O διάλογος κυβέρνησης και δανειστών για τις αλλαγές στα εργασιακά έχει ουσιαστικά ανοίξει και θα κορυφωθεί το φθινόπωρο.
Ενδεχομένως να μην είναι μεγάλης κλίμακας ωστόσο υπάρχουν κάποιες φήμες ότι οι δανειστές θα απαιτήσουν εδώ και τώρα ανατροπές - σοκ τις οποίες δεν μπορεί να αντέξει ούτε η κοινωνία, ούτε το πολιτικό σύστημα.
Η κυβέρνηση αποκρούει κάθε πρόταση για επώδυνες αλλαγές με τον πρωθυπουργό να καλεί σε διάλογο όλους τους κοινωνικούς φορείς προκειμένου να διαμορφωθεί μια κοινή γραμμή στα εργασιακά.
Ωστόσο, όπως τονίζει σε ανακοίνωσή της η ΕΝΥΠΕΚΚ (Ένωση για την Υπεράσπιση της Εργασίας και του Κοινωνικού Κράτους), η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ ανέλαβε με το τρίτο Μνημόνιο (νόμος 4336/2015) την υποχρέωση να επανεξετάσει το σύνολο των θεσμών της αγοράς εργασίας.
«Από τις μνημονιακές δεσμεύσεις, αλλά και από μεταγενέστερα κείμενα των δανειστών στα πλαίσια της διαπραγμάτευσης, γίνεται σαφές πως οι δανειστές έχουν καταλήξει σε δέκα (10) μέτρα γενικευμένης και καθολικής παρέμβασης στην αγορά εργασίας με στόχο την ολοσχερή ανατροπή όλων όσων ίσχυαν μέχρι τώρα στη χώρα» επισημαίνει η Ένωση.
Αναλυτικά οι 10 βόμβες των δανειστών στα εργασιακά:
1. Κατάργηση 13ου και 14ου μισθού (Δώρα Πάσχα και Χριστουγέννων και επίδομα αδείας). Το αν θα αφορά μόνο τους νεοπροσλαμβανόμενους ή και τους ήδη εργαζόμενους είναι αντικείμενο της διαπραγμάτευσης!
2. Μείωση του κατώτατου μισθού από 1-1-2017 (κάτω από τα 586 € που ισχύει σήμερα για τους έχοντες ηλικία άνω των 25 ετών και κάτω από τα 510 € για τους έως 25 ετών).
Σύμφωνα με μνημονιακή δέσμευση (ν. 4172/2013 άρθρο 103) ο νέος νομοθετημένος κατώτατος μισθός θα ισχύσει από 1-1-2017.
3. Κατάργηση όλων των προσαυξήσεων-επιδομάτων («ΑΠΟ-επιδοματοποίηση» του μισθού).
4. Αμετάβλητο μισθό για όλον τον εργασιακό βίο («σύστημα “καθαρού” μισθού»-«single minimum wage system»). Δηλαδή -σύμφωνα με το σύστημα αυτό που υποστηρίζεται κυρίως από το ΔΝΤ- ο μισθωτός του Ιδιωτικού Τομέα θα λαμβάνει (χωρίς προσαυξήσεις και επιδόματα) τον ίδιο μισθό κατά την είσοδο στην εργασία και κατά την έξοδο από αυτήν!
5. Νομοθετημένο από την κυβέρνηση (και όχι συμφωνημένο από τη ΓΣΕΕ) κατώτατο μισθό κατ’έτος. Κατώτατος μισθός εκτός του συστήματος συλλογικών διαπραγματεύσεων προβλέπεται ήδη από το άρθρο 103 του ν. 4172/2013!
6. Δυνατότητα συνομολόγησης κατώτατου μισθού, κατώτερου μέσα από τις ατομικές συμβάσεις εργασίες(ΑΣΕ) με παράκαμψη των ΣΣΕ. Το μέτρο αυτό αποτελεί την απόλυτη ανατροπή στο μισθολόγιο του Ιδιωτικού Τομέα και οδηγεί στη βίαιη καταβύθιση των σημερινών μισθών!
