«Δεν πρόκειται σε καμιά περίπτωση να γίνει κούρεμα στις καταθέσεις των Ελλήνων. Αποκλείω το bail in είτε για ποσά μικρότερα από 100.000 ευρώ είτε για μεγαλύτερα».

Την εισήγηση αυτή έκανε ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Μάριο Ντράγκι σε κλειστό, ανεπίσημο δείπνο και με την παρουσία των κεντρικών τραπεζιτών όλων των χωρών της Ευρωζώνης.

Ενα θέμα που «καίει» όλους τους Ελληνες που έχουν καταθέσεις στις ελληνικές τράπεζες και οι οποίοι βρίσκονται εγκλωβισμένοι εξαιτίας των capital controls, φαίνεται να έχει θετική κατάληξη, καθώς τις τελευταίες εβδομάδες ο φόβος του bail in είχε κυριεύσει τη χώρα.

Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες της «ΗτΣ», η απόφαση ελήφθη σχεδόν ομόφωνα από τους κεντρικούς τραπεζίτες, με τον Μ. Ντράγκι να αντιλαμβάνεται ότι ένα «κούρεμα» στις καταθέσεις που απέμειναν στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα θα είχε πολύ σοβαρές επιπτώσεις.Το απόρρητο σχέδιο που επεξεργάστηκε η ΕΚΤ προβλέπει την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών χωρίς να χάσουν μέρος των καταθέσεών τους όσοι πολίτες δεν έβγαλαν τα χρήματά τους από τις τράπεζες.
Η ανακεφαλαιοποίηση η οποία θα γίνει τους επόμενους μήνες, κι αφού ολοκληρωθούν τα stress tests, τα οποία αναμένεται να ξεκινήσουν εντός του Αυγούστου, δεν θα βαρύνει σε καμιά περίπτωση τους καταθέτες. Ο Μάριο Ντράγκι, λένε οι πληροφορίες, παρουσιάστηκε για ακόμη μια φορά φιλικός προς την Ελλάδα, παρά τις πιέσεις από συγκεκριμένα «γεράκια» των Βρυξελλών και της Φρανκφούρτης που ζητούσαν να πληρώσουν και οι καταθέτες το σχέδιο διάσωσης του τραπεζικού συστήματος.

Οχι σε «μοντέλο Κύπρου»
Στις συνομιλίες που έγιναν για το ίδιο θέμα οι περισσότεροι κεντρικοί τραπεζίτες συμφώνησαν με την εισήγηση του επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ο οποίος με κατηγορηματικό τρόπο απέκλεισε «κούρεμα» στις καταθέσεις και την εφαρμογή του «μοντέλου Κύπρου» και στην περίπτωση της Ελλάδας.

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι υπήρξαν και κάποιοι «θερμοκέφαλοι» που απαιτούσαν την ενεργοποίηση του bail in σε περίπτωση που τα κεφάλαια για τις ελληνικές τράπεζες προσέγγιζαν ή ξεπερνούσαν τα 25 δισ. ευρώ που έχουν προβλεφθεί για την ανακεφαλαιοποίηση. Ωστόσο, επικράτησε η λογική και η ψυχραιμία, αλλά και το γεγονός ότι οι τραπεζίτες αντιλήφθηκαν τις σοβαρές πολιτικές και κοινωνικές επιπτώσεις που θα είχε μια τέτοια κίνηση στην Ελλάδα, η οποία βρίσκεται ήδη σε πολύ δύσκολη θέση.

Στους διαλόγους που διημείφθησαν μεταξύ του Μ. Ντράγκι και των κεντρικών τραπεζιτών το πιο σοβαρό επιχείρημα που έπεσε στο τραπέζι, σύμφωνα με τις πληροφορίες από την έδρα της ΕΚΤ στη Φρανκφούρτη, ήταν το εξής: «Δεν είναι δυνατόν να κουρέψουμε τα χρήματα των Ελλήνων που επέλεξαν να κρατήσουν τα λεφτά τους στις ελληνικές τράπεζες στηρίζοντας την οικονομία και το σύστημα.

