Μεγάλες αλλαγές έρχονται στις συντάξεις, καθώς αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού,προβλέπεται μεγαλύτερο «πέναλτι» για όσους αποχωρούν πρόωρα, ενώ από τη σύνταξη του Σεπτεμβρίου θα υπάρξει μεγαλύτερη εισφορά για υγειονομική περίθαλψη.

Επίσης, το φθινόπωρο θα κριθεί και η «τύχη» της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος, καθώς θα πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή αν δεν βρεθούν στο ενδιάμεσο ισοδύναμα μέτρα. Το «Έθνος της Κυριακής» παρουσιάζει με τη βοήθεια του ειδικού σε θέματα ασφαλιστικού Δικαίου Διονύση Ρίζου τις αλλαγές που μπαίνουν σε ισχύ:

1. Αυξάνεται η ποινή σε όσους επιλέγουν την πρόωρη έξοδο

Η έξτρα περικοπή θα είναι 10% και θα διαρκεί μέχρι να φτάσει ο ασφαλισμένος το όριο της πλήρους συνταξιοδότησης (δηλαδή, μάξιμουμ για μία πενταετία). Πλέον προστίθεται ένα επιπλέον 10%, με αποτέλεσμα συνολική η μείωση για όποιον αποχωρεί πέντε έτη νωρίτερα να είναι 40% (ή 32,5% για δημοσίους υπαλλήλους που κλείδωσαν δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2010).

2. Οι συντάξεις θα υπολογίζονται με μικτό τρόπο

Για το τελικό ποσό λαμβάνονται υπόψη τα εξής:

Τμήμα της σύνταξης που αντιστοιχεί στον χρόνο ασφάλισης έως 31 Δεκεμβρίου 2010 υπολογίζεται με τις διατάξεις που ίσχυαν. Δηλαδή με ποσοστό αναπλήρωσης στις συντάξιμες αποδοχές 80% για τα έτη μέχρι 2007 και 72% για τα έτη 2009-2010 επί τα 35α που έχουν συμπληρωθεί μέχρι το τέλος του 2010.
Τμήμα της σύνταξης που αντιστοιχεί στον χρόνο ασφάλιση από 1ης Ιανουαρίου 2011 έως την ημερομηνία εξόδου και υπολογίζεται με τους νέους συντελεστές των νόμων 3863 και 3865/2010. Επίσης όλοι οι εν λόγω ασφαλισμένοι δικαιούνται τμήμα της Βασικής Σύνταξης. Από το άθροισμα αυτών των ποσών θα προκύψει το τελικό ποσό της σύνταξης.
Οι αλλαγές ισχύουν αναδρομικά και για όσους άνοιξαν την πόρτα εξόδου μετά την 1η Ιανουαρίου και μέχρι τώρα είχαν περιοριστεί στην προσωρινή σύνταξη.

3. Πλήγμα για όσους έχουν λίγα ένσημα και διαδοχική ασφάλιση

Σημαντική αλλαγή έρχεται σε όσους θέλουν να αποχωρήσουν με λίγα χρόνια ασφάλισης και οι εισφορές τους βασίζονταν σε χαμηλές αποδοχές, ενώ εγάλοι χαμένοι είναι και όσοι έχουν διαδοχική ασφάλιση και έχουν λίγα ένσημα στον συμμετέχοντα φορέα, με συνέπεια το εν λόγω τμήμα να υπολογίζεται με τα κατώτατα όρια.

Σύμφωνα και με εγκύκλιο της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικής Ασφάλισης, το νέο κατώτατο όριο που θα χρησιμοποιείται για τους υπολογισμούς της σύνταξης για τον χρόνο από 1η Ιανουαρίου 2011 και μετά θα είναι στα 392 ευρώ, σε αντίθεση με το κατώτατο όριο των 486 ευρώ που χρησιμοποιείτο έως σήμερα. Έτσι πέραν του ότι με τη νέα ρύθμιση το ποσό των κατώτατων ορίων θα χορηγείται με τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας το ποσό αυτό θα είναι κατά 90 ευρώ περίπου χαμηλότερο.

Το μέτρο αυτό θίγει ιδιαίτερα τις μητέρες ανηλίκων που έφευγαν από το ΙΚΑ με μειωμένη σύνταξη, καθώς από τα 600 ευρώ κατά μέσο όρο θα περιοριστούν στα 320 με 340 ευρώ.

