Τις έντονα αρνητικές επιπτώσεις του COVID-19 στις επιδόσεις του ελληνικού τουρισμού για το 2020, εξετάζει νέα έκθεση της Ernst & Young (ΕΥ) Ελλάδος, εκτιμώντας μεταξύ άλλων ότι η ανάκαμψή του στα επίπεδα του 2019, δε θα πρέπει να αναμένεται πριν από το 2022.

Η έκθεση, η οποία συντάχθηκε από την ομάδα Οικονομικών Συμβουλευτικών Υπηρεσιών του Τμήματος Συμβούλων Εταιρικής Στρατηγικής και Συναλλαγών της EY Ελλάδος, βασίστηκε σε δευτερογενή έρευνα και ανάλυση δημοσιοποιημένων στοιχείων και εκτιμήσεων από σχετικούς παγκόσμιους και εγχώριους φορείς, και αποτελεί συνέχεια αντίστοιχης έκθεσης που είχε παρουσιαστεί τον Ιούνιο.

Η έκθεση εξετάζει τον σημαντικό αντίκτυπο της πανδημίας στην τουριστική βιομηχανία παγκοσμίως και, ειδικότερα, στην Ελλάδα, προχωρώντας σε μια ανασκόπηση των μέτρων που έλαβε η Πολιτεία για να στηρίξει τον κλάδο, παραθέτοντας, επίσης, τις προοπτικές ανάκαμψης του κλάδου, αλλά και τα νέα καταναλωτικά και ταξιδιωτικά δεδομένα που δημιούργησε ο COVID-19, τα οποία μετασχηματίζουν το μέλλον του τουρισμού.

Η σημαντική συνεισφορά του τουρισμού στην οικονομία της χώρας – η οποία φτάνει στο 20,8% του ΑΕΠ, σύμφωνα με τον ΙΝΣΕΤΕ – σε συνδυασμό με την παγκόσμια κάμψη της τουριστικής κίνησης εξαιτίας της πανδημίας και την έλευση ενός εντονότερου δεύτερου κύματος μετά το καλοκαίρι, οδήγησε τους περισσότερους διεθνείς οργανισμούς και αναλυτές να αναθεωρήσουν προς το χειρότερο τις προβλέψεις τους για την υποχώρηση του ελληνικού ΑΕΠ το 2020, με αποτέλεσμα αυτές να κυμαίνονται σήμερα σε μία πτώση της τάξης του 9%-10%.

Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις της Διεθνούς Ένωσης Αερομεταφορών (ΙΑΤΑ), η αεροπορική κίνηση παγκοσμίως για το 2020 αναμένεται να μειωθεί κατά 66%, ενώ η απώλεια εσόδων από την παγκόσμια επιβατική κίνηση θα φτάσει τα $371 δισ. Από την πλευρά του, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού (UNWTO), εκτιμά ότι οι διεθνείς αφίξεις θα μειωθούν κατά 70% το 2020, ενώ οι απώλειες θέσεων εργασίας στους κλάδους του τουρισμού και των ταξιδιωτικών υπηρεσιών, ξεπερνούν ήδη τις 143 εκατ. θέσεις.

Κατάρρευση εσόδων

Στην Ελλάδα, τα έσοδα από τον τουρισμό παρουσιάστηκαν μειωμένα κατά 78,2% κατά το πρώτο εννεάμηνο τους έτους, διαμορφούμενα στα €3,5 δισ., έναντι των €16,1 δισ. κατά το αντίστοιχο διάστημα του 2019. Παράλληλα, η διεθνής αεροπορική κίνηση επιβατών μειώθηκε κατά 72% μεταξύ Ιανουαρίου και Οκτωβρίου 2020, σε σχέση με την ίδια περίοδο το 2019. Χαρακτηριστικά, στο διάστημα αυτό, οι διεθνείς πτήσεις προς τα ελληνικά αεροδρόμια μειώθηκαν, από 300.000 το 2019, σε 116.000, και οι αφίξεις επιβατών, από 22,2 εκατ. σε 6,2 εκατ. Από τις τέσσερις κυριότερες αγορές που τροφοδοτούν τον τουριστικό κλάδο της χώρας, τη μεγαλύτερη κάμψη κατέγραψαν οι αφίξεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (92,9%), ακολουθούμενες από τις αφίξεις από το Ηνωμένο Βασίλειο (73,9%).

Παράλληλα, το πλεόνασμα του ταξιδιωτικού ισοζυγίου κατά το διάστημα Ιανουαρίου-Αυγούστου 2020, κατέγραψε μία πτώση της τάξης του 79,6%, με €2,8 δισ., έναντι €14,1 δισ. το 2019.

