Σήμερα, τὸ παράδειγμα τῶν Ἐθελοντῶν Δωδεκανησίων, μᾶς γεμίζει ἐθνική ὑπερηφάνεια , μᾶς δυναμώνει καὶ μᾶς δίνει αἰσιοδοξία.

«Τιμὴ σὲ ἐκείνους ὅπου στὴν ζωὴ των
ὥρισαν καὶ φυλάγουν Θερμοπῦλες.
Ποτὲ ἀπό τὸ χρέος μὴ κινοῦντες».
Οἱ παραπάνω στοῖχοι τοῦ Καβάφη, ταιριάζουν ἀπόλυτα στὴν πράξη τῶν ἐθελοντῶν Δωδεκανησίων, ποὺ ἄν καὶ προέρχονταν ἀπό τὰ Ἰταλοκρατούμενα Δωδεκάνησα, καὶ ἐπισήμως εἶχαν τὴν Ἰταλική ὑπηκοότητα, χωρὶς νὰ ἔχουν κάποια νομικὴ ὑποχρέωση ἀπέναντι στὴν μητέρα Ἑλλάδα, κατατάχθηκαν στὸν Ἑλληνικό Στρατὸ γιὰ νὰ πολεμήσουν, ἀπό ἐλεύθερη καὶ συνειδητὴ ἐπιλογή.

Στους Ἰταλούς τα Δωδεκάνησα παραδόθηκαν ἀπό τοὺς τούρκους τὸ 1912· ἐκμεταλλευόμενοι τὴν ἀρνητική γιὰ τοὺς Ἕλληνες ἐξέλιξη τῆς Μικρασιατικῆς ἐκστρατείας, προσήρτησαν τὰ Δωδεκάνησα στὴν Ἰταλική ἐπικράτεια τὸ 1923.

Ἔτσι, μὲ τὴν κήρυξη τοῦ Ἑλληνο-Ιταλικοῦ πολέμου, τὴν 28η Ὀκτωβρίου τοῦ 1940, τὰ Δωδεκάνησα ἦταν Ἰταλικό ἔδαφος. Ἡ ἐπίθεσις τῆς Ἰταλίας στὴν Ἑλλάδα καὶ ἡ κήρυξις τοῦ πολέμου, θεωρήθηκε ἀπό τοὺς κατοικοῦντες στὴν Ἀθήνα Δωδεκανησίους, ὡς κατάλληλος εὐκαιρία γιὰ τὴν ἀπελευθέρωση τῶν νησιῶν μας.

Ὁ ἐνθουσιασμός τῶν κατοίκων τῶν Ἀθήνῶν, ἐνισχύεται ἀπό τὴν ἔκρηξη πατριωτισμοῦ τῶν Δωδεκανησίων κατοίκων της, καὶ οἱ ἑλληνικές σημαῖες ποὺ κυματίζουν, ἐνισχύονται μὲ δωδεκανησιακὰ λάβαρα ποὺ περιφέρονται ἐπί ἡμέρες στοὺς δρόμους τῶν Ἀθηνῶν , δηλώνοντας τὸν πόθο τῶν Δωδεκανησίων νὰ πολεμήσουν γιὰ τὴν Ἑλλάδα.

Ἐπικεφαλῆς, ἡ Δωδεκανησιακὴ Νεολαῖα Ἀθηνῶν, ποὺ δυναμικὰ ζητᾶ νὰ καταταγῇ στὸν Στρατὸ.

Ἡ ἀποδοχή τοῦ αἰτήματος, ἀρχικῶς ἀπορρίπτεται.

Κατόπιν, ὁρίσθηκε ἡ Κεντρικὴ Δωδεκανησιακὴ Ἐπιτροπή, ὑπό τὸν Ἰωάννη Καζούλη καὶ μετὰ ἀπό ἐπιμονή, ὁ Ἰωάννης Μεταξᾶς κάνει δεκτὴ τὴν κατάταξη τῶν Ἰταλικῆς ὑπηκοότητος Δωδεκανησίων, καὶ τὴν συγκρότηση «Συντάγματος Δωδεκανησίων», ὡς τακτικῆς Μονάδος τοῦ Ἑλληνικοῦ Στρατοῦ παρὰ τὰ προβλήματα ἐξοπλισμοῦ καὶ διοικητικῆς μερίμνης ποὺ ὑπῆρχαν.
Τὴν ἐκπαίδευση καὶ τὴν προετοιμασία τῶν ἐθελοντῶν Δωδεκανησίων, καλεῖται νὰ ἀναλάβῃ ὁ ἔφεδρος Λοχαγὸς καὶ μετέπειτα Ταγματάρχης, Μάρκος Κλαδάκης, ἀπό τὴν Σύμη.