4. Υπολογισμός των συντάξεων των δημοσίων υπαλλήλων με τις αποδοχές του 2011

Για ακόμη έναν χρόνο ο υπολογισμός της σύνταξης των δημοσίων υπαλλήλων θα γίνεται με τις συντάξιμες αποδοχές που είχαν τον Οκτώβριο του 2011 και όχι τις σημερινές ή αυτές που λαμβάνουν τα τελευταία χρόνια με βάση το ενιαίο μισθολόγιο. Έτσι ακόμη και στις περιπτώσεις που υπάλληλος έχει λάβει μισθολογική αύξηση μέσω κλιμακίου την τελευταία τετραετία, αυτό δεν θα λαμβάνεται υπόψη.

5. Αύξηση των κρατήσεων για υγειονομική περίθαλψη

Οι κρατήσεις για υγειονομική περίθαλψη, θα πάνε στο 6% στην κύρια σύνταξη και στο 6% στην επικουρική σύνταξη, από τη σύνταξη του Σεπτεμβρίου ενώ σε τρεις ισόποσες δόσεις θα μοιραστούν τα αναδρομικά για τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο, καθώς το μέτρο ισχύει αναδρομικά από την 1η Ιανουαρίου.

Στις κύριες συντάξεις η επιπλέον εισφορά 2% για παροχές ασθενείας σε είδος από τον ΕΟΠΥΥ θα υπολογιστεί επί του αρχικού μικτού μηνιαίου ποσού (δηλαδή πριν από τις περικοπές). Στις επικουρικές συντάξεις ο υπολογισμός θα είναι διαφορετικός, καθώς το 6% θα παρακρατείται από τις καταβαλλόμενες συντάξεις.

ΠΗΓΗ: ΕΘΝΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

Η αορτή είναι η μεγαλύτερη και σημαντικότερη αρτηρία του ανθρωπίνου σώματος.

Ξεκινά από την καρδιά, διασχίζει το θώρακα ως θωρακική αορτή, δίνοντας κλάδους που παρέχουν αίμα στην κεφαλή, τον εγκέφαλο και τα άνω άκρα, διέρχεται το διάφραγμα και πλέον ως κοιλιακή αορτή δίνει κλάδους που διανέμονται στα κοιλιακά σπλάχνα και στους νεφρούς και τελικά χωρίζεται στις λαγόνιες αρτηρίες που συνεχίζουν προς τα κάτω άκρα.

Αν σε κάποιο σημείο της πορείας της η αορτή εμφανίσει διάταση του τοιχώματος της, δηλαδή αρχίσει να “ξεχειλώνει”, και η διάμετρος του αγγείου αυξηθεί κατά 50%, τότε μιλάμε για ανεύρυσμα. Η συχνότερη εντόπιση των ανευρυσματών της αορτής είναι στην κοιλιακή αορτή, κάτω από τις νεφρικές αρτηρίες. Στο σημείο αυτό η μέση διάμετρος της αορτής είναι περίπου 2 εκ. οπότε ανεύρυσμα θεωρείται όταν η διάμετρος ξεπεράσει τα 3 εκ.

Αν και τα ανευρύσματα δεν δίνουν συνήθως συμπτώματα και ανακαλύπτονται  τυχαία σε απεικονιστικό έλεγχο για άλλες αιτίες πχ. υπέρηχο  κοιλίας ή αξονική τομογραφία σπονδυλικής στήλης, η ρήξη ενός ανευρύσματος αποτελεί μία δραματική επιπλοκή με μεγάλη θνητότητα: το 50% των περιπτώσεων δεν προλαβαίνει καν να φτάσει στο νοσοκομείο, από όσους φτάσουν το 50% θα μπορέσει να χειρουργηθεί και από όσους χειρουργηθούν το 50% μόνο θα επιβιώσει.  

Επομένως η έγκαιρη διάγνωση και χειρουργική αντιμετώπιση έχει μεγίστη σημασία. Το όριο διαμέτρου της κοιλιακής αορτής για χειρουργική αντιμετώπιση θεωρείται γενικά τα 5 εκ., διάμετρος πάνω από την οποία, ο κίνδυνος να ραγεί ένα ανεύρυσμα είναι μεγαλύτερος από τον κίνδυνο του χειρουργείου.

Η ανοικτή αντιμετώπιση, η αντικατάσταση δηλαδή του ελαττωματικού τμήματος της αορτής με συνθετικό μόσχευμα μέσω τομής στην κοιλιά, αποτέλεσε για πολλά χρόνια το χρυσό χειρουργικό κανόνα. Τα τελευταία χρόνια όμως είναι πλέον δυνατή η αποκατάσταση με ενδαγγειακές τεχνικές, δηλαδή με τοποθέτηση stent.

