Επιτυχημένη επεξεργασία DNA έκανε τα κουνούπια στείρα, "φρενάροντας" τη μαλάρια

Ένα νέο γενετικό "όπλο" μπορεί να συμβάλει στην εκρίζωση εκείνου του είδους κουνουπιού, που ενδημεί περισσότερο στην Αφρική, όπου και προκαλεί τα περισσότερα κρούσματα ελονοσίας (μαλάρια). Επιστήμονες στη Βρετανία, μεταξύ των οποίων δύο Έλληνες, οι Δημήτρης Κατσάνος και Κύρος Κύρου, δημιούργησαν γενετικά τροποποιημένα θηλυκά κουνούπια που είναι στείρα και δεν μπορούν να πολλαπλασιαστούν. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι, αν αυτά τα μεταλλαγμένα κουνούπια αφεθούν στη φύση, σε περιοχές με αυξημένα κρούσματα ελονοσίας, η νόσος θα αντιμετωπιστεί με επιτυχία.

Η σημαντική ανακοίνωση έγινε χθες στην επιθεώρηση βιοτεχνολογίας "Nature Biotechnology". Πρόκειται για τη δεύτερη γενετική τροποποίηση, που έγινε με σκοπό να περιοριστεί η ελονοσία. Η πρώτη, που δημοσιεύθηκε στις 23 Νοεμβρίου, προοριζόταν να εμποδίσει τα κουνούπια να μεταφέρουν το παράσιτο της επικίνδυνης ασθένειας - διαβάστε ΕΔΩ το σχετικό δημοσίευμα. Τώρα τροποποιήθηκε για πρώτη φορά το κουνούπι "Anopheles gambiae", προκειμένου να μην αναπαράγεται - τα κουνούπια είναι φορείς του παράσιτου της ελονοσίας και μεταδίδουν την ασθένεια στους ανθρώπους μέσω των τσιμπημάτων τους.

Τα εύσημα αποδίδονται στους ερευνητές του Τμήματος Επιστημών της Ζωής του Imperial College του Λονδίνου, με επικεφαλής τους βιολόγους Andrea Crisanti και Tony Nolan. Η ελονοσία μολύνει πάνω από 200 εκατομμύρια ανθρώπους ετησίως και προκαλεί περισσότερες από 430.000 θανάτους. Το 90% των θανάτων συμβαίνει στην υποσαχάρια Αφρική και κύριος ένοχος είναι το συγκεκριμένο είδος κουνουπιού - φορέα.

Τα μεταλλαγμένα κουνούπια συνεχίζουν να μολύνουν τους ανθρώπους με το παράσιτο της ελονοσίας. Όμως τα πειράματα σε κλωβούς έδειξαν ότι, όταν αυτά τα στείρα κουνούπια διασταυρωθούν με κανονικά κουνούπια, μεταφέρουν σε πάνω από το 90% των απογόνων τους τα γονίδια της στειρότητας, με αποτέλεσμα να γίνονται και αυτοί στείροι.Ελπίζουν, λοιπόν, μετά από μερικές διαδοχικές γενεές, σχεδόν όλος ο πληθυσμός των κουνουπιών - φορέων σε μια περιοχή να έχει εξαλειφθεί.

Πάντως οι ερευνητές δήλωσαν ότι θα χρειασθούν περαιτέρω δοκιμές ασφαλείας, προτού τα μεταλλαγμένα κουνούπια απελευθερωθούν στη φύση, κάτι που μπορεί να γίνει σε περίπου μια δεκαετία. Ένα ζήτημα προς διερεύνηση είναι κατά πόσο τα κουνούπια θα αναπτύξουν αντίσταση στη γενετική τροποποίησή τους, χωρίς να αποκλείεται ότι το παράσιτο της ελονοσίας σταδιακά θα αναζητήσει ένα άλλο έντομο - ξενιστή. Από την άλλη κάποιοι επιστήμονες εκφράζουν φόβους μήπως η επιδιωκόμενη εξάλειψη των επικίνδυνων κουνουπιών φέρει τα πάνω - κάτω στα οικοσυστήματα και τελικά γυρίσει «μπούμερανγκ». Οι επικεφαλής της μελέτης είπαν, πάντως, ότι δεν θα υπάρξει μεγάλη αναστάτωση στη φυσική ισορροπία των οικοσυστημάτων, επειδή δεν θα εξαλειφθούν όλα τα κουνούπια, αλλά μόνο αυτά που μεταφέρουν την ελονοσία. Υπάρχουν περίπου 3.400 διαφορετικά είδη κουνουπιών στον κόσμο και από αυτά τα 800 στην Αφρική.

healthmag.gr

Επιστήμονες στις ΗΠΑ έκαναν σε κουνούπια τις κατάλληλες μεταλλάξεις, ώστε αυτά να μην μολύνονται με ελονοσία και έτσι να μην εξαπλώνουν τη νόσο.

