Ο εκπρόσωπος του Ταμείου δήλωσε στο «Εθνος» ότι η γενική διευθύντρια Κριστίν Λαγκάρντ δεν θα λάβει μέρος στο έκτακτο Eurogroup της ερχόμενης Δευτέρας λόγω άλλων υποχρεώσεων.
Θα την αντικαταστήσει ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Διεύθυνσης Πολ Τόμσεν, ο οποίος τελικά έχει τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο για την Ελλάδα, εκ μέρους του Ταμείου. Το γεγονός αυτό αποτελεί αρνητική εξέλιξη για την κυβέρνηση, καθώς μετά την υποκλοπή και τη δημοσιοποίηση της συνομιλίας του με την κ. Ντέλια Βελκουλέσκου παρατηρείται έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ του ΔΝΤ και της Αθήνας.
Πηγές στην Ουάσιγκτον θεωρούν ότι «και μόνο ότι πραγματοποιείται το Eurogroup είναι μία ελπιδοφόρα εξέλιξη», καθώς πιστεύουν ότι «δεν θα αποφασιζόταν σύγκλισή του αν οι πλευρές δεν ήταν κοντά σε συμφωνία».
Οι ίδιες πηγές δήλωσαν ότι «ακόμη και αν δεν υπάρξει σε αυτή τη φάση συμφωνία, θα τεθούν οι βάσεις για ένα επόμενο Eurogroup την αμέσως επόμενη εβδομάδα».
Οι πηγές υποστηρίζουν ότι «υπάρχουν θέματα που πρέπει να συμφωνηθούν και αυτό μπορεί να συμβεί μόνο επί τόπου και σε πολιτικό επίπεδο σε ένα Eurogroup».
Ισχυρίζονται ότι κατά τη συνεδρίαση θα τεθεί ο χρόνος της απόφασης για την έναρξη συζητήσεων που θα αφορούν την ελάφρυνση του χρέους και επίσης ότι θα επιχειρηθεί να συγκεκριμενοποιηθούν τα μέτρα-ρεζέρβα.
Σύμφωνα με τις πηγές τα στελέχη του ΔΝΤ παραμένουν «οχυρωμένα» στις θέσεις τους, ενώ διατηρούν μία ασφαλή απόσταση από τις εκτιμήσεις της Eurostat.
Σημειώνεται ότι όλες οι ενημερώσεις συγκλίνουν στη διαπίστωση ότι απαιτείται «πολύ δουλειά» για να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση, αν και -όπως τόνισε ενημερωμένη πηγή- θα μπορούσε να υπάρξει συμφωνία εάν η κυβέρνηση αποδεχόταν τα μέτρα που ζήτησαν οι δανειστές.
ethnos.gr
Τρόπους ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους σε καθαρά τεχνικό επίπεδο διερευνά ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM), σύμφωνα με ανακοίνωσή του.
Ο ESM είχε ανακοινώσει από τον Αύγουστο του 2015 πως οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης είναι έτοιμοι να εξετάσουν, εάν χρειαστεί, περαιτέρω μέτρα προκειμένου να καταστεί το χρέος της Ελλάδα βιώσιμο.
Ως προϋπόθεση είχε θέσει τη συμμόρφωση της Ελλάδας με τις υποχρεώσεις της για μεταρρυθμίσεις σύμφωνα με το πρόγραμμα του ESM, αποκλείοντας οποιαδήποτε περίπτωση ονομαστικού κουρέματος.
«Υπό το πρίσμα αυτής της δέσμευσης, ο ESM έχει αρχίσει να εξετάζει πιθανούς τρόπους σε καθαρά τεχνικό επίπεδο», αναφέρει η ανακοίνωση του Μηχανισμού και προσθέτει: «Αυτές οι επιλογές δεν έχουν συζητηθεί σε πολιτικό επίπεδο. Οποιαδήποτε απόφαση για περαιτέρω μέτρα ελάφρυνσης του φορτίου χρέους της Ελλάδας, μπορεί να ληφθεί μόνο μέσω ομόφωνης ψηφοφορίας μεταξύ των κρατών-μελών της ευρωζώνης».