Η ευκολία της προσπέλασης, η ελάχιστη απώλεια αίματος, το γεγονός ότι κατά κανόνα δεν απαιτείται νοσηλεία σε ΜΕΘ, η ταχύτερη μετεγχειρητική αποκατάσταση και μειωμένη διάρκεια νοσηλείας (σε 3 ημέρες ο ασθενής είναι σπίτι του!)  καθιστά την ενδαγγειακή μέθοδο την πρώτη πλέον επιλογή για την αντιμετώπιση των ανευρυσμάτων της κοιλιακής αορτής καθώς επίσης την καθιστά εφικτή σε ασθενείς, οι οποίοι λόγω υψηλού εγχειρητικού κινδύνου (σοβαρά καρδιοαναπνευστικά προβλήματα) δεν θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν με την ανοικτή μέθοδο.

Προϋπόθεση βέβαια για την επιτυχή αντιμετώπιση αποτελεί ο σωστός προεγχειρητικός σχεδιασμός και η εξατομικευμένη για κάθε ασθενή επιλογή της κατάλληλης μεθόδου.

Ένας πονοκέφαλος που εμφανίζεται για περισσότερες από 15 μέρες το μήνα, αν αυτό συμβαίνει για περισσότερους από τρεις μήνες στη σειρά, μπορεί να αποκληθεί "χρόνια καθημερινή κεφαλαλγία".

Ο όρος αυτός δεν είναι μια ιατρική διάγνωση, αλλά ένας περιγραφικός όρος, καθώς πολλοί τύποι πονοκεφάλου μπορούν να οδηγήσουν σε χρόνια καθημερινή κεφαλαλγία.

Ένας τόσο συχνός πονοκέφαλος απαιτεί προσεκτική εκτίμηση από ειδικό στους πονοκεφάλους γιατρό ή σε ειδικό Ιατρείο Κεφαλαλγίας, τόσο για να διαπιστωθεί η αιτία του, όσο και για να αντιμετωπιστεί θεραπευτικά. Το αν θα πρέπει να γίνουν διαγνωστικές εξετάσεις θα το αποφασίσει ο ειδικός στους πονοκεφάλους γιατρός με βάση το ιστορικό και την κλινική νευρολογική εξέταση (δείτε περισσότερα στην ενότητα “Χρειάζεται να γίνουν εξετάσεις;”). Εφόσον η νευρολογική εξέταση είναι φυσιολογική και έχει αποκλειστεί η ύπαρξη κάποιας υποκείμενης αιτίας (για παράδειγμα, ένας όγκος- δείτε περισσότερα στην ενότητα “Δευτεροπαθείς πονοκέφαλοι”), τότε πιθανότατα η χρόνια καθημερινή κεφαλαλγία να υποκρύπτει μία από τις εξής έξι καταστάσεις:

Κατάχρηση φαρμάκων για τον πονοκέφαλο
Χρόνια ημικρανία
Χρόνιος πονοκέφαλος τύπου τάσεως (χρόνια κεφαλαλγία τύπου τάσεως)
Πρόσφατης έναρξης επίμονη καθημερινή κεφαλαλγία
Αθροιστική κεφαλαλγία
Συνεχής μονόπλευρη κεφαλαλγία (hemicrania continua)
Δείτε παρακάτω μία σύντομη περιγραφή για κάθε μία από τις καταστάσεις που μπορεί να προκαλέσουν πονοκέφαλο για περισσότερες από δέκα ή δεκαπέντε φορές τον μήνα. (Η περιγραφή που ακολουθεί γίνεται για ενημερωτικούς λόγους και μόνο. Αν υποφέρετε από κεφαλαλγίες θα πρέπει να επισκεφθείτε ειδικό στις κεφαλαλγίες Ιατρό ή Ιατρείο Κεφαλαλγίας).

