O Ηλίας Μόσιαλος, καθηγητής Πολιτικής της Υγείας στο London School of Economics και εκπρόσωπος της Ελληνικής Κυβέρνησης στους διεθνείς οργανισμούς για τον κορονοϊό, αναφέρεται στο μοντέλο που θα πρέπει να ακολουθήσει η Ελλάδα την επόμενη ημέρα μετά την σταδιακή άρση των μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού.
Ο καθηγητής Ηλίας Μόσιαλος αναφέρει τα 5 μοντέλα που ακολούθησαν άλλα κράτη, τα αναλύει και εξηγεί πιο είναι πιο συμβατό στην ελληνική πραγματικότητα.
Αναλυτικά η τοποθέτηση του κ. Μόσιαλου από την ανάρτησή του στο Facebook:
Η επόμενη μέρα: εφαρμόζουμε το Σουηδικό μοντέλο ή τη χρυσή τομή των καλύτερων προσεγγίσεων;
αρση μετρων επόμενη μερα μοντελο ελλαδα σουηδια
«Στην αντιμετώπιση της κρίσης του κορωνοϊού, οι αντιδράσεις των περισσότερων χωρών μπορούν να κατηγοριοποιηθούν κάτω από 5 ευρείες μορφές προσεγγίσεων:
Η προσέγγιση των περισσότερων χωρών, που έκλεισαν έγκαιρα μεγάλα τμήματα των τομέων της οικονομίας και τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες (όπως Ελλάδα, Αυστρία, Δανία, Πορτογαλία).
Η προσέγγιση των χωρών αυτών που υστέρησαν χρονικά (όπως Ισπανία, ΗΠΑ, και ως ένα βαθμό Γαλλία).
Η προσέγγιση αυτών που προσπάθησαν να εφαρμόσουν τη θεωρία της ανοσίας της αγέλης (όπως η Αγγλία).
Η προσέγγιση της Σουηδίας που προσπαθεί να πέτυχει επίσης την ανοσία της αγέλης, αλλά δεν το δηλώνει επίσημα. Αλλά μιλώντας για τη Σουηδία μιλάμε για πολίτες με τεράστια εμπιστοσύνη στους θεσμούς και στην κυβέρνηση. Μιλάμε επίσης για μια διαφορετική δομή οικογένειας, που οι ηλικιωμένοι πολύ συχνά μένουν μόνοι τους ή αποφασίζουν να ζήσουν σε οίκους ευγηρίας. Η κυβέρνησή στη Σουηδία ζήτησε από τους ηλικιωμένους και τους ευπαθείς να περιορίσουν τις δραστηριότητές τους και το έκαναν εν πολλοίς. Ταυτόχρονα, από τους υπόλοιπους ζήτησε να προσέχουν και να κρατήσουν τα μέτρα υγιεινής και φυσικής απόστασης.
Η προσέγγιση της Νότιας Κορέας και της Ταϊβάν, που ενώ δεν επέβαλαν σημαντικούς περιορισμούς στην οικονομική δραστηριότητα, συνδύασαν την επιτήρηση με συνεχή τεστ, επισταμένη ιχνηλάτηση και εφαρμογή των μέτρων της φυσικής απόστασης. Μιλάμε όμως και εδώ για χώρες που οι πολίτες ακούνε τις κυβερνήσεις και τους ειδικούς και συμμορφώνονται αντίστοιχα.
Ας πάμε τώρα να δούμε από κοντά και να κρίνουμε εκ του, ως τώρα, αποτελέσματος τι έχει συμβεί και ποιες χώρες είχαν τις μεγαλύτερες επιπτώσεις από την πανδημία.
Οι χώρες που υποτίμησαν το πρόβλημα όπως οι ΗΠΑ και η Ισπανία και οι χώρες που προσπάθησαν να εφαρμόσουν τη θεωρία της ανοσίας της αγέλης χωρίς όμως να δώσουν συστάσεις, είχαν τις μεγαλύτερες επιπτώσεις
Ακολουθεί η Σουηδία, και μετά οι άλλες 2 κατηγορίες που εφάρμοσαν τα μέτρα της φυσικής απόστασης σε συνδυασμό με μέτρα περιορισμού της οικονομικής δραστηριότητας, ή σε συνδυασμό με πιο ήπια μέτρα, αλλά με επισταμένη ιχνηλάτηση και πολλά τεστ.
Ποιος είχε περισσότερο δίκιο; Σίγουρα όχι οι 2 πρώτες που δεν προστάτευσαν τους ευπαθείς και τους ηλικιωμένους.
Ποια θα ήταν όμως η καλύτερη προσέγγιση; Αυτή για παράδειγμα της Ν. Κορέας που ενώ δεν επέβαλαν σημαντικούς περιορισμούς στους πολίτες και στην παραγωγή και την εκπαίδευση, συνδύασαν την αντιμετώπιση της κρίσης με συνεχή και πολλά τεστ, ιχνηλάτηση και εφαρμογή των μέτρων της φυσικής απόστασης. Και οι πολίτες αντέδρασαν υπεύθυνα.
