Τη δυνατότητα πρόωρης συνταξιοδότησης για 20.000 δημοσίους υπαλλήλους, δίνει μια ευνοϊκή ερμηνεία που έχει δώσει η αρμόδια διεύθυνση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, η οποία ανήκει πλέον στον ΕΦΚΑ, σε διατάξεις των νόμων 4336/2015, 4387/2016 και 4488/2017.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του Έθνους, η ρύθμιση αφορά κυρίως γυναίκες, αλλά και άνδρες, που έχουν κατοχυρωμένο δικαίωμα μετά την 1/1/2011 ακόμη και αν δεν είχαν συμπληρώσει το όριο ηλικίας της μειωμένης τον Αύγουστο του 2015.
Έτσι ανοίγει ο δρόμος πρόωρης συνταξιοδότησης για περίπου 20.000 υπαλλήλους που κλείνουν ακόμη και φέτος τα 55, τα 56, ή τα 58, για τους οποίους η μείωση θα είναι αρκετά μικρότερη από το αναμενόμενο, με το ανώτατο «πέναλτι» να φτάνει τα 115,2 ευρώ.
Σημειώνεται ότι η ερμηνεία των διατάξεων του νόμου έδειξε πως το πέναλτι εφαρμόζεται μόνο στο ποσό της Εθνικής Σύνταξης και όχι στο σύνολο και η Ανταποδοτική Σύνταξη χορηγείται πλήρης.
Στο πλαίσιο αυτό η έξοδος καθίσταται συμφέρουσα για όλους τους υπαλλήλους που έχουν κατοχυρωμένο δικαίωμα μειωμένης αλλά απέχουν πολύ από τα νέα όρια για πλήρη.
Όπως αναφέρει το δημοσίευμα, η εν λόγω αλλαγή αφορά σύμφωνα με τον δικηγόρο Διονύση Ρίζο, ειδικό σε θέματα κοινωνικής ασφάλισης, τρεις βασικές περιπτώσεις ασφαλισμένων :
Γυναίκες ασφαλισμένες στο Δημόσιο με τουλάχιστον 25 έτη ασφάλισης το 2010. Οι ασφαλισμένες αυτής της κατηγορίας μπορούν να συνταξιοδοτηθούν σε ηλικία 55 ετών με μειωμένη σύνταξη ακόμη κι αν συμπληρώνουν τα 55 σήμερα. Δεν υπάρχει επιβάρυνση στο όριο ηλικίας για τις εν λόγω γυναίκες.
Γυναίκες και άνδρες ασφαλισμένοι στο Δημόσιο με τουλάχιστον 25 έτη ασφάλισης το 2011. Οι ασφαλισμένοι αυτής της κατηγορίας μπορούν να συνταξιοδοτηθούν σε ηλικία 56 ετών με μειωμένη σύνταξη ακόμη κι αν συμπληρώνουν τα 56 σήμερα. Δεν υπάρχει επιβάρυνση στο όριο ηλικίας για τους εν λόγω ασφαλισμένους.
Γυναίκες και άνδρες ασφαλισμένοι στο Δημόσιο με τουλάχιστον 25 έτη ασφάλισης το 2012. Οι ασφαλισμένοι αυτής της κατηγορίας μπορούν να συνταξιοδοτηθούν σε ηλικία 58 ετών με μειωμένη σύνταξη ακόμη κι αν συμπληρώνουν τα 58 σήμερα. Δεν υπάρχει επιβάρυνση στο όριο ηλικίας για τους εν λόγω ασφαλισμένους.
Περιορισμός του πέναλτι μόνο στην Εθνική Σύνταξη
«Ως γνωστόν από την ψήφιση του νόμου 4387/2016 κι έπειτα, δηλαδή για όσους υπέβαλλαν και υποβάλλουν αιτήσεις συνταξιοδότησης από την 13η Μαΐου 2016 κι έπειτα η σύνταξη αποτελείται από δύο τμήματα, την Εθνική και την Ανταποδοτική Σύνταξη. Στις περιπτώσεις που πρόκειται κάποιος να εξέλθει με πρόωρη/μειωμένη, το πέναλτι ανάλογα με το όριο της πλήρους και με ανώτατο πλαφόν το 30% εφαρμόζεται μόνο στην Εθνική Σύνταξη και όχι στην Ανταποδοτική, η οποία καταβάλλεται πλήρης», εξηγεί ο κ. Ρίζος. Έτσι το ποσό που μειώνεται ποσοστιαία είναι μόνο το ποσό των 384€. Αντίθετα το υπόλοιπο ποσό που αναλογεί στις εισφορές του ασφαλισμένου και σχηματίζει την Ανταποδοτική Σύνταξη καταβάλλεται πλήρες χωρίς καμιά ποινή. Συνεπώς το ανώτατο όριο μείωσης σύνταξης σε περίπτωση εξόδου με μειωμένη είναι 115,2€. Σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί η μείωση να ξεπεράσει το ποσό αυτό.
