Αλλαξε από χθες το κιλό όπως το ξέρουμε.

Αυτό που αλλάζει είναι η μονάδα μέτρησης του κιλού -και άλλων τεσσάρων βασικών μονάδων του Διεθνούς Συστήματος Μονάδων (SI).

Τον περασμένο Νοέμβριο, αντιπρόσωποι από τα 60 κράτη μέλη του Διεθνούς Γραφείου Μέτρων και Σταθμών (ΒΙΡΜ), μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, συμφώνησαν στην αναθεώρηση του κιλού (μονάδα μέτρησης της μάζας), του αμπέρ (μονάδα μέτρησης της έντασης του ηλεκτρικού ρεύματος), του κέλβιν (μονάδα μέτρησης της θερμοκρασίας) και του γραμμομορίου (μονάδα μέτρησης για την ποσότητα ύλης ενός σώματος)- έτσι ώστε να ορίζονται πλέον έμμεσα, με όρους κάποιας φυσικής σταθεράς.

Η Σταθερά Μπλανκ θα ορίζει το κιλό

Συγκεκριμένα, το κιλό θα ορίζεται πλέον με βάση τη Σταθερά Πλανκ (έναν αριθμό που σχετίζεται με τον κβαντικό κόσμο και δεν αλλάζει ποτέ), το αμπέρ με βάση το φορτίο του ηλεκτρονίου, το κέλβιν με βάση τη Σταθερά Μπόλτζμαν και το γραμμομόριο με βάση τη Σταθερά Αβογκάντρο. Είχε προηγηθεί τα προηγούμενα χρόνια μια ανάλογη αναθεώρηση για τις άλλες τρεις βασικές μονάδες του συστήματος SI: το μέτρο (μονάδα μέτρησης της απόστασης), το δευτερόλεπτο (μονάδα μέτρησης του χρόνου) και το κηρίο ή καντέλα (μονάδα μέτρησης της έντασης μιας φωτεινής πηγής).

Μέχρι σήμερα το πρότυπο του κιλού, το λεγόμενο και μόνο «αληθινό» κιλό ή «Το Μεγάλο Κ» (Le Grand K), που χρησιμοποιείται από το 1889, φυλάσσεται σε ένα εργαστήριο στο κτίριο του Διεθνούς Γραφείου Μέτρων και Σταθμών (το οποίο είχε ιδρυθεί το 1875), στις Σέβρες της Γαλλίας.

Ο εν λόγω εμβληματικός λαμπερός κύλινδρος -που διεκδικεί το δικαίωμα να αποκαλείται το μοναδικό αληθινό κιλό στον κόσμο- αποτελεί το τελευταίο υλικό κατασκεύασμα που ακόμη χρησιμοποιείται για τον ορισμό μιας μονάδας του συστήματος SI.

Η αναμενόμενη αναθεώρηση έχει ως στόχο να κάνει τις μονάδες μέτρησης πιο σταθερές και αξιόπιστες σε βάθος χρόνου, συνδέοντας τις μετρήσεις στο μικροσκοπικό επίπεδο (ατομικό και κβαντικό) με τις μετρήσεις στο μακροσκοπικό επίπεδο.

Μια σημαντική αλλαγή είχε γίνει το 1983, όταν η 17η CGPM όρισε με ακρίβεια την ταχύτητα του φωτός σε 299.792.458 μέτρα ανά δευτερόλεπτο.

Αμέσως μετά, το μέτρο (που αρχικά είχε ορισθεί ως το ένα δεκάκις εκατομμυριοστό της απόστασης από το Βόρειο Πόλο ως τον Ισημερινό) ορίσθηκε πλέον σε σχέση με αυτή τη φυσική σταθερά του σύμπαντος, ως η απόσταση που το φως ταξιδεύει σε 1/299.792.458 δευτερόλεπτα.

Ορισμένοι φυσικοί ειδικοί στη μετρολογία φοβούνται ότι οι νέοι πολύπλοκοι ορισμοί θα φαίνονται σαν…κινέζικα σε όποιον δεν έχει διδακτορικό στη φυσική, ενώ κάποιοι διαμαρτύρονται ότι το νέο σύστημα SI ουσιαστικά δεν θα έχει πια καμία σχέση με μέτρα και σταθμά.

Εφόσον πάντως το νέο σύστημα εγκριθεί ομόφωνα δια ψηφοφορίας στο τέλος της εβδομάδας, θα τεθεί σε ισχύ στις 20 Μαΐου του 2019.

