Χριστούγεννα του 2014 ο Κώστας Μήτσης βρίσκεται στα Γιάννενα, σε ένα από τα πολυτελή ξενοδοχεία, που δημιούργησε ο ίδιος από το μηδέν.

Κλείνεται μόνος στο γραφείο του και ζητά να μην τον ενοχλήσει κανείς. Στα χέρια του κρατά ένα μαγνητόφωνο και ξεκινά με τη βαθιά και σχεδόν θεατρική φωνή του να ηχογραφεί τα απομνημονεύματα από την επιτυχημένη αλλά και πολυτάραχη ζωή του. Τα ονομάζει “Κουρελού” κι αυτό γιατί όταν στα τέλη της δεκαετίας του ’40 ήρθε από το Κρυονέρι Πωγωνίου στην Αθήνα, πάμφτωχο παιδί, έμενε για έξι ολόκληρα χρόνια σε ένα μικρό σπίτι στο Ρουφ. Η τουαλέτα ήταν τούρκικη. Κοινή για 30 άτομα και αντί για πόρτα κρεμόταν μιά κουρελού. “Και η κουρελού είναι αυτό που με συνοδεύει πάντα και τη βλέπω πάντα μπροστά μου και αναλογίζομαι όλη μου τη ζωή, όλη τη διαδρομή, όλο το πέρασμα που σιγά-σιγά έφτασαν τα πράγματα σήμερα να είναι έτσι όπως είναι”, λέει ο λαμπρός επιχειρηματίας, ο οποίος κατάφερε να χτίσει μία αυτοκρατορία, πετυχαίνοντας τα πάντα στους τομείς της κλωστοϋφαντουργίας, της οινοποιίας, του τουρισμού και των εκδόσεων. Η “Βραδυνή”, η εφημερίδα που ο Κώστας Μήτσης επανεξέδωσε το 1997, έχει στη διάθεσή της και θα δημοσιεύσει τα κυριότερα αποσπάσματα από τα ηχητικά αυτά ντοκουμέντα. “Είμαι 77 ετών, βρίσκομαι στα Γιάννενα, είναι Χριστούγεννα του 2014 και από εδώ που ξεκίνησα τη ζωή μου, ένα χωριό έξω από τα Γιάννενα που λέγεται Κρυονέρι, από εδώ αρχίζω να γράφω τη βιογραφία μου. Η βιογραφία μου θα έχει πάρα πολλά πράγματα. Πολλά λυπητερά, πολλά χαρούμενα, πολλά προβληματικά, πάρα πολλές στιγμές μεγαλοσύνης, πάρα πολλές στιγμές δύναμης και αξιοπρέπειας αλλά το πιο σπουδαίο πράγμα που θα έχει είναι η δημιουργικότητα. Δημιουργικότητα προς όλες τις κατευθύνσεις. Επαγγελματικές, προσωπικές, φιλικές, πολιτικές, όλες μου οι φιλοδοξίες ανακατεμένες μέσα σε αυτή τη ζωή των 60 περίπου ετών, που είναι το κέντρο της ζωής μου”. Στη συνέχεια, αφού αφηγείται τα δεινά της Γερμανικής Κατοχής και του Εμφύλιου Πολέμου, όπως και τις κακουχίες στο μαρτυρικό χωριό του, αναφέρει ότι ο πατέρας του έφυγε κυνηγημένος για την Αθήνα, αφήνοντας πίσω τη γυναίκα του και το μικρό παιδί του. “Μείναμε μόνοι μας, τα καταφέρναμε, τότε δεν είχαμε απαιτήσεις από τη ζωή. Η ζωή μας ήταν πάρα πολύ ταπεινή, πάρα πολύ προσιτή και πάρα πολύ προσαρμοσμένη στην εποχή εκείνη και στην εποχή γενικά του πολέμου και του εμφυλίου πολέμου”, περιγράφει ο Κώστας Μήτσης. Το φαγητό το παρήγαγαν μόνοι τους, το μπάνιο το έκαναν στη σκάφη, στο μοναδικό εξατάξιο δημοτικό φοιτούσαν 80 μαθητές με έναν μόνο δάσκαλο, ενώ, επειδή δεν υπήρχαν δρόμοι στο χωριό, έκαναν αποστάσεις 15 και 20 χιλιομέτρων με τα πόδια ή με γαϊδούρια. Και όλα αυτά σε μία περίοδο που γίνονταν καθημερινά φονικές μάχες μεταξύ στρατιωτών και ανταρτών. Τι σημαίνει ηλεκτρικό ρεύμα το έμαθε όταν σε ηλικία περίπου 8 ετών βρέθηκε με τη μητέρα του στα Γιάννενα, με σκοπό να έρθουν στην Αθήνα για να βρουν τον πατέρα. “Για πρώτη φορά στα Γιάννενα είδα ότι υπάρχει ηλεκτρικό, ότι υπάρχει ρεύμα, ότι μπορείς να πατάς ένα κουμπάκι και να ανάβει ένα φως. Δεν το είχα ξαναδεί ποτέ. Το φως στο χωριό μου ήταν είτε από τη φλόγα των ξύλων του τζακιού, είτε από μία λάμπα πετρελαίου που τη λέγαμε τότε γκάζι. “Βάλε γκάζι στη λάμπα”, έτσι έλεγε η μάνα μου στον πατέρα μου ή αντιθέτως. Δεν είχαμε άλλο φως, με αυτό περνούσαμε τα βράδια. Άλλωστε, τα βράδια, μόλις σκοτείνιαζε, ετοιμαζόμαστε να κοιμηθούμε. Η νύχτα ήταν κομμάτι του ύπνου, δεν ήταν κομμάτι ζωής, δημιουργίας και δουλειάς. Καθώς επίσης και το πρωί ξυπνούσαμε μόλις ακριβώς φώτιζε, μόλις ακριβώς άρχιζε να ροδίζει ο ουρανός και περιμέναμε σε λίγο τον ήλιο, όταν είχε ήλιο, γιατί στην περιοχή μας έξι μήνες το χρόνο βρέχει ή χιονίζει”.