Αυτό όμως δεν μπορεί να θεωρηθεί δεδομένο για άλλες χώρες. Πολλές χώρες δεν είχαν δυνατότητα μαζικών τεστ ούτε τεράστιες δυνατότητες ιχνηλάτησης. Είναι επίσης γνωστό πως υπήρχε ανταγωνισμός σε διεθνές επίπεδο και πολλές χώρες απαγόρευσαν τις εξαγωγές ιατροφαρμακευτικού υλικού, εξοπλισμού προστασίας και άλλων σημαντικών για την αντιμετώπιση της κρίσης ειδών. Ούτε κατ’ ανάγκη ο πληθυσμός, πολλών χωρών της Ευρώπης, θα συμπεριφερόταν από την αρχή με τον πειθαρχημένο τρόπο που συμπεριφέρθηκε σε εκείνες τις χώρες, χωρίς να έχει δει μεγάλες επιπτώσεις εντός της χώρας. Η αλήθεια είναι πως στη χώρα μας κοιτούσαμε την Ιταλία και μετά καταλάβαμε τι είχε συμβεί στις ΗΠΑ και την Ισπανία.
Επομένως εάν γινόταν απλά μια σύσταση στο γενικό πληθυσμό, να κρατά τις αποστάσεις, και άλλη μια στους ευπαθείς απλά για να προσέχουν, θα είχαμε τα ίδια αποτελέσματα τώρα στην Ελλάδα;
Ακόμα και τώρα, ή για την ακρίβεια ειδικά τώρα, βλέπουμε πως κάποιοι αμφισβητούν το λόγο που εφαρμόστηκαν τα μέτρα στην Ελλάδα. Ακόμα και τώρα που το αποτελέσμα της πανδημίας ήταν τόσο ελεγχόμενο για το σύστημα υγείας. Θεωρώ λοιπόν, πως η τακτική της Νότιας Κορέας και της Ταϊβάν θα ήταν δύσκολο να εφαρμοστεί στη χώρα μας τον Μάρτιο.
Μήπως όμως έπρεπε να κάνουμε αυτό που έκαναν οι Σουηδοί και μήπως πάμε να κάνουμε αυτό τώρα;
Στη Σουηδία μέχρι εχθές με πληθυσμό 10.2 εκατομμύρια, είχαν 18.58 φορές περισσότερους θανάτους από την Ελλάδα (2,679 στη Σουηδία και 144 στην Ελλάδα). Η Σουηδία έχει καλύτερο σύστημα υγείας από αυτό της χώρας μας και από άποψη δομών και από άποψη ΜΕΘ. Θα υπογραμμίσω πως η Σουηδία έχει ταυτόχρονα ένα πληθυσμό που στο μεγαλύτερο ποσοστό του ακούει τις οδηγίες και τις εφαρμόζει. Παρά ταύτα, η στρατηγική της Σουηδίας είχε βραχυπρόθεσμα πολύ μεγαλύτερο κόστος σε απώλειες ζωών.
Δεν είναι όμως μόνο οι θάνατοι. Οι πολλοί θάνατοι αντιστοιχούν και σε πολλά άλλα κρούσματα που υπέφεραν και που βίωσαν πολύ βαριά τη νόσο. Γνωρίζουμε πλέον πως όσοι περάσουν βαριά τη νόσο COVID-19 και εισαχθούν στην εντατική μονάδα φροντίδας, ίσως να έχουν μπροστά τους και πολλά άλλα προβλήματα έως την αποκατάσταση (https://www.bloomberg.com/…/life-after-ventilators-can-be-h…).
Εάν δούμε το κόστος της πανδημίας, πέρα από τις ανθρώπινες απώλειες, το κόστος της νόσου για το σύστημα υγείας δεν πρέπει να υπολογίζεται μόνο με βάση τους ανθρώπους που έχασαν τη μάχη με τον ιό. Δεν έχουμε ακόμα όλα τα στοιχεία για να αναλύσουμε τα βαριά περιστατικά, αλλά το κόστος τους για το σύστημα υγείας σε κάθε χώρα, δυστυχώς, υπερβαίνει το κόστος που αντιστοιχεί στους θανάτους.
Πώς όμως μπορεί να επιτευχθεί αυτή η περίφημη ανοσία της αγέλης και πως επιτυγχάνεται αυτή;
Για να το πετύχουμε αυτό με βάση τα σημερινά δεδομένα χρειαζόμαστε να αποκτήσουν ανοσία τα 2/3 του πληθυσμού, ώστε να επιβραδυνθεί η μεταδοτικότητα της νόσου. Αυτό δεν σημαίνει πως θα εξαλειφθεί, αλλά πως θα μειωθεί το R0. Ακόμα και με την ανοσία των 2/3 αν υπάρχουν 1000 κρούσματα σε μια χώρα, με R0=0.5 αυτοί θα το μεταδώσουν σε άλλους 500. Άρα το πρόβλημα δεν εξαλείφεται πλήρως, σίγουρα όμως μειώνεται.