Πρόκειται για μια πράξη άκρως πατριωτική, η οποία δεν πρέπει σε καμιά περίπτωση να τιμωρηθεί με μια κίνηση που θα έδειχνε αναλγησία». Αλλωστε το ίδιο ακριβώς επιχείρημα έχουν χρησιμοποιήσει τόσο ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, όσο και οι επικεφαλής των τεσσάρων συστημικών τραπεζών. Οπως τονίζουν, δεν είναι δυνατόν να «κουρευτούν» οι καταθέσεις που έμειναν στη χώρα, αφού κάτι τέτοιο θα έβαζε «βόμβα» στα θεμέλια της τραπεζικής πίστης, με αποτέλεσμα την οριστική φυγή των καταθετών από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα.

Παράλληλα, η ανάκτηση της εμπιστοσύνης των Ελλήνων στην οικονομία είναι αυτή τη στιγμή το νούμερο ένα ζήτημα που απασχολεί τις τράπεζες, αφού υπολογίζεται ότι τα χρήματα που είναι εκτός αγοράς (σε θυρίδες, στρώματα κ.λπ.) ξεπερνούν τα 50 δισ. ευρώ και θα μπορούσαν σταδιακά να επιστρέψουν στα χρηματοκιβώτια. Ενα «κούρεμα» θα απομάκρυνε τους πάντες από τις τράπεζες τινάζοντας στον αέρα το σύστημα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι σήμερα στις τράπεζες βρίσκονται καταθέσεις ύψους 120 δισ. ευρώ. Από αυτές μόνο 30 δισ. ευρώ είναι λογαριασμοί άνω των 100 χιλ., επομένως δεν διασφαλίζονται με την κοινοτική οδηγία BRRD. Ανήκουν σε πανεπιστήμια, φορείς του Δημοσίου, Ταμεία, επιχειρήσεις και ενδεχόμενο «κούρεμά» τους θα προκαλούσε κατάρρευση της οικονομικής, και όχι μόνο δραστηριότητας. Βεβαίως και τα υπόλοιπα 90 δισ. ευρώ μικροκαταθετών είναι διασφαλισμένα, τόσο με την εφαρμογή της οδηγία από 1/1/2016 όσο και μετά τις διαβεβαιώσεις Ντράγκι για αποκλεισμό του bail in από τις προθέσεις της ΕΚΤ.

Τη διαβεβαίωση ότι οι «ανασφάλιστες» καταθέσεις (δηλαδή όσες είναι άνω των 100 χιλ. ευρώ) δεν κινδυνεύουν, ακόμη κι αν η ανακεφαλαιοποίηση ολοκληρωθεί πριν από το τέλος του έτους, δίνει και η κυβέρνηση. Ο υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος τόνισε ότι δεν υπάρχει θέμα κουρέματος καταθέσεων διατυπώνοντας τη βεβαιότητα ότι οι ενέργειες της ανακεφαλαιοποίησης θα έχουν ολοκληρωθεί πριν από το τέλος του έτους.

Τι προβλέπει η οδηγία BRRD
• Αν μια τράπεζα χρειαστεί διάσωση οι Aρχές θα πρέπει πρώτα να απευθυνθούν στους μετόχους των τραπεζών. Βασικός μέτοχος των ελληνικών τραπεζών είναι το ελληνικό δημόσιο.

• Αν δεν επαρκούν, τότε σειρά παίρνουν οι ομολογιούχοι.

• Αν δεν συμπληρωθούν τα αναγκαία κεφάλαια από μετόχους και ομολογιούχους, τότε το τρίτο στάδιο προβλέπει συμμετοχή των καταθετών στην ανακεφαλαιοποίηση.