Φτάνοντας στα Γιάννενα, το παιδί που αργότερα κατάφερε να φτιάξει μία πλειάδα από πολυτελέστατα ξενοδοχεία, με εκατοντάδες δωμάτια, άνετα κρεβάτια και αναπαυτικά στρώματα, κοιμόταν επί μία εβδομάδα στο πάτωμα μαζί με τη μητέρα του, κάτω από το κρεβάτι ενός ηλικιωμένου, στο λεγόμενο Χάνι του Κουτσολάμπρου. Ο Κώστας Μήτσης αναφέρει χαρακτηριστικά: “Το δωμάτιο ήταν γεμάτο. Είχε άλλους έξι ανθρώπους και πήγαμε και εμείς και γίναμε οκτώ. Δεν υπήρχε χώρος να κοιμηθούμε. Και επειδή δεν μπορούσαμε και δεν μας αφήνανε να κοιμηθούμε έξω στο διάδρομο, ο μπάρμπα Φώτος, έτσι τον λέγανε, μας έβαλε και κοιμηθήκαμε κάτω από το κρεβάτι του. Έξω από το κρεβάτι του φαίνονταν μόνο τα κεφάλια μας, το σώμα μας, ευτυχώς ήταν λίγο ψηλό το κρεβάτι του, και μας χώραγε και κοιμηθήκαμε από κάτω. Όλο το δωμάτιο ήταν γεμάτο με οκτώ ανθρώπους, σ’ ένα χώρο όπου σήμερα δεν θα μπορούσαν να μείνουν πάνω από 2-3 άτομα”. Το ταξίδι στην Αθήνα Στην Αθήνα ταξίδεψαν με ένα λεωφορείο με σπασμένα τζάμια και αφού προηγουμένως η μητέρα του είχε πουλήσει λίγα αυγά για να προμηθευτούν τα εισιτήρια. Η ταχύτητα ήταν 20 με 25 χ.λμ., αναφέρει ο Κώστας Μήτσης, σημειώνοντας ότι χρειάστηκαν 11 ημέρες για να φτάσουν στον προορισμό τους. Όπως λέει, “πρώτον το λεωφορείο ήταν παλιό και πήγαινε πολύ αργά, δεύτερον τη νύχτα σταματούσαμε διότι στο δρόμο γίνονταν συνεχώς μάχες ειδικά μέχρι το Ρίο – Αντίρριο και τρίτον έπρεπε να ‘ναι μέρα, να περάσουν οι ναρκαλιευτικές ομάδες του στρατού να ελέγξουν το δρόμο για νάρκες”. Πολλά οχήματα είχαν τιναχθεί στον αέρα από τις νάρκες και είδαν πολλά τέτοια συμβάντα στη διαδρομή. “Εμείς σταθήκαμε τυχεροί και φτάσαμε στην Αθήνα μετά από 11 ημέρες, σώοι, έστω πεινασμένοι και βρώμικοι”, εξιστορεί ο Κώστας Μήτσης. Φτάνοντας στην Αθήνα ήταν Χριστούγεννα του 1948, όταν ο πατέρας του τους πήγε στο οίκημα στο Ρουφ. “Θυμάμαι σαν τώρα, το σπίτι ήταν στη οδό Πηνειού 18, ένα σπίτι με έξι δωμάτια, με μια μεγάλη αυλή, από τη μία μεριά ήταν τα δωμάτια από την άλλη η αυλή, μες τη μέση της αυλής υπήρχε ένας βόθρος, που μύριζε πάρα πολύ γιατί όλοι οι ένοικοι, που ήταν περίπου 25 με 30 άνθρωποι, είχαν μία κοινή τουαλέτα”.