Για να υπάρχει πραγματική μείωση θα πρέπει η ανοσία να ισχύει για όλους όσους κολλήσουν, αλλά και να διαρκεί για ένα σχετικά μεγάλο χρονικό διάστημα, τουλάχιστον για ένα έτος.
Υπάρχουν όμως αρκετές αβεβαιότητες και εδώ. Θα αναφέρω μόνο δύο λέξεις που όμως εμπερικλείουν τεράστια ποσοστά αβεβαιότητας αναφορικά με την ποσοτικοποίηση του ρίσκου: την ασυμπτωματικότητα και την ανοσία. Έχω αναφερθεί εκτενώς και στις δυο και έχω υπογραμμίσει πως τα επιστημονικά (κλινικά και επιδημιολογικά κυρίως) δεδομένα είναι ακόμα ελλιπή, και θα είναι δυστυχώς ελλιπή και για τους επόμενους μήνες.
Άρα όσοι επιδιώκουν την ανοσία της αγέλης άμεσα η έμμεσα παίρνουν ρίσκο. Ας υποθέσουμε όμως πως υπάρχει ανοσία για ένα έτος και πως αυτό το ρίσκο δεν υπάρχει.
Υπάρχει άλλο ρίσκο στο οποίο πρέπει να επικεντρωθούμε ;
Για να αναπτύξουν ανοσία τα 2/3 του πληθυσμού θα πρέπει να εκτεθούν στη νόσο πάνω από 6 εκατομμύρια άνθρωποι στην Ελλάδα. Πολλοί επιστήμονες ισχυρίζονται πως η θνητότητα κυμαίνεται μεταξύ 0,5 - 1%, αλλά ας αξιολογήσουμε για χάρη της συζήτησης το σενάριο που η θνητότητα είναι μόνο 0,2 - 0,25%, και πως αυτοί που θα εκτεθούν θα είναι οι νεότεροι. Ας θεωρήσουμε και πως η πλειοψηφία αυτών θα είναι νέοι άνθρωποι χωρίς σημαντικά προβλήματα υγείας (παρότι πολλοί μπορεί να έχουν κάποιο πρόβλημα υγείας και μην το γνωρίζουν). Στην περίπτωση αυτή ο αριθμός των θανάτων θα ήταν μεταξύ 12 και 15,000. 12-15000 συμπολίτες μας δηλαδή θα πέθαιναν.
Μπορεί να το αντέξει αυτό η ελληνική κοινωνία; Μάλλον όχι.
Επομένως τι θα πρέπει να κάνουμε στο επόμενο διάστημα;
Θα πρέπει να λάβουμε υπόψη τα καλύτερα και πιο αποδοτικά σημεία από τις δύο προσεγγίσεις (Σουηδία, Νότια Κορέα και Ταϊβάν) και να τα υιοθετήσουμε. Ξέρουμε από τη Σουηδία ότι παρότι ο αριθμός των θανάτων είναι 18.58 φορές μεγαλύτερος από τον αριθμό των θανάτων στην Ελλάδα, είναι και πάλι μικρότερος από κάποιες χώρες που καθυστέρησαν να λάβουν μέτρα στην αρχή.
Άρα, ακόμα και η χαλαρότερη μορφή εφαρμογής μέτρων φυσικής απόστασης και απομόνωσης ευπαθών και ηλικιωμένων που εφαρμόστηκε εκεί, ήταν και πάλι καλύτερη από την καθυστέρηση που επίδειξαν άλλες χώρες.
Δεν ήταν σίγουρα καλύτερη από το lockdown. Επειδή όμως το lockdown δεν μπορεί να συνεχιστεί για πάντα γιατί τα υπόλοιπα προβλήματα που δημιουργεί (όπως οικονομικά, κοινωνικά, ψυχολογικά) θα έχουν μεγαλύτερες επιπτώσεις από τον ίδιο τον κορωνοϊό στη συνέχεια, για αυτό αρχίζουν οι στρατηγικές σταδιακής αποκλιμάκωσης.
Τι θα πρέπει να επιδιώξουμε επομένως; Ξέρουμε ποιο πιθανώς είναι το ‘ταβάνι’, και για τους θανάτους και για τις βαριές περιπτώσεις, αλλά είναι ένα ταβάνι που έχει τέτοιες επιπτώσεις που το κάνουν μη-αποδεκτό στην Ελλάδα.
Αυτός είναι ο λόγος που προχωράμε με πιο αυστηρά μέτρα σε σχέση με τους Σουηδούς και πιο προσεκτικά. Ξέρουμε επίσης πως τα πολλά τεστ και η συστηματική ιχνηλάτηση στις άλλες δυο χώρες απέδωσαν.
Άρα ο καλύτερος συνδυασμός είναι η χρυσή τομή μεταξύ των δύο προσεγγίσεων. Αποκλιμάκωση μεν, με φυσική απόσταση, με μάσκες, με μεγάλη προσοχή στους ηλικιωμένους και στους ευπαθείς, αλλά πιο αυστηρή από της Σουηδίας και ταυτόχρονα με αύξηση των τεστ και της πληθυσμιακής ιχνηλάτησης, όπως στις άλλες δυο χώρες.