7. Κατάργηση γενικώς της μετενέργειας των ΣΣΕ. Είναι γνωστή η εμμονή των δανειστών στη σύντμηση ή/και κατάργηση του χρόνου μετενέργειας των ΣΣΕ.
8. Πλήρης απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων (χωρίς όρια και χωρίς διοικητικό βέτο). Η επιμονή των δανειστών θα είναι τώρα ισχυρότερη, αφού ο Γενικός Εισαγγελέας ενώπιον της ΔΕΕ εισηγήθηκε ουσιαστικά την πλήρη απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων!
9. Κατάργηση των συνδικαλιστικών διατάξεων (ν. 1264/1982) για τις διευκολύνσεις, τις άδειες και την προστασία των συνδικαλιστών από απολύσεις-μεταθέσεις, καθώς και αλλαγή ολόκληρου του θεσμικού πλαισίου για τις απεργίες.
10. Γενικευμένη ευελιξία (flexibility) και ευελισφάλεια (flexicurity) της αγοράς εργασίας με τη θέσπιση και επέκταση όλων των «νέων» μορφών «μικρο-εργασίας» (φτηνής και απροστάτευτης εργασίας), όπως:
α.Mini jobs, midi jobs, mini geld, labor franchising, teleworking.
β.«Συμβάσεις μηδενικών ωρών» ή «έκτακτης ανάγκης» («zero hour contracts»).
γ.«Συμβάσεις λίγων ωρών» («low hour contracts»).
δ.«Συμβάσεις με το τηλέφωνο» («on–call contracts»).
ε.«Λευκές συμβάσεις» («white contracts»).
Θερμό φθινόπωρο για το πολιτικό σύστημα και ειδικά για την κυβέρνηση έρχεται, αν επιβεβαιωθούν τα σενάρια για την καυτή ατζέντα των εργασιακών σχέσεων.
Τα θέματα που θα πέσουν στο τραπέζι το φθινόπωρο ή το αργότερο μέχρι τον επόμενο Φεβρουάριο αναμενεται να προκαλέσουν σεισμό στη χώρα και οξύτατες αντιδράσεις, πολύ περισσότερες από αυτές για το συνταξιοδοτικό και το ασφαλιστικό.
Κι αυτό γιατί φαίνεται ότι οι δανειστές ή κάποιοι από αυτούς, απαιτούν μέτρα - σοκ όπως η κατάργηση του 13ου και 14ου μισθού στον ιδιωτικό τομέα αλλά και ανατροπές στο συνδικαλιστικό καθεστώς, στην κήρυξη των απεργιών κ.λπ. Ο Αλέξης Τσίπρας στη συνέντευξή του στην εφημερίδα των Συντακτών είπε ότι θα προστατευτούν οι εργασιακές σχέσεις ενώ ο Π. Σκουρλέτης χαρακτήρισε τα εργασιακά «κάτι περισσότερο από κόκκινη γραμμή».
Ομως, τα σενάρια που βλέπουν το φως προκαλούν ήδη αντιδράσεις.
Σύμφωνα με πληροφορίες του Βήματος της Κυριακής, οι μεταρρυθμίσεις που βρίσκονται ήδη στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης με τους δανειστές, είναι η κατάργηση του 13ου και 14ου μισθού στον ιδιωτικό τομέα, δηλαδή των δώρων Πάσχα και Χριστουγέννων αλλά και του επιδόματος αδείας. Το μέτρο φέρεται να εξετάζεται μόνο για τους νεοπροσλαμβανόμενους, όμως ακόμη κι αν αυτό είναι αληθές, η εφαρμογή του θα μπορούσε να οδηγήσει σε κύμα απολύσεων αντίστοιχο εκείνου του 2012, καθώς οι εργοδότες θα αναζητούν τους "φθηνότερους" νεους εργαζόμενους, απολύοντας τους παλιούς που θα έχουν δικαίωμα στα επιδόματα...