Η τουαλέτα βρισκόταν στην τελευταία γωνία της αυλής και υπήρχαν στιγμές που έπρεπε να περιμένουν ουρά για να μπουν. “Η τουαλέτα δεν είχε πόρτα. Είχανε κρεμάσει μια κουρελού για να μην φαίνονται αυτοί που ήταν μέσα. Βεβαίως ήταν τούρκικη και όποιος πήγαινε έπαιρνε μαζί και το νερό του για το ρίξει όταν θα έφευγε. Για να δούμε αν έχει άνθρωπο μέσα η τουαλέτα, πηγαίναμε απ΄ έξω και χτυπούσαμε το ξύλο της κάσας και αν δεν μίλαγε κανένας, τότε μπαίναμε. Αν μίλαγε, έλεγε “άλλος, άλλος” και φεύγαμε και περιμέναμε. Η πόρτα της τουαλέτας ήταν μια χρωματιστή κουρελού. Τη θυμάμαι σαν τώρα. Και η κουρελού είναι αυτό που με συνοδεύει πάντα και τη βλέπω πάντα μπροστά μου και την αναλογίζομαι όλη μου τη ζωή, όλη τη διαδρομή, όλο το πέρασμα που σιγά-σιγά έφτασαν τα πράγματα σήμερα να είναι έτσι όπως είναι, να είμαστε πολιτισμένοι, να έχουμε του Θεού τα καλά όλα και αυτοί που δεν τα έχουν νομίζω ότι πρέπει να προσπαθήσουν. Δεν υπάρχει περίπτωση να προσπαθήσει κανείς και να μην τα έχει. Μπορεί να μην έχει του Θεού τα καλά όλα, αλλά μπορεί να έχει τουλάχιστον αυτά που είναι απαραίτητα στη ζωή του. Η κουρελού ήταν λοιπόν το ενδεικτικό κομμάτι που έζησα μέσα σε αυτή την αυλή έξι ολόκληρα χρόνια και η μυρωδιά του βόθρου ήταν αυτή πάλι που επί έξι χρόνια κλείναμε τα παράθυρα για να μην μπαίνει μέσα στο δωμάτιό μας”. Ο Κώστας Μήτσης είναι από τους ανθρώπους που πάλεψαν πάρα πολύ στη ζωή τους. Ποτέ δεν ξέχασε την καταγωγή του, τη φτώχεια και τα δεινά που πέρασε και στα οποία πάντα αναφερόταν, γι’ αυτό και η πορεία του, εκτός από επιτυχίες, ήταν γεμάτη με καλοσύνη και μεγαλοψυχία. Ήταν πάντα κοντά στον ανθρώπινο πόνο, τον οποίο φρόντιζε με κάθε τρόπο να απαλύνει. Πίστευε απόλυτα στην ευθύνη του κάθε ανθρώπου για τη ζωή του, ήταν πολύ αυστηρός αλλά και απαιτητικός από τον εαυτό του. Έβαζε υψηλούς στόχους, κυνηγούσε το όνειρο.