Η εν λόγω ρύθμιση, που επιβάλλει την εφαρμογή του πέναλτι της μειωμένης μόνο στην Εθνική των 384€ συνδυάζεται με άλλες δυο διατάξεις οδηγώντας σε υψηλή παροχήόσους αποχωρούν με μειωμένη:
Καταργήθηκε η επιπλέον ποινή του 10% για όσους αποχωρούν με το νέο σύστημα. Υπενθυμίζεται πως με την ψήφιση του νόμου 4336/2015 (τρίτο μνημόνιο) σε περιπτώσεις εξόδου με μειωμένη σύνταξη και εφόσον το εκάστοτε όριο ηλικίας είχε επηρεαστεί από την αλλαγή των ορίων, επιβαλλόταν μια επιπλέον προσωρινή περικοπή της τάξης του 10% μέχρι συμπληρώσεως του νέου ορίου εξόδου με πλήρη σύνταξη. Το εν λόγω ποσοστό του 10% απαλειφόταν στη συνέχεια, όταν συμπληρωνόταν το νέο όριο ηλικίας λήψης πλήρους σύνταξης, ενώ ακολουθούσε εφ’ όρου ζωής η αρχική ποινή.
Ορίστηκε και για το Δημόσιο πλαφόν μείωσης στο 30%. Υπενθυμίζεται πως μετά την ψήφιση του νόμου 4336/2015 (τρίτο μνημόνιο) επιβαλλόταν σε περιπτώσεις εξόδου με μειωμένη από το Δημόσιο πέναλτι το οποίο σε πολλές περιπτώσεις έφτανε έως και το 50%. Αυτό συνέβαινε καθώς ήταν πολύ μεγάλη η αύξηση του ορίου ηλικίας της πλήρους σύνταξης. Πλέον τέθηκε πλαφόν μείωσης στο 30%.
Παράδειγμα 1
Γυναίκα ασφαλισμένη στο Δημόσιο με συμπληρωμένη 25ετία το 2010 και ηλικία 56 ετών σήμερα μπορεί να υποβάλει άμεσα αίτημα συνταξιοδότησης για μειωμένη σύνταξη. Η ποινή θα είναι 30% και θα περιορίζεται μόνο στην Εθνική Σύνταξη (επομένως η μέγιστη μείωση θα είναι 115,2€).
Παράδειγμα 2
Δημόσια υπάλληλος ΠΕ κατηγορίας θεμελίωσε συνταξιοδοτικό δικαίωμα με 25 έτη ασφάλισης το 2010 (33 έτη το 2018) και γίνεται 55 ετών φέτος. Η εν λόγω ασφαλισμένη μπορεί να αποχωρήσει άμεσα με ποινή μείωσης 30% στην Εθνική Σύνταξη. Η σύνταξη της σήμερα θα είναι 787 €.
Παράδειγμα 3
Δημόσιος υπάλληλος ΤΕ κατηγορίας συμπλήρωσε το 2011 τα απαραίτητα 25 έτη ασφάλισης και θεμελίωσε συνταξιοδοτικό δικαίωμα ώστε να μπορεί να συνταξιοδοτηθεί σε ηλικία 56 ετών με μειωμένη σύνταξη. Είναι σήμερα 57 ετών. Ο εν
λόγω υπάλληλος μπορεί άμεσα να πάρει μειωμένη σύνταξη κατά 30% επί της Εθνικής Σύνταξης. Έτσι με παραίτηση σήμερα θα λάβει 669,8 € κύρια σύνταξη.
Παράδειγμα 4
Γυναίκα υπάλληλος ΔΕ κατηγορίας έχει θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με 25 έτη ασφάλισης το 2010. Η εν λόγω ασφαλισμένη εμπίπτει στην κατηγορία των μειωμένων συντάξεων που δεν άλλαξαν με το νόμο 4336/2015 με συνέπεια να μπορεί άμεσα να αποχωρήσει με ποινή μείωσης 30% στην Εθνική Σύνταξη. Έτσι με αποχώρηση σήμερα θα λάβει 613,7 € κύρια σύνταξη.
