Ο εφεδρικός μηχανισμός για την κάλυψη δημοσιονομικών παρεκκλίσεων, αλλά και ο τρόπος με τον οποίο θα εξομαλυνθεί το προφίλ του ελληνικού χρέους θα βρεθούν στο επίκεντρο συνεδρίασης του Eurogroup που διεξάγεται εκτάκτως για την ελληνική υπόθεση στις Βρυξέλλες.

Νωρίτερα θα διεξαχθεί συνεδρίαση του Euroworking Group, στην οποία θα μετέχει ο κ. Χουλιαράκης και είναι επιφορτισμένη με την αξιολόγηση, αφενός του προσχεδίου συμφωνίας σε επίπεδο προσωπικού, που κατήρτισε η Τρόικα και προβλέπει το ύψος της δόσης, τα νομοθετικά προαπαιτούμενα και τις βασικές λεπτομέρειες για την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης, αφετέρου θα συζητήσει και θα προτείνει στο Eurogroup τον τρόπο με τον οποίο θα προσδιοριστούν και θα νομοθετηθούν τα εφεδρικά μέτρα.

Αυτό το δεύτερο στοιχείο είναι και το πλέον δύσκολο, καθώς όλες οι πλευρές δεν είναι το ίδιο διατεθειμένες να δεχθούν μία μεγάλη περίοδο χωρίς έλεγχο των παρεκκλίσεων, όπως για παράδειγμα προτείνει η Κομισιόν να συμβεί το 2017. Αντιθέτως, πολλά κράτη – μέλη, αλλά και το ΔΝΤ, εκτιμούν ότι οι όποιες αποκλίσεις θα πρέπει να διορθωθούν στο πρώτο τρίμηνο που η Τρόικα θα τις διαπιστώσει.

Ένα άλλο πολιτικό πρόβλημα είναι και το πόσο περιγραφικός θα είναι ο μηχανισμός και εκεί οι αποκλίσεις είναι πάρα πολύ μεγάλες, με το ΔΝΤ και πολλά κράτη - μέλη να τάσσονται υπέρ της λίστας και η κυβέρνηση να προειδοποιεί μέσω επιστολής πως αυτό θα είναι πολύ δύσκολο για την κοινοβουλευτική πλειοψηφία.

Αν το συμβιβασμό δεν τον πετύχουν με τεχνικούς όρους οι εκπρόσωποι των 19 υπουργείων, τότε κάτι τέτοιο θα είναι πολύ δύσκολο να γίνει στο επίπεδο των υπουργών. Πάντως, κύκλοι της Κομισιόν εκτιμούν ότι ο τρόπος με τον οποίο το Eurogroup θα καταπιαστεί με την υπόθεση του χρέους μπορεί να κρίνει και τη δυνατότητα της κυβέρνησης να υποστηρίξει τη συμφωνία.

Σε σχέση με αυτό, τρεις βασικές ιδέες διακινούνται, θα βρεθούν στο τραπέζι του Eurogroup τη Δευτέρα και διαφέρουν ως εξής:

- στην πρώτη εκδοχή, υπάρχει μεγάλη επέκταση της περιόδου χάριτος, αλλά μικρό βάθος εξομάλυνσης της πληρωμής των επομένων ετών,

- στη δεύτερη, μικρή επέκταση της περιόδου χάριτος και βαθύτερη εξομάλυνση των πληρωμών, αλλά και πάλι όχι ως το τέλος της περιόδου ωρίμανσης των δανείων και

- στην τρίτη εκδοχή, διατήρηση της περιόδου χάριτος και εξομάλυνση όλων των δανείων.

Κοινοτικός αξιωματούχος έλεγε τις προηγούμενες μέρες ότι «η λύση για το χρέος δεν είναι πυρηνική φυσική, τρία υπολογιστικά φύλλα του excel είναι» και πως «από εδώ και μέχρι την εκταμίευση πρέπει να υπάρξει μια σοβαρή άσκηση εμπιστοσύνης μεταξύ θεσμών, κυβέρνησης, ΔΝΤ, κρατών - μελών και νομοθετών».