Ο δρόμος του για την επιτυχία έμοιαζε με τη διαδρομή για την Ιθάκη. Ήταν γεμάτος δυσκολίες, αντιξοότητες, περιπέτειες και απρόοπτα. Παρ’ όλα αυτά, η Ιθάκη δεν τον πρόδωσε. Η διαδρομή του τον ωρίμασε, τον έκανε να καταλάβει το νόημα της ζωής, έγινε σοφότερος, ενώ τα λόγια και οι προτροπές του για αγώνα και προσπάθεια, δίνουν ελπίδα και κουράγιο στις δύσκολες πάλι εποχές που περνά η χώρα μας.

Την ερχόμενη Κυριακή η “ΒτΚ” θα παρουσιάσει το επόμενο στάδιο από τη ζωή του αείμνηστου επιχειρηματία.

ΠΗΓΗ : http://www.vradini.gr

Την Κυριακή 18 Σεπτεμβρίου 2016 πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια του ανακαινισμένου Αρχαιολογικού Μουσείου Κω, η αποκατάσταση του οποίου καθώς και η επανέκθεση του Μουσείου Κω χρηματοδοτήθηκαν από πόρους του ΕΣΠΑ 2007-2013.

Για την αποκατάσταση του Μουσείου ήδη από το έτος 2000, είχε εκπονηθεί από τον γράφοντα η αρχιτεκτονική μελέτη στο πλαίσιο της Προγραμματικής Σύμβασης Υπουργείου Πολιτισμού – Δήμου Κω – Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων, η οποία εγκρίθηκε στο σύνολο των προτάσεών της από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο του Υπουργείου Πολιτισμού ως προς την μουσειακή άποψη και με τροποποιήσεις από το δεύτερο γνωμοδοτικό όργανο ως προς τις κτιριακές προτάσεις, δηλαδή από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων.
Η αρχική μελέτη που εγκρίθηκε από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο παρουσιάσθηκε στο 2ο Διεθνές συνέδριο “Hazards & modern Heritage International Conference, Κος 2005” - “Κίνδυνοι από καταστροφές &Σύγχρονη Πολιτιστική Κληρονομιά” που έγινε στην Κω τον Οκτώβριο 2005, με τίτλο “Βελτιωτικές Λειτουργικές Επεμβάσεις στο Αρχαιολογικό Μουσείο Κω”, η οποία δημοσιεύθηκε στα Πρακτικά του παραπάνω Συνεδρίου.

