Αρνητικός παράγων στην ανάπτυξη του τουρισμού και της οικονομίας γενικότερα παραμένει η υπέρμετρη φορολογική επιβάρυνση τόσο από τους έμμεσους όσο και από τους άμεσους φόρους. Τα σημαντικά κέρδη ανταγωνιστικότητας για τον ελληνικό τουρισμό που προκύπτουν από τη εσωτερική υποτίμηση αντισταθμίζονται σε σημαντικό βαθμό από την υπέρμετρη φορολογική επιβάρυνση.

Σύμφωνα με υπολογισμούς του SETE Intelligence, οι πρόσθετες φορολογικές επιβαρύνσεις του τελευταίου 12μηνου έχουν επιφέρει απώλεια ανταγωνιστικότητας του ελληνικού τουριστικού προϊόντος μεγαλύτερη του 10%, εξανεμίζοντας ουσιαστικά το 50% της ανάκτησης της ανταγωνιστικότητας της χώρας, που επιτεύχθηκε από την αρχή εφαρμογής των μνημονίων με την πολύ επίπονη κοινωνικά και οικονομικά εσωτερική υποτίμηση.

Αυτά τονίζονται στην περιοδική έκθεση του ΣΕΤΕ που δόθηκε στη δημοσιότητα και αποτελεί ένα κόμη καμπανάκι για την υπερφορολόγηση του τουριστικού προϊόντος.

Οπως αναφέρουν οι αναλυτές, «η -έστω και πολύ καθυστερημένα- ολοκλήρωση της 1ης αξιολόγησης και η εκταμίευση τελικά της δόσης των € 10,3 δισ. (€ 7,5 δισ. στο 2ο 15ήμερο του Ιουνίου 2016 και € 2,8 δισ. τον Σεπτέμβριο 2016) αναμένεται ότι θα έχουν ευνοϊκές επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία και στον τουρισμό, τόσο στο υπόλοιπο του 2016 όσο και στα επόμενα έτη. Το πρόγραμμα προσαρμογής που εφάρμοσε η Ελλάδα στην περίοδο 2010-2015 οδήγησε σε σημαντική μέση ετήσια αύξηση των εξαγωγών αγαθών κατά 4,8% παρά την πιστωτική ασφυξία που υφίστανται οι ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις σε αντίθεση με τους διεθνείς ανταγωνιστές τους, στην ίδια περίοδο στην οποία οι εισαγωγές αγαθών κατέγραψαν μέση ετήσια πτώση -3,5%. Η άρση της πιστωτικής ασφυξίας αναμένεται να διευκολύνει την οικονομική δραστηριότητα υγειών επιχειρήσεων περαιτέρω. Από την άλλη πλευρά, οι εξαγωγές υπηρεσιών σημείωσαν μέση

ετήσια πτώση κατά -0,9% στην περίοδο 2009 - 2015, κυρίως λόγω της μεγάλης πτώσης των εισροών εισοδημάτων από τις διεθνείς μεταφορές (κυρίως από τη ναυτιλία). Αντίθετα, την περίοδο 2009-2015, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις από το εξωτερικό σημείωσαν άνοδο 35,6%.

Η πτώση του ΑΕΠ στο 2ο 6μηνο 2015 και στο 1ο 3μηνο 2016 μπορεί να θεωρηθεί ως προσωρινή, δεδομένου ότι μπορεί να ολοκληρωθεί με σχετικά γρήγορους ρυθμούς η αποκατάσταση της ομαλότητας στο Τραπεζικό Σύστημα και στην οικονομία μετά την οριστική ολοκλήρωση της 1ης αξιολόγησης του 3ου Μνημονίου. Βέβαια, η ουσιαστικά αναίτια καθυστέρηση των διαπραγματεύσεων για την ολοκλήρωση αυτής της αξιολόγησης και η επιβολή νέων αντι-αναπτυξιακών δημοσιονομικών και άλλων μέτρων για να γίνει δυνατή κάποια συμφωνία, συνεπάγονται οτι η αύξηση του ΑΕΠ το 2016 αναμένεται τώρα στο 0,2%, από άνω του 1,5% που ήταν η εκτίμηση με την υπόθεση της έγκαιρης και χωρίς αναίτια αντιαναπτυξιακά μέτρα ολοκλήρωση της 1ης αξιολόγησης. Το πιο σημαντικό είναι ότι η πολιτική αναταραχή της περιόδου Σεπτεμβρίου 2014 - Ιουλίου 2015 και η τρέχουσα επιβάρυνση της οικονομίας με νέες αβεβαιότητες και με, σε μεγάλο βαθμό, αχρείαστα αντιαναπτυξιακά μέτρα έχει μεν επηρεάσει αρνητικά αλλά δεν έχει ανατρέψει τις προοπτικές ανάπτυξης της οικονομίας, που είχαν γίνει εμφανείς το 2014.