Καμία πλευρά δεν έρχεται στις Βρυξέλλες με στόχο τη ρήξη, ωστόσο αν οι δύο πλευρές δεν δώσουν τα χέρια στα προληπτικά μέτρα, τίποτα άλλο δεν πρόκειται να προχωρήσει.

ΠΗΓΗ: real.gr

Δραματική επιστολή του Ευκλείδη Τσακαλώτου στο Eurogroup σύμφωνα με το πρακτορείο MNI.

Ο υπουργός οικονομικών ξεκαθαρίζει ότι «το πακέτο των προληπτικών μέτρων 3,6 δισ. ευρώ δεν υπάρχει περίπτωση να περάσει από την παρούσα κυβέρνηση ή –για ότι αυτό σημαίνει- από καμία δημοκρατική κυβέρνηση που μπορώ να φανταστώ».

Παράλληλα υποστηρίζει ότι η ελληνική πλευρά έχει κάνει όσα υποσχέθηκε και καλεί τους εταίρους να δεσμευτούν για το χρέος.

Η επιστολή του κ. Τσακαλώτου έχει ως εξής:

Αγαπητοί συνάδελφοι,

Σας γράφω πριν από την συνάντησή μας τη Δευτέρα για να ξεκαθαρίσω τη θέση της ελληνικής κυβέρνησης σε ότι αφορά τόσο το κλείσιμο της πρώτης αξιολόγησης, όσο και τη συζήτηση για το χρέος.

Υπάρχει, νομίζω, μια γενική αναγνώριση ότι η κυβέρνησή μου έχει κρατήσει τόσο το πνεύμα, όσο και το γράμμα της καλοκαιρινής συμφωνίας μας. Είναι αλήθεια ότι το κλείσιμο της πρώτης αξιολόγησης έχει πάρει περισσότερο χρόνο απ’ όσο αναμένονταν αλλά αυτό, σε μεγάλο βαθμό, αντανακλά το μεγάλο μέγεθος των μεταρρυθμίσεων που έγιναν τους τελευταίους δέκα μήνες. Πολλές από τις μεταρρυθμίσεις χρειάζονταν πολύ πολύπλοκη νομοθέτηση και απαίτησαν τη βοήθεια όχι μόνο της γενναιόδωρης τεχνικής υποστήριξης που παρασχέθηκε, αλλά και χρονοβόρες διαπραγματεύσεις με τους Θεσμούς για να γίνει η νομοθέτηση σωστά από την αρχή.

Αντανακλά, όμως επίσης, ότι έχουμε εμπλακεί όχι μόνο σε δημοσιονομική προσαρμογή, αλλά και σε σοβαρές δομικές μεταρρυθμίσεις που αντιμετωπίζουν πολλές από τις χρόνιες αδυναμίες του οικονομικού και δικαστικού συστήματος, τη φορολογική διοίκηση (περιλαμβανομένης μιας νέας αυτόνομης και ανεξάρτητης αρχής συλλογής εσόδων) και πιθανόν, περισσότερο σημαντικό απ’ όλα, τη ασφαλιστική μεταρρύθμιση. Η μεταρρύθμιση στις συντάξεις που συζητείται αυτή τη στιγμή στο κοινοβούλιο, αντιμετωπίζει με ριζοσπαστικό τρόπο τη βιωσιμότητα του συστήματος μακροπρόθεσμα ενοποιώντας όλα τα Ταμεία σε ένα, προσφέροντας ίδιους κανόνες για όλους τους συνταξιούχους και μειώνοντας τα ποσοστά αναπλήρωσης.

Εχουμε τώρα συμφωνήσει με τους τέσσερις Θεσμούς όσα περιλαμβάνονται στην πρώτη αξιολόγηση, όχι μόνο το δημοσιονομικό πακέτο του 3% του ΑΕΠ αλλά και όλες τις δομικές μεταρρυθμίσεις. Οι τελευταίες περιλαμβάνουν το άνοιγμα του συνόλου της αγοράς των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs), εκτός από κάποια προσωρινή προστασία δανείων που σχετίζονται με πρώτη κατοικία, και το νέο Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων.

