Τα τιμολόγια ρεύματος που ανακοίνωσαν χθες τη νύχτα οι πάροχοι ηλεκτρικής ενέργειας θα τα θυμόμαστε για πολλά χρόνια εκτός και αν μπροστά μας είναι τα ακόμη χειρότερα.
Με την τιμή της κιλοβατώρας να εκτινάσσεται στα 0,79 λεπτά αλλά και τις διαφοροποιήσεις από πάροχο σε πάροχο να περιορίζονται δραστικά (κάτι που σημαίνει ότι δεν έχει και τόσο νόημα η αλλαγή παρόχου) ένα νοικοκυριό που καταναλώνει μόλις 300 κιλοβατώρες ρεύματος, θα χρεώνεται με 240 ευρώ. Από εκεί και πέρα, θα περιμένει την κρατική επιδότηση για να αποφύγει το… εγκεφαλικό.
Για να διατηρηθεί το τελικό κόστος του νοικοκυριού στα επίπεδα του Αυγούστου (ήτοι στα 15-16 λεπτά ή περίπου στα 20 λεπτά αν προστεθούν και όλες οι έξτρα χρεώσεις), το κράτος θα πρέπει να πληρώσει …190 ευρώ σε κάθε νοικοκυριό που καταναλώνει 300 κιλοβατώρες. Αν μάλιστα η κατανάλωση φτάνει στις 600 κιλοβατώρες, τότε η επιδότηση θα πρέπει να ανέλθει στα 380 ευρώ ή περίπου…μισό μισθό.
Προφανώς στην κυβέρνηση δεν περίμεναν τέτοια εξέλιξη όταν τον Ιούνιο καθόριζαν τον τρόπο εφαρμογής του μόνιμου μηχανισμού επιδότησης του ηλεκτρικού ρεύματος. Ωστόσο, για να δοθούν τα… 15νθήμερα στα νοικοκυριά, θα χρειαστεί να βρίσκονται κάθε μήνα πάνω από 2 δις. ευρώ. Τα χρήματα δεν προέρχονται φυσικά μόνο από τον κρατικό προϋπολογισμό. Κυριότερη πηγή χρηματοδότησης είναι το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης το οποίο χρηματοδοτείται με πόρους των παρόχων ηλεκτρικής ενέργειας και χρήματα που συγκεντρώνονται από τις εξαιρετικά υψηλές τιμές των ρύπων.
Σε κάθε περίπτωση όμως, αυτός ο χορός δισεκατομμυρίων ευρώ που έχει στηθεί προκαλεί μεγάλη ανησυχία καθώς όσο μεγαλύτερος ο όγκος του χρήματος που διακινείται, τόσο πιθανότερο είναι και το …ατύχημα. Ως εκ τούτου, είναι πιθανό το επόμενο διάστημα η κυβέρνηση να κάνει "προσαρμογές" στον μόνιμο μηχανισμό επιδότησης. Το να ανακοινώνουν τιμές οι πάροχοι με βάση τις προβλέψεις τους για το τι έρχεται τον επόμενο μήνα και στη συνέχεια να καλείται το δημόσιο να πληρώνει αυτές τις προβλέψεις, αποδεικνύεται στην πράξη ότι είναι επικίνδυνο.
Τουλάχιστον 50 εκατ. ευρώ επιπλέον θα μοιραστούν οι καταναλωτές μέσω της πλατφόρμας του power pass με τα χρήματα να εμφανίζονται στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς προς το τέλος Αυγούστου. Οι "τυχεροί" θα είναι και πάλι εκατοντάδες χιλιάδες καθώς χρήματα θα διατεθούν σε όσους παρέλαβαν εκκαθαριστικό λογαριασμό ηλεκτρικού ρεύματος μέσα στον Ιούνιο. Για την 2η φάση του power pass δεν θα χρειαστεί να υποβληθούν νέες αιτήσεις. Όσοι έκαναν ήδη αίτηση, έχουν γνωστοποιήσει όλα τα στοιχεία που απαιτούνται οπότε το μόνο που χρειάζεται είναι να περιμένουν την πίστωση του σχετικού ποσού.
Προφανώς τα χρήματα που θα πιστωθούν στον 2ο γύρο του power pass θα είναι λιγότερα σε σχέση με την 1η πληρωμή που έγινε πριν από μερικές εβδομάδες. Και αυτό διότι αυτή τη φορά θα εξεταστεί μόνο το ύψος του εκκαθαριστικού λογαριασμού του Ιουνίου και όχι της περιόδου Δεκεμβριου-Μαίου όπως συνέβη στον πρώτο γύρο πληρωμών. Ωστόσο, όσοι παρέλαβαν τον Ιούνιο πολύ φουσκωμένους λογαριασμούς, θα διαπιστώσουν ότι τα χρήματα θα είναι αρκετά καθώς όλα εξαρτώνται από την κατανάλωση της ηλεκτρικής ενέργειας που έχει αποτυπωθεί στους εκκαθαριστικούς λογαριασμούς με ημερομηνία έκδοσης τον Ιούνιο.
