Την άποψη ότι οι λύσεις για το προσφυγικό, βρίσκονται σε τρεις άξονες, (ΝΑΤΟ, ΕΕ και ΟΗΕ) εξέφρασε ο υφυπουργός Εξωτερικών, Δημήτρης Μάρδας, μιλώντας στην εκπομπή του Νίκου Χατζηνικολάου στον Realfm 97,8.
Συγκεκριμένα, στο ερώτημα αν θα λειτουργήσει το σχέδιο για τη δράση του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο ή οι αντιρρήσεις της τουρκικής πλευράς μπορεί να οδηγήσουν στο «πάγωμα» αυτής της πρότασης, ο υφυπουργός Εξωτερικών απάντησε:
«Το προσφυγικό είναι ένα πρόβλημα που έχει πολλές λύσεις. Η άποψή μου είναι ότι η υπερέκθεση του προβλήματος, έτσι όπως γίνεται στον Τύπο, έχω την αίσθηση ότι έχει και ένα στοιχείο υπερβολής. Οι πολλές λύσεις έχουν σχέση πρώτον με το ΝΑΤΟ. Να υπενθυμίσω ότι η Τουρκία έχει συμφωνία σύνδεσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση, πέρα από το τι βρίσκεται μέσα στο ΝΑΤΟ. Άρα ό,τι έχει συμφωνηθεί εντός ΝΑΤΟ εφαρμόζεται. Αν έχουν κάποιες επιφυλάξεις, τα πάντα έπρεπε να ρυθμιστούν πριν από την οποιαδήποτε συμφωνία, αλλά υπάρχει ένας θεσμός, το ΝΑΤΟ. Αποφάσισε κάποια πράγματα, άρα αυτά εφαρμόζονται.
Δεύτερο επίπεδο είναι αυτό της ΕΕ. Στη Συνθήκη της Λισαβώνας υπάρχουν τρία άρθρα, το 78, 79 και το 80 που με σαφήνεια αναφέρονται στο συγκεκριμένο πρόβλημα. Η Συνθήκη είναι για να εφαρμόζεται. Υπάρχουν τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, τα οποία οφείλουν να εφαρμοστούν αυτά που γράφονται στη Συνθήκη και με απόλυτη σαφήνεια για επιμερισμό των βαρών.
Το τρίτο επίπεδο είναι ο ΟΗΕ, ο Αραβικός Σύνδεσμος, γιατί είναι ένα διεθνές πρόβλημα, πέρα από το ότι έχει γίνει ευρωπαϊκό και εκεί μπορούν να υπάρξουν λύσεις,
Δεν είμαι ένα πρόβλημα που ψάχνει να βρει λύσεις. Οι λύσεις βρίσκονται σε τρεις άξονες. Απλά και μόνο ή θα ενεργοποιηθούν και οι τρεις ή δύο από τους τρεις ή ένας από τους τρεις. Λύσεις στο πρόβλημα υπάρχουν».
Την τακτική του «μαρτυρίου της σταγόνας» ακολουθούν οι Αρχές της ΠΓΔΜ στην είσοδο προσφύγων από την Ειδομένη-Γευγελή, ανοιγοκλείνοντας κατά βούληση τα σύνορα και περιορίζοντας τον αριθμό τους πολύ κάτω και από τον αριθμό των 580 ατόμων.
Αυθαίρετα η Σλοβενία και η Κροατία, που είναι μέλη της ΕΕ, μαζί με τη Σερβία και την ΠΓΔΜ, ανακοίνωσαν την περασμένη Παρασκευή ότι θα περιορίσουν τον αριθμό των διερχόμενων προσφύγων σε 580 το Σαββατοκύριακο κι αυτό παρά το γεγονός ότι η Αυστρία θεωρητικά επιτρέπει την είσοδο 3.200 προσφύγων ημερησίως με προορισμό τη Γερμανία, δίνοντας η ίδια άσυλο μόλις σε 80 άτομα... Οι συνοριακές Αρχές της ΠΓΔΜ δεν επέτρεψαν την είσοδο κανενός πρόσφυγα την Παρασκευή, το Σάββατο μόνο σε 300 και χτες Κυριακή δεν άνοιξαν τα σύνορα ολόκληρη τη μέρα. Στην Ειδομένη πάνω από 7.000 εγκλωβισμένους πρόσφυγες ζουν επί μέρες σε συνθήκες αθλιότητας με την ελπίδα να ανοίξει και γι΄ αυτούς η «πόρτα» για την Κεντρική Ευρώπη.
Ραγδαία αύξηση
Ο αριθμός τους αυξάνεται ραγδαία, όσο καταφτάνουν κατά ομάδες με διάφορα μέσα από άλλες περιοχές, ενώ χιλιάδες ακόμη παραμένουν σε διάσπαρτους χώρους φιλοξενίας.
Χθες το μεσημέρι, περίπου 500 από τους εγκλωβισμένους της Ειδομένης ξάπλωσαν πάνω στις σιδηροδρομικές γραμμές και εμπόδισαν τη διέλευση εμπορικής αμαξοστοιχίας, θέλοντας να πιέσουν με αυτόν τον τρόπο να ανοίξουν τα σύνορα, έστω για 300 ανθρώπους που πέρασαν το απόγευμα του Σαββάτου. Οι διαμαρτυρίες είναι συνεχείς, με αυτοσχέδια πλακάτ και συνθήματα «ανοίξτε τα σύνορα».
Στο Κέντρο Μετεγκατάστασης των Διαβατών οι φιλοξενούμενοι πρόσφυγες ξεπέρασαν τους 2.000, με μεταφορά ατόμων από σημεία συγκέντρωσης της εθνικής οδού και επαρχιακών πόλεων.