Σε κάθε περίπτωση και εκτός εάν η νόσος γίνει εποχική ή βρεθεί φάρμακο στις επόμενες εβδομάδες ή εάν έχουμε εμβόλιο στους επόμενους μήνες, ο κίνδυνος θα συνεχίσει να υπάρχει.
Αν δεν θέλουμε να πάρουμε κανένα ρίσκο, υπάρχει λύση επίσης. Σίγουρα εάν όλος ο πλανήτης μείνει σε lockdown για ένα χρόνο θα τελειώσει το πρόβλημα.
Αλλά αυτό δεν είναι δυνατόν να γίνει γιατί τα προβλήματα θα γιγαντωθούν. Τα προβλήματα αυτά θα συμπεριλαμβάνουν προβλήματα ασθενειών που δεν σχετίζονται με τον COVID-19, την τεράστια αύξηση των ψυχικών νοσημάτων αλλά και της ανεργίας, και την ενδεχομένη οικονομική κατάρρευση που θα οδηγήσει σε σοβαρή υποχρηματοδότηση των δημοσίων υπηρεσιών.
Επομένως, η στρατηγική της Ελλάδας μέχρι να βρεθεί το φάρμακο ή το εμβόλιο, θα πρέπει να είναι η χρυσή τομή των καλύτερων προσεγγίσεων, προσαρμοσμένη στα δικά μας δεδομένα. Σε κάθε περίπτωση, δεν μπορούμε να βγούμε από το lockdown χωρίς να μην πάρουμε το παραμικρό ρίσκο».
Με μια ανάρτησή του στη σελίδα του στο facebook, ο Ηλίας Μόσιαλος εξηγεί τις διαφορές ανάμεσα σε ένα συμπτωματικό κρούσμα κορονοϊού κι ένα ασυμπτωματικό.
«Καθώς η νόσος COVID-19 (σ.σ. την οποία προκαλεί ο κορονοϊός) συνεχίζει να εξελίσσεται, μαθαίνουμε περισσότερα για αυτόν τον νέο κορονοϊό μέρα με τη μέρα», γράφει ο Ηλίας Μόσιαλος.
«Εξ ορισμού, ένα συμπτωματικό κρούσμα COVID-19 είναι μια εργαστηριακά και κλινικά χαρακτηρισμένη περίπτωση, με συμπτώματα συμβατά με τη μόλυνση από τον ιό SARS-COV-2. Η συμπτωματική μετάδοση αναφέρεται στη μετάδοση από ένα άτομο που βιώνει συμπτώματα. Έχουν αναφερθεί περιπτώσεις όπου ορισμένα άτομα μπορούν να μεταδώσουν τον ιό στην περίοδο επώασης, δηλαδή τον χρόνο μεταξύ της έκθεσης στον ιό και της έναρξης των συμπτωμάτων (γνωστή και ως ‘προ-συμπτωματική’ περίοδος).
Click4more Οι όροι για να φτάσουμε σε οριστική άρση του lockdown τον Ιούλιο! Τι προτείνει νέα μελέτη
Ασυμπτωματικά θεωρούμε τα εργαστηριακά επιβεβαιωμένα κρούσματα όπου τα μολυσμένα με SARS-COV-2 άτομα, δεν εμφανίζουν συμπτώματα συμβατά με τη μόλυνση από τον ιό. Η εμφάνιση ασυμπτωματικών κρουσμάτων αλλά και η συχνότητά τους είναι ένας από τους λόγους που δυσκολεύουν τον έλεγχο της σημερινής πανδημίας COVID-19», γράφει αρχικά ο Ηλίας Μόσιαλος.
Στη συνέχεια, επικαλείται τις δηλώσεις κορυφαίων επιστημόνων στις ΗΠΑ για τους ασυμπτωματικούς ασθενείς. «Ο Robert Redfield, διευθυντής των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC, ΗΠΑ) είχε δηλώσει στις 31 Μαρτίου ότι οι ασυμπτωματικοί φορείς συμβάλλουν στην ταχεία εξάπλωση του κορονοϊού. Στις 5 Απριλίου, ο Anthony Fauci, διευθυντής του Εθνικού Ινστιτούτου Αλλεργίας και Λοιμωδών Νοσημάτων (ΗΠΑ), είπε πως “κάπου μεταξύ 25% και 50%” των ατόμων που έχουν μολυνθεί με το νέο κορωνοϊό μπορεί να μην εμφανίσει ποτέ συμπτώματα, μπορεί να μην αρρωστήσει, αλλά ίσως να μεταδώσει την ασθένεια σε άλλους. Ο Fauci προειδοποίησε ότι αυτά τα ποσοστά είναι απλώς εκτιμήσεις ως προς το πόσοι άνθρωποι είναι ασυμπτωματικοί και θα απαντήσουμε σε αυτήν την ερώτηση με τα τεστ αντισωμάτων».