Ἡ κατάταξις διήρκεσε ἀπό τὶς 20 Νοεμβρίου μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 1940, καὶ παρουσιάστηκαν συνολικῶς 1.924 ἐθελοντές κάθε ἡλικίας, ἐπαγγέλματος καὶ μορφωτικοῦ ἐπιπέδου, ἐκ τῶν ὁποίων κρίθηκαν ἰκανοί οἱ 1.665, ἐνῷ ἀργότερα, ὁ ἀριθμός αὐτός μειώθηκε στοὺς 1.586 ἄνδρες.
Ὁ ἀριθμός αὐτός, δὲν ἀρκοῦσε γιὰ τὴν πολεμικὴ συγκρότηση ἑνός Συντάγματος, ἔτσι ἡ ὑπόλοιπη δύναμις, συμπληρώθηκε ἀπό ἄλλους στρατιῶτες, ποὺ κυρίως κατάγοντο ἀπό τὰ ἄλλα νησιὰ τοῦ Αἰγαίου καὶ ἀπό ἐφέδρους τοῦ πολεμικοῦ Ναυτικοῦ.
Ἡ σύνθεσις τοῦ Συντάγματος Δωδεκανησίων ἀνά νησί προελεύσεως τῶν ἐθελοντῶν καταγράφεται ἀπό τὸν Μάρκο Κλαδάκη ὡς ἐξῆς:
Αστυπάλαια 12,
Κάλυμνος 433,
Κάρπαθος 309,
Κάσος 25,
Καστελλόριζο 48,
Κως 109,
Λειψοί 3,
Λέρος 98,
Νίσυρος 67,
Πάτμος 20,
Ρόδος 126,
Σύμη 262,
Τήλος 8,
Χάλκη 9,
κάτοικοι εξωτερικού 57.

Ἐπιπλέον αὐτῶν, στὸ Σύνταγμα ἐντάχθηκαν καὶ ὁρισμένοι Δωδεκανήσιοι ποὺ εἶχαν τὴν ἑλληνική ὑπηκοότητα καὶ ἤδη ὑπηρετοῦσαν στὸν τακτικὸ Ἑλληνικό Στρατὸ. Ἡ συγκρότησις «Συντάγματος Δωδεκανησίων», δημιούργησε στοὺς καταταγέντες ἐθελοντές, τὴν πεποίθηση ὅτι, ἀποστολή τους θὰ ἦταν ἡ ἀπελευθέρωσις τῶν Δωδεκανήσων, ὅμως τοὺς ἔγινε σαφὲς ὅτι δὲν ὑπῆρχε σχεδιασμὸς γιὰ ἐπιχειρήσεις στὰ Δωδεκάνησα.
Μὲ τὴν ἐπιμονή τοῦ Κλαδάκη, καὶ τὴν ἀμέριστον βοήθεια ὅλων τῶν ἐμπλεκομένων ἀξιωματικῶν, ξεπεράστηκαν σὲ ἰκανοποιητικό βαθμὸ οἱ ἐλλείψεις σὲ ὁπλισμό, ἱματισμό, ἐκπαιδευτές καὶ στελέχη.
Ὅλος ὁ ὁπλισμός καὶ τὰ ὑλικά τῶν ἀνδρῶν, διατέθηκαν ἀπό τὸν Ἑλληνικό Στρατὸ, ἡ δὲ ὑποσχεθεῖσα βοήθεια σὲ ἀτομικό καὶ ὁμαδικό ὁπλισμό ἀπό τοὺς Ἄγγλους, δὲν ἦλθε ποτὲ.

Ἀντιθέτως, οἱ Ἄγγλοι, ζήτησαν τὴν ἀπομάκρυνση τοῦ Συντάγματος ἀπό τὴν Ἀθήνα, διότι ἡ παρουσία του ἐκεῖ καὶ ἡ φημολογουμένη ἀποστολή του στὰ Δωδεκάνησα, ἀνησυχοῦσαν καὶ δυσαρεστοῦσαν τὴν τουρκία, πράγμα ποὺ ἔβλαπτε τὰ «συμμαχικὰ» συμφέροντα.