Στο μέλλον αναμένεται μια ακόμη αναθεώρηση του ορισμού του δευτερολέπτου, το οποίο είχε ορισθεί εκ νέου το 1967 ως «ατομικό δευτερόλεπτο», με βάση τις ταλαντώσεις της ακτινοβολίας μικροκυμάτων από το άτομο του καισίου-133.

Καθώς όμως πλέον κατασκευάζονται ολοένα πιο ακριβή ατομικά ρολόγια, μέχρι το 2030 εκτιμάται ότι θα έχει αλλάξει ξανά ο ορισμός του.

Όσο για το «Μεγάλο Κιλό», το Διεθνές Γραφείο Μέτρων και Σταθμών δεν θα το πετάξει στα σκουπίδια, αλλά θα το φυλάξει και κατά καιρούς θα το «καλιμπράρει» ως δευτερεύον πρότυπο της μάζας.

Και βέβαια, ο απλός άνθρωπος δεν θα καταλάβει την αλλαγή. Τίποτε δεν θα αλλάξει στον τρόπο που ζυγίζονται οι πατάτες του στο μανάβικο!

Ο συμψηφισμός παραγόμενης-καταναλισκόμενης ενέργειας (γνωστός με τον όρο net-metering) αποτελεί ένα από τα εργαλεία προώθησης της αυτοπαραγωγής και ιδιοκατανάλωσης που επιτρέπει στον καταναλωτή να καλύψει ένα σημαντικό μέρος των ιδιοκαταναλώσεών του, ενώ παράλληλα του δίνει τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει το δίκτυο για έμμεση αποθήκευση της πράσινης ενέργειας.

Το net-mentoring ισχύει εδώ και λίγο καιρό και στη χώρα μας και ο Σύνδεσμος Εταιρειών Φωτοβολταϊκών θέλοντας να ενημερώσει τους καταναλωτές εξέδωσε σχετική ανακοίνωση για τα οφέλη του νέου θεσμικού εργαλείου. Υπογραμμίζεται ότι δεν είναι εργαλείο παραγωγής εισοδήματος όπως ήταν το φωτοβολταϊκό τα προηγούμενα χρόνια, αλλά ένα άριστο εργαλείο εξοικονόμησης ενέργειας και χρημάτων.

Εισάγει δηλαδή τον καταναλωτή στην φιλοσοφία της εξοικονόμησης και ορθολογικής διαχείρισης της ενέργειας στο χώρο της εργασίας και της οικίας. Μάλιστα, σημειώνεται ότι κατά μέσο όρο, η αποπληρωμή του συστήματος θα γίνει περίπου στη δεκαετία. Επειδή πρόκειται για ένα νέο εργαλείο, ο σύνδεσμος εκτιμά ότι καλό είναι ο υποψήφιος αυτοπαραγωγός να έχει υπόψη κάποια δεδομένα όπως ότι:

1. Για την διαστασιολόγηση (το μέγεθος ισχύος, δηλαδή) του φωτοβολταϊκού συστήματος είναι ενδεδειγμένο να λαμβάνεται υπόψη η ετήσια κατανάλωση της εγκατάστασης στην οποία αυτό θα συνδεθεί. Δεδομένου ότι ο ενεργειακός συμψηφισμός διενεργείται σε ετήσια βάση και τυχόν πλεόνασμα ενέργειας μετά τον ετήσιο συμψηφισμό δεν αποζημιώνεται, η ετήσια παραγόμενη από το φωτοβολταϊκό σύστημα ενέργεια δεν θα πρέπει να υπερβαίνει την συνολική ετήσια κατανάλωση.

Για πληροφοριακούς λόγους, σημειώνεται ότι η συνήθης παραγωγή των φωτοβολταϊκών συστημάτων κυμαίνεται μεταξύ 1.200-1.650 kWh/kWp/έτος (κιλοβατώρες ανά κιλοβάτ και ανά έτος), ανάλογα με τις γεωγραφικές συντεταγμένες, την κλίση και τον προσανατολισμό της εγκατάστασης, με μεσοσταθμική τιμή περί τις 1.350-1.400 kWh/kWp/έτος.

