Η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν πρέπει να επιτρέψει στο «καπρίτσιο» της Κύπρου να τορπιλίσει την συμφωνία με την Τουρκία, δήλωσε σήμερα ο υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Τουρκίας Βολκάν Μποζκίρ σε συνέντευξή του στο τηλεοπτικό δίκτυο NTV.

«Οταν έχει γίνει ένα βήμα προς μία λύση, όταν έχει επιτευχθεί συμφωνία επί ενός πακέτου, δεν πρέπει να επιτραπεί να καταρρεύσει ολόκληρο το οικοδόμημα από το καπρίτσιο ενός κράτους μέλους της ΕΕ», δήλωσε ο υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Τουρκίας αναφερόμενος στο σχέδιο συμφωνίας ΕΕ-Τουργίας για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης που θα συζητηθεί κατά τη σύνοδο κορυφής της 17ης και 18ης Μαρτίου.

Χθες, ο πρόεδρος Αναστασιάδης επέμεινε στην θέση ότι, εφόσον η Τουρκία δεν ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της, δεν τίθεται θέμα ανοίγματος κεφαλαίων στις διαπραγματεύσεις για ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Σχολιάζοντας τις δηλώσεις Νταβούτογλου, με τις οποίες φαίνεται η Τουρκία να εμμένει στην πρόταση της για άνοιγμα κεφαλαίων, ο κ. Αναστασιάδης υπογράμμισε ότι «και η Κυπριακή Δημοκρατία έχει τις δικές της θέσεις».

«Αν η Τουρκία δεν ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της, όπως προκύπτουν από το Πρωτόκολλο της 'Αγκυρας και γενικότερα από το διαπραγματευτικό πλαίσιο, δεν τίθεται θέμα να ανοίξουν κεφάλαια», τόνισε ο Κύπριος πρόεδρος.

Νέο τοπίο διαμορφώνεται στο μεταναστευτικό - προσφυγικό ζήτημα, ιδιαίτερα μετά τις κρίσιμες και ραγδαίες εξελίξεις των τελευταίων 24ώρων και της Συνόδου.

Προκειμένου να αποκωδικοποιήσουμε τα γεγονότα, θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας τα εξής:

1. Ολοκληρώθηκε το κλείσιμο του βαλκανικού διαδρόμου.

Στη δήλωση με έμμεσο πλην σαφή τρόπο επιβεβαιώθηκε ότι ο δρόμος των Βαλκανίων είναι πλέον κλειστός. Πιο συγκεκριμένα, στο σημείο 2 της δηλώσεως αναφέρθηκε ως απλή διαπίστωση ότι «οι ακανόνιστες ροές μεταναστών κατά μήκος της οδού των δυτικών Βαλκανίων έχουν πλέον σταματήσει».

2. Αρχισαν οι περιπολίες του ΝΑΤΟ στα εξωτερικά σύνορα της Ελλάδος.

Στη δήλωση γνωστοποιήθηκε ότι άρχισε η επιχείρηση του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο. Τον Οκτώβριο οι Γερμανοί είχαν προτείνει κοινές περιπολίες Ελλάδος-Τουρκίας. Οταν, λόγω των ελληνικών διαμαρτυριών, δεν κατέστη εφικτό, συμφωνήθηκε να αναλάβει περίπου αντίστοιχο ρόλο το ΝΑΤΟ. Απομένει να φανεί πόσο αποτελεσματική θα φανεί η παρουσία του στο Αιγαίο με όλους τους περιορισμούς που θέτουν οι διαφωνίες Ελλάδος - Τουρκίας και τα προσκόμματα που θέτει η τελευταία.

3. Τι κέρδισε η Τουρκία.