Ἐκείνη τὴν περίοδο, κυκλοφοροῦσαν πληροφορίες ὅτι ἡ Ἀγγλία, προκειμένου νὰ πείσῃ τὴν φιλογερμανικῶς οὐδέτερη τουρκία νὰ μπεῖ στὸν πόλεμο μὲ τὸ μέρος τῶν «Συμμάχων», παζάρευε τὴν παραχώρηση ὄχι μόνο τῶν ἰταλοκρατούμενων Δωδεκανήσων, ἀλλά καὶ νήσων ἐντός ἑλληνικῆς ἐπικρατείας, ὅπως ἡ Σάμος, ἡ Χίος καὶ ἡ Λέσβος.
Ἡ ἀρχική ἐγκατάστασις καὶ συγκρότησις τοῦ Συντάγματος, ἔγινε στὸ Στρατόπεδο στὸ Γουδί. Ἡ πρώτη ἡμέρα τῆς κατατάξεως, ἦταν γιὰ τοὺς Δωδεκανησίους ἡμέρα γιορτῆς καὶ ὁ χῶρος ἔξω ἀπό τὸ Στρατόπεδο, θύμιζε πανηγύρι.

Ἡ ἡμερησία Διαταγὴ ποὺ ἐξέδωσε ὁ Κλαδάκης τὴν πρώτη ἡμέρα κατατάξεως, εἶναι μνημεῖο πατριωτισμοῦ καὶ προξενεῖ ρίγη συγκινήσεως σὲ ὅποιον τὴν διαβάζει, ἀκόμη καὶ τώρα.

Προσέρχεσθε σήμερον εις τας τάξεις του Εθνικού Στρατού, εθελουσίως κατατασσόμενοι, ίνα προσφέρητε το αίμα σας εις τον βωμόν της φιλτάτης πατρίδος. Περιβαλλόμενοι το τιμημένον ένδυμα του Έλληνος Στρατιώτου, εισέρχεσθε εις την μεγάλην οικογένειαν του Εθνικού μας Στρατού. Εις την νέαν οικογένειάν σας αυτήν θα εύρητε όλην την στοργήν, όλην την αγάπην, όλον το ενδιαφέρον.

Από σήμερον ανήκετε εις την υπηρεσίαν της πατρίδος και μόνον εις αυτήν. Τιμή και δόξα εις υμάς,

Στρατιώται της Δωδεκανήσου .

Συγκροτούντες το νεαρόν Σύνταγμα Δωδεκανησίων , αναλαμβάνετε την ιεράν έναντι του Έθνους ολοκλήρου υποχρέωσιν, ίνα δοξάσητε την σημαίαν του, λαμπρύνητε τα όπλα του και αναγράψητε την ιστορίαν του με χρυσά ανεξίτηλα γράμματα.

Εθελονταί Δωδεκανήσιοι ,

Αφ' ής στιγμής ο απεχθής τύραννος της ιδιαιτέρας ημών Πατρίδος δολοφονικώς έπληξε και την μητέρα Ελλάδα, η οικουμένη ολόκληρος στρέφει μετά συμπαθείας και θαυμασμού τα βλέμματά της προς αυτήν και από τα στόματα του κόσμου ολοκλήρου μία ευχή εκπέμπεται: « Να ελευθερωθούν τα Δωδεκάνησα !»

Στρατιώται της Δωδεκανήσου ,

Σε σας θα ανατεθή η ένδοξος, η υψηλή αυτή αποστολή. Σεις θα πραγματοποιήσετε το από αιώνων όνειρον των Δωδεκανησίων. Σεις θα θραύσητε τα δεσμά της δουλείας με τα οποία, επί αιώνας, ήσαν σφικτά δεμένα τα μαρτυρικά Δωδεκάνησα. Σεις θα πλήξητε τον μισητόν κατακτητήν και θα αποδώσητε την σκλαβωμένην ιδιαιτέραν σας πατρίδα ελευθέραν εις τας αγκάλας της μεγάλης Μητρός Ελλάδος. Η αποστολή σας αύτη, ένδοξος και ωραία, θα απαιτήση εκ μέρους όλων σκληρούς κόπους και θυσίας. Τους κόπους αυτού, τας θυσίας αυτάς, θα τας αξιώσω απολύτως. Την υψηλήν μας αποστολήν είμαι αποφασισμένος οπωσδήποτε να φέρω εις πέρας.