Αν για παράδειγμα τον Ιούνιο έχει εκδοθεί ένας λογαριασμός που αποτυπώνει κατανάλωση 1200 κιλοβατωρών, τότε μόνο από την ρήτρα αναπροσαρμογής, θα έχει υπάρξει επιβάρυνση 294 ευρώ. Στον συγκεκριμένο λογαριασμό έχουν ήδη αποτυπωθεί επιδοτήσεις και εκπτώσεις συνολικού ύψους 185 ευρώ οπότε ο καταναλωτής θα εισπράξει το 60% της διαφοράς ήτοι 65 ευρώ. Όσο μεγαλύτερη η κατανάλωση, τόσο περισσότερα θα είναι και τα αναδρομικά για τον μήνα Ιούνιο. Στις 1000 κιλοβατώρες, τα αναδρομικά θα πέσουν στα 51 ευρώ, ενώ στις 2000 κιλοβατώρες θα ανέβουν στα 118 ευρώ.
Υπάρχει και μια άλλη διάσταση: χιλιάδες καταναλωτές, κόπηκαν από τα αναδρομικά στον πρώτο γύρο επειδή το ποσό που δικαιούνταν ήταν πολύ μικρό. Τώρα όμως, που θα ενσωματωθούν στο δείγμα και οι λογαριασμοί του Ιουνίου, χιλιάδες θα είναι αυτοί που θα ξεπεράσουν το κατώτατο όριο των 18 ευρώ οπότε θα υπάρξει συνολική πληρωμή μαζί με τα (λίγα) αναδρομικά που αναλογούν για το διάστημα Δεκεμβρίου-Μαίου. Από την άλλη, για τους έχοντες μεγάλες καταναλώσεις πρέπει να σημειωθεί ότι το ανώτατο όριο των 600 ευρώ συμπεριλαμβάνει και τις καταναλώσεις του Ιουνίου οπότε όσοι έχουν ήδη πάρει 600 ευρώ από τον πρώτο γύρο πληρωμών, δεν θα λάβουν επιπλέον χρήματα.
Φωτιά στα οικιακούς λογαριασμούς ρεύματος βάζουν οι πάροχοι, με τις νέες τιμές που ανακοινώθηκαν για τον Αύγουστο, καθώς η τιμή της κιλοβατώρας εκτοξεύεται έως και στο 1 ευρώ.
Οι αυξήσεις συνδέονται είτε με τους παρόχους που συνέδεσαν τα τιμολόγια με τα πάγια, είτε με την τιμή χονδρικής, σύμφωνα με το κεντρικό δελτίο ειδήσεων του OPEN.
Σύμφωνα με τις τιμές που ανακοινώθηκαν, η τιμή της κιλοβατώρας κυμαίνεται από τα 0,486 ευρώ/Kwh έως τα 0,993 ευρώ/Kwh. Με την κρατική επιδότηση, η τιμή αυτή ανέρχεται στα 0,149/Kwh έως 0,656 Kwh.
Μάλιστα, πολλοί πάροχοι ανέβασαν τις τιμές τους έπειτα από την κρατική παρέμβαση για πλαφόν στην τιμή του παγίου. Χαρακτηριστικά, πάροχος που έδινε την περασμένη εβδομάδα την κιλοβατώρα στα 0,495 ευρώ, μετά την κρατική παρέμβαση δίνει την κιλοβατώρα στα 0,570 ευρώ.
Για ποιο λόγο υπάρχει τόσο μεγάλη διαφορά; Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Βασίλη Σπανού στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του OPEN, αυτό οφείλεται στο ότι οι πάροχοι χρεώνουν πολύ υψηλή τιμή στην κιλοβατώρα με το δεδομένο ότι είναι πολύ υψηλή η τιμή χονδρικής και εάν η τιμή στο τέλος του μήνα μειωθεί, λένε πως θα επιστρέψουν τη διαφορά.
Το βράδυ της Πέμπτης (28/7) κατατέθηκε από τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστα Σκρέκα, η διάταξη που ορίζει ότι δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 5 ευρώ μηνιαίως το ύψος των πάγιων χρεώσεων στους λογαριασμούς ρεύματος που επιβάλλονται ανά κατηγορία πελάτη, ανεξαρτήτως του όγκου της κατανάλωσης.