Από την οπτική μας έχουμε παραδώσει όσα υποσχεθήκαμε – σε κάποιες πτυχές περισσότερα. Και όλα αυτά έχοντας ανακεφαλαιοποιήσει τις τράπεζες και αντιμετωπίζοντας μια απίστευτα περίπλοκη και σοβαρή προσφυγική κρίση.

Ωστόσο, όπως ξέρετε υπάρχει μια διαφωνία μεταξύ των Θεσμών για το αντίκτυπο του δημοσιονομικού πακέτου, καθώς οι ευρωπαϊκοί θεσμοί και εμείς, είμαστε πεπεισμένοι ότι το πακέτο είναι αρκετό για να πιαστεί ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το 2018, ενώ το ΔΝΤ υποστηρίζει ότι αρκεί μόνο για να πιαστεί 1,5% του ΑΕΠ. Αυτή η εκτίμησή του, πρέπει να σημειωθεί, βασίζεται στην ίδια μεθοδολογία που παρήγαγε μια υποεκτίμηση το 2015 του μεγέθους των δυο δισεκατομμυρίων ευρώ! Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η διαφορά των δυο ποσοστιαίων μονάδων για το 2018 είναι εξαιρετικά μεγάλη. Και αυτό κάνει την πρόταση για επιπλέον 2% του ΑΕΠ παραμετρικά προληπτικά μέτρα νομοθετημένα εκ των προτέρων πολύ προβληματική.

Πρώτον, δεν υπάρχει συνταγματικά τρόπος να ψηφιστούν προληπτικά μέτρα στην Ελλάδα και με συζητήσεις που είχα με συναδέλφους, αυτό ισχύει και σε ορισμένα άλλα κράτη μέλη. Ετσι θα πρέπει απλά να νομοθετήσουμε τα μέτρα και «απλώς» να υποσχεθούμε ότι θα ακυρωθούν το 2018 αν δεν χρειαστούν. Επικαλούμενος τόσο στην οικονομική, όσο και την πολιτική εμπειρία σας, μπορείτε να φανταστείτε να πάμε στο κοινοβούλιο αντί για ένα αναμενόμενο πακέτο 5,4 δισ. ευρώ ένα 9 δισ. ευρώ;

Πράγματι, κάθε πακέτο άνω των 5,4 δισ. είναι καταδικασμένο να αντιμετωπιστεί από τους έλληνες πολίτες και τους οικονομικούς αναλυτές, εντός και εκτός Ελλάδος ως κοινωνικά και οικονομικά αντιπαραγωγικό. Δεν υπάρχει περίπτωση τέτοιο πακέτο να περάσει από την παρούσα κυβέρνηση ή –για ότι αυτό σημαίνει- από καμία δημοκρατική κυβέρνηση που μπορώ να φανταστώ.

Παρά τα ανωτέρω, και με μεγάλο κόστος για εμάς από τη στιγμή που η πρότασή μας είναι όντως πολύ σκληρή, συνεργαστήκαμε εποικοδομητικά με τους θεσμούς για να καλύψουμε τις τέσσερις λέξεις-κλειδία, που αναφέρθηκαν τόσο από την Κριστίν Λαγκάρντ όσο και από τον Γερούν Ντάισλμπλουμ στο τελευταίο Eurogroup: νομοθέτηση, αντικειμενικότητα, αυτοματισμός, αξιοπιστία.

Προτείναμε έναν αυτόματο μηχανισμό αναπροσαρμογής των δαπανών του προϋπολογισμού –με αναφορά σε κάθε υπουργείο και λίγες συγκεκριμένες εξαιρέσεις για λόγους εθνικής ασφάλειας και προστασίας των ασθενέστερων στρωμάτων- ώστε να παράσχουμε την πρόσθετη διασφάλιση που απαιτούν χώρες-μέλη ότι θα είμαστε σε τροχιά για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% το 2018.

Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί μας έκαναν πολλές προτάσεις για βελτίωση του μηχανισμού σε ευθυγράμμιση με την απόφαση του Eurogroup, τις οποίες έχουμε συμπεριλάβει. Θα έχετε λάβει την πρότασή μας στην τελική της μορφή μέχρι τη Δευτέρα.

Θεωρώ ότι ένας τέτοιος μηχανισμός, σε συνδυασμό με το πακέτο μεταρρυθμίσεων, είναι υπεραρκετός για να κλείσει η πρώτη αξιολόγηση.

Και έρχομαι στο ζήτημα του χρέους, που αποτελεί επίσης μέρος της συμφωνίας του καλοκαιριού. Νομίζω ότι αυτό που χρειάζεται η Ελλάδα είναι μια ξεκάθαρη δήλωση για μέτρα άμεσης εφαρμογής και μέτρα που θα ληφθούν μελλοντικά, κάτι που θα βοηθήσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών στην ανάκαμψη της χώρας και ότι το ρίσκο χώρας απομακρύνεται (επιτέλους!) από την ατζέντα.

Οι επενδυτές χρειάζονται μια ξεκάθαρη εικόνα για να επενδύσουν, κάτι που απαιτεί κατ’ ελάχιστον μια ξεκάθαρη ανακοίνωση από το eurogroup ότι η Ελλάδα είναι στο σωστό δρόμο, βοηθώντας μας έτσι να μετατρέψουμε τον φαύλο κύκλο των δημοσιονομικών μέτρων – ύφεσης – περισσότερων μέτρων, σε έναν ενάρετο κύκλο με βάση την ανάπτυξη. Και δεν είναι ζήτημα μόνο επενδύσεων και ανάπτυξης. Εχουμε μπροστά μας και τη μεταρρυθμιστική κόπωση των Ελλήνων, που βρίσκονται αντιμέτωποι με έξι χρόνια κρίσης και έχουν χάσει το 25% του ΑΕΠ.

Η επιστροφή στην ανάπτυξη λογικά θα μετριάσει την ανάγκη ενός ακόμη γύρου νέων δημοσιονομικών μέτρων, αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι θα βοηθήσει μια νέα μεταρρυθμιστική προσπάθεια με στόχο τα πολλά δομικά μας προβλήματα. Αυτό σίγουρα είναι προς το συμφέρον όχι μόνο των Ελλήνων πολιτών, αλλά και των δανειστών μας.

Οπότε, θεωρώ ότι τα στοιχεία για το κλείσιμο της πρώτης αξιολόγησης και την παροχή της ελάφρυνσης χρέους, υπάρχουν. Η Ελλάδα έχει εκπληρώσει από το καλοκαίρι τη δέσμευσή της για μεταρρυθμίσεις, ενώ ταυτόχρονα έχει αποτελέσει πηγή γεωπολιτικής σταθερότητας σε μια πολύ προβληματική περιοχή, με τον τρόπο που αντιδράσαμε στην προσφυγική κρίση.

Κανείς δεν θα πρέπει να πιστεύει ότι μια ακόμη ελληνική κρίση, οδηγώντας ίσως σε ένα ακόμη αποτυχημένο κράτος στην περιοχή (failed state), είναι επωφελής για οποιονδήποτε.

Η κυβέρνησή μου και εγώ θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για μια συνολική λύση. Όμως μια τέτοια λύση θα πρέπει να είναι αξιόπιστη όχι μόνο για τους πιστωτές μας και τους θεσμούς, αλλά και για τους Έλληνες πολίτες, που σε τελική ανάλυση πρέπει να έχουν την «ιδιοκτησία» του προγράμματος και να μπορούν να το διατηρήσουν. Θα ήθελα να πιστεύω ότι είμαστε τόσο κοντά, χωρίς να χρειάζεται να προσθέσω το «αλλά τόσο μακριά».

Με τις καλύτερες ευχές μου

Ευκλείδης Τσακαλώτος

To BHMA