Παράθυρο που κρατά ζωντανές τις απαιτήσεις για αναδρομικά από τα κομμένα δώρα των δημοσίων υπαλλήλων για όσους υπηρετούν με σχέση ιδιωτικού δικαίου βλέπει η νομική υπηρεσία της ΑΔΕΔΥ.
Το παράθυρο αφορά κατά την εν λόγω ερμηνεία όσους δεν καλύπτονται από την μονιμότητα καθώς δεν έχουν οργανική θέση στο Δημόσιο, αλλά εργάζονται στο στενό ή τον ευρύτερο δημόσιο τομέα με σχέση ιδιωτικού δικαίου. Οι συγκεκριμένοι υπάλληλοι, σύμφωνα με το Έθνος, προσφεύγουν στα πολιτικά δικαστήρια (π.χ. ειρηνοδικεία, πρωτοδικεία κ.ο.κ.) και όχι στα διοικητικά δικαστήρια με αποτέλεσμα να διαφοροποιούνται ως προς τους συναδέλφους τους που είναι μόνιμοι δημόσιοι υπάλληλοι.
Η εν λόγω ερμηνεία αφορά καταρχήν τουλάχιστον 25.000 εργαζόμενους στην τοπική αυτοδιοίκηση, οι οποίοι υπηρετούν με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου πανελλαδικά. “Σε τουλάχιστον 60 Δήμους σε όλη την Ελλάδα οι εργαζόμενοι που έχουν προσφύγει έχουν δικαιωθεί πρωτόδικα στα ειρηνοδικεία και οι Δήμοι δεν άσκησαν έφεση, οπότε η απόφαση μοιρία τελεσιδίκησε. Αυτές οι αποφάσεις δεν ανατρέπονται εφόσον οι Δήμοι δεν άσκησαν τα διαθέσιμα ένδικα μέσα, συνεπώς δεν θίγονται τα εν λόγω δικαιώματα των εργαζομένων είτε έχουν λάβει αναδρομικές αποδοχές είτε λαμβάνουν σε τακτική βάση δώρα”, δηλώνει ο αντιπρόεδρος της ΑΔΕΔΥ, Στέφανος Σαββόπουλος.
Ειδικότερα, με γνωμοδότηση που εστάλη πριν λίγα 24ωρα στις Ομοσπονδίες – μέλη και τα νομαρχιακά τμήματα της ΑΔΕΔΥ, η νομική σύμβουλος της τριτοβάθμιας συνδικαλιστικής οργάνωσης του δημόσιου τομέα, επισημαίνει πως οι πρόσφατες αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ που έβαλαν επί της ουσίας “ταφόπλακα” στις διεκδικήσεις τουλάχιστον των μόνιμων δημοσίων υπαλλήλων, “δεν δεσμεύουν τα πολιτικά δικαστήρια, στα οποία εκκρεμεί η εκδίκαση αγωγών υπαλλήλων του Δημοσίου, των ΟΤΑ και των ΝΠΔΔ ή ΝΠΙΔ του δημοσίου τομέα, που υπηρετούν με σχέση ιδιωτικού δικαίου ορισμένου ή αορίστου χρόνου”. Σύμφωνα με τη νομικό Μαργαρίτα Παναγοπούλου, τα πολιτικά δικαστήρια έχουν ευχέρεια να συνεκτιμήσουν τις πρόσφατες αποφάσεις του ΣτΕ στο πλαίσιο εκδίκασης των εκκρεμών αγωγών, αλλά δεν δεσμεύονται από αυτές και μπορούν να κρίνουν διαφορετικά. Δηλαδή με άλλα λόγια αν το ειρηνοδικείο δικάσει μια αντίστοιχη υπόθεση θα συνεκτιμήσει προφανώς τις αποφάσεις του ΣτΕ, αλλά αν αποφασίσει διαφορετικά, αυτό δεν συνιστά αυτόματα λόγο έφεσης ή αυτόματης αναίρεσης όπως συμβαίνει στην περίπτωση των διοικητικών δικαστηρίων.
«Στον κλάδο της πολιτικής δικαιοσύνης, ανώτατο δικαστήριο είναι ο Άρειος Πάγος, ο οποίος όταν φθάσει να εκδικάσει σχετική αίτηση αναίρεσης (στρεφόμενης είτε κατά αποφάσεως ειρηνοδικείου, είτε κατά αποφάσεως μονομελούς πρωτοδικείου), μπορεί ασφαλώς να αποφανθεί διαφορετικά από το Συμβούλιο της Επικρατείας», σημειώνει η νομική σύμβουλος της ΑΔΕΔΥ. Σε μια τέτοια περίπτωση διχογνωμίας των δυο ανώτατων δικαστηρίων της χώρας, το ζήτημα θα οδηγηθεί ενώπιον του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου, προκειμένου να επιλυθεί ο γόρδιος δεσμός.