Δωδεκανήσιοι Στρατιώται ,

Τίθημι ως έμβλημα του Συντάγματος το « Εμπρός! Πάντοτε εμπρός! Με οποιανδήποτε θυσίαν ». Το έμβλημα αυτό δέον να αποτελέση το Σύμβολον Πίστεώς σας. Με το έμβλημα αυτό θα βαδίσωμεν προς την οδόν της ελευθερίας, προς την οδόν της δόξης και της τιμής.

Πιστεύω

ακραδάντως εις την νίκην και την πίστην μου αυτήν δέον να ενστερνισθήτε απολύτως.

Δωδεκανήσιοι Στρατιώται ,

Εμψυχωμένοι με τα ιδανικά της φυλής, ενστερνισμένοι τας εθνικάς ημών παραδόσεις, πειθαρχούντες, τηρούντες μετά σχολαστικής ακριβείας τας εντολάς των ανωτέρων σας και εργαζόμενοι μετά επιμελείας, θα δυνηθήτε να αποτελέσητε εις χείρας των ηγητόρων σας το όπλον, το οποίον θα πλήξη καιρίως και θα συντρίψη τον μισητόν εχθρόν.

Δωδεκανήσιοι Στρατιώται ,

Φιλοδοξήσατε να εγγράψητε τα ονόματά σας εις τας δέλτους της Εθνικής μας Ιστορίας. Φιλοδοξήσατε να αναγράψητε την ιστορίαν του Συντάγματός μας με χρυσά γράμματα. Φιλοδοξήσατε να υπερβάλητε εις ορμήν, εις γενναιότητα, εις τόλμην, εις αυτοθυσίαν τους ελευθέρους αδελφούς Έλληνας, οίτινες αγωνιζόμενοι εις τας Ηπειρωτικάς φάραγγας τον αγώνα της Ελευθερίας, μαχόμενοι κατά του εσμού των μισητών τυράννων μας, προσθέτουσι νέας σελίδας δόξης εις την ιστορίαν του Έθνους μας.

Αποδείξατε εις τον κόσμον ολόκληρον, ότι η δωδεκανησιακή ψυχή δεν κατεβλήθη από την επί αιώνας δουλείαν, αλλά ζη. Ζη και πάλλεται από τα αυτά εκείνα αισθήματα, από τα οποία επάλλετο η ψυχή των Ελλήνων ηρώων των περιαγαγόντων νικηφόρως τας σημαίας μας εις τα αιματοβαφή πεδία της Ηπείρου, της Μακεδονίας, της Θράκης και της Μικρασίας.

Δωδεκανήσιοι Στρατιώται ,

Τιμήσατε τα όπλα μας,

Λαμπρύνατε την Σημαίαν μας,

Δοξάσατε το Σύνταγμά μας.

Ο Διοικητής του Συντάγματος Δωδεκανησίων

Μάρκος Π. Κλαδάκης

Λοχαγός Πεζικού

(Από το βιβλίο του Μάρκου Κλαδάκη : Ιστορία του Συντάγματος Δωδεκανησίων Εθελοντών. Έκδοση Πολιτιστικού Ιδρύματος Δωδ/σου «Κλεόβουλος ο Λίνδιος»)

Στὸν Κλαδάκη ἀνακοινώνεται ὅτι ἔχει διορία μόνο ἔξι ἑβδομάδων γιὰ νὰ τοὺς ἐκπαιδεύσει.

Ἡ προετοιμασία εἶναι ἐξαντλητική καὶ διαρκεῖ μέχρι τὴν νύχτα. Τὶς Κυριακὲς, ἐκπρόσωποι τῶν δωδεκανησιακῶν συλλόγων, ἐπισκέπτονται τοὺς ἐθελοντές γιὰ νὰ προσφέρουν γλυκίσματα, τσιγάρα και πλεκτὰ.

Τὴν 19ην Ἰανουαρίου, σὲ ἐπίσημη τελετὴ, γίνεται ἡ ὀρκωμοσία των καὶ ἡ παράδοσις τῆς πολεμικῆς σημαίας τοῦ Συντάγματος, ποὺ κατασκευάσθηκε ἀπό Δωδεκανήσιες. Στὰ μέσα Ἰανουαρίου, τὸ Σύνταγμα μετασταθμεύει σὲ νέες ἐγκαταστάσεις στὸ Χαϊδάρι, ἐνῷ τὴν 31ην Ἰανουαρίου 1941, ὁλόκληρο τὸ Σύνταγμα Δωδεκανησίων, ἐπελέγει ὡς τιμητικὴ συνοδεία στὴν κηδεία τοῦ Ἰωάννου Μεταξᾶ.