Οι επιδόσεις των ελληνικών ξενοδοχειακών μονάδων, μοιραία ακολούθησαν τις τάσεις που καταγράφηκαν στην Ευρώπη, αλλά και παγκοσμίως. Το μέσο ποσοστό πληρότητας κατά το κρίσιμο τρίμηνο Ιουλίου-Σεπτεμβρίου 2020, διαμορφώθηκε στο 23% (από 71% το αντίστοιχο διάστημα του 2019), με τη σχετικά καλύτερη επίδοση του Αυγούστου να μην ξεπερνά το 30%. Αντίστοιχη κάμψη σημείωσαν και οι υπόλοιποι βασικοί δείκτες, όπως η μέση ημερήσια χρέωση (average daily rate – ADR) και τα έσοδα ανά διαθέσιμο δωμάτιο (revenue per available room – RevPAR). Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ο δείκτης απασχόλησης στον κλάδο του τουρισμού, σημείωσε πτώση 35,9% κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2020 (σε σχέση με το δεύτερο τρίμηνο του 2019), ενώ οι μισθοί και οι αποδοχές στον κλάδο μειώθηκαν κατά 69,7%.
Η αγορά των παραθεριστικών κατοικιών και της βραχυχρόνιας μίσθωσης παγκοσμίως, φαίνεται να έχει πληγεί λιγότερο, παρά τον μεγάλο αντίκτυπο των πρώτων μηνών της πανδημίας.

Άνοδος τιμών παραθεριστικών κατοικιών

Η έκθεση σημειώνει ότι, παρά την κάμψη της τουριστικής κίνησης, οι τιμές πώλησης των παραθεριστικών κατοικιών στην Ελλάδα, συνέχισαν την ανοδική τους πορεία, καταγράφοντας αύξηση 1,6% κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους, στους κύριους τουριστικούς προορισμούς, όπως η Μύκονος, η Πάρος και η Σαντορίνη. Αντίθετα, η επενδυτική δραστηριότητα στον ελληνικό ξενοδοχειακό κλάδο, μετά από τις ισχυρές επιδόσεις του 2019, κατέγραψε κάμψη, καθώς μειώθηκε ο αριθμός των σημαντικών συναλλαγών.

Η έκθεση καταγράφει, επίσης, τις αναδυόμενες τάσεις που αναμένεται να επηρεάσουν την τουριστική αγορά τα επόμενα χρόνια, παγκοσμίως, αλλά και στην Ελλάδα. Μεταξύ άλλων:

Το 68% του εργατικού δυναμικού των τουριστικών επιχειρήσεων, θα χρειαστούν επανακατάρτιση για να ανταποκριθούν στην αυξανόμενη ψηφιοποίηση του κλάδου.

Βραχυπρόθεσμα, αναμένεται να κυριαρχήσουν οι εγχώριες και περιφερειακές διακοπές, καθώς και τα ταξίδια στην ύπαιθρο.

Οι ταξιδιώτες, πλέον, προτιμούν να ταξιδεύουν σε μικρότερες ομάδες, επιλέγοντας περισσότερο απομονωμένες περιοχές, ενώ η ασφάλεια του εκάστοτε προορισμού / καταλύματος επηρεάζει σημαντικά τις αποφάσεις τους.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΣΕΤΕ, οι τουριστικές εισπράξεις για το 2020 θα μειωθούν στο 20% των εισπράξεων του 2019, ενώ το 2021 αναμένεται να ανακάμψουν στο 50%-60% των επιπέδων του 2019. Το Υπουργείο Τουρισμού επιβεβαιώνει τις εκτιμήσεις αυτές, στην περίπτωση, όμως, που διεξάγονται σε όλα τα ελληνικά αεροδρόμια μοριακά τεστ για τις διεθνείς αφίξεις. Σε διαφορετική περίπτωση, το Υπουργείο εκτιμά ότι οι εισπράξεις θα πλησιάσουν το 20%-30% των επιδόσεων του 2019.

Η έκθεση καταλήγει ότι, σύμφωνα με προβλέψεις εγχώριων φορέων και οργανισμών, η πλήρης ανάκαμψη του ελληνικού τουρισμού στα επίπεδα του 2019, δε θα πρέπει να αναμένεται πριν από το 2022, πρόβλεψη παρόμοια με εκείνη του UNWTO, ο οποίος εκτιμά ότι η πορεία ανάκαμψης του παγκόσμιου τουρισμού στα προ-COVID επίπεδα, θα διαρκέσει από 2,5 έως 4 χρόνια.