Η Τουρκία πήρε το μήνυμα ότι γίνεται δεκτός ο εκβιασμός της. Εμφανίζεται ως η μεγάλη κερδισμένη της διαπραγματεύσεως αν και στη σύνοδο της 18ης Μαρτίου θα προσδιορισθούν τα πραγματικά της κέρδη. Προς το παρόν θα εκταμιεύσει εντός του Μαρτίου τρία δισ. ευρώ και αναμένεται να λάβει και άλλα (χωρίς όμως να προσδιορίζεται το ποσόν). Στη δήλωση αναφέρεται ότι θα επιταχυνθεί η διαδικασία για να μπορούν οι Τούρκοι να εισέρχονται στην Ε.Ε. χωρίς θεώρηση εισόδου (βίζα) μέχρι τον Ιούνιο του 2016. Απομένει να φανεί εάν η Ε.Ε. θα φανεί ελαστική στα 72 προαπαιτούμενα που έπρεπε η Τουρκία να εκπληρώσει για να μπορέσει να ενταχθεί στο πρόγραμμα απελευθερώσεως της βίζας. Η υπόσχεση για άνοιγμα νέων ενταξιακών κεφαλαίων δεν είναι εύκολα εκπληρώσιμη. Εξαρτάται από την Κύπρο που έχει παγώσει τα κεφάλαια και δεν δέχεται να υποχωρήσει.

4. Για ποιο λόγο δεν είναι σημαντική η αποδοχή επανεισδοχής των μεταναστών/ προσφύγων στην Τουρκία.

Η Τουρκία υπόσχεται να παίρνει πίσω όσους παράνομους μετανάστες φτάνουν στην Ελλάδα στο πλαίσιο των σχετικών συμφωνιών επανεισδοχής. Αν και ακούγεται εντυπωσιακό, στην πράξη δεν θα είναι. Ο αριθμός όσων θα επιστρέφουν θα είναι περιορισμένος. Οι πρόσφυγες και οικονομικοί μετανάστες που φθάνουν στην Ελλάδα, θα έχουν να επιλέξουν ανάμεσα στην επιστροφή στην Τουρκία και στην υποβολή αιτήματος ασύλου που θα τους επιτρέψει την παραμονή σε ελληνικό (δηλ. ευρωπαϊκό) έδαφος μέχρι να εξετασθεί η αίτησή τους. Εκτιμάται ότι η συντριπτική πλειονότητα θα επιλέγει την υποβολή αιτήματος ασύλου. Κατ’ επέκταση θα έχει περιορισμένες πρακτικές συνέπειες και η υπόσχεση ότι για κάθε Σύρο που θα επιστρέφει η Ελλάδα, η Ε.Ε. θα παίρνει έναν Σύρο από την Τουρκία. Ελάχιστοι Σύροι θα επιστρέφουν. Θα ήταν εντελώς διαφορετικό εάν η Τουρκία συμφωνούσε να υπάρχει παρουσία του FRONTEX στα παράλιά της για να καθίσταται απαγορευτική η μετάβαση μεταναστών στην Ελλάδα. Είτε το θέμα δεν ετέθη είτε η Τουρκία δεν το δέχθηκε.

5. Τι σημαίνει η δήλωση του Συμβουλίου για την Ελλάδα και την Κύπρο.

Είναι βέβαιον ότι θα εκτιναχθούν οι αιτήσεις ασύλου στην Ελλάδα. Οι παρανόμως εισερχόμενοι και όσοι έχουν ήδη εγκλωβισθεί στη χώρα στη συντριπτική τους πλειονότητα θα υποβάλουν αίτηση για άσυλο. Εάν δεν ενισχυθεί σοβαρά η Υπηρεσία Ασύλου, οι αιτήσεις θα κάνουν χρόνια να εξετασθούν. Ενας μεγάλος αριθμός αιτούντων θα πάρει άσυλο οπότε η Ελλάδα θα πρέπει να επιμείνει στη μετεγκατάστασή τους σε άλλες χώρες της Ε.Ε. Επίσης η Ελλάδα αποδέχθηκε έλεγχο των βορείων συνόρων μας από τον Frontex που έως τώρα αρνείτο. Ως ανακούφιση στο πρόβλημα θα δοθεί στην Ελλάδα οικονομική στήριξη για την αντιμετώπιση ανθρωπιστικής κρίσεως. Εως τώρα κάτι τέτοιο δεν ήταν δυνατόν για τις χώρες-μέλη της Ε.Ε. Τέλος, θα ενισχυθούν με προσωπικό από τα κράτη - μέλη της Ε.Ε. οι δομές των κέντρων υποδοχής (hotspots) και του ασύλου. Ως προς την Κύπρο θα αυξηθούν οι πιέσεις να ξεπαγώσει τα κεφάλαια για την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας.