1. Κατάχρηση φαρμάκων για τον πονοκέφαλο

Η κατάχρηση φαρμάκων για πονοκέφαλο είναι μία συχνή αιτία της χρόνιας καθημερινής κεφαλαλγίας. Αυτό μπορεί να συμβεί σε ανθρώπους με ημικρανία ή πονοκέφαλο τύπου τάσεως. Συνήθως, πρόκειται για ανθρώπους που έχουν ημικρανία ή πονοκέφαλο τάσεως για πολλά χρόνια και που, με την πάροδο των ετών, οι κρίσεις πονοκεφάλου γίνονται σταδιακά συχνότερες και πιο ισχυρές και οι ασθενείς λαμβάνουν όλο και περισσότερα φάρμακα. Σταδιακά, οι πονοκέφαλοι μπορούν να γίνουν καθημερινοί, συνοδευόμενοι από καθημερινή χρήση φαρμάκων (ο συγγραφέας αυτού του κειμένου έχει συναντήσει ασθενή που έκανε χρήση περισσότερων από 40 παυσίπονων χάπια την ημέρα). Η αυξημένη χρήση φαρμάκων καθιστά τον πονοκέφαλο πιο ανθεκτικό και έτσι η κατάσταση διαιωνίζεται, οδηγώντας διαρκώς σε μεγαλύτερη χρήση φαρμάκων και σε ανθεκτικότερους και συχνότερους πονοκεφάλους. Θα πρέπει να τονιστεί ότι δεν φταίει κάποιο συγκεκριμένο φάρμακο, αλλά ότι η χρόνια καθημερινή κεφαλαλγία εξαιτίας κατάχρησης φαρμάκων μπορεί να εμφανιστεί με κάθε φάρμακο, από τα πιο απλά (π.χ. παρακεταμόλη) ως τα πιο σύγχρονα (π.χ. τριπτάνες). Φαίνεται, ότι αυτό που φταίει είναι η κακή χρήση των φαρμάκων και η μη ύπαρξη ορίων στη χρήση τους. Σε γενικές γραμμές, κάθε άνθρωπος που λαμβάνει οποιοδήποτε φάρμακο για το πονοκέφαλο σε δόση παραπάνω από 10-15 χάπια τον μήνα, πιθανότατα κάνει κατάχρηση φαρμάκων και αντιμετωπίζει τον κίνδυνο να μεταπέσει σταδιακά σε χρόνια καθημερινή κεφαλαλγία.

Η θεραπεία της χρόνιας καθημερινής κεφαλαλγίας με κατάχρηση φαρμάκων απαιτεί σύνθετη προφυλακτική θεραπεία (τουλάχιστον δύο φάρμακα) και είναι αρκετά δύσκολή, καθώς πολλοί ασθενείς αρχικά βελτιώνονται, αλλά στη συνέχεια υποτροπιάζουν.

2. Χρόνια ημικρανία

Ενώ στις περισσότερες ιατρικές παθήσεις, ο όρος «χρόνιος» σημαίνει ότι η πάθηση υπάρχει εδώ και πολλά χρόνια, στην ημικρανία ο όρος «χρόνια ημικρανία» σημαίνει ότι η ημικρανία εμφανίζεται πολύ συχνά, περισσότερες από 15 ημέρες τον μήνα. Δεν έχουν πολλοί άνθρωποι με ημικρανία τη χρόνια μορφή της: Οι περισσότεροι άνθρωποι με ημικρανία θα έχουν περιστασιακά και μόνο κρίσεις, συνήθως από 1 ως 3 φορές τον μήνα ή και αραιότερα. Σε μερικούς ανθρώπους, εντούτοις, οι κρίσεις ημικρανίας μπορούν να γίνουν σταδιακά πολύ συχνές, και μπορούν ακόμη και να εξελιχθούν σε μια κατάσταση όπου ο άνθρωπος έχει πονοκέφαλο 15 ημέρες μηνιαίως ή περισσότερο, να μεταπέσει, δηλαδή, σε χρόνια ημικρανία. Στη χρόνια ημικρανία μπορεί να χαθούν τα αρχικά, τυπικά χαρακτηριστικά της ημικρανίας και να υπάρχει ένας πονοκέφαλος συνεχής ή σχεδόν συνεχής, χωρίς ιδιαίτερη δυσανεξία στο φως και τους θορύβους, χωρίς ναυτία και έμετο. Οι άνθρωποι που έχουν χρόνια ημικρανία πραγματικά υποφέρουν, βρισκόμενοι διαρκώς μέσα σε μία κατάσταση πόνου και ανημποριάς. Η χρόνια ημικρανία απαιτεί προφυλακτική θεραπεία (δείτε αναλυτικά στοιχεία στη σχετική ενότητα).

3. Χρόνιος πονοκέφαλος τύπου τάσεως (χρόνια κεφαλαλγία τύπου τάσεως)

Όπως και στη χρόνια ημικρανία, στον χρόνιο πονοκέφαλο τύπου τάσεως οι άνθρωποι έχουν πονοκέφαλο για περισσότερες από 15 ημέρες τον μήνα. Ο πονοκέφαλος τύπου τάσεως συχνά περιγράφεται σαν «βάρος» ή «σφίξιμο» στο κεφάλι, συχνά και στις δύο πλευρές. Αν και ο πονοκέφαλος τύπου τάσεως είναι συνήθως πιο ήπιος από την ημικρανία όταν υπάρχει τόσο συχνά όσο στη χρόνια μορφή τους, μπορεί να είναι πραγματικά βασανιστικός. Ο χρόνιος πονοκέφαλος τύπου τάσεως συνήθως αναπτύσσεται σταδιακά, σε άτομα με ιστορικό επεισοδιακών πονοκεφάλων τάσεως και απαιτεί προφυλακτική θεραπεία (δείτε επίσης τη σχετική ενότητα).