Η έκθεση περιλαμβάνει, επίσης, τα αποτελέσματα περιορισμένης ποιοτικής έρευνας που διεξήγαγε η EY Ελλάδος, από τις αρχές μέχρι τα μέσα του Δεκεμβρίου 2020, μεταξύ στελεχών και ιδιοκτητών μεγάλων ελληνικών αλυσίδων ξενοδοχείων και τουριστικών θερέτρων, σχετικά με τις επιπτώσεις του COVID-19 στον ελληνικό τουριστικό κλάδο. Οι συμμετέχοντες μοιράστηκαν τις εκτιμήσεις και τις απόψεις τους σχετικά με τον οικονομικό, λειτουργικό και στρατηγικό αντίκτυπο της πανδημίας στις επιχειρήσεις τους, καθώς και για την ανάκαμψη και τον προσανατολισμό του κλάδου στο μέλλον.

Σχολιάζοντας τα ευρήματα της έκθεσης, ο Τάσος Ιωσηφίδης, Εταίρος και Επικεφαλής του Τμήματος Συμβούλων Εταιρικής Στρατηγικής και Συναλλαγών της ΕΥ Ελλάδος, δήλωσε: «Ο κλάδος του τουρισμού παγκοσμίως, θα εξακολουθήσει να υφίσταται τις επιπτώσεις της πανδημίας στο ορατό μέλλον.

Με δεδομένη τη σημασία του τουρισμού για την ελληνική οικονομία, η χώρα μας οφείλει να επαναπροσδιορίσει το τουριστικό της προϊόν, να επεκτείνει την τουριστική περίοδο και να ενισχύσει το προφίλ της ως ασφαλούς ταξιδιωτικού προορισμού, διατηρώντας, παράλληλα, και ενισχύοντας τα μέτρα προστασίας και στήριξης του κλάδου και των εργαζομένων του.

Παράλληλα, οι τουριστικές επιχειρήσεις θα πρέπει να εστιάσουν στην επίλυση των διαρθρωτικών τους προβλημάτων και στην αξιοποίηση νέων ευκαιριών, όπως ο εναλλακτικός και ο πράσινος τουρισμός, προκειμένου να τροφοδοτήσουν τη βιώσιμη ανάκαμψη και ανάπτυξή τους και να αυξήσουν την ανθεκτικότητά τους έναντι μελλοντικών προκλήσεων».

Πηγή: sofokleousin.gr

Παρότι λίγο μετά το πρώτο lockdown το υπουργείο Τουρισμού ανέμενε περισσότερα από οκτώ δισεκατομμύρια ευρώ στο ταμείο για εφέτος (τους επόμενους μήνες ωστόσο οι προσδοκίες άρχισαν σταδιακά να υποχωρούν), τελικά τα έσοδα για το 2020 δεν πρόκειται να ξεπεράσουν τα 4 δισεκατομμύρια ευρώ.

Στο δεκάμηνο, οι εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες μειώθηκαν κατά 77,0% στα 4,035 δισ. ευρώ, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, όταν στο αντίστοιχο διάστημα του 2019 είχαν διαμορφωθεί στα 17,6 δισ. ευρώ. Στα ίδια επίπεδα ποσοστιαία κινήθηκε και η μείωση των αφίξεων μη κατοίκων ταξιδιωτών (-76,1%) στο δεκάμηνο. Αντίστοιχα, η διεθνής επιβατική κίνηση στα ελληνικά αεροδρόμια, εμφανίστηκε μειωμένη κατά 72%, τους πρώτους δέκα μήνες του 2020.

Δεδομένου ότι από αρχές Νοεμβρίου έχει επιβληθεί lockdown στη χώρα, το 2020 δεν πρόκειται τα τουριστικά έσοδα από το εξωτερικό να αυξηθούν περαιτέρω.

Υπενθυμίζεται ότι οι εισπράξεις για το 2019 είχαν ανέλθει σε 18,2 δισ. ευρώ, ενώ στην αρχή του 2020, πριν από το ξέσπασμα του κορονοϊού, λόγω της μεγάλης δυναμικής που κατέγραφαν τότε οι προκρατήσεις, τα έσοδα αναμένονταν να ξεπεράσουν τα 20 δισ. ευρώ για εφέτος.

Ωστόσο, το μεγάλο πρόβλημα για τον ελληνικό τουρισμό δεν είναι μόνο η χαμένη φετινή χρονιά αλλά και το τι θα γίνει μεσοπρόθεσμα, καθώς σύμφωνα με εκτιμήσεις από διεθνείς και εγχώριους φορείς, η πλήρης επάνοδος του κλάδου στα προ-COVID επίπεδα, δε θα πρέπει να αναμένεται πριν το 2022, με την ανάκαμψη να εκτιμάται ότι θα διαρκέσει από 2,5 έως 4 χρόνια.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΣΕΤΕ, οι τουριστικές εισπράξεις για το 2021 αναμένεται να ανακάμψουν στο 50%-60% των επιπέδων του 2019.