6. Τι πρέπει να προσέξει η Ελλάδα.

Από το κείμενο της δηλώσεως και μία σειρά εγγράφων της Επιτροπής καθίσταται περίπου βέβαιον ότι τον Μάιο του 2016 θα ανασταλεί τουλάχιστον για ένα εξάμηνο η συνθήκη Σένγκεν με την επίκληση του ελληνικού προβλήματος. Επίσης, προβληματίζει το αίτημα των Τούρκων να τοποθετήσουν εκπροσώπους τους στα ανατολικά νησιά του Αιγαίου για να βοηθήσουν τη διαδικασία της επανεισδοχής στην Τουρκία. Είναι προφανές ότι η Ελλάδα δεν θα έχει αντίστοιχους εκπροσώπους στα τουρκικά παράλια.

* Ο κ. Αγγελος Μ. Συρίγος είναι επίκουρος καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Ενα περίεργο δημοσίευμα που προκαλεί ήδη αντιδράσεις υπάρχει στο ABC News το οποίο αναφέρει ότι πέντε ελληνικά νησιά θα εκκενωθούν από πρόσφυγες πριν αρχίσει να εφαρμόζεται η προτεινόμενη συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Ενωση για την επιστροφή των μεταναστών στην Τουρκία.

Το δημοσιευμα επικαλείται τουρκικές πηγές και αναφέρει ότι την Παρασκευή ανώτατος αξιωματούχος του υπουργείου Εξωτερικών της Τουρκίας, που θέλησε να τηρήσει την ανωνυμία του, αποκάλυψε σε δημοσιογράφους πως οι πρόσφυγες θα απομακρυνθούν από αυτά τα νησιά (τα οποία ωστόσο δεν κατονόμασε) και θα οδηγηθούν στην ηπειρωτική Ελλάδα, προκειμένου να προωθηθούν σε κέντρα φιλοξενίας. 

Επανέλαβε, δε, ότι η Τουρκία θα αρχίσει να δέχεται πίσω πρόσφυγες από τη στιγμή που θα τεθεί σε ισχύ η συμφωνία με την ΕΕ, η οποία υποτίθεται ότι θα λάβει επίσημη μορφή στη Σύνοδο Κορυφής της 17ης Μαρτίου, δηλαδή την επόμενη Πέμπτη. 

Επίσης, αναφερόμενος στη συμφωνία, ο Τούρκος αξιωματούχος είπε ότι θα αποθαρρύνει την παράνομη μετανάστευση από την Τουρκία στα ελληνικά νησιά και υποστήριξε ότι η Τουρκία είναι πεπεισμένη ότι οι προσφυγικές ροές θα μειωθούν σημαντικά αμέσως μόλις εφαρμοστεί η συμφωνία που έχει προτείνει η χώρα του. 

Είπε ακόμη η Ευρωπαϊκή Ενωση θα πληρώσει την Τουρκία για να δεχθεί πίσω τους πρόσφυγες και τους μετανάστες από την Ελλάδα. 

Χθες, ο υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Τουρκίας Βολκάν Μποζκίρ είχε πει ότι η Τουρκία δεν θα δεχθεί την επαναπροώθηση στο έδαφός της προσφύγων και μεταναστών που βρίσκονται ήδη στα ελληνικά νησιά, διευκρινίζοντας ότι η συμφωνία ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ενωση και την Τουρκία για την επανεισδοχή προσφύγων και μεταναστών δεν αφορά εκείνους που βρίσκονται ήδη στα ελληνικά νησιά, αλλά όσους θα φθάσουν μετά την εφαρμογή της συμφωνίας.

Ο αριθμός των προσφύγων και μεταναστών που θα δεχθεί πίσω η Τουρκία θα αντιπροσωπεύει χιλιάδες ή δεκάδες χιλιάδες, όχι εκατομμύρια, δήλωσε στον λογαριασμό του στο Twitter ο υπουργός, σύμφωνα με τηλεγράφημα του πρακτορείου Ανατολή.

Ο Βολκάν Μποζκίρ δήλωσε επίσης ότι η υποψήφια για ένταξη χώρα Τουρκία θα εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της για την άρση των περιορισμών της βίζας προς τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης μέχρι την 1η Μαΐου.