Πιο συγκεκριμένα, στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης βρίσκονται:
Μείωση του ετήσιου εργατικού κόστους με την κατάργηση δύο ετήσιων μισθών στον ιδιωτικό τομέα, του 13ου και 14ου μισθού. Προκειμένου να αποφευχθεί νέος γύρος αντιδράσεων, προτείνεται τα μέτρα να ισχύσουν μόνο στις νέες προσλήψεις, ενώ για τους ήδη εργαζόμενους το ποσό των δύο μισθώννα επιμερισθεί στους υπόλοιπους 12.
Αλλαγή στο καθεστώς προστασίας των συνδικαλιστών και μείωση των αδειών που δικαιούνται. Οι συνδικαλιστές θα μπορεί να απολύονται σε περιπτώσεις ποινικών αδικημάτων ή απιστίας ή μετά από μακρά απουσία από την εργασία τους. Σήμερα το ερώτημα της απόλυσης συνδικαλιστή τίθεται σε ειδική επιτροπή η οποία καλείται να εξετάσει αν συντρέχουν συγκεκριμένοι λόγοι που αναφέρονται ρητά στον συνδικαλιστικό νόμο.
Μείωση ημερών συνδικαλιστικής άδειας και των προσώπων που τις δικαιούνται.Σήμερα αναφέρονται ρητά οι άδειες που δικαιούνται οι συνδικαλιστές ανάλογα με τη θέση τους. Ξεκινούν από πέντε μέρες το μήνα και φθάνουν ως το σύνολο της θητείας τους.
Αλλαγές αναμένονται με τον συνδικαλιστικό νόμο και στην οργάνωση και δομή των συνδικάτων, όπως και στον τρόπο χρηματοδότησης των συνδικαλιστικών οργανώσεων.
Ομαδικές απολύσεις. Άρση των περιορισμών των ομαδικών απολύσεων για μεγάλες επιχειρήσεις. Πρόκειται για ένα μέτρο που οι θεσμοί θεωρούν ότι θα βοηθήσει στην αναδιάρθρωση των τραπεζών καθώς στην Ελλάδα δεν υπάρχουν πολλές επιχειρήσεις με προσωπικό άνω των 150 ατόμων. Το ισχύον καθεστώς ομαδικών απολύσεων προβλέπει: κανένα περιορισμό σε επιχειρήσεις με λιγότερα από 20 άτομα, ως 6 εργαζόμενοι το μήνα για επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις που απασχολούν 20 ως 150 άτομα και το 5% του προσωπικού (και ως 30 εργαζόμενοι μηνιαίως) για επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις που απασχολούν πάνω από 150 εργαζόμενους.
Λοκ άουτ. Στο τραπέζι έχει τεθεί και η επαναφορά του λοκ άουτ, δηλαδή το κλείσιμο της επιχείρησης σε περιπτώσεις απεργιακών κινητοποιήσεων. Το “δικαίωμα της ανταπεργίας” καταργήθηκε με το νόμο 1264/82, ωστόσο ορισμένοι εργοδοτικοί φορείς θέτουν από καιρού εις καιρόν το αίτημα της επαναφοράς του. Στον αντίλογο οι συνδικαλιστικές οργανώσεις σημειώνουν ότι η ανταπεργία δεν εφαρμόζεται πουθενά στην Ευρώπη και ως εκ τούτου δεν συντρέχει λόγος αλλαγής του υφιστάμενου καθεστώτος απαγόρευσης.
Το καλοκαίρι σε λίγες ημέρες έρχεται και δεν είναι λίγοι αυτοί που ήδη κανονίζουν την καλοκαιρινή τους άδεια στις εργασίες τους.
Ποιες είναι όμως οι υποχρεώσεις του εργοδότη απέναντι στους εργαζομένους, τι άδεια είναι υποχρεωμένοι να δώσουν μέσα στο καλοκαίρι και πότε καταβάλλεται το επίδομα αδείας; Οι μισοί τουλάχιστον από τους μισθωτούς μιας επιχείρησης θα πρέπει να πάρουν καλοκαιρινή άδεια στο χρονικό διάστημα από 1η Μαϊου έως 30 Σεπτεμβρίου ενώ όλοι οι δικαιούχοι αδειών λαμβάνουν υποχρεωτικά επίδομα αδείας. Τι ισχύει όμως για τα παραπάνω; Η άδεια για το πρώτο ημερολογιακό έτος χορηγείται σε τμήματα.