Το Υπουργείο Τουρισμού επιβεβαιώνει τις εκτιμήσεις αυτές, στην περίπτωση, όμως, που διεξάγονται σε όλα τα ελληνικά αεροδρόμια μοριακά τεστ για τις διεθνείς αφίξεις. Σε διαφορετική περίπτωση, το Υπουργείο εκτιμά ότι οι εισπράξεις θα πλησιάσουν το 20%-30% των επιδόσεων του 2019.

Αναδυόμενες τάσεις
Παρόλα αυτά, ο αντίκτυπος του COVID-19 μπορεί να αποδειχθεί βαθύτερος και πιο ουσιαστικός, ξεπερνώντας τους οικονομικούς δείκτες και τα χρηματοοικονομικά δεδομένα. Όπως αναφέρεται στην τελευταία έκθεση της EY Ελλάδος, η πανδημία φαίνεται πως τροφοδότησε έναν πολυσχιδή μετασχηματισμό του κλάδου, οδηγώντας στην εμφάνιση νέων καταναλωτικών / ταξιδιωτικών συνηθειών, μία ιδιαίτερη εστίαση στη βιωσιμότητα και την υγιεινή, καθώς και στην περιφερειοποίηση των ταξιδιών και του τουρισμού – αλλαγές που αναμένεται να έχουν μακροπρόθεσμες, αν όχι μόνιμες, επιπτώσεις.

Συγκεκριμένα οι αναδυόμενες τάσεις, που αναμένεται να επηρεάσουν την τουριστική αγορά τα επόμενα χρόνια, παγκοσμίως, αλλά και στην Ελλάδα μεταξύ άλλων είναι οι εξής:

Το 68% του εργατικού δυναμικού των τουριστικών επιχειρήσεων, θα χρειαστούν επανακατάρτιση για να ανταποκριθούν στην αυξανόμενη ψηφιοποίηση του κλάδου.
Βραχυπρόθεσμα, αναμένεται να κυριαρχήσουν οι εγχώριες και περιφερειακές διακοπές, καθώς και τα ταξίδια στην ύπαιθρο.
Οι ταξιδιώτες, πλέον, προτιμούν να ταξιδεύουν σε μικρότερες ομάδες, επιλέγοντας περισσότερο απομονωμένες περιοχές, ενώ η ασφάλεια του εκάστοτε προορισμού / καταλύματος επηρεάζει σημαντικά τις αποφάσεις τους.
Ταυτόχρονα, ο αντίκτυπος τις πανδημίας μέχρι σήμερα, έχει αποκαλύψει τα αδύναμα σημεία του τουριστικού κλάδου, αλλά, ταυτόχρονα, έχει καταδείξει τα απαραίτητα βήματα που πρέπει να γίνουν, από άποψη εξέλιξης της ζήτησης, υγείας και υγιεινής, καινοτομίας και ψηφιοποίησης, αλλά και βιωσιμότητας, για να θωρακιστεί ο κλάδος έναντι μελλοντικών προκλήσεων, και να συνεχίσει να είναι καταλύτης οικονομικής ανάπτυξης και ευημερίας για την Ελλάδα.

Το 55% των ερωτώμενων εκτιμούν ότι ο τζίρος της αγοράς θα αυξηθεί σε σύγκριση με το 2020 και θα ξεπεράσει το 50% του 2019 αλλά δεν θα προσεγγίσει αυτά τα επίπεδα. Τι λένε για την επικοινωνιακή στρατηγική που πρέπει να ακολουθήσει η χώρα.

Από το 2023 και μετά τοποθετεί την πλήρη ανάκαμψη της τουριστικής αγοράς η πλειοψηφία των μελών του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) σύμφωνα με έρευνα της MRB που παρουσιάστηκε στο χθεσινό συνέδριο του ΣΕΤΕ και της Marketing Greece αφιερωμένο στην επικοινωνία του τουρισμού στην νέα μετά-covid εποχή.
Τα μέλη του ΣΕΤΕ κατ’ εξοχήν αρμόδιοι να εκτιμήσουν την κατάσταση της αγοράς και τις επιπτώσεις που έχει υποστεί από την πανδημία του κορονοϊού εμφανίζονται σχετικά απαισιόδοξοι για τον ρυθμό ανάκαμψης την επομενη ημέρα του ελληνικού και διεθνούς τουρισμού και εκτιμούν ότι χρειάζεται χρόνος για να καλυφθεί το κενό.

Αναλυτικότερα λοιπόν το 60% των συμμετεχόντων στην έρευνα εκτιμά ότι η αγορά θα ανακάμψει πλήρως μετά το 2023 ενώ το 32% είναι πιο αισιόδοξο και βλέπει ότι κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί από το 2022.