Αναφέρει δε και κάποια παραδείγματα:
Στο κρουαζιερόπλοιο Diamond Princess, το ασυμπτωματικό ποσοστό εκτιμήθηκε στο 17,9% (διάστημα εμπιστοσύνης 95% CI: 15,5-20,2%). Η αρχική εκτίμηση ήταν πως το 50% ήταν ασυμπτωματικό, αλλά προφανώς πολλά κρούσματα ήταν προ-συμπτωματικά.
Οι Ιάπωνες πολίτες που εκκενώθηκαν από τη Wuhan εκτιμάται ότι ήταν ασυμπτωματικοί σε ποσοστό 33,3% (διάστημα εμπιστοσύνης 95%: 8,3-58,3%).
Η Ισλανδία έκανε τεστ τυχαιοποιώντας το πληθυσμιακό δείγμα που αναλύθηκε. Το 43% των συμμετεχόντων που το εργαστηριακό αποτέλεσμα ήταν θετικό για τον ιό, ανέφεραν ότι δεν είχαν συμπτώματα, αν και κάποιοι ανέπτυξαν συμπτώματα αργότερα.
Στο χωριό Vo’Euganeo (Ιταλία) εξέτασαν το 86% και το 72% του πληθυσμού σε δύο διαδοχικούς γύρους. Το 43,2% (95% CI 32,2-54,7%) των επιβεβαιωμένων μολύνσεων SARS-CoV-2 που εντοπίστηκαν στις δύο έρευνες αναφερόταν σε ασυμπτωματικά μέλη της κοινότητας.
Στο αμερικανικό αεροπλανοφόρο USS Theodore Roosevelt, έγιναν διαγνωστικά τεστ σε 585 στρατιώτες εκ των οποίων 400 (68%) ήταν ασυμπτωματικοί.
Από μελέτη σε έγκυες γυναίκες σε δύο διαφορετικά νοσοκομεία στη Νέα Υόρκη, 29 από τις 33 (87,9%) που το τεστ έδειξε πως είχαν προσβληθεί από τον SARS-CoV-2 κατά την εισαγωγή, ήταν ασυμπτωματικές.
Σε μια πρόσφατη μελέτη που περιλάμβανε 14 περιπτώσεις παιδιών, υπήρχαν 8 (57,1%) ασυμπτωματικές περιπτώσεις μεταξύ των παιδιών. Η ηλικία των ασυμπτωματικών ασθενών ήταν νεότερη από εκείνη των συμπτωματικών, αλλά ακόμη και μεταξύ των ασυμπτωματικών ασθενών, 5 παιδιά (62,5%) είχαν τραυματισμούς στους πνεύμονες.
Σε μια μελέτη διαβάζουμε πως από τις 17 Ιανουαρίου έως την 1η Μαρτίου, σε 36 παιδιά (με μέση ηλικία 8,3 ετών) έγινε ταυτοποίηση μόλυνσης από τον νέο κορωνοϊό. Το 47% είχε ήπια κλινικά συμπτώματα και το 28% ήταν ασυμπτωματικά.
Σε εθνικό επίπεδο στην Κίνα από τις 16 Ιανουαρίου έως τις 8 Φεβρουαρίου, 2020 παιδιατρικά περιστατικά COVID-19 αναφέρθηκαν στο Κινεζικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων. Υπήρχαν 731 (34,1%) εργαστηριακά επιβεβαιωμένα κρούσματα και 1412 (65.9%) ύποπτα περιστατικά: τo 94% ήταν ασυμπτωματικά, και το 5% παρουσίασαν ήπια ή μέτρια συμπτώματα.
Την 1η Μαρτίου ένας υπάλληλος σε μια νοσηλευτική μονάδα εξειδικευμένης μακροχρόνιας περίθαλψης στο King County της Washington, διαγνώστηκε θετικός για τον SARS-CoV-2. Μέχρι τις 6 Μαρτίου, 7 από τους οικότροφους ήταν συμπτωματικοί και διαγνώστηκαν θετικοί. Στις 13 Μαρτίου, το CDC πραγματοποίησε αξιολογήσεις συμπτωμάτων και μοριακά τεστ SARS-CoV-2 για 76 (93%) από τους 82. Τα δημογραφικά χαρακτηριστικά ήταν παρόμοια μεταξύ των 53 (69,7%) οικότροφων με αρνητικά αποτελέσματα στα μοριακά τεστ, και των 23 (30,3%) με θετική έκβαση. Μεταξύ των 23 θετικών, 10 (43,5%) ήταν συμπτωματικοί και 13 (56,5%) ήταν ασυμπτωματικοί.
Click4more Πάνω από τους μισούς Έλληνες δεν θα κάνουν διακοπές φέτος! Τι δείχνει έρευνα
Πέραν των επιστημονικών μελετών, η ειδησεογραφία δίνει επίσης πληροφορίες για την ασυμπτωματικότητα.
