Τι συμβαίνει όταν οι εξελίξεις στην τεχνολογία συναντούν το ανθρώπινο εγώ; Το τέταρτο κείμενο στη σειρά Contagion εξετάζει τη μόδα των selfie

Τι κοινό έχουν ο Πρόεδρος Ομπάμα, ο Πάπας Φραγκίσκος και η Μάιλι Σάιρους; Τράβηξαν όλοι selfies πέρυσι. Το ίδιο, φαντάζομαι, κάνατε κι εσείς.

Φυσικά, η selfie δεν είναι κάτι νέο – ήδη στις απαρχές της έλευσης της φωτογραφίας ο Ρόμπερτ Κορνέλιους είχε τραβήξει μία το 1839. Όμως, τα τελευταία δύο χρόνια έχει γίνει τρομερά δημοφιλής – από μια απλή τάση έχει εξελιχθεί σε κανονική επιδημία!

Το λεξικό αγγλικής γλώσσας της Οξφόρδης επέλεξε τη selfie ως τη λέξη της χρονιάς για το 2013. Και πάνω από τους μισούς ανθρώπους ηλικίας 18-33 έχουν τραβήξει τουλάχιστον μια selfie και την έχουν διαμοιραστεί διαδικτυακά, σύμφωνα με μια έρευνα του Pew Research Center το Μάρτιο του 2014.
Το κανάλι ABC ετοιμάζει μια κωμωδία καταστάσεων που θα λέγεται Selfie, ενώ το συγκρότημα The Chainsmokers έφτιαξε ένα βίντεο με τον τίτλο Selfie που έγινε αμέσως viral.

Πώς φτάσαμε λοιπόν στην κυριαρχία της selfie μέσα στη σημερινή smartphone κοινωνία μας;

Όπως πολλές κοινωνικές αλλαγές, η άνοδος της selfie ξεκίνησε με μια μεταβολή της τεχνολογίας. Στο μεγαλύτερο μέρος του 20ου αιώνα, η φωτογραφία ήταν ακριβή και η απεικόνιση μιας στιγμής απαιτούσε πολύ χρόνο. Οι ερασιτέχνες φωτογράφοι αγόραζαν ρολό φιλμ και τα έστελναν στο εργαστήριο για επεξεργασία. Στα τέλη της δεκαετίας του ’90, οι ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές άλλαξαν τα οικονομικά της φωτογραφίας, καθιστώντας εύκολο να τραβήξεις, να ελέγξεις και να σβήσεις τις εικόνες.

Στη συνέχεια, η ευρυζωνική σύνδεση αντικατέστησε την dial-up και έτσι τα νοικοκυριά απέκτησαν μια ταχύτερη διαδικτυακή εμπειρία. Τα πρώτα κοινωνικά δίκτυα άρχισαν να απογειώνονται. Το MySpace έκανε δημοφιλή τη φωτογραφία του προφίλ, και μέχρι το 2004 είχαν κάνει την εμφάνισή τους στο Flickr οι πρώτες φωτογραφίες με tag τη λέξη selfie.

To 2007, ο Στιβ Τζομπς παρουσίασε το iPhone• για πρώτη φορά, αρχίσαμε να κουβαλάμε φωτογραφίες στις τσέπες μας. Οι φωτογραφίες λαμβάνονταν πανεύκολα, και άλλο τόσο εύκολα διαμοιράζονταν μέσω γραπτού μηνύματος και email ή μέσω ανεβάσματος σε ένα κοινωνικό δίκτυο.

Στη συνέχεια, το 2010, σε μια προσπάθεια να υποστηρίξει υπηρεσίες βίντεο-chat, όπως το Skype και το Facetime, η Apple παρουσίασε μια νέα εκδοχή του iPhone 4 με φωτογραφικό φακό στο μπροστινό μέρος του τηλεφώνου. Πλέον, οι χρήστες Apple μπορούσαν να βγάζουν εύκολα και φωτογραφίες του εαυτού τους.

Για να καταλάβουμε πώς συνέβη αυτή η εξέλιξη, πρέπει να αντιληφθούμε ότι τα συγκεκριμένα εργαλεία άλλαξαν την ίδια τη φύση της φωτογραφίας – δημιούργησαν μια πληθώρα εικόνων. Πριν από πέντε χρόνια, διαμοιραζόμασταν περίπου 50 εκατομμύρια φωτογραφίες ημερησίως, κυρίως στο Facebook, σύμφωνα με την έκθεση διαδικτυακών τάσεων Mary Meeker του 2014. Σήμερα, διαμοιραζόμαστε 1,8 δισεκατομμύρια φωτογραφίες ημερησίως. Οι φωτογραφίες, πλέον, χρησιμοποιούνται για την επικοινωνία – είναι μιας χρήσης.

Η σύγχρονη selfie είναι το τέλειο όχημα για ένα μήνυμα – εξάλλου, η έκφραση του προσώπου είναι το πιο σημαντικό στοιχείο της προφορικής επικοινωνίας. Επίσης, ολοένα και πληθαίνουν οι εφαρμογές που επιτρέπουν πιο προσωρινές πλατφόρμες για το διαμοιρασμό των φωτογραφιών. Το πιο δημοφιλές είναι το Snapchat, η εφαρμογή της εξαφανιζόμενης φωτογραφίας που επιτρέπει στους χρήστες να στείλουν φωτογραφίες μεταξύ τους, οι οποίες μετά από δέκα δευτερόλεπτα εξαφανίζονται. Οι χρήστες του Snapchat, οι περισσότεροι εκ των οποίων είναι έφηβοι, ανεβάζουν πάνω από 700 εκατομμύρια φωτογραφίες στην υπηρεσία κάθε μέρα.

Όσο κι αν αλλάξουν οι τεχνικές της selfie, ή οι ψηφιακές της πλατφόρμες στο μέλλον, είναι σίγουρο ότι η λήψη φωτογραφιών του εαυτού μας ως μέσο επικοινωνίας θα διογκωθεί. «Δεν θα ήταν λάθος να γίνει λόγος για ανθρώπους που έχουν μια παρόρμηση να λαμβάνουν φωτογραφίες: να μετατρέπουν την εμπειρία σε τρόπο οπτικής θέασης» έγραψε η κριτικός Σούζαν Σόνταγκ το 1977, προσθέτοντας ότι «σήμερα το καθετί υπάρχει για να καταλήξει σε μια φωτογραφία». Το καθετί, κι ο καθένας μας.

Πηγή: Fortunegreece.com