Αν αυτό που κατέστη εφικτό στο εργαστήριο, βρει ανάλογη πρακτική εφαρμογή και στη φύση, τότε τα γενετικά τροποποιημένα κουνούπια θα αποτελέσουν ένα χρήσιμο μέσο για να μπει ένα «φρένο» στην ελονοσία, η οποία μεταδίδεται στους ανθρώπους με το τσίμπημα των μολυσμένων θηλυκών εντόμων.

Χρησιμοποιώντας τη νέα ισχυρή τεχνική γονιδιακής επεξεργασίας Crispr, οι επιστήμονες εισήγαγαν ένα «ανθεκτικό» γονίδιο στο DNA των κουνουπιών. Όταν τα μεταλλαγμένα κουνούπια ζευγάρωσαν, η μετάλλαξη μεταφέρθηκε και στους απογόνους τους (σε ποσοστό 99,5%). Θεωρητικά, αν ένα τέτοιο κουνούπι τσιμπήσει έναν άνθρωπο, δεν θα του μεταφέρει την ελονοσία.

Σχεδόν ο μισός πληθυσμός της Γης -περίπου 3,2 δισεκατομμύρια άνθρωποι- κινδυνεύουν να κολλήσουν ελονοσία κάποια στιγμή στη ζωή τους. Αν και με διάφορους τρόπους (κουνουπιέρες, εντομοαπωθητικά, εντομοκτόνα κ.α.), καθώς και με φάρμακα, ο κίνδυνος περιορίζεται, η λοιμώδης νόσος σκοτώνει πολλούς ανθρώπους κάθε χρόνο - άγνωστο πόσους ακριβώς.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, το 2015 θα υπάρξουν 214 εκατομμύρια περιστατικά λοιμώξεων από ελονοσία και 438.000 θάνατοι, οι περισσότεροι στην υποσαχάρια Αφρική. Σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών των ΗΠΑ, τα περιστατικά λοιμώξεων κάθε χρόνο κινούνται μεταξύ 300 - 500 εκατομμυρίων, ενώ οι θάνατοι αγγίζουν το ένα εκατομμύριο.

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, με επικεφαλής τον καθηγητή μοριακής βιολογίας 'Αντονι Τζέημς, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών (PNAS) των ΗΠΑ, πειραματίσθηκαν με ένα είδος κουνουπιού (Anopheles stephensi) που ενδημεί στην Ασία.

Τα πειράματα έδειξαν ότι, χάρη στην μετάλλαξη του DNA, το κουνούπι παύει πλέον να γίνεται φιλόξενος ξενιστής για το παράσιτο της ελονοσίας. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι κάτι ανάλογο μπορεί να γίνει και με άλλα είδη κουνουπιού, που επίσης είναι φορείς της νόσου.

'Αλλοι επιστήμονες επιδιώκουν μεταλλάξεις που θα καθιστούν στείρα τα κουνούπια, μία λύση όμως που δημιουργεί ανησυχίες, καθώς μια πλήρης εξαφάνιση των κουνουπιών μπορεί να έχει άλλες ανεπιθύμητες συνέπειες στα οικοσυστήματα.

Αυτό που έπαθε ο 21χρονος Jordan Lingle από την Ιντιάνα των ΗΠΑ θα έχει να το λέει και να το δείχνει μέσα από αυτές τις φωτογραφίες για όλη του τη ζωή.

Στο πλαίσιο ενός παιχνιδιού στην ανοιχτή ύπαιθρο με τους φίλους του, ο Jordan βρήκε ένα “τέλειο” σημείο για να κρυφτεί, κοντά σε ένα ποτάμι αναφέρει το iatropedia.gr.

“Ξαφνικά ένιωσα να μου επιτίθενται εκατοντάδες κουνούπια και να με τσιμπούν παντού και ειδικά στην πλάτη, αλλά επειδή δεν ήθελα να αποκαλύψω την κρυψώνα μου, υπέμεινα για μερικά λεπτά και απλά προσπάθησα να τα διώξω με τα χέρια μου”, είπε ο 21χρονος.

Μετά από λίγα λεπτά η επίθεση των κουνουπιών έγινε ανυπόφορη και ο Jordan έφυγε για να γυρίσει στο σπίτι του... τροχάδην. Όταν έφτασε και έδειξε στην μητέρα του την πλάτη του, εκείνη αρχικά σοκαρίστηκε, αλλά στη συνέχεια δεν έχασε την ευκαιρία να τον βγάλει φωτογραφίες και να τις αναρτήσουν στο διαδίκτυο, όπου και φυσικά έγινε χαμός!

Τα κουνούπια είναι “εξοπλισμένα” με τρεις αισθητήρες (οσφρητικό, οπτικό και θερμικό) για να εντοπίζουν θερμόαιμα ζώα (όπως και ο άνθρωπος) και να τρέφονται με το αίμα τους.