Ως αρχικός μελετητής αλλά κύρια ως άνθρωπος που πάλεψα για να γίνει ένα σωστό έργο στον τόπο μας, θεωρώ υποχρέωση μου να καταθέσω την άποψη μου αλλά και την εμπειρία μου για την πορεία του έργου.
Το αρχαιολογικό Μουσείο της ΚΩ που βρίσκεται στην κεντρική πλατεία Ελευθερίας κατασκευάστηκε την περίοδο της Ιταλοκρατίας στα Δωδεκάνησα (1936) στην βάση των σχεδίων του ιταλού αρχιτέκτονα Rodolfo Petracco.
Στο ισόγειο, του διωρόφου κτιρίου, περιμετρικά του στεγασμένου αιθρίου διατάσσονται τρεις αίθουσες και ο προθάλαμος εισόδου που αποτελούν τους εκθεσιακούς χώρους των γλυπτών.
Το υπόγειο χρησιμοποιείτο ως αποθηκευτικός χώρος, ενώ ο 1ος όροφος προορίσθηκε για την έκθεση της συλλογής αγγείων και παρέμενε ανενεργός και μη επισκέψιμος από τότε που το μουσείο κτίστηκε.
Στόχος της μελέτης που συνέταξα ήταν να λειτουργήσουν όλοι οι χώροι του μουσείου με τη μέγιστη αξιοποίηση της χωρητικότητας του και παράλληλα να προβλεφθούν και οι κατάλληλες δυνατότητες πρόσβασης, διακίνησης και παραμονής των επισκεπτών, στους οποίους συμπεριλαμβάνονται και τα άτομα με ειδικές ανάγκες, καθώς και του εξοπλισμού του κτιρίου με σύγχρονες τεχνολογικές εγκαταστάσεις.
Σχετικά με την δυνατότητα της επέκτασης του κτιρίου, της δημιουργίας δηλαδή επιπλέον εκθεσιακών χώρων, σημειώνω ότι ήδη από την περίοδο κατασκευής του, το 1936, είχε προκύψει αυτή η αναγκαιότητα η οποία οδήγησε τους ίδιους τους ιταλούς να αναθεωρήσουν τις αρχικές τους επιλογές κλείνοντας το αίθριο, το οποίο χρησιμοποιήθηκε ως ένας επιπρόσθετος εκθεσιακός χώρος.
Με την μελέτη προτάθηκε λοιπόν στο κενό που υφίσταται στα όρια του εσωτερικού περιγράμματος του στεγασμένου αιθρίου να διαμορφωθεί μία νέα αίθουσα στην στάθμη του 1ου ορόφου, με επιφάνεια ίδια με αυτή του αιθρίου.
Αιτιάσεις περί αλλοίωσης του αιθρίου με την προταθείσα επέμβαση θεωρούμε ότι δεν ευσταθούν, διότι η έννοια του κεντρικού αίθριου ήδη εκ των πραγμάτων είχε αναιρεθεί από τους ίδιους τους ιταλούς που το σχεδίασαν και στη συνέχεια το στέγασαν, με αποτέλεσμα ότι απέμεινε από αυτό σήμερα δεν είναι παρά μία ανοικτή δεξαμενή στο εσωτερικό του κτιρίου που δεν φαίνεται από πουθενά.
Η κατασκευή με ξύλινα στοιχεία, ως φέρουσα υποδομή του δαπέδου και κάλυψη της οροφής της προταθείσας νέας αίθουσας, θα μπορούσε οποιαδήποτε στιγμή αν χρειαζόταν να αποσυναρμολογηθεί χωρίς επιπτώσεις στη μορφή και στον φέροντα οργανισμό του μνημείου.
Το θέμα του φωτισμού του στεγασμένου με υαλότουβλα και περιμετρικά υαλοστάσια κεντρικού αιθρίου με το ψηφιδωτό , θα λυνόταν με τεχνητό φωτισμό ενσωματωμένο σε ψευδοροφή πάνω από αυτό, στερεωμένη στις ξύλινες φέρουσες δοκούς του πατώματος της νέας αίθουσας.
Με τη λύση αυτή:
1) Αυξανόταν ο εκθεσιακός χώρος με την δημιουργία μίας νέας αίθουσας διαστάσεων11.00m x11.00m,συνολικού καθαρού εμβαδού 121.00m2
2) Υπήρχε η δυνατότητα αξονικής και κυκλικής κίνησης στις αίθουσες του ορόφου.
3) Δεν αλλοιωνόταν εξωτερικά η μορφή του κτιρίου .
4) Δεν θιγόταν η μορφολογία της αίθουσας με το ψηφιδωτό ενώ παράλληλα αντιμετωπιζόταν το πρόβλημα της στεγάνωσής της.
Για την επαναλειτουργία και επισκεψιμότητα των χώρων του ορόφου, με την πρόσβαση, διακίνηση και παραμονή των επισκεπτών και ειδικότερα των ατόμων με ειδικές ανάγκες η μελέτη προέβλεπε:
1) Πρόσβαση στο μουσείο από την κύρια είσοδο και εγκατάσταση ανυψωτικών συστημάτων για τα άτομα με ειδικές ανάγκες .
2) Απρόσκοπτη διακίνηση στους εκθεσιακούς χώρους όλων των ορόφων.
3) Δημιουργία χώρων υγιεινής για το κοινό, συμπεριλαμβανομένων και των ατόμων με ειδικές ανάγκες.
4) Σήμανση των χώρων και δημιουργία εκδοτηρίου και πωλητηρίου.
5) Εγκατάσταση υδραυλικού ανελκυστήρα, κατάλληλου και για άτομα με ειδικές ανάγκες.
6) Εργασίες συντήρησης και οι τεχνολογικές εγκαταστάσεις, όπως και αυτές της πυρανίχνευσης, πυρασφάλειας και συναγερμού.