Ο ΣΕΤΕ αναφέρεται και στο μέλλον του κλάδου μετά το Brexit επισημαίνοντας: Με δεδομένο το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος για το BREXIT, οι αφίξεις και τα έσοδα αναμένεται να επηρεαστούν αρνητικά, λόγω της παρατηρούμενης αβεβαιότητας και διολίσθησης της λίρας: σχεδόν 50% / 30% των Βρετανών που κάνουν διακοπές Ήλιος και Θάλασσα τις προγραμματίζουν το τελευταίο δίμηνο / μήνα, ενώ αναμένεται να επηρεαστούν αρνητικά και οι κρατήσεις και για άλλες μορφές -μη εποχικών- ταξιδιών αναψυχής, όπως ο τουρισμός πόλεων και ο πολιτιστικός τουρισμός, αλλά και η αγορά συνεδρίων, εταιρικών συναντήσεων και ταξιδιών κινήτρων. Η σημασία της Βρετανικής αγοράς είναι καίρια για τον ελληνικό τουρισμό δεδομένου του μεγάλου μεγέθους της (2,4 εκ. επισκέπτες / € 2 δισ. το 2015) αλλά και του υψηλού ρυθμού ανάπτυξης που παρουσίαζε το 2016 σύμφωνα με τα στοιχεία κρατήσεων που έχουμε στη διάθεσή μας. Αναφέρεται επίσης ότι: ο ελληνικός τουρισμός αντιμετωπίζει σημαντικά προβλήματα ποιότητας στα περιφερειακά αεροδρόμια, στα λιμάνια, σε μεγάλο μέρος του οδικού δικτύου εκτός αυτοκινητοδρόμων καθώς και σε θέματα αρμοδιότητας ΟΤΑ (καθαριότητα, πράσινο κλπ.). Από πολλές πλευρές το γεωπολιτικό περιβάλλον στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και η κρίση στις σχέσεις Ρωσίας - Τουρκίας έχουν θετική επίπτωση, με ενίσχυση της τουριστικής κίνησης προς την Ελλάδα. Αυτό, ωστόσο, δεν επαληθεύτηκε στο 4ο 3μηνο 2015, όπου οι αφίξεις τουριστών από βασικές αγορές ήταν μειωμένες. Αρνητικά φαίνεται ότι λειτούργησε το προσφυγικό πρόβλημα στο 4ο 3μηνο 2015 και να συνεχίζει να επηρεάζει αρνητικά τις τουριστικές αφίξεις και τις προκρατήσεις και στο 1ο 3μηνο του 2016.

Η δαπάνη ανά ταξίδι μειώθηκε στα € 580 το 2015, από € 590 το 2014 και € 653 το 2013. Από την άλλη πλευρά, αξιοσημείωτη είναι:

α) η διαχρονική σταθερότητα της δαπάνης ανά διανυκτέρευση και

β) η ανάκαμψή της το 2015 κατά 4,6% στα € 74 μετά την πτώση της το 2014. Δηλαδή η μείωση στην δαπάνη ανά ταξίδι οφείλεται στην πραγματοποίηση διακοπών μικρότερης διαρκείας από τους ταξιδιώτες και όχι σε χαμηλότερη ημερήσια δαπάνη.

Η επιδιωκόμενη αύξηση των αφίξεων και των εσόδων από τον εισερχόμενο και από τον εσωτερικό τουρισμό στην Ελλάδα θα προσδιοριστεί κατά κύριο λόγο από τον εμπλουτισμό και την διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος καθώς και τον ρυθμό αύξησης της προσφοράς διεθνώς ανταγωνιστικών τουριστικών υπηρεσιών στη χώρα και σε μικρότερο βαθμό από τη ζήτηση τουριστικών υπηρεσιών, που σε περιόδους θετικής ανάπτυξης των χωρών προέλευσης είναι σε μεγάλο βαθμό απεριόριστη για μικρές χώρες όπως η Ελλάδα. Ειδικότερα, η ζήτηση για τουριστικές υπηρεσίες στη χώρα προσδιορίζεται κυρίως από την επιχειρηματική λειτουργία των επιχειρήσεων προσφοράς τουριστικών υπηρεσιών στην Ελλάδα γενικά και σε κάθε επί μέρους τουριστική περιοχή στη χώρα ειδικότερα.

ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ

Αισιόδοξα μηνύματα έστειλε από την Μόσχα για την κίνηση των Ρώσων τουριστών προς την Ελλάδα, ο πρόξενος της χώρας μας στην ρωσική πρωτεύουσα κ. Ιωάννης Πεδιώτης.