Επιπλέον για το 2021 το 55% των ερωτώμενων εκτιμούν ότι ο τζίρος της αγοράς θα αυξηθεί σε σύγκριση με το 2020 και θα ξεπεράσει το 50% του 2019 αλλά δεν θα προσεγγίσει αυτά τα επίπεδα ενώ το 33% πιστεύει ότι ο τζίρος του 2021 θα είναι κάτω από το 50% του 2019.

Ο πρόεδρος της MRB Γιώργος Μαύρος παρουσιάζοντας την έρευνα απέδωσε πάντως τα συγκεκριμένα ευρήματα περισσότερο στο φόβο παρά στην πραγματική γνώση της κατάστασης και πρότεινε την περαιτέρω μελέτη της σημερινής πραγματικότητας με τη συνδρομή ειδικών προκειμένου να βοηθηθεί ο κλάδος.

Ενδιαφέρον έχουν και οι απόψεις των μελών του ΣΕΤΕ για την επικοινωνιακή στρατηγική που πρέπει να ακολουθήσει η χώρα μας ως τουριστικός προορισμός. Μεταξύ άλλων θεωρούν ότι η προβολή των προορισμών υπολείπεται της προβολής της χώρας, ότι πρέπει να αποφεύγεται η εργαλειοποίησης της προβολής της χώρας και των προορισμών, ότι απαιτείται περαιτέρω προβολή και αξιοποίηση των ελληνικών προϊόντων διατροφής και γαστρονομίας. Επίσης εκτιμούν ότι η πολιτιστική κληρονομιά αποτελεί asset και πρέπει να ενταχθεί στο Interactive Experience που προσφέρει η χώρα.

Τα μέλη του ΣΕΤΕ επισημαίνουν ακόμη ότι η επικοινωνία της χώρας και των προορισμών πρέπει να αποκτήσουν κοινή branding πλατφόρμα χωρίς όμως να μειώνεται η προσωπικότητα του κάθε προορισμού.

Η έρευνα μεταξύ των μελών του ΣΕΤΕ ανέδειξε ακόμη ότι «δομικοί λίθοι» για μία επιτυχημένη καμπάνια της χώρας και των επιμέρους προορισμών είναι οι: αυθεντικότητα, ανθρωπιά, μαγεία, κουλτούρα και δυναμισμός.

Τα μέλη του ΣΕΤΕ εκτιμούν ακόμη ότι προϋπόθεση για μια επιτυχημένη τουριστική ανάπτυξη της χώρας στη νέα μετά covid 19 εποχή είναι η βελτίωση και ενίσχυση των υποδομών.

Τέλος συντριπτική πλειοψηφία των ερωτώμενων (88%) αναγνώρισε ως σημαντική την παρουσία της Marketing Greece, που διευθύνει η κα. Ιωάννα Δρέττα.

Ανοίγοντας το συνέδριο ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ κ. Γιάννης Ρέτσος εκτίμησε ότι και το 2021 θα είναι μια πολύ δύσκολη χρονιά για τον τουρισμό, καθώς οι προκλήσεις θα είναι πολύ περισσότερες. Ο ομιλητής υπογράμμισε όμως ότι μελετώντας την μέχρι τώρα εμπειρία θα πρέπει να «βάλουμε τις σωστές βάσεις για το μέλλον» και ζήτησε την συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα στην προβολή της χώρας. Για τον ΣΕΤΕ τόνισε η συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα είναι στρατηγική επιλογή και υπογράμμισε ότι η επικοινωνία της χώρας ως προορισμού θα παίξει καθοριστικό ρόλο στην πορεία του τουρισμού τα επόμενα χρόνια.

Ο Υπουργός Τουρισμού Χάρης Θεοχάρης από την πλευρά του μίλησε για «επιτυχημένο άνοιγμα» του τουρισμού το 2020 και ζήτησε και αυτός τη συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για την χάραξη μιας επιτυχημένης στρατηγικής στον ελληνικό τουρισμό.

Τέλος ο γενικός γραμματέας του ΕΟΤ κ. Δημήτρης Φραγκάκης, εκτίμησε ότι η σεζόν για το 2021 θα ξεκινήσει περίπου τον Απρίλιο και ανακοίνωσε ότι ο ΕΟΤ εκπονεί στρατηγικό σχέδιο για την επόμενη τριετία που σύντομα θα δοθεί στη δημοσιότητα.