Η κυβέρνηση επιβεβαιώνει ότι έπεσε στο τραπέζι η πρόταση για «μαξιλάρι» έξτρα μέτρων για να κλείσει η συμφωνία και με το ΔΝΤ, ξεκαθαρίζοντας πως «η τελική της θέση θα εξαρτηθεί από ολόκληρο το «πακέτο» που θα είναι στο τραπέζι και που, προφανώς, θα συμπεριλαμβάνει και την ελάφρυνση του χρέους».
Οπως αναφέρουν πηγές του Μαξίμου:
1. Η συζήτηση στην Ουάσιγκτον απέδειξε ότι υπάρχουν συγκλίσεις, αλλά και σημαντικές διαφορές ανάμεσα σε όλα τα μέλη που μετέχουν στη διαπραγμάτευση. Σημαντικότερη σύγκλιση, είναι η επιθυμία όλων των πλευρών να υπάρχει καταρχήν συμφωνία σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων (staff level agreement) στην Αθήνα, μέχρι την συνεδρίαση του Eurogroup την ερχόμενη εβδομάδα.
2. Επιβεβαιώθηκε για μια ακόμα φορά η διαφορά ανάμεσα στο ΔΝΤ και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς για το πόσο εφικτό είναι να φτάσουμε σε ένα πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% το 2018. Συγχρόνως, η γερμανική πλευρά φαίνεται να πιστεύει ότι είναι δυνατόν να κλείσει η συμφωνία με την συμμετοχή και του ΔΝΤ, χωρίς, όμως, καμία ελάφρυνση του χρέους -κάτι που αγνοεί την επαναλαμβανόμενη θέση του ΔΝΤ, που επισημάνθηκε πολλές φορές και στην Ουάσιγκτον, ότι χωρίς ουσιαστική απομείωση χρέους, το Ταμείο δεν μπαίνει στο πρόγραμμα.
3. Θετικό σημείο για την ελληνική πλευρά είναι η ενισχυμένη κατανόηση για τις «κόκκινες γραμμές» στο αφορολόγητο και τις συντάξεις. Παρά τα σχετικά, δηκτικά, σχόλια στον εγχώριο Τύπο, ούτε μια φορά, στις συζητήσεις στην Ουάσιγκτον, δεν αναφέρθηκε -πόσο μάλλον έγινε αντικείμενο κριτικής- η απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να φέρει στη Βουλή το φορολογικό και το ασφαλιστικό.
4. Είναι προφανές ότι καθώς πλησιάζουμε το Eurogroup θα υπάρχουν διαδοχικές προτάσεις και προσεγγίσεις για να βρεθεί ένα «πακέτο» που όλες οι πλευρές θα μπορέσουν να το υποστηρίξουν με αξιοπρέπεια.
5. Είναι επίσης προφανές ότι οι διαφωνίες ανάμεσα στους θεσμούς για τα μακροοικονομικά μεγέθη δεν μπορούν να λυθούν σε βάρος της χώρας. Όπως είναι επίσης προφανές ότι δεν μπορεί να υπάρχει συμφωνία που να παραβιάζει κάτι που συμφωνήθηκε πριν από δέκα μήνες.