Για παράδειγμα:
Σε ένα καταφύγιο αστέγων στη Βοστώνη, 146 άτομα διαγνώστηκαν θετικά για τον ιό και όλοι (100%) ήταν ασυμπτωματικοί.
Στην Ινδία, και οι 186 περιπτώσεις που αναφέρθηκαν από το Δελχί το προηγούμενο Σάββατο ήταν ασυμπτωματικές.
Μπορεί αυτή η διακύμανση να εξηγηθεί εν μέρει από την ύπαρξη προ- ή ολιγο-συμπτωματικών κρουσμάτων; Πολλές από τις μελέτες δεν διαφοροποιούν τα ασυμπτωματικά από τα προ-συμπτωματικά περιστατικά. Στη μελέτη με τις έγκυες γυναίκες, πέρα από το μικρό δείγμα, οι γυναίκες αυτές δεν παρακολουθήθηκαν περαιτέρω για να αναδειχθεί το ποσοστό που δεν ανέπτυξε ποτέ συμπτώματα.
Click4more Κορονοϊός: Έτσι θα ζούμε πλέον! Οι “κανόνες” στις μετακινήσεις, στην δουλειά, στην… παραλία
Υπάρχουν σίγουρα όμως και πραγματικά ασυμπτωματικά κρούσματα. Εδώ έχουμε τα παραδείγματα των πλοίων Diamond Princess και Theodore Roosevelt, που μπορούμε να εκτιμήσουμε με μεγαλύτερη εμπιστοσύνη τα αποτελέσματα, καθώς τα παρακολούθησαν και φαίνεται ότι ο ασυμπτωματικός ρυθμός σχετίζεται αντιστρόφως ανάλογα με την ηλικία.
Αυτό επιβεβαιώνεται και από τις μελέτες και τις αναφορές σε παιδιά που έχουν μολυνθεί.
Σε μία μελέτη επίσης, το ιικό φορτίο που ανιχνεύτηκε σε ένα ασυμπτωματικό ασθενή ήταν παρόμοιο με αυτό στους συμπτωματικούς ασθενείς, γεγονός που υποδηλώνει το δυναμικό μετάδοσης των ασυμπτωματικών ή ολιγοσυμπτωματικών ασθενών
Τα ποσοστά αυτά ίσως να μην επηρεάζουν τις εκτιμήσεις του επιπολασμού της νόσου. Δημιουργούνται όμως νέα ερωτήματα για την μετάδοση και τη συμπτωματολογία του ιού. Συνεχίζουμε, επίσης, να έχουμε αναπάντητα ερωτήματα για το ρόλο των παιδιών στη διάδοση της νόσου. Περιμένουμε τα αποτελέσματα από την ευρεία χρήση τεστ αντισωμάτων, τις μελλοντικές μελέτες και μετα-αναλύσεις, για την εξαγωγή σαφέστερων συμπερασμάτων.
Στις εξελίξεις που υπάρχουν γύρω από το φάρμακο και το εμβόλιο του κορωνοϊού αναφέρεται ο Ηλίας Μόσιαλος, καθηγητής Πολιτικής της Υγείας στο LSE και εκπρόσωπος της Ελλάδας στους διεθνείς οργανισμούς για τον ιό.
Οπως αναφέρει σε ανάρτησή του στον προσωπικό του λογαριασμό στο Facebook ο Ηλίας Μόσιαλος «περισσότερες από 140 πειραματικές θεραπείες φαρμάκων και εμβόλια για τον κορωνοϊό βρίσκονται σε εξέλιξη παγκοσμίως. Tα περισσότερα είναι σε πρώιμα στάδια, συμπεριλαμβανομένων 11 που είναι ήδη σε κλινικές δοκιμές. Μετρώντας τα φάρμακα που έχουν εγκριθεί για άλλες ασθένειες, υπάρχουν 254 κλινικές δοκιμές που εξετάζουν θεραπείες ή εμβόλια για τον ιό, ενώ έχουν προγραμματιστεί εκατοντάδες άλλες δοκιμές».
Ο κορωνoϊός ως παγκόσμια ερευνητική προτεραιότητα
Για τις εταιρείες φαρμάκων, υπάρχει ξαφνικά μόνο μία προτεραιότητα: ο κορωνoϊός. Περισσότερες από 140 πειραματικές θεραπείες φαρμάκων και εμβόλια για τον κορωνοϊό βρίσκονται σε εξέλιξη παγκοσμίως. Tα περισσότερα είναι σε πρώιμα στάδια, συμπεριλαμβανομένων 11 που είναι ήδη σε κλινικές δοκιμές, σύμφωνα με την Informa Pharma Intelligence. ⠀
Μετρώντας τα φάρμακα που έχουν εγκριθεί για άλλες ασθένειες, υπάρχουν 254 κλινικές δοκιμές που εξετάζουν θεραπείες ή εμβόλια για τον ιό, ενώ έχουν προγραμματιστεί εκατοντάδες άλλες δοκιμές. Οι ερευνητές έχουν κυριολεκτικά συμπιέσει χρονοδιαγράμματα ελαχιστοποιώντας τους χρόνους - διαδικασίες και πειράματα που κανονικά θα έπαιρναν ολόκληρους μήνες, γίνονται σε εβδομάδες ή ακόμα και ημέρες. «Δεν έχουμε δουλέψει ποτέ τόσο γρήγορα, με τόσους πολλούς πόρους σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα», δήλωσε ο Paul Stoffels, επικεφαλής επιστημονικός υπεύθυνος της Johnson & Johnson.