Στὶς 18 Φεβρουαρίου τοῦ 1941, φθάνει ἡ πολυπόθητος κλήσις γιὰ τὸ Μέτωπο. Τὴν 21ην μέχρι καὶ 23ην Φεβρουαρίου, τὸ Σύνταγμα ἀναχωρεῖ σιδηροδρομικῶς. Ὑπάγεται στὴν 20ην Μεραρχία καὶ διοικητὴς ὁρίζεται ὁ ἀντισυνταγματάρχης Ἰωάννης Νικολάου. Συγκροτεῖται σὲ τρία τάγματα. Ὁ Μάρκος Κλαδάκης, ἀναλαμβάνει διοικητὴς τοῦ πρώτου τάγματος, ἑνῷ στὸ 2ο καὶ 3ο, ἀναλαμβάνουν οἱ Παναγιώτης Γεωργαντόπουλος καὶ Κωνσταντῖνος Δανδάκης, ὅλοι μὲ πολεμικὴ ἐμπειρία.

Ἡ κατεύθυνσις μετακινήσεως δὲν εἶναι τὰ Δωδεκάνησα, ὅπως πιστεύουν ὅλοι, ἀλλά τὸ ἀλβανικό Μέτωπο. Οἱ ἄντρες ποὺ ὁνειρεύονταν νὰ γυρίσουν ἐλευθερωτές στὰ νησιὰ τους, ἀπογοητεύονται. Γιὰ νὰ διατηρήσῃ ἀκμαῖο τὸ ἡθικό τους, ὁ Κλαδάκης δίνει διαταγὴ στοὺς διοικητὲς, νὰ καλλιεργήσουν τὴν ἰδέα ὅτι ἡ ἀπελευθέρωσις τῆς Δωδεκανήσου, ἐξαρτᾶται ἀπό τὴν ἐπιτυχή ἔκβαση τοῦ ἀγώνα στὴν Ἀλβανία.

Πρὶν φύγουν γιὰ τὸ Μέτωπο, συγκεντρώνει τοὺς ἄντρες καὶ τοὺς λέει:

«Μόλις νικήσουμε στὴν Ἀλβανία, θὰ κατευθυνθοῦμε στὰ νησιὰ μας. Τότε ἡ σημαία τοῦ δικοῦ μας συντάγματος, ὑπερήφανη καὶ τιμημένη, θὰ κυματίζῃ στὸ φρούριο τῆς Ρόδου».
᾿
Ο ΕΦΕΔΡΟΣ ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ ΜΑΡΚΟΣ ΚΛΑΔΑΚΗΣ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΜΗ, ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΗΓΗΤΟΡΑΣ. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΠΡΟΣ ΜΙΜΗΣΗ
Τὸ τρένο σταματᾶ στὸν σταθμὸ τῆς Βεύης, 20 χιλιόμετρα ἀπό τὴν Φλώρινα. Οἱ ἐθελοντές [Δωδεκανήσιοι] στρατοπεδεύουν γιὰ ἕνα μῆνα ἐκεῖ, ἀνοίγοντας χαρακώματα.
Ἡ 20η Μεραρχία θὰ ὑπαχθεῖ στὸ Τμῆμα Στρατιᾶς Κεντρικῆς Μακεδονίας, ποὺ ἀργότερα θὰ συνεργαστῇ μὲ τὸ Βρετανικὸ ἐκστρατευτικό Σῶμα ποὺ ἀποβιβάσθηκε στὴν Ἑλλάδα ἀποτελῶντας τὸ Συγκρότημα W.

Πρώτη ἀποστολή τοῦ συντάγματος ἦταν ἡ κατασκευἠ ὁχυρωματικῶν ἔργων σὲ ἕνα μέτωπο 20 χιλιομέτρων ἀπό τὸ ὄρος Καϊμακτσαλᾶν στὰ ἑλληνογιουγκοσλαβικά σύνορα μέχρι τὴν λίμνη Βεγορίτιδα.

Τὸ σύνταγμα βρισκόταν στὴν πιὸ προωθημένη θέση τοῦ Μετώπου, καλύπτοντας τὴν στενωπὸ Βεύη-Κέλλη καὶ τοὺς Βρετανοὺς.