6. Μέσα στις διαφορετικές προτάσεις που κατατέθηκαν προκειμένου να υπάρξει προσέγγιση ανάμεσα στους θεσμούς, είναι και αυτή για περαιτέρω μέτρα που θα αποφασιστούν μεν από τώρα αλλά θα εφαρμοστούν, εάν και μόνο εάν, δεν καλύψουμε το στόχο του 3,5%, το 2018. Με δυο λόγια, η συγκεκριμένη πρόταση προβλέπει να κλείσει η αξιολόγηση με τα μέτρα που υπολογίζουν οι ευρωπαϊκοί θεσμοί και συμφωνούν και οι ελληνικές αρχές και, μόνο αν το 2018 δεν πιάσουμε το στόχο, να είμαστε υποχρεωμένοι, τότε, να εφαρμόσουμε και κάποια από τα μέτρα που προτείνει το Δ.Ν.Τ. Και είναι ξεκάθαρο ότι σ’ αυτή την πρόταση, τα περαιτέρω μέτρα προτείνεται να είναι ανάλογα με την απόκλιση από το στόχο. Για παράδειγμα, μια απόκλιση 0,3% (δηλαδή, να έχουμε 3,2% πρωτογενές πλεόνασμα και όχι 3,5%) θα οδηγούσε σε μέτρα ύψους μόνο 0,3%.
7. Σε κάθε περίπτωση η ελληνική πλευρά δεν έχει αποδεχτεί αυτή την πρόταση και η τελική της θέση θα εξαρτηθεί από ολόκληρο το «πακέτο» που θα είναι στο τραπέζι και που, προφανώς, θα συμπεριλαμβάνει και την ελάφρυνση του χρέους, η οποία, με βάση τη Συμφωνία του Ιουλίου, είναι προγραμματισμένο να αποφασιστεί αμέσως μετά την πρώτη αξιολόγηση.
Ανάμεσα σε αυτά τα μέτρα, περιλαμβάνονται αυξήσεις στα τιμολόγια της ΔΕΗ και της ΕΥΔΑΠ, αλλά και περικοπές σε μισθούς και συντάξεις του Δημοσίου.
Συγκεκριμένα, οι δανειστές έχουν θέσει τα εξής:
αύξηση ΦΠΑ σε ρεύμα και νερό από το 13% στο 24%
περικοπές κύριων συντάξεων
απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων
περικοπές των μισθών στο Δημόσιο, με έμφαση στα εισαγωγικά κλιμάκια και στους υπαλλήλους χαμηλών προσόντων
«πάγωμα» των προσλήψεων
κατάργηση και του υπερμειωμένου ΦΠΑ 6% που ισχύει σε φάρμακα, βιβλία, θέατρα
Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, ακόμη και οι δανειστές αντιλαμβάνονται ότι αυτό το πακέτο μέτρων είναι ιδιαίτερα επώδυνο και δύσκολα διαχειρίσιμο από πολιτικής άποψης.
Την αποκάλυψη για τις προθέσεις των δανειστών δημοσίευσε η Wall Street Journal, το Σάββατο, αναφέροντας ότι η λύση των πρόσθετων μέτρων προκρίνεται ώστε να αρθεί το αδιέξοδο στις διαπραγματεύσεις, και συζητήθηκε στο περιβόητο Washington Club.
Αναπόφευκτο είναι το κούρεμα του ελληνικού χρέους όπως απεφάνθησαν επιφανή γερμανικά Ινστιτούτα στην εαρινή τους έκθεση.
Μεταξύ των Ινστιτούτων και αυτό των Οικονομικών Μελετών του Μονάχου (Ifo), το γερμανικό Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών του Βερολίνου (DIW) και το Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών του Χάλε (IWH).
Η έκθεση συντάσσεται για να χρησιμοποιηθεί από τη γερμανική κυβέρνηση για τις δικές της οικονομικές προβλέψεις, σύμφωνα με την εφημερίδα «Die Welt».
Οι οικονομολόγοι αυτών των ερευνητικών ιδρυμάτων συγκλίνουν σαφώς στην άποψη ότι η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να εξυπηρετήσει το χρέος της και προβλέπουν ότι θα γίνει κούρεμα του ελληνικού χρέους.