Λόγω αυτού του ενδεχόμενου, η νομική σύμβουλος της ΑΔΕΔΥ προκρίνει την διατήρηση της εκκρεμοδικίας εκ μέρους των υπαλλήλων που έχουν προσφύγει στα δικαστήρια, συμπληρώνοντας πως αν κάποιος υπάλληλος που υπηρετεί είτε με έννομη σχέση δημοσίου δικαίου, είτε ιδιωτικού δικαίου επιθυμεί να ασκήσει προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, ζητώντας αποζημίωση για την προσβολή του δικαιώματός του σε προστασία της περιουσίας του λόγω της κατάργησης των επιδομάτων εορτών και αδείας, είναι υποχρεωμένος να έχει εξαντλήσει προηγουμένως τα εσωτερικά ένδικα μέσα που προβλέπει η ελληνική έννομη τάξη.
Τι θα γίνει με όσους έχουν δικαιωθεί στα ειρηνοδικεία και έχουν εισπράξει ήδη δώρα κι επιδόματα
Κατά τη νομική σύμβουλο της ΑΔΕΔΥ, όσοι υπάλληλοι ιδιωτικού δικαίου εισπράττουν ήδη δώρα ή έχουν εισπράξει αναδρομικά από τα κομμένα δώρα από πρωτόδικες αποφάσεις, δεν έχουν υποχρέωση να επιστρέψουν τα χρήματα αυτά. Ειδικότερα, όσοι έχουν εισπράξει αναδρομικά χρήματα και οι Δήμοι ή τα ΝΠΙΔ κλπ. δεν έχουν ασκήσει έφεση τότε δεν τίθεται κανένα ζήτημα να ανατραπεί η υπόθεση και να ζητηθούν πίσω τα εν λόγω ποσά στο μέλλον. “Αν έχουν εισπραχθεί χρήματα από υπαλλήλους υπηρετούντες με σχέση ιδιωτικού δικαίου ορισμένου ή αορίστου χρόνου, σε εκτέλεση αποφάσεων ειρηνοδικείων ή μονομελών πρωτοδικείων, δεν ανακύπτει κανένα ζήτημα επιστροφής τους λόγω των εκδοθεισών αποφάσεων της Ολομέλειας του ΣτΕ”, σημειώνει στην γνωμοδότησή της η κ. Παναγοπούλου. Δεν έχει σημασία, τονίζει η ίδια, αν έχει ή όχι ασκηθεί αίτηση αναίρεσης ενώπιον του Αρείου Πάγου από τον αντίδικο-Δημόσιο, ΟΤΑ ή ΝΠΔΔ/ΝΠΙΔ. “Εφόσον η είσπραξη των χρημάτων έλαβε χώρα σε εκτέλεση δικαστικής απόφασης και το αντίδικο Δημόσιο, ΟΤΑ ή ΝΠΠΔ ή ΝΠΙΔ παραιτήθηκε των ενδίκων μέσων (σ.σ. δηλαδή δεν άσκησε έφεση) δεν μπορεί πλέον δικονομικά η εν λόγω απόφαση να ανατραπεί. Συνακόλουθα, ουδεμία επιρροή ασκούν στις περιπτώσεις αυτές οι εκδοθείσες αποφάσεις της Ολομελείας του ΣτΕ”.
Αντίθετα, στις περιπτώσεις κατά τις οποίες ασκείται έφεση, τότε ο υπάλληλος δεν μπορεί να εισπράξει μέχρι να δικαστεί η έφεση. Με άλλα λόγια, όσοι υπάλληλοι υπηρετούντες με σχέση ιδιωτικού δικαίου ορισμένου ή αορίστου χρόνου έχουν πετύχει την έκδοση πρωτόδικων δικαστικών αποφάσεων, δεν μπορούν να εισπράξουν χρήματα όσο εκκρεμεί η προθεσμία ασκήσεως εφέσεως ή εφόσον έχει ασκηθεί έφεση. Εάν δεν γίνουν εφέσεις από το αντίδικο (Δημόσιο, ΟΤΑ, ΝΠΔΔ ή ΝΠΙΔ), τότε οι αποφάσεις αυτές δεν μπορούν δικονομικώς να ανατραπούν και τα εισπραχθησόμενα χρήματα δεν μπορούν να αναζητηθούν πλέον. Εάν ασκηθούν εφέσεις από το αντίδικο, οι ενάγοντες υπάλληλοι δεν μπορούν να εισπράξουν χρήματα μέχρι να εκδοθούν οι αποφάσεις από τα δευτεροβάθμια δικαστήρια.
