ότι η ανάπτυξη των μονάδων αυτών (σ.σ. υπεράκτια πάρκα) δεν μπορεί να γίνει άναρχα και ad hoc, αλλά χρειάζεται κεντρική στρατηγική η οποία, με τη σειρά της, προϋποθέτει βαθιά τεχνογνωσία. Ο ΑΔΜΗΕ διαθέτει εκτεταμένη εμπειρία στον σχεδιασμό και την υλοποίηση υποθαλάσσιων διασυνδέσεων υψηλής τάσης και μπορεί να εγγυηθεί ασφαλείς διασυνδέσεις σύμφωνα με τα πλέον σύγχρονα πρότυπα», επεσήμανε.
Η πρόταση του ΑΔΜΗΕ είναι να εκπονήσει στρατηγική μελέτη για την ανάπτυξη των offshore έργων ως επέκταση του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΜΗΕ). Στη συνέχεια, σχεδιάζει τη δημιουργία ανοικτού δημόσιου διαγωνισμού με τη μορφή ανταγωνιστικής διαδικασίας με κριτήριο την τιμή αποζημίωσης της ενέργειας. «Προτείνουμε ο ΑΔΜΗΕ να αναλαμβάνει τον σχεδιασμό, τη μελέτη και την αδειοδότηση των έργων σύνδεσης των πάρκων. Επιπλέον, να αναλαμβάνει την υλοποίηση του έργου σύνδεσης με ίδια χρηματοδότηση και ενσωμάτωση των έργων στην Ρυθμιζόμενη Περιουσιακή Βάση του ΑΔΜΗΕ με το κόστος των έργων αυτών να ανακτάται μέσω των χρεώσεων για τη χρήση του Συστήματος», υπογράμμισε ο ίδιος.
Πηγή: insider.gr