Σε ενιαίο ηλεκτρονικό «δίχτυ» του ΙΚΑ, του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας και του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών μπήκαν οι μισθοί, τα ωράρια, οι εισφορές και οι οφειλές όλων των επιχειρήσεων που απασχολούν εργαζόμενους με εξαρτημένη σχέση εργασίας.

Το πληροφοριακό σύστημα της «Εργάνης» - που απεικονίζει σε ημερήσια βάση τα στοιχεία απασχόλησης και αμοιβής 1.673.732 εργαζομένων στις 222.281 επιχειρήσεις που λειτουργούν σε ολόκληρη τη χώρα- «άνοιξε» για τους ελεγκτές του ΙΚΑ και του ΚΕΑΟ. Δίνοντας, όπως δηλώνει στην «Ημερησία» ο διοικητής του ΙΚΑ Διον. Καλαματιανός, τη δυνατότητα «άμεσης πρόσβασης στα στοιχεία της πραγματικής απασχόλησης και διασταύρωσης, σε πραγματικό χρόνο, όλων των πληροφοριών και να αντιμετωπιστεί η εισφοροδιαφυγή, η αδήλωτη και η μαύρη εργασία που στερούν έσοδα 4-5 δισ. τον χρόνο».

Οι διασταυρώσεις
Η διασύνδεση των πληροφοριακών συστημάτων θα επιτρέψει να γίνονται επιτόπιοι στοχευμένοι έλεγχοι σε επιχειρήσεις «υψηλής παραβατικότητας» ή όσες είναι ύποπτες για εισφοροδιαφυγή ή απασχόληση ανασφάλιστων. Αμεσα θα μπορεί να διαπιστωθεί αν ο εργαζόμενος απασχολείται την ημέρα και για τις ώρες που έχει «δηλωθεί» όπως και αν έχει «δηλωθεί». Θα ελέγχονται, ακόμη:

Επιχειρήσεις που υποβάλλουν Ανακεφαλαιωτικές Περιοδικές Δηλώσεις (ΑΠΔ) χωρίς να καταβάλουν εισφορές αλλά και αν οι ΑΠΔ ανταποκρίνονται σε ό,τι δηλώνεται (όπως το ύψος του μισθού και τα ασφάλιστρα που αναλογούν, το είδος της απασχόλησης και το «πακέτο» κάλυψης) καθώς διαπιστώνονται αποκλίσεις με αποτέλεσμα να χάνονται έσοδα.
Τα στοιχεία των επιχειρήσεων, οι υπεύθυνοι των εταιρειών και ο αριθμός των απασχολουμένων, με ονοματεπώνυμο και ανά ειδικότητα (έχουν καταγραφεί περιπτώσεις εικονικών επιχειρήσεων όπως και ειδικότητες απασχολουμένων που είναι άσχετες με τις δραστηριότητες, π.χ. επιχείρηση καθαρισμού με απασχολούμενους μάγειρες, νοσοκόμους και... νηπιαγωγούς).
Οι υπερχρεωμένες επιχειρήσεις που λειτουργούν χωρίς να ρυθμίζουν τις οφειλές τους. Μολονότι το ΚΕΑΟ έχει αναστείλει, μέσω διασταυρώσεων που έχει κάνει, τη δυνατότητα υποβολής Ανακεφαλαιωτικών Περιοδικών Δηλώσεων σε 395 επιχειρήσεις, η πρόσβαση στα στοιχεία της «Εργάνης» θα διευκολύνει τον άμεσο εντοπισμό ακόμη περισσότερων.

Γ. Κατρούγκαλος: «Το πρώτο βήμα»
«Η αντιμετώπιση της αδήλωτης εργασίας θα εξασφαλίσει νέους πόρους για το ασφαλιστικό σύστημα σε μια χρονική στιγμή που τους χρειάζεται περισσότερο από ποτέ», δηλώνει στην «Ημερησία» ο υπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Γ. Κατρούγκαλος. «Ενα από τα βασικά σημεία της μεταρρύθμισης είναι η αντιμετώπιση της εισφοροδιαφυγής και της φοροδιαφυγής, αφού από τον επόμενο χρόνο θα υπάρχει ενιαίος μηχανισμός είσπραξης των εισφορών και των φόρων. Το πρώτο βήμα προς την κατεύθυνση αυτή, είναι η οριζόντια λειτουργική ενοποίηση των υφιστάμενων τραπεζών δεδομένων του υπουργείου Εργασίας για κοινή χρήση από το ΙΚΑ και το ΣΕΠΕ», καταλήγει.

Διπλασιασμό του προστίμου για την ανασφάλιστη εργασία, από τα 10.550 ευρώ που είναι σήμερα, σε πάνω από 20.000 ευρώ, ήταν η τελευταία απαίτηση των θεσμών προς την ελληνική πλευρά.

Η πρόταση αυτή έγινε σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων και η απάντηση που έδωσαν αρμόδιοι υπηρεσιακοί παράγοντες του υπουργείου Εργασίας, ήταν ξεκάθαρα αρνητική. Άλλωστε, από στοιχεία που παρουσιάστηκαν στους τεχνοκράτες των θεσμών, προέκυψε ξεκάθαρα ότι είναι προτιμότερο να μειωθεί το πρόστιμο, αλλά να συνοδεύεται με κίνητρα στήριξης της απασχόλησης, παρά να αυξηθεί, μιας και ήδη η αποδοτικότητά του είναι εξαιρετικά περιορισμένη.

Υπολογίζεται ότι μόλις το 18 – 22% των προστίμων που επιβάλλονται, εξοφλούνται απευθείας από τους εργοδότες, ενώ τα υπόλοιπα οφειλόμενα, μετατρέπονται σε ληξιπρόθεσμες οφειλές και εντάσσονται στα ποσά που προστίθενται σε ρυθμίσεις χρεών προς το δημόσιο.

Έτσι, σε ετήσια βάση το έσοδο από την επιβολή των προστίμων δεν υπερβαίνει τα 70 εκατ ευρώ. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που το υπουργείο Εργασίας εξετάζει σοβαρά να προχωρήσει σε μείωση του προστίμου στα 3.500 ευρώ ανά ανασφάλιστο εργαζόμενο.

Συνδυαστικά, ο εργοδότης που θα εντοπίζεται ότι διατηρεί στην εργασία του εργαζόμενο που δεν έχει δηλώσει στον Φορέα Ασφάλισής του, θα υποχρεώνεται να συνάψει σύμβαση ορισμένου χρόνου διάρκειας τουλάχιστον 9 μηνών, με τη δέσμευση να καταβάλλει τις τρέχουσες εισφορές. Με την πάροδο του παραπάνω χρονικού διαστήματος ο εργοδότης θα καλείται να αποφασίσει εάν θα συνεχίσει να διατηρεί στην εργασία του τον εργαζόμενο, παρέχοντάς του πλήρη ασφαλιστική κάλυψη ή όχι. Από την απόφαση αυτή θα εξαρτάται εάν τελικά θα απαιτηθεί να καταβληθεί το αρχικό πρόστιμο που του επιβλήθηκε, ή όχι.

Ουσιαστικά, στόχος του υπουργείου Εργασίας είναι το πρόστιμο να λειτουργήσει ως κίνητρο ασφάλισης και να μην εφαρμόζεται απλώς για να επιβάλλει ποινή σε μια επιχείρηση. Άλλωστε, ένα υπέρογκο πρόστιμο θα μπορούσε να επιφέρει το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα και να οδηγήσει στο κλείσιμο της επιχείρηση και στην οριστική απώλεια θέσεων εργασίας.

www.dikaiologitika.gr