4. Πρόσφατης έναρξης επίμονη καθημερινή κεφαλαλγία

Πρόκειται για πραγματικά σπάνια μορφή πονοκεφάλου. Αφορά άτομα, τα οποία χωρίς να έχουν ιστορικό πονοκεφάλων, ξαφνικά αναπτύσσουν έναν καθημερινό, έντονο πονοκέφαλο. Ο πονοκέφαλος μπορεί να διαρκέσει για χρόνια και να υπάρχει σχεδόν κάθε μέρα, για πολλές ώρες. Θα πρέπει να τονιστεί ότι ένα τέτοιο ιστορικό είναι ύποπτο για ύπαρξη σοβαρής υποκείμενης αιτίας (για παράδειγμα, ενός όγκου- δείτε την σχετική παράγραφο, “Δευτεροπαθείς πονοκέφαλοι”) και ότι μόνο μετά από έλεγχο και αποκλεισμό κάθε τέτοιας πιθανότητας τίθεται η διάγνωση της πρόσφατης έναρξης καθημερινής κεφαλαλγίας. Είναι άγνωστο τι προκαλεί τις περισσότερες περιπτώσεις των περιπτώσεων πρόσφατης έναρξης επίμονης καθημερινής κεφαλαλγίας. Μια θεωρία είναι ότι τουλάχιστον κάποιες από αυτές προκαλούνται από κάποια ιογενή λοίμωξη.

5. Αθροιστική κεφαλαλγία

Η αθροιστική κεφαλαλγία έχει χαρακτηριστική εικόνα. Εμφανίζεται για κάποιο χρονικό διάστημα (συνήθως μερικών εβδομάδων) καθημερινά και κατόπιν εξαφανίζεται για μήνες ή χρόνια. Στην αθροιστική κεφαλαλγία ο πόνος εντοπίζεται πάντα στην ίδια πλευρά του κεφαλιού, συχνά πίσω από το μάτι και τον κρόταφο. Συνοδεύεται από δάκρυα που τρέχουν από το μάτι μόνο στην πλευρά του πόνου, βούλωμα ή «τρέξιμο» του ρουθουνιού από την πλευρά του πόνου, κοκκίνισμα του ματιού ή πτώση του βλεφάρου από την μεριά του πόνου. Για να διαβάσετε περισσότερα για την αθροιστική κεφαλαλγία, δείτε τη σχετική ενότητα.

6. Συνεχής μονόπλευρη κεφαλαλγία (hemicrania continua)

Είναι μια σπάνια μορφή συνεχούς (όλη ημέρα και όλη νύχτα!) πονοκέφαλου που, όπως υποδηλώνει το όνομά του, αφορά μόνο μία πλευρά της κεφαλής. Ο πόνος είναι σε γενικές γραμμές μέτριας έντασης, ωστόσο μπορεί να υπάρχουν κρίσεις έντονου πόνου, κατά τη διάρκεια των οποίων μπορεί το μάτι από την πλευρά του πόνου να δακρύζει, το βλέφαρο να πέφτει, το ρουθούνι να βουλώνει ή και να «τρέχει». Για να διαβάσετε περισσότερα για την hemicrania continua, δείτε τη σχετική ενότητα.

Θεραπεία των χρόνιων, καθημερινών πονοκεφαλών

Όπως είναι φυσικό, σε μία κατάσταση όπως η πολύ συχνή ως καθημερινή κεφαλαλγία, που μπορεί να προκληθεί από πολλές αιτίες, η επιτυχής θεραπεία εξαρτάται από τη σωστή διάγνωση. Ήδη, στην παρουσίαση των καταστάσεων που μπορεί να προκαλέσουν πολύ συχνό πονοκέφαλο, αλλά και στις σχετικές ενότητες σε άλλα σημεία αυτού του ιστοτόπου, έχουν αναφερθεί στοιχεία για την φαρμακευτική αντιμετώπιση του κάθε είδους χρόνιου πονοκεφάλου.

Γράφει ο: Δρ. Μιχάλης Βικελής, Νευρολόγος, MSc in Headache Medicine, PhD

boro.gr