Ο εργοδότης υποχρεούται μέχρι τη λήξη του πρώτου ημερολογιακού έτους, εντός του οποίου προσελήφθη ο μισθωτός, να χορηγήσει σε αυτόν την αναλογία της κανονικής του άδειας. Κατά το δεύτερο ημερολογιακό έτος ο μισθωτός δικαιούται να λάβει τμηματικά την άδειά του με αποδοχές, που αναλογεί στον χρόνο απασχόλησής του στο έτος αυτό. Η αναλογία υπολογίζεται και πάλι με βάση τις 20 ημέρες για τους εργαζόμενους με πενθήμερο ή τις 24 ημέρες για τους εργαζόμενους με εξαήμερο.
Στη διάρκεια του έτους αυτού και στο σημείο που συμπληρώνει 12 μήνες εργασία, η άδεια αυξάνεται κατά 1 εργάσιμη ημέρα. Ο εργοδότης υποχρεούται μέχρι τη λήξη του δεύτερου ημερολογιακού έτους να του χορηγήσει αναλογικώς ή ολόκληρη την άδεια που φτάνει μέχρι τις 21 εργάσιμες ημέρες για τους εργαζόμενους με πενθήμερο και τις 25 εργάσιμες ημέρες για τους εργαζόμενους με εξαήμερο. Κατά το τρίτο ημερολογιακό έτος, καθώς και τα επόμενα, ο μισθωτός δικαιούται να λάβει ολόκληρη την άδειά του σε κάθε χρονικό σημείο του έτους αυτού.
Η άδεια αυτή θα φτάσει τις 22 εργάσιμες ημέρες για τους εργαζόμενους με πενθήμερο ή τις 26 εργάσιμες ημέρες για τους εργαζόμενους με εξαήμερο, εάν έχουν συμπληρωθεί 2 έτη απασχόλησης μέσα στο τρίτο ημερολογιακό έτος. Οι μισθωτοί με προϋπηρεσία τουλάχιστον 10 έτη στον ίδιο εργοδότη ή 12 έτη σε οποιοδήποτε εργοδότη δικαιούνται 25 εργάσιμες ημέρες άδειας, για όσους είναι με πενθήμερο, ή 30 εργάσιμες ημέρες άδειας, για όσους είναι με εξαήμερο, με αποδοχές. Επίσης οι μισθωτοί, μετά τη συμπλήρωση 25ετούς υπηρεσίας ή προϋπηρεσίας, δικαιούνται 1 εργάσιμη ημέρα παραπάνω, δηλαδή 26 ημέρες για τους εργαζόμενους με πενθήμερο και 31 ημέρες για τους εργαζόμενους με εξαήμερο.
Υποχρεωτική καλοκαιρινή άδεια
Ο εργοδότης είναι υποχρεωμένος να χορηγήσει εντός του ημερολογιακού έτους την άδεια που δικαιούται ο εργαζόμενος, έπειτα από αίτησή του και εντός δύο (2) μηνών από την υποβολή της αίτησης. Διαφορετικά, ο εργοδότης πρέπει να καταβάλει στον εργαζόμενο τις αντίστοιχες αποδοχές αδείας, προσαυξημένες κατά 100%, καθώς και το επίδομα αδείας (χωρίς ποσοστό προσαύξησης). Σε κάθε περίπτωση οι μισές από τις δικαιούμενες ημέρες αδείας πρέπει να χορηγούνται μέσα στο χρονικό διάστημα από την 1η Μαΐου έως την 30ή Σεπτεμβρίου του ημερολογιακού έτους. Πέραν των συνήθων αποδοχών ο μισθωτός δικαιούται και επίδομα αδείας, το οποίο φτάνει μέχρι τον μισό μισθό (για όσους αμείβονται με μισθό) ή μέχρι τα 13 ημερομίσθια (για όσους αμείβονται με ημερομίσθιο).