«Το κούρεμα του χρέους σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, είναι απλώς αναπόφευκτο» είπε στην γερμανική εφημερίδα ο επικεφαλής του μακροοικονομικού τμήματος του Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών του Χάλε (IWH) Ολιβερ Χόλτενμέλερ, ο οποίος πρόσθεσε ότι «προς το παρόν αναβάλλεται απλώς η αντιμετώπιση των προβλημάτων».
Ειδικότερα, ο Τίμο Βόλμερχόιζερ, οικονομικός επικεφαλής του Ινστιτούτου Οικονομικών Μελετών του Μονάχου (Ifo) θέτει -όπως πάντα το συγκεκριμένο Ινστιτούτο- και θέμα εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη ως εναλλακτική για την Ελλάδα: «Υπάρχει η δυνατότητα εξόδου της χώρας από το ευρώ και εκτός ευρώ να αυξήσει την ανταγωνιστικότητά της», κάτι το οποίο όμως δεν συμμερίζονται όλοι οι εμπειρογνώμονες της έκθεσης: «Αμφιβάλλω ότι οι θεσμοί της νομισματικής Ενωσης είναι τόσο σταθεροί ώστε να αντέξουν της έξοδο ενός κράτους μέλους» λέει στην εφημερίδα «Die Welt» ο Φέρντιναντ Φίχτνερ, οικονομικός επικεφαλής του γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών του Βερολίνου (DIW).
Πάντως, καταλήγει η έκθεση, όπως και να εξελιχθεί η κατάσταση στην Ελλάδα δεν αναμένεται να έχει επιπτώσεις στη γερμανική οικονομία.
Στο τρίγωνο Αθήνας - Ουάσιγκτον - Άμστερνταμ κρίνονται χρέος και αξιολόγηση, σε ένα δεκαπενθήμερο-φωτιά για την ελληνική οικονομία.
Η κυβέρνηση ευελπιστεί πως ο «φάκελος Ελλάδα» θα έχει φύγει, με αίσιο τέλος στις διαπραγματεύσεις, από το τραπέζι των πιστωτών, το αργότερο έως το Πάσχα, με κεντρικό ορόσημο το άτυπο Eurogroup στις 22 Απριλίου.
Στο ενδιάμεσο μάλιστα, και εφόσον υπάρξει έως αύριο, κατάληξη των διαβουλεύσεων στην Αθήνα με επαρκή πρόοδο, στην Ουάσιγκτον, στις παρυφές της Εαρινής Συνόδου του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας θα γίνει μια πρώτη συζήτηση για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους.
Έτσι, με βάση το καλό σενάριο, περίπου τρεισήμισι χρόνια από τα τέλη του 2012, όπου ο τότε υπουργός Οικονομικών Γ. Στουρνάρας είχε κλείσει τη συμφωνία με την Ευρώπη για επιπλέον ελάφρυνση του χρέους, υπό προϋποθέσεις, το ζήτημα θα συζητηθεί για πρώτη φορά, με προοπτική λύσης.
Όπως πάντως ξεκαθάρισε, εμμέσως, και η ίδια η Κριστίν Λαγκάρντ από το τραπέζι των συζητήσεων, πλέον από τη ρητορική απουσιάζει το «κούρεμα» στην ονομαστική αξία του χρέους. Κάτι που θα αποτελούσε ιδανική λύση για το Ταμείο, φυσικά πάντα στα δάνεια των Ευρωπαίων και όχι στα δικά του 22,5 δισ. ευρώ, αλλά δεν υπάρχει καμία περίπτωση να το δεχθούν οι Ευρωπαίοι, καθώς η ίδια η κ. Μέρκελ το χαρακτήρισε μη νόμιμο εντός Ευρωζώνης. Αλλά και ο Β. Σόιμπλε μίλησε για λύση αλλά σε καμιά περίπτωση για «κούρεμα» του χρέους.
