Σε καλό δρόμο φαίνεται να βρίσκεται η πολιτική που ακολουθείται για την εξομάλυνση του προσφυγικού ζητήματος, όπως επισημαίνει σε συνέντευξή του ο ευρωπαίος συντονιστής της εφαρμογής της Συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας για το Προσφυγικό. Ο Μάρτιν Φερφέι τονίζει πως δεν είναι όλα τέλεια.

Οι προσπάθειες πρέπει να  εστιαστούν στην επιτάχυνση των διαδικασιών ασύλου και στην αύξηση των επιστροφών προσφύγων και μεταναστώνστην Τουρκία. Αξίζει να σημειωθεί πως το τελευταίο διάστημα παρατηρείται μία σημαντική αύξηση των επιστροφών από τα Ελληνικά νησιά στην Τουρκία. Η κατάσταση που επικρατεί σήμερα στα νησιά, με τη φιλοξενία πολλών παραπάνω προσφύγων από όσων μπορούν να αντέξουν τα hotspots, καταδεικνύει το μέγεθος του προβλήματος. Κατά τον Ευρωπαίο αξιωματούχο, το πρόβλημα θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί αν είχε προβλεφθεί ευρύτερη δυνατότητα στέγασης, «όχι επειδή οι άνθρωποι θα έμεναν μόνιμα εκεί, αλλά ως "γέφυρα" για την αντιμετώπιση μιας κατάστασης όπως η σημερινή» εξηγεί. Για τον λόγο αυτό, ο κ. Φερφέι δίνει προτεραιότητα  στη δημιουργία περισσότερων θέσεων διαμονής που θα χρησιμοποιηθούν γι’ αυτό το μεταβατικό στάδιο. «Αυτό θα βοηθήσει να διαμείνουν οι μετανάστες σε οργανωμένες, κατάλληλες συνθήκες, ενώ θα ομαλοποιηθεί η καθημερινότητα του τοπικού πληθυσμού και των μεταναστών», όπως τονίζει ο ίδιος. , Η συμφωνία μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας φέρεται ως καταλύτης στην όλη κατάσταση, αφού, όπως αναγνωρίζει ο ευρωπαίος συντονιστής, «λειτουργεί, παρά τις αντιξοότητες, και πέτυχε τους τρεις στόχους της: τον περιορισμό των παράνομων μεταναστών στα νησιά συγκριτικά με τους χιλιάδες μετανάστες που κατέφθαναν καθημερινά τον περασμένο χρόνο, τη δημιουργία νόμιμης οδού για τους πρόσφυγες από την Τουρκία προς την Ευρώπη, και το χτύπημα των δικτύων λαθρεμπόρων».

Όπως μας εξηγούν νομικές πηγές, με βάση τη Συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας όλοι οι μετανάστες που καταφθάνουν στα ελληνικά νησιά, θα πρέπει να παραμένουν εκεί, έως ότου ολοκληρωθεί η εξέταση της αίτησης ασύλου τους. Αν η αίτηση τους απορριφθεί, επιστρέφουν στην Τουρκία, ενώ αν η αίτησή τους γίνει δεκτή, μεταφέρονται στην ενδοχώρα. Αν οι μετανάστες δεν παρέμεναν στα νησιά, τότε δεν θα ήταν αποδεκτή η επιστροφή τους στην Τουρκία και θα παρέμεναν όλοι στην Ελλάδα. Αυτό αυτόματα θα ενθάρρυνε και τους υπόλοιπους μετανάστες που βρίσκονται στην Τουρκία να περάσουν στα Ελληνικά νησιά και θα επέστρεφε τα νησιά στις εικόνες του 2015.

Κύρια αιτία για την έως συμφόρηση των νησιών είναι οι καθυστερήσεις που παρατηρήθηκαν στην διαδικασία εξέτασης των αιτήσεων ασύλου. Οι διαδικασίες όμως επιταχύνονται, η Ελληνική Υπηρεσία Ασύλου θα αποστείλει διπλάσιο αριθμό εργαζομένων στα νησιά μέσα στις επόμενες ημέρες και τριπλάσιο έως τα τέλη Νοεμβρίου, ενώ η EASO αναμένει νέες αφίξεις Ευρωπαίων εμπειρογνωμόνων, πέρα από τους 126 υπαλλήλους που έχει ήδη αποστείλει. Η αύξηση του αριθμού των εργαζομένων, σε συνδυασμό με τη βελτιστοποίηση της διαδικασίας ασύλου και τη μεταφορά στην ενδοχώρα όσων ολοκληρώνουν τη εν λόγω διαδικασία, θα οδηγήσει άμεσα στην αποσυμφόρηση των νησιών.