Πηγή: euro2day.gr

Λάμπρος Καραγεώργος

Δραματικές είναι οι επιπτώσεις της πανδημίας στον κλάδο του τουρισμού, με τις συνολικές απώλειες για το 2020 να διαμορφώνονται στα επίπεδα των 15 δισ. ευρώ. Κι αυτό, διότι η τουριστική ζήτηση εκτιμάται ότι θα κλείσει στο -75% για φέτος (-80% από το εξωτερικό, -45% από την Ελλάδα).

Την ίδια ώρα, όπως προκύπτει από τα στοιχεία έρευνας της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας, ακόμη και στο β’ τρίμηνο του 2020, όταν και ο ελληνικός τουρισμός ήταν ανοιχτός προς αρκετές διεθνείς αγορές, η μέση πτώση του κύκλου εργασιών των ξενοδοχείων διαμορφώθηκε στο 60% -δείγμα του ευρύτερου αρνητικού κλίματος. Ειδικότερα:

• Κύκλος εργασιών στα ελληνικά ξενοδοχεία -60% στο γ’ τρίμηνο
• Κύκλος εργασιών στον τουριστικό κλάδο -12% στο γ’ τρίμηνο
• Τουριστική ζήτηση -75% για το 2020
• Τουριστική ζήτηση από εξωτερικό -80% για το 2020
• Τουριστική ζήτηση από εσωτερικό -45% για το 2020
• Απώλεια τουριστικών εισπράξεων 15 δισ. ευρώ για το 2020

Καθίζηση για τα ξενοδοχεία

Σε μεγάλο βαθμό η πορεία των εσόδων του κλάδου συμπίπτει με την πορεία αεροπορικών αφίξεων τουριστών εξωτερικού (σ.σ. καλύπτοντας 70% των διανυκτερεύσεων σε ελληνικά ξενοδοχεία), οι οποίες βυθίστηκαν εξαιτίας των περιορισμών στις διεθνείς μεταφορές στο διάστημα Απριλίου – Ιουνίου. Η σταδιακή απελευθέρωση των μετακινήσεων οδήγησε σε ελαφρώς βελτιωμένη εικόνα τους μήνες Ιούλιο – Οκτώβριο, ωστόσο η αυξημένη αβεβαιότητα διατήρησε χαμηλά τα επίπεδα τουριστικής δραστηριότητας με ετήσια πτώση αφίξεων εξωτερικού κατά 66% κατά μέσο όρο (έναντι -60% κατά μέσο όρο για αφίξεις εσωτερικού).

Υπό αυτές τις συνθήκες, οι διανυκτερεύσεις σε ελληνικά ξενοδοχεία ήταν σχεδόν μηδενικές το β΄ τρίμηνο, ενώ στο καλύτερο δίμηνο της φετινής περιόδου (Αύγουστος – Σεπτέμβριος) σημείωσαν πτώση της τάξης του 60% συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο του 2019. Αξίζει να σημειωθεί ότι εν μέρει αυτή η πτώση αντικατοπτρίζει τη μηδενική δραστηριότητα ξενοδοχείων, τα οποία παρέμειναν κλειστά ακόμα και μετά την άρση του lockdown. Τα υπόλοιπα ξενοδοχεία που λειτούργησαν σημείωσαν μικρότερη πτώση της τάξης του 35% στο αντίστοιχο διάστημα (Αύγοστος – Σεπτέμβριος), με πληρότητα της τάξης του 45% (έναντι 70% στην αντίστοιχη περίοδο του 2019).

Η ιδιαιτερότητα των νησιών

Μάλιστα, το πρόβλημα ήταν μεγαλύτερο στα νησιωτικά ξενοδοχεία, τα οποία εξαρτώνται σε μεγαλύτερο βαθμό από τον θερινό – εποχικό τουρισμό. «Η υψηλή εξάρτηση των νησιωτικών ξενοδοχείων από τουρίστες εξωτερικού, οι οποίοι είναι εποχικοί και προέρχονται από πρακτορεία, αποτελεί πηγή ρίσκου, όπως φάνηκε τους φετινούς θερινούς μήνες» αναφέρεται, χαρακτηριστικά.

Το οπλοστάσιο για την επόμενη ημέρα

Ωστόσο, από την άλλη πλευρά, τα ξενοδοχεία των ελληνικών νησιών διαθέτουν το ισχυρότερο «οπλοστάσιο» για τη μετάβαση στην επόμενη μέρα, καθώς έχουν καλή χρηματοοικονομική εικόνα, απότοκο της αναπτυξιακής τους πορείας την τελευταία 10ετία, ενώ είναι ήδη στραμμένα σε επενδύσεις αναβάθμισης της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών.