Με το νέο καθεστώς, τα τιμολόγια ρεύματος ανακοινώνονται έως τις 20 κάθε μήνα και έχουν ισχύ από τον επόμενο. Για παράδειγμα, τα τιμολόγια του Σεπτεμβρίου θα ανακοινωθούν έως τις 20 Αυγούστου, ενώ από 1η Αυγούστου αναστέλλεται η ρήτρα αναπροσαρμογής.
Τροπολογία "μπλόκο" στις αυξήσεις παγίων στους λογαριασμούς ρεύματος
Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ανακοίνωσε στη Βουλή ότι η τροπολογία που κατατέθηκε έρχεται να διορθώσει σε μεγάλο βαθμό το πρόβλημα που δημιούργησε το ενεργειακό κόστος με αποτέλεσμα χιλιάδες νοικοκυριά και επιχειρήσεις να δουν τους λογαριασμούς ρεύματος να εκτινάσσονται και να μην μπορούν να πληρώσουν τα υπέρογκα ποσά.
"Ορίσαμε ότι οι προμηθευτές πρέπει να δηλώνουν την καθαρή τιμή ηλεκτρικής ενέργειας. Είδαμε τελικά, ότι κάποιοι προμηθευτές, ενώ όρισαν καθαρή τιμή, υπερ-πολλαπλασίασαν τις χρεώσεις παγίων. Τις πάγιες χρεώσεις. Γι αυτό και σήμερα, φέρνουμε μια τροποποίηση και επιβάλλουμε στους προμηθευτές, ανώτατο πλαφόν στα 5 ευρώ, για χρεώσεις πάγιες. Η μηνιαία χρέωση, το ανώτερο ταβάνι που μπορούν να έχουν είναι 5 ευρώ. Έτσι περιορίζουμε από τα 15 και από τα 20 ευρώ -κάποιοι άλλοι είχαν μεγαλύτερες πάγιες χρεώσεις αναλογικά με την κατανάλωση που αυτό δεν είναι σωστό- και έτσι βάζοντας πλαφόν τους περιορίζουμε", είπε ο κ. Σκρέκας.
Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας είπε ακόμα ότι η ελληνική κυβέρνηση, απέναντι στην εισαγόμενη ενεργειακή κρίση, πήρε μέτρα.
"Θέσαμε σε λειτουργία, βάζοντας πλαφόν στις τιμές αποζημίωσης των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής και τη διαφορά, από το πλαφόν που έβαλε ανά τεχνολογία μονάδας ηλεκτροπαραγωγής μέχρι τη χονδρική τιμή ηλεκτρικής ενέργειας, την ανακτά, την οδηγεί στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης και επιστρέφεται στους λογαριασμούς ρεύματος των καταναλωτών, μέσα από τις επιδοτήσεις που εμείς ανακοινώνουμε κάθε μήνα και που συμμετέχει και ο κρατικός προϋπολογισμός", είπε ο κ. Σκρέκας και αναφέρθηκε στα αποτελέσματα αυτού του μηχανισμού.
"Τις πρώτες 15 ημέρες λειτουργίας του, αυτός ο μηχανισμός απέδωσε πάνω από 330 εκατομμύρια ευρώ. Μέχρι τέλος Ιουλίου εκτιμούμε ότι ίσως και να ξεπεράσει τα 500 εκατομμύρια ευρώ … Εκτιμούμε ότι αυτό τους επόμενους μήνες, θα αποδώσει ακόμα περισσότερο", είπε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας και πρόσθεσε ότι η κυβέρνηση παρουσίασε αυτόν τον μηχανισμό στο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας, πριν λίγες ημέρες και πρότεινε την αλλαγή του ευρωπαϊκού μοντέλου προσδιορισμού τιμής ηλεκτρικής ενέργειας, από αυτό που ισχύει σήμερα, και την αντικατάστασή του από ένα μοντέλο που αποσυνδέει την τιμή φυσικού αερίου από την τιμή ηλεκτρικής ενέργειας, με τρόπο που να μειώνει τη χονδρική τιμή ηλεκτρικής ενέργειας και άρα την τιμή του ρεύματος στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Ο κ. Σκρέκας είπε ότι η πρόταση αυτή στηρίχθηκε από πολλές χώρες όπως και η ανάγκη για την έναρξη συζήτησης στην Ευρώπη, για πιθανή αλλαγή αυτού του μοντέλου που "δυστυχώς, συνδέει τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας με το φυσικό αέριο".