Η κυβέρνηση επικεντρώνει τη στρατηγική της σε δύο μέτωπα: Καταρχήν να περιορίσει στο ελάχιστο δυνατό τις δεσμεύσεις που θα πρέπει να αναλάβει σε μέτρα, για να κλείσει η πρώτη αξιολόγηση. Σε δεύτερο πλάνο να αποσπάσει μια ολοκληρωμένη συμφωνία για το χρέος, άμεσα, έστω και εάν ο πήχυς των προσδοκιών εκεί έχει υποχωρήσει αισθητά.
«Να κλείσουν όλα έως τις 23 Μαΐου»
Τα τρία σενάρια για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους
Πιθανή ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης σε συνδυασμό με μια πρώτη δέσμη αποφάσεων για το χρέος, μπορεί, προσωρινά, να αγοράσει χρόνο για όλες τις πλευρές. Αυτό τουλάχιστον επιδιώκει η Ευρώπη που όπως χαρακτηριστικά λένε κοινοτικά στελέχη, ατύπως, ένα μήνα πριν το κρίσιμο δημοψήφισμα για το Brexit πρέπει να υπάρχει, ει δυνατόν, απόλυτη νηνεμία. Η συγκυρία συνηγορεί, εκτός απροόπτου, υπέρ του να δοθεί μια λύση για την Ελλάδα, που θα αφήνει όμως μεγάλες εκκρεμότητες για τη δεύτερη αξιολόγηση, δημιουργώντας την πλατφόρμα για ένα δύσκολο φθινόπωρο. Πάντως η διαδικασία δεν προδιαγράφεται ανέφελη, αφού, πρακτικά θα πρέπει να προσδιοριστούν από τώρα τα βήματα που θα πρέπει να γίνουν έως τη δεύτερη αξιολόγηση, στην οποία αναμένεται να ανοίξουν πολύ δύσκολα θέματα, όπως το εργασιακό και οι νέες παρεμβάσεις στο δημόσιο.
Πολιτική, η λύση για το χρέος
Πλατφόρμα για τη λύση για το χρέος, όπως έχει γράψει η «Η» αποτελεί σχέδιο που είχε εκπονήσει ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Στήριξης (ESM) το καλοκαίρι του 2015 με το κούρεμα στην ονομαστική αξία, εκτός συζήτησης. Πρόκειται για συντηρητικό σχέδιο, που στηρίζεται στην παραδοχή ότι έως το 2022, οι δαπάνες εξυπηρέτησης του χρέους είναι ελεγχόμενες. Από το 2022 και μετά, χρονιά κατά την οποία το δημόσιο θα πρέπει να πληρώσει μόνο για τόκους 22 δισ. ευρώ, ενώ μαζί με τα χρεολύσια ο λογαριασμός ανεβαίνει πάνω από τα 30 δισ. ξεκινούν τα προβλήματα.
Αυτό που συζητείται είναι η χρονική επέκταση της περιόδου χάριτος και η επιμήκυνση στον χρόνο αποπληρωμής των ευρωπαϊκών δανείων πιθανόν και πλαφόν στις ετήσιες δαπάνες εξυπηρέτησης του χρέους, με κεφαλαιοποίηση όμως του υπολοίπου και μετάθεση έτσι, επιπλέον κόστους για τις επόμενες γενεές. Παράλληλα η εφαρμογή των μέτρων για το χρέος δύσκολα θα χορηγηθεί χωρίς αιρεσιμότητα (conditionality) ανά χρονικές περιόδους. Δηλαδή θα οδηγήσει σε πολυετές «Σύμφωνο Χρέους» με τους πιστωτές, που θα δεσμεύει τη χώρα για πιστή δημοσιονομική εξυγίανση και δύσκολες μεταρρυθμίσεις αλλά θα δημιουργεί, υπό προϋποθέσεις, παράθυρο ευκαιρίας για σταθεροποίηση της οικονομίας. Τα δεδομένα πάντως είναι τα εξής:
Oι Ευρωπαίοι θα κάνουν κάποιες παραχωρήσεις, αλλά δεν θα επωμιστούν σπουδαίο κόστος. Η δημοτικότητα της Αγκ. Μέρκελ υποχωρεί και είναι δύσκολο να ζητήσει από το Κοινοβούλιό της μέτρα ελάφρυνσης χρέους για την Ελλάδα που θα έχουν όμως κόστος για τους Γερμανούς φορολογούμενους.