⠀
Μετά την εξεύρεση της ερευνητικής κατεύθυνσης, οι ερευνητές πρέπει να βελτιστοποιήσουν την πειραματική τους προσέγγιση. Έτσι μεγιστοποιήσουν την ικανότητα καταπολέμησής των ουσίων υπό-ανάπτυξη έναντι του στόχου, και προσπαθούν να ελαχιστοποιήσουν τον κίνδυνο ανεπιθύμητων παρενεργειών. Οι ενώσεις πρώτα δοκιμάζονται στο εργαστήριο, σε ζώα και στην τελική φάση σε ανθρώπους. Αν η προσέγγιση είναι επιτυχημένη, απαιτείται περισσότερος χρόνος για την παρασκευή μεγάλου ποσοτήτων, δηλαδή μεγάλου αριθμού δόσεων για φαρμακευτική ή προληπτική χρήση.
⠀
Αναμένουμε μέσα στο καλοκαίρι τα αποτελέσματα από τις κλινικές δοκιμές για τις περισσότερες θεραπείες και τα εμβόλια για να μάθουμε εάν οι ουσίες είναι ασφαλείς προς ανθρώπινη χρήση. (πηγή WSJ).
Πηγή: iefimerida.gr - https://www.iefimerida.gr/ellada/mosialos-klinikes-dokimes-therapeies-embolia-koronoio
Διστακτικός ως προς το ενδεχόμενο επαναλειτουργίας των σχολείων εν μέσω του κοροναϊού εμφανίστηκε ο καθηγητής Πολιτικής Υγείας του London School of Economics και εκπρόσωπος της κυβέρνησης στους διεθνείς οργανισμούς για τον COVID-19, Ηλίας Μόσιαλος.
«Προσωπικά, θα ήμουν πολύ διστακτικός για το άνοιγμα των σχολείων. Είμαστε εξαιρετικά προσεκτικοί» επεσήμανε χαρακτηριστικά. «Αν αποφασιστεί άνοιγμα των σχολείων αυτό θα έπρεπε να γίνει για την τελευταία τάξη και με μοντέλο «ζωνών διδασκαλίας», να μην γυρίσουν όλοι οι μαθητές» διευκρίνισε, μιλώντας στον ΣΚΑΙ.
Ο κ. Μόσιαλος εξήγησε πως, γνωρίζοντας ότι οι μαθητές μπορούν να είναι κατά το πλείστον ασυμπτωματικοί και επομένως να κάνουν και τη μεγαλύτερη διασπορά στον πληθυσμό, επανερχόμενοι μαζικά στα σχολεία, είναι προτιμότερο -σύμφωνα με την προσωπική του άποψη- τα σχολεία να μην ανοίξουν κανονικά με την άρση των μέτρων.
«Δεν είμαστε σε κανονικές συνθήκες, πρέπει να σκεφτόμαστε διαφορετικά» δήλωσε, τονίζοντας πως είναι λάθος να θεωρούμε πως με την άρση των μέτρων περιορισμού αυτομάτως θα επανέλθουμε στην καθημερινότητα πριν την έξαρση του κοροναϊού.
Τα μέτρα περιορισμού
Όσον αφορά τα μέτρα περιορισμού της κυκλοφορίας, υπενθύμισε ότι «αυτό που βλέπουμε σήμερα, είναι αυτό που έχει συμβεί πριν από δύο εβδομάδες».
Εξήγησε δε, ότι ο πιο ασφαλής δείκτης μέτρησης εξάπλωσης του COVID-19 είναι ο χρόνος διπλασιασμού των εισαγωγών στα νοσοκομεία, όπως και του αριθμού των διασωλωμένων. «Εάν δούμε ότι αυτός ο χρόνος επιμηκύνεται, δηλαδή παίρνει διπλάσιο χρόνο για να δούμε διπλάσια περιστατικά θανάτων η εισαγωγών σε ΜΕΘ, αυτό θα είναι μια καλή ένδειξη για το πού πηγαίνει η χώρα μας» έσπευσε να προσθέσει.
Όπως τόνισε, με βάση την εμπειρία της Κίνας πρέπει να εντείνεις τα μέτρα για 10 με 12 εβδομάδες από τη στιγμή που τα πήρες για να είσαι σίγουρος ότι δεν θα υπάρξει πρόβλημα την επόμενη ημέρα.
Αναφερόμενος στην πρόταση να αγοράσουν από κοινού οι ευρωπαϊκές χώρες τις πατέντες από μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες για εμβόλια και για τεστ, πρόταση την οποία ενστερνίζεται και ο έλληνας πρωθυπουργός, τόνισε πως «θέσαμε το θέμα με πολύ μεγάλη σαφήνεια».