Το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων σε αντίθεση με το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο του Υπουργείο Πολιτισμού επέφερε τροποποιήσεις στην υποβληθείσα αρχική μελέτη, και ουσιαστικά μόνο στην μη αποδοχή της κατασκευής της νέας αίθουσας με το σκεπτικό της “αλλοίωσης της τυπολογίας του κτιρίου με το κλείσιμο του αιθρίου”.

Ωστόσο παρά τις τελικές εγκρίσεις που είχαν προηγηθεί, έστω και χωρίς την έγκριση για την προταθείσα νέα αίθουσα, σε ένα δεύτερο χρόνο η μελέτη υποβλήθηκε εκ νέου από την αρμόδια αρχαιολογική υπηρεσία στο Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων, προτείνοντας την κατασκευή μίας κλίμακας η οποία από το υπόγειο και τον ισόγειο εκθεσιακό χώρο της βόρειας πλευράς του μουσείου, οδηγεί στην βεράντα του ορόφου που κλείσθηκε με ένα συνεχές μεταλλικό υαλοστάσιο.

Με αυτές τις εγκρίσεις και επεμβάσεις θεωρούμε ότι όχι μόνο αλλοιώθηκε κραυγαλέα η εξωτερική μορφή της βόρειας πλευράς του μουσείου αλλά παράλληλα το ίδιο το μουσείο στερήθηκε ενός υφιστάμενου εκθεσιακού χώρου γλυπτών καθώς και της βόρειας βεράντας του, χώροι που μετατράπηκαν σε κλιμακοστάσιο.

Θεωρούμε ακόμα ότι η εξαιρετική έκθεση των γλυπτών, των αγγείων και λοιπών ανεκτίμητης αξίας αρχαιολογικών ευρημάτων που σήμερα εκτίθενται στο μουσείο, στρυμωγμένα, θα μπορούσαν να αναδειχθούν πολύ καλύτερα και με άνεση στην προταθείσα κεντρική αίθουσα που απορρίφτηκε.

Η δημιουργία του “νέου κλιμακοστασίου” με την κατάργηση μίας υφιστάμενης αίθουσας εκθεσιακών χρήσεων και της ανοικτής βόρειας βεράντας του ορόφου, εμμέσως πλην σαφώς, έδωσε λαβή για ποικίλους αρνητικούς σχολιασμούς σχετικά με τις ατυχείς αρχιτεκτονικές επιλογές που υλοποιήθηκαν, για τις οποίες έγινε “μνεία” επίσης κατά την εκδήλωση των εγκαινίων του Μουσείου.

Κλείνοντας είναι αξιοσημείωτο ότι στα εγκαίνια αποδόθηκαν εύσημα σε όλο το προσωπικό κάθε βαθμίδας της αρχαιολογικής υπηρεσίας, χωρίς καμιά αναφορά στους αρχικούς συντελεστές που συνέταξαν και ωρίμασαν την μελέτη ήδη από το έτος 2000, η οποία στη συνέχεια τροποποιήθηκε και χρησιμοποιήθηκε από την αρχαιολογική υπηρεσία.
Ακόμα πιο αξιοπερίεργο είναι ότι δεν δόθηκε ο λόγος για ένα έστω χαιρετισμό στον πρώτο πολίτη του νησιού, τον Δήμαρχο.