Παράλληλα, μετά την έξαρση της πανδημίας, διαφαίνονται νέες τάσεις στην επιλογή προορισμών, με την υγειονομική ασφάλεια και τις ποιοτικές υπηρεσίες να θεωρούνται πλέον προτεραιότητα, καθώς αποτελούν κύριο κριτήριο επιλογής για το 50% των τουριστών σε βασικές χώρες προέλευσης).

Τι πρέπει να γίνει

Στο πλαίσιο του αναμενόμενου αυξημένου ανταγωνισμού τα επόμενα έτη, η έκθεση της ΕΤΕ θεωρεί ότι είναι ευκαιρία για την Ελλάδα να απαγκιστρωθεί από το μοντέλο μαζικού τουρισμού, το οποίο χαρακτηρίζεται από έντονα στοιχεία εποχικότητας και εξάρτηση από πρακτορεία εξωτερικού. Υπό αυτό το πρίσμα, απαιτούνται συγκεκριμένες ενέργειες:

• Από την πλευρά των επιχειρήσεων, χρειάζεται στρατηγική στόχευση για αύξηση πολυτελών ξενοδοχείων (οι μονάδες 4-5 αστέρων καλύπτουν 23% των ξενοδοχείων στην Ελλάδα έναντι 65% κατά μέσο όρο στη Μεσόγειο), τα οποία μπορούν να προσελκύσουν τουρίστες υψηλής δαπάνης, ενώ είχαν καλύτερες επιδόσεις το 2020 από χαμηλότερης ποιότητας ξενοδοχεία. Αξιοσημείωτο είναι ότι η τάση αναβάθμισης είναι ήδη εμφανής, με διπλασιασμό των ξενοδοχείων 5 αστέρων την τελευταία δεκαετία.
• Παράλληλα, ως κρίσιμος παράγοντας για την πορεία του κλάδου αναδεικνύεται η αντιμετώπιση διαχρονικών ζητημάτων ελλιπούς διασύνδεσης των νησιών με τους τόπους προέλευσης (τροχοπέδη για το 60% των ξενοδοχειακών ΜμΕ). Ειδικότερα, η βελτίωση υποδομών σε λιμάνια και αεροδρόμια αναγνωρίζεται ως βασική ευκαιρία ανάπτυξης για τις ξενοδοχειακές ΜμΕ των νησιών, συμφωνώντας με τα συμπεράσματα του Σχεδίου Ανάπτυξης για τον κλάδο (έκθεση Πισσαρίδη, Νοέμβριος 2020), όπου η αναβάθμιση υποδομών υπογραμμίζεται ως μία από τις βασικές προτεραιότητες για τη μελλοντική ανάπτυξη του κλάδου.

Πηγή: moneyreview.gr

Γράφει ο
Χάρης Θεοχάρης
υπουργός Τουρισμού
στο insider.gr

Αναμφίβολα, οι προσδοκίες όλων μας από το 2021 είναι πολύ μεγάλες. Θα έλεγα, μάλιστα, ότι όσο δυσάρεστο είναι το ίχνος που αφήνει πίσω του το 2020, τόσο πιο έντονη είναι η επιθυμία μας για μια καινούργια, αισιόδοξη αρχή με την καινούργια χρονιά.

Έχω την πεποίθηση ότι το 2021 θα σημάνει την εκκίνηση για μια αναπτυξιακή πορεία, η οποία θα αφορά συνολικά την εθνική οικονομία της Ελλάδας. Με τον Ελληνικό Τουρισμό σε ρόλο πρωταγωνιστή. Προφανώς είναι πολύ νωρίς ακόμη και όλες οι προβλέψεις μας μοιάζουν, ενδεχομένως, υπερβολικά αισιόδοξες.

Εξάλλου, κάθε εξέλιξη είναι άμεσα συνδεδεμένη με την έξοδο από την περιπέτεια της πανδημίας. Ωστόσο, αφ' ενός έχω απόλυτη εμπιστοσύνη στην επιστήμη, αφ' ετέρου, ως Υπουργός Τουρισμού, είμαι σε θέση να διακρίνω την ευοίωνη προοπτική για την εθνική τουριστική βιομηχανία. Από τη μία πλευρά βλέπουμε ότι οι εμβολιασμοί έχουν ήδη αρχίσει. Αυτό θα συμβεί άμεσα και στην Ελλάδα, μαζί με όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Από την άλλη, λαμβάνουμε θετικά μηνύματα, σε καθημερινή βάση, για τον Ελληνικό Τουρισμό. Είμαστε σε διαρκή επαφή με πολύ ισχυρούς παράγοντες της παγκόσμιας τουριστικής αγοράς -tour operator, πρακτορεία, αεροπορικές εταιρείες, οργανισμούς - για τους οποίους η Ελλάδα αποτελεί προτεραιότητα.