Μὲ τὴν ἔναρξη, ὅμως, τῆς γερμανικῆς ἐπιθέσεως στὶς 6 Ἀπριλίου 1941, οἱ ἐθελοντές διατάσσονται νὰ ἐγκαταλείψουν τὰ ὁχυρά ὅπου μὲ τόσο κόπο εἶχαν ὀργανώσει τὴν ἄμυνά τους, καὶ νὰ μετακινηθοῦν σὲ μία δύσβατη, ὀρεινή περιοχὴ, ἐντελῶς ἀκάλυπτη. Ὅλο αὐτό τὸ διάστημα, οἱ ἐθελοντές [Δωδεκανήσιοι] ἀναμένουν μὲ ἀγωνία νὰ πολεμήσουν.
Ἀκολούθησαν ἀτυχή γεγονότα, κυριότερα τῶν ὁποίων ἦταν ἡ κατάρρευσις τοῦ Γιουγκοσλαβικοῦ μετώπου καὶ ἰδίως οἱ κακὲς ἐκτιμήσεις τοῦ Ἄγγλου Στρατηγοῦ Οὐῒλσον ποὺ ἦταν ὁ διοικητὴς τοῦ Συγκροτήματος W.

Ἡ ὑπεροψία τοῦ Ἄγγλου στρατηγοῦ, ἡ ἀδιαφορία του γιὰ τὶς ἐκτιμήσεις καὶ τὶς προτάσεις τῶν Ἑλλήνων διοικητῶν ποὺ γνώριζαν ἄριστα τὸ ἔδαφος ὁδήγησε τελικῶς στὴν ὀπισθοχώρηση.

Οἱ διαταγὲς τοῦ Οὐῒλσον δὲν εἶχαν καμμία σχέση μὲ τὴν διατήρηση τοῦ ἑλληνικού ἐδάφους, ἀλλά μὲ τὴν σωτηρία καὶ τὴν ἀσφαλή ἀποχώρηση τῶν Βρετανικῶν δυνάμεων, θυσιάζοντας Ἕλληνες στρατιῶτες.

Παρὰ τὴν δυσμενὴ ἐξέλιξη τοῦ ἀγῶνα, οἱ Δωδεκανήσιοι μὲ ὑψηλό ἠθικό ὑπόκεινται στὰ πυρὰ τοῦ γερμανικοῦ πυροβολικοῦ. Ὄρθιος ὁ Μάρκος Κλαδάκης, παρακολουθεῖ τὶς ἐχθρικές κινήσεις . Ἡ στάσις του, προκαλεῖ ἐνθουσιασμό στοὺς ἄνδρες του, ποὺ ζητωκραύγαζαν καὶ ἔψαλαν τὸν δωδεκανησιακό ὔμνο. Τελικῶς τὸ Σύνταγμα, ἀπαγκιστρώθηκε μὲ ἐπιτυχία καὶ κατευθύνθηκε πρὸς Πέτρα καὶ Ἀμύνταιο.

Οἱ Ἄγγλοι, ὄχι μόνο δὲν ὑποστηρίζουν τὸ Σύνταγμα, ἀλλά ἀδιαφορώντας γιὰ τὴν ζωὴ τῶν Ἑλλήνων, ἐμποδίζουν τὴν κίνησή του, μὲ ἀνατινάξεις γεφυρῶν καὶ μὲ ἔκδοση διαταγῶν ποὺ δὲν ἔχουν καμμία σχέση μὲ τὴν διατήρηση τοῦ ἑλλαδικοῦ χώρου.

Τὴν 12η Ἀπριλίου, τὸ Σύνταγμα ἔχει σχεδὸν διαλυθεῖ, πλὴν τοῦ 1ου Τάγματος, ποὺ μὲ διαταγὴ, τὴν 22α Ἀπριλίου, παραδίδει τὸν ὁπλισμό του καὶ τὴν 26ην Ἀπριλίου , μὲ διαταγὴ , διαλύεται.

Οἱ Δωδεκανήσιοι, μὲ ὁμάδες, παίρνουν τὸν δρόμο τῆς ἐπιστροφῆς, ἐνῷ ὁ Μάρκος Κλαδάκης, συντετριμμένος γιὰ τὸ ἄδοξο τέλος, φεύγει μετὰ τὴν ἀποχώρησῃ καὶ τοῦ τελευταίου στρατιώτου, δίνοντας παράδειγμα ἀξίου διοικητοῦ καὶ ἡγήτορος.

Καλημερίδης Κωνσταντῖνος
Ταξίαρχος
Γραφεῖο ΠΑΜ-ΠΣΕΑ Δωδεκανήσου

Πηγὴ ἄρθρου: http://www.rodiaki.gr/