Μιλώντας συγκεκριμένα στην «δημοκρατική» ο κ. Πεδιώτης, εξέφρασε την ικανοποίησή του για την κατάσταση με την έκδοση βίζας, η οποία έχει εξομαλυνθεί –όπως τόνισε- ενώ εκτίμησε πως το ενδιαφέρον των Ρώσων για τουρισμό προς την Ελλάδα, είναι ενεργό μέχρι και τον προσεχή Οκτώβριο. Πιο συγκεκριμένα, δήλωσε:

«Η τουριστική κίνηση από την Ρωσία προς την Ελλάδα, παρουσιάζει αύξηση μέχρι και τον μήνα Ιούνιο 20% σε σχέση με πέρσι. Βρισκόμαστε εν αναμονή για νεότερα στοιχεία που θα μας δώσουν την κίνηση του Ιουλίου, αλλά πρέπει να γνωρίζετε ότι το δίμηνο Ιουλίου – Αυγούστου, καταγράφεται πάντα μεγάλη κίνηση, καθώς οι Ρώσοι ταξιδεύουν και από τους πρώτους αγαπημένους προορισμούς είναι η Ελλάδα. Άλλο ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι έχουν καλή εικόνα από την χώρα μας, την οποία και μεταφέρουν όταν γυρίζουν από τις διακοπές τους» όπως τόνισε.
Η ΕΚΔΟΣΗ ΒΙΖΑΣ
Σε ερώτηση σχετικά με την κατάσταση η οποία επικρατεί στην διαδικασία έκδοσης βίζας για τους Ρώσους τουρίστες, ο κ. Πεδιώτης, είπε: «Η κατάσταση με τις θεωρήσεις έχει εξομαλυνθεί, πλήρως. Το Ελληνικό Προξενείο στην Μόσχα, προσπαθεί να κάνει το καλύτερο δυνατό για την γρήγορη εξέταση των εγγράφων και να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις που υπάρχουν. Πρέπει να γνωρίζετε ότι είμαστε πλέον σε θέση να ανταποκριθούμε σε κάθε απαίτηση! Από τη στιγμή που τα έγγραφα έρχονται στο Προξενείο για έγκριση η μέγιστη περίοδος εξέτασης και επεξεργασίας είναι 48 ώρες. Αυτό ισχύει για τα έγγραφα που υποβάλλονται σε μας από όλες τις περιοχές της Ρωσίας, που υπάγονται στη δικαιοδοσία του Προξενείου. Αλλά πρέπει να ληφθεί υπόψη και το γεγονός ότι τα έγγραφα αυτά πρέπει να έρθουν στο προξενείο και να σταλούν πίσω στον αιτούντα. Αυτό παίρνει επίσης χρόνο. Όπως δείχνει η πρακτική στη Μόσχα, η διαδικασία εκεί διαρκεί το πολύ 3 ημέρες και στις υπόλοιπες περιοχές λιγότερο από 7 ημέρες».
Σημειώνεται ότι τα προβλήματα που εμφανίσθηκαν κατά την διάρκεια της περιόδου Απριλίου – Μαΐου (περίοδος που συνέπεσε με το Πάσχα των Ορθοδόξων και την περίοδο της εορτής των λουλουδιών και της Άνοιξης στην Ρωσία) θεωρήθηκαν ένα συγκυριακό φαινόμενο.
Κι αυτό γιατί αφενός δεν υπήρχε το απαραίτητο προσωπικό στις προξενικές αρχές στην Μόσχα και αφετέρου, τα νέα δεδομένα που απαιτεί η έκδοση βίζας, με δακτυλοσκοπικό έλεγχο κ.λπ. έκαναν την κατάσταση πιο δύσκολη.
«Στην Ρωσία υπάρχουν 30 Κέντρα Βίζας (Visa Centres) αυτή την στιγμή. Όλα είναι σε θέση να εξυπηρετήσουν τις απαιτήσεις και την ζήτηση. Συνολικά για το πρώτο εξάμηνο, έχουμε εκδώσει περισσότερες από 240.000 θεωρήσεις, ενώ σε καθημερινή βάση γίνεται επεξεργασία 5.000 ταξιδιωτικών εγγράφων και εκδίδονται 4.500 βίζες περίπου. Ομολογουμένως, η ζήτηση παρουσιάζεται πολύ αυξημένη αυτό το δίμηνο, αλλά πρέπει να γνωρίζετε ότι καταγράφεται ήδη πολύ έντονο ενδιαφέρον και για το δίμηνο Σεπτεμβρίου – Οκτωβρίου. Αυτό, μας κάνει και αισιοδοξούμε ιδιαίτερα», δηλώνει ο κ. Πεδιώτης.
Όσον αφορά την έκδοση θεωρήσεων πολλαπλών εισόδων τριετούς και πενταετούς διάρκειας για τους Ρώσους τουρίστες -η οποία θα ξεκινούσε, σύμφωνα με τις δηλώσεις της αν. υπουργού Τουρισμού κ. Έλενας Κουντουρά, τον Ιούνιο- πρέπει να σημειωθεί ότι αυτό είναι ένα βοηθητικό μέτρο για τους συστηματικούς επισκέπτες από την Ρωσία προς την Ελλάδα.
ΘΑ ΒΓΟΥΜΕ ΑΠΟ 
ΤΗΝ ΣΕΝΓΚΕΝ;
Σε ερώτηση σχετικά με την διαδικασία Σένγκεν ο κ. Πεδιώτης (έχοντας και πρωθύστερη εμπειρία λόγω της αρμοδιότητάς του) ξεκαθάρισε τα εξής:
«Τεχνικά, δεν είναι δυνατόν να ‘βγει’ μια χώρα από την ζώνη Σένγκεν. Επομένως, είναι λάθος να λένε κάποιοι και να γράφουν κάτι τέτοιο. Δεν υπάρχει καμία περίπτωση να βγει η Ελλάδα από την Σένγκεν. Μπορεί να μπουν περιορισμοί αλλά όχι να βγει εντελώς».
Όπως πρόσθεσε ο κ. Πεδιώτης, το δίμηνο Ιουλίου – Αυγούστου οι κρατήσεις που σημειώνονται από την Ρωσία προς την Ελλάδα δεν είναι κρατήσεις τελευταίας στιγμής (last minute) αλλά αφορούν προγραμματισμένες διακοπές.
Σε ερώτηση σχετικά με το άνοιγμα της Τουρκικής αγοράς και την προσπάθεια επανέναρξης πτήσεων, ο κ. Πεδιώτης ήταν ξεκάθαρος:
«Είναι γεγονός πως άνοιξε και πάλι η αγορά της Τουρκίας. Προφανώς και θα επηρεάσει την κίνηση αλλά αυτή την περίοδο, δε νομίζω ότι θα είναι τόσο μεγάλες οι ροές προς αυτή την χώρα, ώστε η Ελλάδα να έχει μεγάλες απώλειες».
Να σημειωθεί ότι ο κ. Πεδιώτης είναι διευθυντής της Γ4 Διεύθυνσης του Υπουργείου Εξωτερικών. Διετέλεσε διευθυντής της Σένγκεν (Schengen) και γενικός πρόξενος της Ελλάδας στην Κορυτσά. Αυτή την περίοδο βρίσκεται στην Μόσχα (μετά την απομάκρυνση της προηγούμενης προξένου κυρίας Μιχαλοπούλου) για την τουριστική περίοδο μέχρι και την αντικατάσταση από την νέα πρόξενο τον προσεχή Σεπτέμβριο.
Ο κ. Πεδιώτης, τοποθετήθηκε στο Ελληνικό Προξενείο της Μόσχας, με άμεση προτεραιότητα για να εξομαλύνει, όσο το δυνατόν, την κατάσταση και να μετριάσει την πολύ μεγάλη ζημιά που είχε σημειωθεί στην εικόνα της Ελλάδας στη Ρωσία.