Η ψήφος εμπιστοσύνης στη χώρα μας ως ασφαλούς προορισμού επισφραγίστηκε με τις πρόσφατες, πολύ σημαντικές βραβεύσεις, όπως αυτή της WTA (World Travel Awards). To Yπουργείο Τουρισμού και ο ΕΟΤ ψηφίστηκαν ως «Κορυφαίος Φορέας Τουρισμού Παγκοσμίως», κυρίως για τον τρόπο που ο Ελληνικός Τουρισμός άνοιξε το προηγούμενο καλοκαίρι, με απόλυτη ασφάλεια για τουρίστες και εργαζομένους, με υποδειγματική εφαρμογή των υγειονομικών πρωτοκόλλων και εισαγωγή πρωτοποριακών μεθόδων ελέγχου. Συνεπώς η αισιοδοξία μας για το άμεσο μέλλον βασίζεται σε ό,τι καταφέραμε εν μέσω έξαρσης του Covid-19. Διότι, εάν το καλοκαίρι καταφέραμε να προσφέρουμε την απαράμιλλη εμπειρία των διακοπών στην Ελλάδα σε εκατομμύρια τουρίστες, με ένα ποσοστό κρουσμάτων σχεδόν αμελητέο, δικαιούμαστε να περιμένουμε μια ικανοποιητική αύξηση των αφίξεων, το αργότερο από την άνοιξη του 2021 και εξής.

Η ιστορία διδάσκει ότι μετά από κάθε μεγάλη κρίση, ακολουθεί μια περίοδος επιφύλαξης. Όμως, κατόπιν παρατηρείται μια έκρηξη ανάπτυξης, καθώς οι άνθρωποι προσπαθούν να κερδίσουν το χαμένο χρόνο, να κερδίσουν ξανά τη ζωή που τους έκλεψε η εκάστοτε δεινή κατάσταση. Είναι σχεδόν νομοτελειακό ότι αυτό θα συμβεί στην πατρίδα μας, ως κορυφαίου τουριστικού προορισμού.

Μόνο που αυτό δε θα γίνει τυχαία: Όλοι – φορείς, οργανισμοί, δημόσιος και ιδιωτικός τομέας- εργαζόμαστε ασταμάτητα για την προετοιμασία της επόμενης ημέρας. Έχω αναφερθεί επανειλημμένως στην εξαιρετική δουλειά που γίνεται στην προώθηση του ελληνικού τουριστικού προϊόντος, με καινούργιες καμπάνιες, με φρέσκια και σύγχρονη προσέγγιση.

Το ταξίδι προς τη χώρα μας γίνεται όνειρο και στόχος άμεσης προτεραιότητας για εκατομμύρια ανθρώπους, οι οποίοι ενθαρρύνονται να συνδέουν το «brand Ελλάδα» με την ασφάλεια, την υγεία, τη χαλάρωση.
Επιπλέον, σε θεσμικό επίπεδο προχωρούμε αποφασιστικά στην άρση εμποδίων για τις επενδύσεις στον τουριστικό κλάδο.

Ενδεικτικά αναφέρω το νέο πλαίσιο για τη δημιουργία γηπέδων γκολφ, την εισαγωγή του θεσμού των «Οργανισμών Διαχείρισης και Ανάπτυξης Τουρισμού», σύμφωνα προς τα σύγχρονα διεθνή πρότυπα των Destination Management and Marketing Organizations (DMMO). Καθιερώνουμε τον «Οργανισμό Τουριστικών Προορισμών Παγκόσμιας Εμβέλειας», για τον καλύτερο συντονισμό της διαχείρισης και των απαιτούμενων δράσεων προς τη βέλτιστη αξιοποίηση των μνημείων και αξιοθέατων που διαθέτει η Ελλάδα.

Το όραμα της κυβέρνησης για τον Ελληνικό Τουρισμό, όπως το εκφράζει ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, είναι ο μετασχηματισμός του ελληνικού τουρισμού.
Αναβαθμίζουμε τις υπηρεσίες, βελτιώνουμε το τουριστικό μας προϊόν ώστε να προσελκύσουμε ανώτερου επιπέδου τουρίστες, οι οποίοι θα ζητούν περισσότερα αλλά και θα ξοδεύουν περισσότερα στην Ελλάδα. Αυτός είναι ο στρατηγικός στόχος μας.

Το 2021, ένα έτος τεράστιας συμβολικής σημασίας για τον Ελληνισμό λόγω της 200ης επετείου από την εθνική παλιγγενεσία του 1821, θα είναι η αρχή ενός καλύτερου μέλλοντος. Μιλώ για το μέλλον που αξίζει στην κοινωνία και την οικονομία, το μέλλον που δικαιούνται όλοι οι Έλληνες.