Κατά τη διάρκεια της άδειας απαγορεύεται η απασχόληση των μισθωτών και η καταγγελία της σύμβασης εργασίας για οποιονδήποτε λόγο. Η απόλυση που πραγματοποιείται κατά τη διάρκεια της άδειας θεωρείται άκυρη. Κάθε εργαζόμενος δικαιούται άδεια από τον 1ο μήνα απασχόλησής του στην ίδια επιχείρηση. Οι ημέρες της δικαιούμενης άδειας υπολογίζονται ως εξής: Από την έναρξη της σύμβασης εργασίας και μέχρι τη συμπλήρωση 12 μηνών συνεχούς απασχόλησης (εντός, δηλαδή, του 1ου ημερολογιακού έτους) στην επιχείρηση, ο εργαζόμενος δικαιούται να λάβει ποσοστό της ετήσιας κανονικής άδειας με αποδοχές, κατ’ αναλογία με τον χρόνο εργασίας που έχει συμπληρώσει στην ίδια επιχείρηση. Το ποσοστό αυτό υπολογίζεται με βάση την ετήσια άδεια.
Το ποσοστό αυτό υπολογίζεται με βάση την ετήσια άδεια:
‐ 24 ημερών (για εξαήμερη εργασία), δηλαδή 24/12 x μήνες απασχόλησης με στρογγυλοποίηση του γινομένου ή 2 ημέρες αδείας για κάθε μήνα απασχόλησης.
‐ 20 ημερών (για πενθήμερη εργασία), δηλαδή 20/12 x μήνες απασχόλησης με στρογγυλοποίηση του γινομένου ή 1,6667 ημέρες για κάθε μήνα απασχόλησης.
Από τη συμπλήρωση του 12μήνου και έως 31‐12 του 2ου ημερολογιακού έτους απασχόλησης:
‐ 25 ημέρες (για εξαήμερη εργασία) για όλο το έτος ή 25/12 μήνες απασχόλησης με στρογγυλοποίηση του γινομένου.
‐ 21 ημέρες (για πενθήμερη εργασία) για όλο το έτος ή 21/12 μήνες απασχόλησης με στρογγυλοποίηση του γινομένου.
Από τη συμπλήρωση των 24 μηνών και για κάθε επόμενο έτος απασχόλησης:
‐ 26 ημέρες για εξαήμερη εργασία.
‐ 22 ημέρες για πενθήμερη εργασία.
Από τη συμπλήρωση υπηρεσίας 10 ετών στον ίδιο εργοδότη ή προϋπηρεσίας 12 ετών σε οποιονδήποτε εργοδότη και με οποιαδήποτε σχέση εργασίας, η ετήσια άδεια φτάνει τις 30 εργάσιμες ημέρες (για εξαήμερη εργασία) ή τις 25 εργάσιμες ημέρες (για πενθήμερη εργασία).
Από τη συμπλήρωση 25ετούς υπηρεσίας ή προϋπηρεσίας, η ετήσια άδεια προσαυξάνεται κατά μία (1) επιπλέον εργάσιμη ημέρα, δηλαδή συνολικά 31 ημέρες αδείας για εξαήμερη εργασία και 26 ημέρες αδείας για πενθήμερη εργασία. Σύμφωνα με τις διατάξεις που παρουσιάζουν τα dikaiologitika.gr οι Κυριακές, οι αργίες και οι ημέρες ασθενείας (με παραμονή του μισθωτού στο σπίτι ή νοσηλεία του) που εμπίπτουν στο διάστημα της χορηγηθείσας αδείας δεν περιλαμβάνονται σε αυτή.