 Η ΚΙΝΗΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ 
ΡΩΣΙΑ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ
Θυμίζουμε ότι σύμφωνα με τα στοιχεία που δόθηκαν πρόσφατα στην δημοσιότητα, οι διεθνείς αεροπορικές αφίξεις στην Ελλάδα κατά το πρώτο εξάμηνο του 2016 ανήλθαν συνολικά σε 5.937.643 -σημειώνοντας άνοδο 4,4% σε σχέση με πέρσι (στοιχεία Υ.Π.Α. & ΔΑΑ) ενώ ειδικά για τις χώρες προέλευσης, η πλειονότητα αυτών κινήθηκε ανοδικά με την Ρωσία να σημειώνει την μεγαλύτερη αύξηση στις αφίξεις (22,7% σε σχέση με πέρσι).
Παράλληλα, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδας (ΤτΕ) την περίοδο Ιανουαρίου – Μαΐου 2016, την χώρα μας επισκέφθηκαν περίπου 83.000 Ρώσοι τουρίστες (47,6% δηλαδή περισσότεροι από την ίδια περίοδο του 2015) ενώ αυξήθηκαν και οι ταξιδιωτικές εισπράξεις από τη Ρωσία: στους πρώτους πέντε μήνες του τρέχοντος έτους οι Ρώσοι ξόδεψαν στην Ελλάδα 54 εκατομμύρια ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 8,7% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Η πρόβλεψη του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) πάντως, είναι ότι η Ελλάδα φέτος θα δεχτεί περίπου 700 έως 800.000 τουρίστες από τη Ρωσία.