• Η οδηγία BRRD προβλέπει πως οι καταθέσεις των φυσικών προσώπων και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που υπερβαίνουν τις 100. 000 ευρώ θα μπορούν να τύχουν προνομιακής μεταχείρισης, υπό την έννοια ότι δεν θα «κουρευτούν‘ πριν υποστούν τη ζημία άλλοι μη εξασφαλισμένοι πιστωτές.

• Εφόσον οι μέτοχοι και ομολογιούχοι «κουρευτούν», τότε θα εξετασθεί και η απομείωση των καταθέσεων άνω των 100.000.

• Οι λογαριασμοί που έχουν καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ ανήκουν σε ποσοστό 95% σε εταιρείες και όχι φυσικά πρόσωπα.

• Με βάση επίσης την Κοινοτική Οδηγία προστατεύονται οι καταθέσεις έως 100.000 ευρώ.
Αγώνας δρόμου για την ανακεφαλαιοποίηση
Την ανάγκη να διοχετευθούν άμεσα κεφάλαια στις ελληνικές τράπεζες, πριν από τα τεστ που σχεδιάζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, προκειμένου να υπολογίσει τις ακριβείς ανάγκες των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, υπογράμμισε χθες ο Κριστιάν Νουαγιέ, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της κεντρικής τράπεζας της Ευρωζώνης σε συνέντευξή του στην γαλλική εφημερίδα Le Monde.

Η κίνηση αυτή θα συνέβαλε καθοριστικά στη σταθεροποίηση του τραπεζικού τομέα, ανέφερε ο κ. Νουαγιέ, εκτιμώντας ότι αυτή η πρώτη κίνηση ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών θα πρέπει να γίνει αμέσως μετά την υπογραφή του προγράμματος στήριξης της χώρας, η οποία, όπως λέει, αναμένεται στις 11 Αυγούστου.

«Αυτό που επείγει είναι να σταθεροποιηθεί η οικονομία και να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη, για να ξαναγυρίσουν οι καταθέσεις στις τράπεζες», υπογραμμίζει.

Ο ίδιος επιβεβαίωσε την πλειοψηφούσα άποψη στην ΕΚΤ για το «κούρεμα» λέγοντας ότι είναι αντίθετος στη ιδέα να ζητηθεί από τους μεγαλοκαταθέτες των ελληνικών τραπεζών να συμμετέχουν ενεργά στην ανακεφαλαιοποίηση όπως συνέβη με τις κυπριακές τράπεζες το 2013, αφού οι περισσότεροι από τους μεγάλους πελάτες των ελληνικών τραπεζών είναι μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Κάτι τέτοιο θα κατέστρεφε τον παραγωγικό ιστό της χώρας, ανέφερε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι τη θέση του συμμερίζονται πολλοί στο διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ.

Οι τράπεζες πλέον θα δώσουν αγώνα δρόμου για την ανακεφαλαιοποίηση, όμως, πρέπει να αποσαφηνιστούν ορισμένα «γκρίζα» σημεία, όπως το ύψος του ποσού που θα απαιτηθεί, ποιες είναι οι επιπτώσεις από τα capital controls, πού έχουν φτάσει οι επισφάλειες, σε τι κατάσταση είναι οι ισολογισμοί. Αυτά θα ξεκαθαριστούν τις επόμενες εβδομάδες κι εφόσον γίνουν τα τεστ αντοχής που θα καθορίσουν και τα σχέδια αναδιάρθρωσης.

Το μείζον πρόβλημα αυτή τη στιγμή είναι να επιστρέψουν οι καταθέσεις που έχουν φύγει τις τελευταίες εβδομάδες και να ομαλοποιηθεί η πληρωμή των δανείων και άλλων οφειλών μετά την τραπεζική αργία.

Υπολογίζεται ότι σε πάνω από 100 δισ. ευρώ έχουν φτάσει τα δάνεια σε καθυστέρηση, μια «βόμβα» στα θεμέλια του τραπεζικού συστήματος που πρέπει να απασφαλιστεί. Στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων θα πέσει και η δημιουργία bad bank, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η πρόταση θα γίνει σίγουρα αποδεκτή.