Επιπλέον, για τους μισθωτούς που απασχολούνται επί πενθημέρου, δεν συνυπολογίζεται στον αριθμό ημερών αδείας η ημέρα της εβδομάδας κατά την οποία δεν εργάζονται λόγω πενθημέρου. Ο χρόνος χορήγησης των αδειών εντός του ημερολογιακού έτους καθορίζεται κατόπιν συμφωνίας μεταξύ εργοδότη και εργαζομένου, όμως το ήμισυ τουλάχιστον των δικαιούμενων ημερών αδείας θα πρέπει να χορηγηθεί μέσα στο χρονικό διάστημα από 1η Μαΐου έως 30 Σεπτεμβρίου και θα πρέπει να τηρούνται τα ελάχιστα προβλεπόμενα ενιαία χρονικά διαστήματα αδείας. Όταν προκύπτει ιδιαίτερα σοβαρή ή επείγουσα ανάγκη στο πλαίσιο της επιχείρησης ή της εκμετάλλευσης, ο εργοδότης μπορεί να προχωρήσει σε κατάτμηση του χρόνου αδείας σε δύο περιόδους μέσα στο ίδιο ημερολογιακό έτος. Η πρώτη περίοδος δεν επιτρέπεται να είναι μικρότερη των έξι εργάσιμων ημερών (επί εξαημέρου εργασίας), των πέντε εργάσιμων ημερών (επί πενθημέρου εργασίας) και των δώδεκα εργάσιμων ημερών (εάν ο εργαζόμενος είναι ανήλικος).
Οι αποδοχές αδείας και το επίδομα αδείας καταβάλλονται κατά την έναρξη της αδείας και δεν συμψηφίζονται με ανώτερες των νομίμων καταβαλλόμενες αποδοχές Μισθοδοσία Ο εργαζόμενος δικαιούται στη διάρκεια της άδειάς του τις αποδοχές που θα έπαιρνε αν εργαζόταν κανονικά με πλήρη απασχόληση. Στις αποδοχές αυτές συμπεριλαμβάνονται όλα τα καταβαλλόμενα μηνιαία επιδόματα και οι προσαυξήσεις. Δικαιούται επίσης επίδομα αδείας, το οποίο είναι ίσο με τις αποδοχές των ημερών άδειας, με ανώτατο όριο το ½ του μισθού για τους αμειβόμενους με μισθό ή τα 13 ημερομίσθια για τους αμειβόμενους με ημερομίσθιο. Ο εργοδότης υποχρεούται να προκαταβάλλει τις αποδοχές και το επίδομα άδειας στον εργαζόμενο στην αρχή της άδειας.
Αυτό σημαίνει ότι ο εργαζόμενος θα πρέπει να απαιτήσει να πάρει το επίδομα αδείας, αλλά και τις αποδοχές του μήνα (μέτρο που κατατείνει ώστε ο εργαζόμενος να έχει χρήματα στις διακοπές του). Σε διαφορετική περίπτωση ο εργαζόμενος μπορεί να προσφύγει στην Επιθεώρηση Εργασίας. Απόλυση και άδεια αναψυχής Απαγορεύεται η καταγγελία σύμβασης κατά τη διάρκεια της άδειας του μισθωτού από τον εργοδότη. Η απαγόρευση είναι απόλυτη και δεν επιτρέπει την απόλυση για οποιοδήποτε λόγο. Σε περίπτωση που γίνει, θεωρείται άκυρη. Ωστόσο, από την άλλη, από τον νόμο απαγορεύεται η απασχόληση του μισθωτών κατά τη διάρκεια της άδειάς τους. Πρέπει να σημειωθεί ότι στην άδεια υπολογίζονται μόνο οι εργάσιμες ημέρες. Δεν συμπεριλαμβάνονται οι Κυριακές, οι αργίες και οι ημέρες ασθενείας (κατά τις οποίες ο μισθωτός παρέμεινε στο σπίτι του ή νοσηλεύτηκε σε νοσοκομείο), που εμπίπτουν στο διάστημα της άδειας. Για τους μισθωτούς πενθήμερης εργασίας δεν περιλαμβάνεται στον αριθμό ημερών αδείας η ημέρα της εβδομάδας κατά την οποία δεν παρέχουν εργασία λόγω πενθημέρου.
www.dikaiologitika.gr