Τι αλλάζει με την ρήτρα αναπροσαρμογής
"Αυτό το έκανε η Ελλάδα, πρώτη από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες και τώρα έρχονται οι ευρωπαϊκές χώρες, μετά την Ελλάδα να συμφωνούν ή να εκφράζουν τους προβληματισμούς τους και επιτέλους ανοίγει αυτή η συζήτηση, για να προστατευθούν νοικοκυριά και επιχειρήσεις", είπε ο υπουργός Περιβάλλοντος που επισήμανε ότι η κυβέρνηση προχώρησε και σε άλλη μια μεγάλη αλλαγή. "Αναστείλαμε για ένα χρόνο, για όσο δηλαδή διαρκεί δηλαδή αυτός ο μηχανισμός, τη ρήτρα αναπροσαρμογής", είπε ο κ. Σκρέκας σημειώνοντας ότι οι πάροχοι ανακοίνωναν τιμή τιμοκαταλόγου χαμηλή ανά μονάδα ηλεκτρικής ενέργειας και στη συνέχεια, υπήρχε ένας μαθηματικός τύπος, που "η σημερινή κυβέρνηση κληρονόμησε από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, οποίος είχε εφαρμοστεί από ιδιώτες παρόχους που είχαν ρήτρα αναπροσαρμογής στα τιμολόγια τους".
"Εμείς αναστείλαμε την ρήτρα αναπροσαρμογής και υποχρεώσαμε όλους τους προμηθευτές, να ορίσουν για κάθε πρώτη του επόμενου μήνα, ποια είναι η καθαρή τιμή πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας, ώστε οι πολίτες να γνωρίζουν. Τελικά οι τιμές που ανακοίνωσαν οι προμηθευτές είχαν διαφορές έως και 40% και τώρα οι πολίτες μπορούν να αποφασίζουν ποιος προμηθευτής είναι ο πιο ανταγωνιστικός και να επιλέγουν. Εμείς κάναμε αυτό που δεν είχε κάνει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Επιτρέπουμε στον καταναλωτή να αλλάζει πάροχο αζημίως", είπε ο κ. Σκρέκας που στάθηκε ιδίως στη ΔΕΗ. "Τελικά η ΔΕΗ, που την κατηγορείτε, είναι αυτή που πουλάει ακριβά ρεύμα; τώρα που είδαμε τις καθαρές τιμές; Τελικά η ΔΕΗ πουλάει ακριβά ρεύμα τον Αύγουστο; πρέπει να μας πείτε κύριοι της αντιπολίτευσης, όταν ανέβετε στο βήμα. Η ΔΕΗ πάντα προσπαθεί να στηρίξει νοικοκυριά και επιχειρήσεις, πάντα όμως στα πλαίσια του ανταγωνισμού", είπε ο κ. Σκρέκας.
Επτά αλλαγές έρχονται στους λογαριασμούς ρεύματος των καταναλωτών μετά τις διατάξεις που ψηφίστηκαν από τη Βουλή και αποσκοπούν στον περιορισμό των αυξήσεων των τιμών της κιλοβατώρας, τις οποίες πυροδοτεί η ενεργειακή κρίση.
Η κυβέρνηση, στα σενάρια που έτρεχε με τις νέες ρυθμίσεις και με ανώτατο όριο τιμών του φυσικού αερίου TTF στα 110 με 120 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, αποσκοπούσε ώστε οι χρεώσεις για την κατανάλωση ρεύματος να υποχωρήσουν στα 0,145 με 0,149 ευρώ ανά Κιλοβατώρα έναντι περίπου 0,24 ευρώ σήμερα (κατόπιν της χορήγησης των επιδοτήσεων), σύμφωνα με τα «Νέα». Χωρίς τις ενισχύσεις η τιμή εκτοξεύεται στα 0,36-0,40 ευρώ. Ωστόσο, η έκρηξη των τιμών του TTF στα 147 ευρώ ανά Μεγαβατώρα είναι πιθανό να αναθεωρήσει τον στόχο για την τιμή της κιλοβατώρας τον Αύγουστο στα επίπεδα των 0,21-0,23 ευρώ. Χωρίς τις επιδοτήσεις και το πλέγμα των κυβερνητικών παρεμβάσεων οι καταναλωτές θα πληρώσουν περίπου 0,50 ευρώ την κιλοβατώρα.