Την πρακτική της ήπιας και κυρίως σταδιακής αποσυμφόρησης των νησιών προκρίνει η κυβέρνηση, προκειμένου η μεταφορά μεγάλου αριθμού προσφύγων και μεταναστών στην ενδοχώρα να μη λειτουργήσει ως «θετικό σήμα» με άμεση συνέπεια να αυξηθούν οι ροές μεταναστών.

Στο ίδιο πλαίσιο κινείται άλλωστε και η προσπάθεια της Ε.Ε. να προβάλει την προηγούμενη εβδομάδα με δηλώσεις αξιωματούχων τον αποκλεισμό από το σύστημα μετεγκατάστασης όσων προσφύγων και μεταναστών βρίσκονται αυτή τη στιγμή στα ελληνικά νησιά και άρα έφτασαν μετά τη συμφωνία Ε.Ε. – Τουρκίας. Το μήνυμα είναι σαφές: Οσοι έφθασαν στην Ελλάδα μετά τη συμφωνία ή θα πάρουν άσυλο και θα παραμείνουν εντός ελληνικών συνόρων ως πρόσφυγες ή, εφόσον απορριφθεί το αίτημα ασύλου τους, θα επιστρέψουν στην Τουρκία. Πάντως αξίζει να σημειωθεί ότι στο πλαίσιο της συμφωνίας απαγορεύεται η μεταφορά στην ενδοχώρα από τα νησιά ανθρώπων για τους οποίους δεν έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες ασύλου.

Οπως χαρακτηριστικά ανέφεραν στην «Κ» πηγές από το ελληνικό υπ. Προστασίας του Πολίτη, δεν πρέπει σε καμία περίπτωση ο μηχανισμός μετεγκατάστασης να λειτουργήσει σαν πόλος έλξης για αυξήσεις των ροών. «Ενδέχεται οι διακινητές να χρησιμοποιήσουν τη μεταφορά ατόμων προς την ενδοχώρα από τα νησιά ως κίνητρο για τους “πελάτες” τους».

Στην ίδια γραμμή βρίσκονταν και οι δηλώσεις του υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννη Μουζάλα πρόσφατα στη Βουλή. Οπως χαρακτηριστικά τόνισε, τους τελευταίους μήνες έρχονται περισσότεροι μετανάστες ενώ προηγουμένως ήταν περισσότεροι οι πρόσφυγες, γεγονός πάντως που δεν επιβεβαιώνεται άμεσα από τα στοιχεία.

Το «προσφυγικό προφίλ» κρίνεται κατά βάση από την εθνικότητα και οι Σύροι συνεχίζουν να αποτελούν την πλειονότητα όσων έρχονται στην Ελλάδα. Απλώς ο αριθμός τους παρουσιάζει μεγάλη, αναλογικά, μείωση ενώ αντίστοιχα έχουν μειωθεί ελάχιστα οι αφίξεις από το Πακιστάν. Ενδεικτικά, τον Ιανουάριο του 2016 (πριν από τη συμφωνία Ε.Ε. – Τουρκίας) έφθασαν στα ελληνικά νησιά 30.309 Σύροι, 18.846 Αφγανοί, 11.964 Ιρακινοί και 2.243 Πακιστανοί. Τον Απρίλιο του 2016 έφθασαν στα νησιά 1.268 Σύροι, 580 Αφγανοί, 381 Ιρακινοί και 637 Πακιστανοί. Αντίστοιχα, τον περασμένο Aύγουστο έφθασαν στα ελληνικά νησιά 1.112 Σύροι, 324 Αφγανοί, 327 Ιρακινοί και 737 Πακιστανοί.

Οσον αφορά τους Αφγανούς, σε μεγάλο ποσοστό γίνεται δεκτό το αίτημά τους για άσυλο αλλά δεν μπορούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα μετεγκατάστασης από την Ελλάδα σε άλλες χώρες της Ε.Ε. Οι Ιρακινοί παίρνουν άσυλο (με βάση το γενικό προφίλ) και μπορούν να μετεγκατασταθούν, ενώ οι Πακιστανοί στην πλειονότητά τους θεωρούνται μετανάστες.