Εξήγησε, δε, πως κατ’ ουσίαν με αυτό τον τρόπο «θα υπήρχε η δυνατότητα να οργανωθεί μαζική παραγωγή η οποία θα επέτρεπε ταυτόχρονα ευρεία διανομή που θα ανέκοπτε την πανδημία και συνακόλουθα τις οικονομικές της επιπτώσεις στον κόσμο. Σκεφτείτε να είχαμε φτάσει στην Ελλάδα στο σημείο που έφτασαν Ιταλία κι Ισπανία».\
Αυτή την ώρα γίνονται περισσότερες από 200 κλινικές δοκιμές με γνωστά φάρμακα για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού και σε 45 μέρες το πολύ σε 60 θα ξέρουμε ποιο κοκτέιλ θα κάνει την καλύτερη δουλειά» δήλωσε στο ΘΕΜΑ 104,6 ο Ηλίας Μόσιαλος καθηγητής Πολιτικής της Υγείας στο LSE.
Πάντως σημείωσε ότι «το φάρμακο δεν θα μας δώσει τη λύση, δεν θα είναι τόσο αποτελεσματικό για να πιάνει τους πάντες» και πρόσθεσε ότι φάρμακα δίνονται από τους Έλληνες γιατρούς.
Όσο για το εμβόλιο δήλωσε ότι είναι ενθαρρυντικό ότι δόθηκαν πολλά χρήματα για την παραγωγή του διότι υπάρχει μεγάλο κίνητρο για τις εταιρίες.
«Έχουμε ένα εμβόλιο από αμερικανική εταιρία βιοτεχνολογίας και ένα ακόμα από το πανεπιστήμιο του Imperial στο Λονδίνο. Υπάρχουν άλλες δεκαπέντε προσπάθειες σε εξέλιξη, από εταιρίες βιοτεχνολογίας, φαρμακευτικές και πανεπιστήμια. Το ότι κάποιοι παρέκαμψαν τις δοκιμές στα ζώα και πήγαν κατευθείαν σε ανθρώπους, σημαίνει ότι η διαδικασία πάει γρήγορα και μπορούμε να το έχουμε σε ένα χρόνο και αν είμαστε τυχεροί, και νωρίτερα» είπε ο κ. Μόσιαλος.
Ο κ. Μόσιαλος εκτίμησε ότι «είμαστε σε πολύ καλύτερο σημείο από άλλες χώρες, διότι είμαστε η πρώτη χώρα που κινήθηκε μετά την Ιταλία» και «το ότι έχουμε λιγότερα κρούσματα σε σχέση με βόρειες χώρας σημαίνει ότι κάτι καλό έχουμε κάνει».
Θεωρεί πάντως ότι «σίγουρα είναι περισσότερα τα κρούσματα στην Ελλάδα, γιατί δεν έχουμε τη δυνατότητα να κάνουμε όσα κάνουν για παράδειγμα στη Γερμανία» και τάχθηκε υπέρ της διενέργειας όσο περισσότερων ελέγχων μπορούμε. «Πρέπει να προσέξουμε επειδή δεν ξέρουμε πόσα είναι τα κρούσματα και πολλοί είναι ασυμπτωματικοί δεν νιώθουν ότι πρέπει να προστατευτούν περισσότερο. Εάν επομένως τους βρίσκεις με μεγαλύτερη διαγνωστική επάρκεια θα τους πείσεις να προστατευτούν και μέσα στο ίδιο τους το σπίτι, γιατί ένα μεγάλο ποσοστό μετάδοσης γίνεται μέσα στο σπίτι, αφού χρησιμοποιούν κοινά σκεύη και χώρους με τα άλλα μέλη της οικογένειάς τους».
Παράλληλα πάντως σημείωσε ότι «αυτό που έχει σημασία είναι να βλέπουμε πόσοι είναι στα νοσοκομεία και πόσοι διασωληνώνονται. Αυτός είναι καλύτερος δείκτης όταν δεν μπορείς να τεστάρεις ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού. Σε αυτό το δείκτη είμαστε ακόμα σχετικά καλά σε σχέση με άλλες χώρες, αν δούμε την Ισπανία ή τη Γαλλία».
Επίσης εξήγησε στους Μπάμπη Κούτρα και Νίκο Φελέκη το αρχικό μοντέλο προσέγγισης που έκανε η κυβέρνηση του Μπόρις Τζόνσον για την αντιμετώπιση της πανδημίας στην Αγγλία και γιατί είναι αποτυχημένο.
Στην ερώτηση, τέλος, αν θα προτιμούσε την Ελλάδα ή την Αγγλία για το επόμενο διάστημα μέχρι το φάρμακο ο κ. Μόσιαλος απάντησε ότι «αν την είχα θα ερχόμουν στην Ελλάδα αλλά έχω μέλος της οικογένειας σε ευπαθή ομάδα. Γίνεται καλή δουλειά από την πολιτική προστασία».npress.gr