Όπως και να έχει, από αυτή την εβδομάδα και για έναν χρόνο νοικοκυριά και επιχειρήσεις θα βρίσκονται σε μια νέα καθημερινότητα:
Τυπικά από την 1η Ιουλίου και στην πράξη από τα μέσα της εβδομάδας τίθεται σε ισχύ εντός της εβδομάδας ο νέος μηχανισμός παρέμβασης στις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας (πλαφόν στα έσοδα των ηλεκτροπαραγωγών στη χρηματιστηριακή αγορά ενέργειας). Θα λειτουργεί έως την 1η Ιουνίου του 2023. Με πιο απλά λόγια, για κάθε τεχνολογία ηλεκτροπαραγωγής θα ορίζεται ανώτατη τιμή αποζημίωσης. Η Οριακή Τιμή Συστήματος (χρηματιστηριακή τιμή ενέργειας) θα διαμορφώνεται κανονικά με βάση τις προσφορές των παραγωγών ρεύματος. Οι τελευταίοι όμως θα χάνουν έσοδα από τη διαφορά που θα προκύπτει ανάμεσα στην ΟΤΣ και τις ανώτατες τιμές αποζημίωσης που θα λαμβάνουν για το ρεύμα που πωλούν στο χρηματιστήριο. Τα ποσά αυτά θα μεταφέρονται στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης.
Αναστέλλεται για τις καταναλώσεις από 1ης Αυγούστου και έως 1ης Ιουλίου 2023 η ρήτρα αναπροσαρμογής.
Θα χορηγούνται στους λογαριασμούς των καταναλωτών επιδοτήσεις (εκπτώσεις) από τα έσοδα των ηλεκτροπαραγωγών που θα παρακρατούνται στη χρηματιστηριακή αγορά και θα αποδίδονται στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης, από τα δικαιώματα εκπομπών αέριων ρύπων και το ΕΤΜΕΑΡ αλλά και από τον κρατικό προϋπολογισμό. Για το δεύτερο εξάμηνο οι ενισχύσεις εκτιμώνται σε περίπου 2 δισ. ευρώ.
Οι προμηθευτές ρεύματος υποχρεούνται να αναρτούν τις τιμές της κιλοβατώρας (χωρίς τις επιδοτήσεις) δύο μήνες νωρίτερα από την εφαρμογή τους. Η πρώτη φορά θα είναι στις 10 Ιουλίου και θα αφορούν τις τιμές του Αυγούστου. Η δεύτερη φορά θα είναι στο τέλος Ιουλίου και θα αφορούν τον Σεπτέμβριο κ.ο.κ.
Χωρίς πέναλτι (ποινή πρόωρης αποχώρησης) θα γίνονται οι μετακινήσεις των καταναλωτών από πάροχο σε πάροχο. Στόχος είναι να πιεστούν οι πάροχοι και με τον κίνδυνο της απώλειας πελατών να διαμορφώνουν χαμηλές τιμές.
Στα έντυπα των λογαριασμών θα φαίνονται ευκρινώς το ποσό της κατανάλωσης και το ποσό της επιδότησης του ΤΕΜ.
Οι τιμές που θα προκύπτουν από το πλαφόν, την αναστολή της ρήτρας και τις επιδοτήσεις θα ισχύουν ανεξαιρέτως για όλους τους καταναλωτές.
Τα «γκρίζα σημεία»
Ωστόσο, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς ηλεκτρισμού, το νέο σύστημα έχει τα ακόλουθα γκρίζα σημεία:
Όσο ανεβαίνουν οι τιμές φυσικού αερίου και χονδρεμπορικής ρεύματος, τόσο το κράτος είναι πιθανόν να οδηγείται σε πιο αυξημένες επιδοτήσεις. Είναι πιθανόν να μην αρκούν οι επιδοτήσεις του ΤΕΜ.
Οι προμηθευτές θα αναγκάζονται να κάνουν εκτιμήσεις (δύο μήνες πριν) αναλαμβάνοντας ρίσκο, δηλαδή θα ενσωματώσουν τη ρήτρα αναπροσαρμογής στις χρεώσεις της κιλοβατώρας.
Η ελεύθερη μετακίνηση των πελατών ρεύματος διευκολύνει τους κακοπληρωτές. Ελλοχεύει ο κίνδυνος τα φέσια να πολλαπλασιάζονται και να μεταφέρονται από προμηθευτή σε προμηθευτή ρεύματος.
Αν οι τιμές ρεύματος και αερίου στο ενδιάμεσο (διάστημα δύο μηνών) κινηθούν καθοδικά και οι προμηθευτές έχουν εκτιμήσει υψηλές τιμές, είναι πιθανό να οδηγηθούμε σε επιδότηση των κερδών των εταιρειών ενέργειας. Δηλαδή στο αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα της κυβερνητικής προσπάθειας.
Με πληροφορίες από: Τα Νέα