To Ταμείο δεν αναδιαρθρώνει τα δικά του δάνεια, ύψους περίπου 22,4 δισεκατομμύρια ευρώ που είναι μάλιστα και τα πιο ακριβά δάνεια που έχει λάβει η Ελλάδα στο πλαίσιο του μηχανισμού στήριξης. Ο ESM μάς δανείζει ήδη με εξαιρετικά χαμηλό κόστος και τα επιτόκια στα διμερή δάνεια του πρώτου πακέτου θα ήταν αρνητικά, εάν δεν πληρώναμε ένα πολύ μικρό premium.
Εφόσον η λύση συνδεθεί με ισχυρό conditionality, ο θετικός αντίκτυπος στην αγορά θα περιοριστεί και ίσως περιοριστεί το εύρος πιθανών αναβαθμίσεων.
Τα σενάρια
1 Επιμήκυνση στον χρόνο αποπληρωμής των ευρωπαϊκών δανείων:
Το μοντέλο θα είναι αναδιάρθρωση με επιμήκυνση, με τις απόψεις να διίστανται για τον χρόνο της επιμήκυνσης. Το Ταμείο θα ήθελε μεγάλη επιμήκυνση των δανείων για παράδειγμα τα 70 χρόνια, αλλά το θέμα είναι τι είναι αποδεκτό από τους Ευρωπαίους. Σύμφωνα με τραπεζικούς παράγοντες ένα ορόσημο θα μπορούσε να είναι τα 50 χρόνια. Αυτή τη στιγμή τα δάνεια από τους Ευρωπαίους έχουν περίοδο χάριτος, μέχρι το 2023 για εκείνα από τον EFSF και μέχρι το 2034 εκείνα από τον ESM, και μακρά περίοδο αποπληρωμής. Οι Ευρωπαίοι είναι πιθανόν να συναινέσουν επί της αρχής σε ένα σχέδιο περαιτέρω επιμήκυνσης, αλλά που θα δίνεται στην Ελλάδα σε δόσεις, εφόσον η χώρα συμμορφώνεται με συγκεκριμένα μέτρα στο πλαίσιο του Συμφώνου που θα συνοδεύει τη λύση.
2 Επιπλέον περίοδος χάριτος για καταβολή τόκων και κεφαλαίου
Στα πιθανά σενάρια θα μπορούσε να είναι και επέκταση της περιόδου χάριτος για την αποπληρωμή των τόκων για άλλα δέκα χρόνια.
3 Μετατροπή των κυμαινόμενων επιτοκίων σε σταθερά
Επειδή αναμένεται ανοδική τάση στα επιτόκια και επειδή το μεγαλύτερο μέρος είναι κυμαινόμενο, ιδανική λύση για την Ελλάδα θα ήταν η μαζική μετατροπή σε σταθερά επιτόκια. Το σενάριο θα έφερε κόστος όμως για τους Ευρωπαίους. Σε μια πιο ενδιάμεση λύση θα μπορούσε να γίνει μια μερική μετατροπή ή να υπάρχει πλαφόν στα τοκοχρεολύσια για τα δάνεια από την Ευρωζώνη, για παράδειγμα στο 1% του ΑΕΠ, με κεφαλαιοποίηση όμως του υπερβάλλοντος ποσού. Δηλαδή θα προστίθεται τελικά στο δάνειο και θα ανατοκίζεται μέχρι την αποπληρωμή.
imerisia.gr