Την ίδια στιγμή όμως, η τακτική τής μη αποσυμφόρησης έχει αυξήσει εκρηκτικά την πίεση στα νησιά και στις τοπικές κοινωνίες. Δεν γίνονται ακόμα κινήσεις που θα μπορούσαν να βοηθήσουν την κατάσταση, επισημαίνουν εργαζόμενοι σε ΜΚΟ. Για παράδειγμα, πολλά ασυνόδευτα παιδιά που βρίσκονται στα νησιά έχουν συγγενείς σε χώρες τις Ε.Ε. και άρα θα μπορούσαν άμεσα να μεταβούν σε αυτές μέσω του προγράμματος οικογενειακής επανένωσης. «Αντί για αυτό, παραμένουν μήνες εγκλωβισμένα στα camps κατά παράβαση όλων των συνθηκών», επισημαίνουν.

Καθημερινή

Η Διοίκηση της εταιρείας «Dodekanisos Seaways» αισθάνεται την ανάγκη να εκφράσει δημόσια την ικανοποίησή της, διότι σε δύο περιπτώσεις που της ζητήθηκε από φορείς της περιοχής μας να παράσχει τις υπηρεσίες της,  χάριν του αθλητισμού και του τουρισμού των νησιών μας, ανταποκρίθηκε με υπεύθυνο και υποδειγματικό τρόπο.

Στην πρώτη μετέφερε, την περασμένη Παρασκευή, τους αθλητές της Δωδεκανήσου και Σάμου στη Μυτιλήνη, με απευθείας δρομολόγιο (Ρόδος-Κως-Κάλυμνος-Λέρος-Πάτμος-Σάμος-Χίος-Μυτιλήνη) του ταχύπλοου καταμαράν «Δωδεκάνησος Εξπρές», όπου συμμετείχαν, με αρκετές διακρίσεις, στους Αιγαιοπελαγίτικους Αγώνες Στίβου 2016.

Έτσι, τόσον, οι αθλητές όσο και οι συνοδοί τους, απέφυγαν την ταλαιπωρία που θα υφίσταντο καθώς θα μετέβαιναν στη Μυτιλήνη μέσω Αθηνών, αλλά και τα πρόσθετα έξοδα που ήταν σημαντικά υπολογίσιμα.
Παράλληλα έδωσε την ευκαιρία σε αρκετούς Δωδεκανήσιους να γνωρίσουν, σ’ αυτό το τριήμερο, το πανέμορφο νησί της Μυτιλήνης με επίσκεψη  - προσκύνημα στη Μονή του θαυματουργού Αγίου Ραφαήλ.

Στη δεύτερη η Dodekanisos Seaways κλήθηκε να δώσει άμεση λύση στο σοβαρό ζήτημα που αντιμετώπιζε ο τουρισμός της Καρπάθου, καθώς περισσότεροι από 1200 αλλοδαποί τουρίστες κινδύνευαν να αποκλειστούν στο νησί, λόγω της πολυήμερης απεργίας των τηλεπικοινωνιακών υπαλλήλων του αεροδρομίου Καρπάθου και της ματαίωσης των προγραμματισμένων πτήσεων τσάρτερ.

Με δύο δρομολόγια την Τετάρτη και δύο την Πέμπτη του ταχύπλοου καταμαράν «Δωδεκάνησος Εξπρές» μεταφέρθηκαν στη Ρόδο 1256 τουρίστες απ’ όπου πήραν τα αεροπλάνα επιστροφής στις χώρες τους.
Για να καταστεί όμως, αυτό δυνατό χρειάστηκε ο άψογος συντονισμός των Υπουργείων Ναυτιλίας και Τουρισμού, των Λιμενικών Αρχών της Ρόδου και Καρπάθου, αλλά και των εκπροσώπων του μεγάλου τουριστικού οργανισμού TUI σε Ρόδο και Κάρπαθο, τους οποίους και ευχαριστούμε.

Ωστόσο, αυτή η «επιχείρηση» δεν θα μπορούσε να πετύχει χωρίς την προσφορά, τον εξιέπαινον επαγγελματισμό και τη βαθιά προσήλωση των μελών του πληρώματος στο κοινωνικό χρέος τους, και με αυτήν την έννοια η διοίκηση της “Dodekanisos Seaways” είναι ιδιαιτέρως περήφανη για το σύνολο των πληρωμάτων των πλοίων της.

Φανήκαμε χρήσιμοι, για μιαν ακόμη φορά, στον τουρισμό των νησιών μας και στις κοινωνίες τους και αυτό για μας είναι το ηθικό έπαθλό μας.