Νέο πακέτο με έκτακτες και μόνιμου χαρακτήρα παροχές και φοροελαφρύνσεις ετοιμάζει η κυβέρνηση με όχημα τα υπερπλεονάσματα, που συνολικά θα φθάσουν τα 5,5 δισ. ευρώ μέχρι το 2022.
Στο κυβερνητικό σχεδιασμό περιλαμβάνονται παροχές ύψους 1,14 δισ. ευρώ για το 2019, τις οποίες το Μαξίμου θέλει να μοιράσει στους συνταξιούχους και δημοσίους υπαλλήλους με τη μορφή ενός «δώρου εορτών» προκειμένου να καλύψει μέρος των σημαντικών εισοδηματικών απωλειών που έχουν υποστεί τα τελευταία χρόνια.
Το «δώρο» μπορεί να λάβει ακόμα και το χαρακτήρα μόνιμου μέτρου και θα δίνεται τον Δεκέμβριο. Θα είναι ένα εφάπαξ ποσό που θα λαμβάνουν κάθε χρόνο οι συνταξιούχοι και οι δημόσιοι υπάλληλοι με τη μορφή του 13ου μισθού, χωρίς φυσικά να είναι στο ύψος των χρημάτων που δίνονταν πριν τις μνημονιακές περικοπές.
Στο προεκλογικό καλάθι της κυβέρνησης περιλαμβάνονται ακόμη ελαφρύνσεις που συνολικά μπορούν να φθάσουν τα 4,6 δις. ευρώ και να απλωθούν μέχρι και το 2022.
Κατά η χθεσινή συνεδρίαση του EuroWorking Group, o αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης παρουσίασε το περίγραμμα του πακέτων των θετικών μέτρων που ετοιμάζει το οικονομικό επιτελείο. Αντιδράσεις από τους εταίρους δεν υπήρξαν. Ωστόσο οι δανειστές δεν δείχνουν ακόμα τις προθέσεις τους.
Πάντως καθοριστική εξέλιξη για τον σχεδιασμό της κυβέρνησης είναι η επίσκεψη των επικεφαλής των Θεσμών οι οποίοι από τη Δευτέρα θα βρίσκονται στην Αθήνα στο πλαίσιο της τρίτης μεταμνημονιακής αξιολόγησης. Πάντως Κομισιόν και ΔΝΤ μέσω εκθέσεών τους έχουν προειδοποιήσει ακόμα και για το ενδεχόμενο δημοσιονομικού εκτροχιασμού εάν επιβεβαιωθεί μια σειρά κινδύνων που συνδέονται τόσο με επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης όσο και – κυρίως – με τις δικαστικές αποφάσεις για αναδρομικά.
Πάντως όσο το πρωτογενές πλεόνασμα συνεχίζει να αυξάνεται τόσο πιο κοντά βρίσκονται οι παροχές της κυβέρνησης, οι οποίες αναμένεται να ανακοινωθούν από τον πρωθυπουργό.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το Πρόγραμμα Σταθερότητας, προβλέπει πρωτογενή πλεονάσματα που ξεπερνούν το μνημονιακό στόχο του 3,5% του ΑΕΠ. Συγκεκριμένα, το πρωτογενές πλεόνασμα το 2019 θα φτάσει το 4,1% του ΑΕΠ, το 2020 στο 3,9% του ΑΕΠ, το 2021 στο 4,1% του ΑΕΠ και το 2022 στο 4,6% του ΑΕΠ. Ετσι, ο επιπλέον δημοσιονομικός χώρος από 1,14 δις. ευρώ φέτος, θα διαμορφωθεί στα 800 εκατ. ευρώ το 2020, τα 1,22 δισ. ευρώ το 2021 και τα 2,33 δις. ευρώ το 2022.
Δηλαδή, αθροιστικά την τετραετία 2019-2022 το υπουργείο Οικονομικών βλέπει πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο περίπου 5,5 δις. ευρώ ή 2,7% του ΑΕΠ που αναμένεται να μοιραστεί στους πολίτες με τη μορφή θετικών μέτρων και παροχών.
www.aftodioikisi.gr