Επομένως, η ισχύς του συστήματος θα πρέπει να επιλέγεται με γνώμονα τις ετήσιες ενεργειακές ανάγκες. Για παράδειγμα για την οικιακή χρήση, μία τετραμελής οικογένεια που καταναλώνει 5.000 κιλοβατώρες (kWh) ετησίως, χρειάζεται να εγκαταστήσει περί τα 3,5 κιλοβάτ (kWp) φωτοβολταϊκού συστήματος, για να καλύπτει τις ανάγκες της σε ηλεκτρική ενέργεια. 2. Επειδή ο ανταγωνισμός μεταξύ εταιριών μπορεί να οδηγήσει σε επικοινωνιακές "υπερβολές", καλό είναι να γνωρίζει ο καταναλωτής ότι σε περιοχές με υψηλή ηλιοφάνεια μπορεί να γίνει και στα 8 έτη, αλλά δύσκολα θα γίνει αποπληρωμή σε συντομότερο διάστημα.

Σημειωτέον ότι η εξοικονόμηση από το φωτοβολταϊκό θα γίνεται σε βάθος 25ετίας τουλάχιστον, οπότε οι χρόνοι αυτοί αποπληρωμής είναι εύλογοι. Πολύ χοντρικά, μπορούμε να πούμε ότι η επένδυση που θα κάνει έχει μέση ετήσια απόδοση (μέσω της εξοικονόμησης του ηλεκτρικού ρεύματος) περίπου 10%, ένα ποσοστό πολύ μεγαλύτερο από άλλες εναλλακτικές επενδύσεις (π.χ. προθεσμιακή κατάθεση, χρηματιστήριο, κ.λπ.).

Προφανώς οι αποδόσεις και ο χρόνος απόσβεσης είναι συνάρτηση του αρχικού κόστους (τι είδους εξοπλισμό θα βάλει κανείς, αν θα τοποθετήσει αντικεραυνικό ή όχι, σε τι απόσταση από κάποιο προμηθευτή-εγκαταστάτη βρίσκεται το σπίτι, κ.λπ.), από την προσπίπτουσα ηλιακή ακτινοβολία στην περιοχή, αλλά και από την κλίση και τον προσανατολισμό των φωτοβολταϊκών πλαισίων (η απόδοση διαφέρει αν το σύστημα μπει π.χ. σε κεραμοσκεπή με μη βέλτιστη κλίση και προσανατολισμό). Αν πάλι το φωτοβολταϊκό σύστημα συνδυαστεί με αντλίες θερμότητας για θέρμανση και ψύξη της κατοικίας, τότε οι αποδόσεις βελτιώνονται και οι χρόνοι απόσβεσης μειώνονται. Φυσικά οι αποδόσεις και ο χρόνος απόσβεσης εξαρτάται κυρίως από το τιμολόγιο που έχει ο καταναλωτής που θα εγκαταστήσει το σύστημα αυτοπαραγωγής.

3. Με βάση τα τρέχοντα τιμολόγια της ΔΕΗ για διάφορες κατηγορίες καταναλωτών το όφελος που προκύπτει για τον αυτοπαραγωγό ορίζεται:

- για τον οικιακό καταναλωτή περίπου στα 0,13-0,14Euro/kWh,

- για τον εμπορικό καταναλωτή στα 0,09-0,13 Euro/kWhκαι

- για τους κατ' επάγγελμα αγρότες περίπου στα 0,07Euro/kWh. Η ακριβής τιμή συμψηφισμού εξαρτάται, εκτός από την κατηγορία τιμολογίου που υπάγεται κανείς, και από το προφίλ της κατανάλωσης που έχει.

Αν, για παράδειγμα, κάποιες χρήσεις (π.χ. πλυντήριο, μαγείρεμα) γίνονται τις ώρες ηλιοφάνειας και η ζήτηση καλύπτεται απ' ευθείας από το φωτοβολταϊκό και όχι με απορρόφηση ενέργειας από το δίκτυο, η τιμή συμψηφισμού μεγαλώνει, οπότε υπάρχει και μεγαλύτερο όφελος. Στην περίπτωση των αγροτών, ο αγρότης αυτοπαραγωγός λόγω του ευεργετικού χαμηλού αγροτικού τιμολογίου που δικαιούται σε σύγκριση με τους υπόλοιπους καταναλωτές (σχεδόν το μισό του οικιακού τιμολογίου) , θα έχει απόσβεση της επένδυσης σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από ό,τι οι υπόλοιποι καταναλωτές.

Αν υπάρξει κάποιου είδους επιδότηση (κάτι που δεν προβλέπεται σήμερα), η επένδυση θα αποπληρώνεται γρηγορότερα. Σε κάθε περίπτωση πάντως, οι αγρότες μπορούν να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκά για αυτοπαραγωγή σε κατοικίες, όπου ισχύει το οικιακό τιμολόγιο (όπως αναφέρθηκε παραπάνω) το οποίο είναι σημαντικά υψηλότερο από το αγροτικό.

www.dikaiologitika.gr