Στην Καβάλα, μετά την άφιξη άλλων 900 το Σάββατο με πλοίο από τα νησιά, ο αριθμός των προσφύγων έφτασε τους 1.500.
Τέσσερα νέα κέντρα
Την ίδια στιγμή, τέσσερα νέα κέντρα μετεγκατάστασης προσφύγων θα ξεκινήσουν τη λειτουργία τους, προκειμένου να φιλοξενήσουν προσωρινά πρόσφυγες και να αποσυμφορηθούν το λιμάνι του Πειραιά αλλά και η Ειδομένη. Σύμφωνα με τον προγραμματισμό του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής, διαμορφώνονται χώροι υποδοχής και φιλοξενίας στο Χέρσο και στο αεροδρόμιο της Ν. Καβάλας στο Κιλκίς, καθώς και στο γήπεδο Baseball στο Ελληνικό αλλά και στο Δημοτικό Στάδιο του Ιλίου στη Δυτική Αθήνα.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής στην ελληνική επικράτεια βρίσκονται περίπου 25.000 πρόσφυγες και μετανάστες. Με χθεσινές δηλώσεις του ο αναπληρωτής υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, Γ. Μουζάλας, αποκάλυψε ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει ήδη καταθέσει το σχέδιο έκτακτης ανάγκης στην ΕΕ και υπογράμμισε ότι υπολογίζεται, βάσει μελετών, ότι θα εγκλωβιστούν 50.000 - 70.000 άνθρωποι στη χώρα, μέσα στον επόμενο μήνα.
Ξεκαθάρισε δε ότι οι χώροι που προετοιμάζονται για την παραμονή των προσφύγων και μεταναστών στη χώρα μας είναι χώροι έκτακτης ανάγκης, ενώ υπογράμμισε ότι δεν πρόκειται για εγκατάσταση των ανθρώπων εκεί. Αντίστοιχα ο υπουργός Ναυτιλίας Θ. Δρίτσας μιλώντας στην τηλεόραση του ΣΚΑΪ τόνισε ότι: «Εφόσον δεν υπάρξει ευρωπαϊκή λύση, ώστε να ομαλοποιηθεί το σύστημα και η χώρα μας δεχτεί μεγαλύτερες πιέσεις από ό,τι δέχεται σήμερα, ο καλύτερος τρόπος για να αντεπεξέλθουμε είναι ισοκατανομή των βαρών σε όλη τη χώρα».
Αντιμέτωπη με πρωτόγνωρες καταστάσεις βρίσκεται τόσο η Ελλάδα όσο και η ΕΕ με την τελευταία να εξετάζει για πρώτη φορά στην Ιστορία της να δώσει ανθρωπιστική βοήθεια σε χώρα, κράτος-μέλος της.
Σύμφωνα με την «Καθημερινή» η ΕΕ εξετάζει τις τελευταίες ημέρες, λόγω των ανεξέλεγκτων διαστάσεων που λαμβάνει το πρόβλημα, να εφαρμόσει στη χώρα μας ένα από τα δυο βασικά σχέδια για την αντιμετώπιση ανθρωπιστικής κρίσης από αυξημένες προσφυγικές ροές που έχει χρησιμοποιήσει στο παρελθόν σε χώρες εκτός των ορίων της.
Το πρώτο σχέδιο είναι αυτό που εφαρμόζεται σε μια σειρά από χώρες της Αφρικής, στο Λίβανο και την Ιορδανία. Εκεί η ΕΕ μέσω του αρμοδίου επιτρόπου για ανθρωπιστική βοήθεια και πολιτική προστασία, Χρήσου Στυλιανίδη, έχει συμβάλει με το να προσφέρει τη χρηματοδότηση σε ένα διεθνή οργανισμό για τη δημιουργία προσφυγικών καταυλισμών, δηλαδή στήσιμο σκηνών, παροχή τροφής, ύδρευσης, αποχέτευσης, φύλαξης, ιατρικής βοήθειας. Τέτοιοι οργανισμοί μπορεί να είναι ο Ερυθρός Σταυρός ή η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.
Στα αρνητικά αυτού του σχεδίου είναι το γεγονός ότι σε μια τέτοια περίπτωση το «βάρος» του καταυλισμού το σηκώνει μια συγκεκριμένη περιοχή, κάτι που είναι πιθανό να δημιουργήσει αντιδράσεις από τους κατοίκους.
Το δεύτερο σχέδιο, είναι αυτό που έχει εφαρμοστεί στο παρελθόν σε Σύρους πρόσφυγες στο Λίβανο, σε Τσετσένους πρόσφυγες στο Αζερμπαϊτζάν, αλλά και κατά διάρκεια του λιμού στη Σομαλία. Το εν λόγω σχέδιο περιλαμβάνει τη διανομή κουπονιών σε πρόσφυγες με τα οποία θα μπορούν να νοικιάσουν διαμερίσματα ή δωμάτια σε ξενοδοχεία, αλλά και να αγοράζουν τρόφιμα σε σούπερ μάρκετ και άλλα μαγαζιά.
Στα θετικά αυτού του σχεδίου συγκαταλέγονται το γεγονός ότι ενισχύεται η τοπική οικονομία και αποφεύγεται η περιθωριοποίηση των προσφύγων.
Θα εφαρμοστεί και αλλού
Η ΕΕ μελετά, πάντως, το πώς θα μπορούσε να εφαρμοστεί κάτι τέτοιο και σε άλλες χώρες, καθώς είναι πιθανό να ακολουθήσουν, μετά την Ελλάδα και άλλες χώρες στο Διάδρομο των Βαλκανίων.