Σε μια άκρως αποκαλυπτική συνέντευξη του Γερμανού καθηγητή Ιστορίας και Οικονομίας, Albrecht Ritschl, στο Spiegel,

αναδύεται στην επιφάνεια η σοβαρότητα του θέματος των Ελληνικών αξιώσεων επί της Γερμανίας σε ό,τι αφορά τις πολεμικές επανορθώσεις και το κατοχικό δάνειο.

Αυτό το οποίο πολλοί φοβούνται να ξεστομίσουν, ο Γερμανός καθηγητής το λέει ευθαρσώς. «Αν η Γερμανία αναγκαστεί να πληρώσει, θα μας πάρουν ακόμη και τα σώβρακα».

Η συνέντευξη έχει ως εξής:

Spiegel: Κύριε Ritschl η Γερμανία συζητάει αυτό τον καιρό για περαιτέρω οικονομική βοήθεια για την Ελλάδα σαν υπεράνω όλων ηθικολόγος. Η κυβέρνηση ενεργεί με ακαμψία σύμφωνα με τη ρήση: «λεφτά θα πάρετε μόνο αν κάνετε αυτό που σας λέμε». Είναι δίκαιη αυτή η συμπεριφορά;

Ritschl: Όχι, είναι απολύτως αδικαιολόγητη.

Spiegel: Μάλλον δεν το βλέπουν έτσι οι περισσότεροι Γερμανοί.

Ritschl: Μπορεί, αλλά η Γερμανία έζησε τις μεγαλύτερες χρεοκοπίες της νεότερης ιστορίας. Την σημερινή οικονομική ανεξαρτησία της και τη θέση της ως Διδασκάλου της Ευρώπης την χρωστάει στις ΗΠΑ, οι οποίες μετά τον 1ο αλλά και τον 2ο Παγκόσμιο πόλεμο παραιτήθηκαν από το δικαίωμα τους για τεράστια χρηματικά ποσά. Αυτό δεν το θυμάται όμως κανείς.

Spiegel: Τι ακριβώς συνέβη τότε;

Ritschl: Η δημοκρατία της Βαϊμάρης κατόρθωσε να επιζήσει από το 1924 μέχρι 1929 αποκλειστικά με δανεικά, τα δε χρήματα για τις αποζημιώσεις του 1. Παγκοσμίου πολέμου δανείστηκε από τις ΗΠΑ. Αύτη η ¨δανειακή Πυραμίδα¨ κατέρρευσε με την κρίση του 1931. Τα χρήματα των δανείων των ΗΠΑ είχαν εξαφανιστεί, η ζημιά για τις ΗΠΑ τεράστια, οι συνέπειες για την παγκόσμια οικονομία καταστροφικές.

Spiegel: Το ίδιο και μετά τον 2ο Παγκόσμιο πόλεμο;

Ritschl: Η Αμερική τότε φρόντισε να μην θέσει κανείς από τους συμμάχους αξιώσεις για αποζημίωση. Εκτός από μερικές εξαιρέσεις, ματαιώθηκαν όλες οι αξιώσεις μέχρι μια μελλοντική επανένωση των Γερμανιών (ανατολικής και δυτικής). Αυτό ήταν πολύ ζωτικό για την Γερμανία, ήταν στην ουσία η οικονομική βάση του γερμανικού μεταπολεμικού θαύματος. Αλλά παράλληλα, τα θύματα της γερμανικής κατοχής ήταν αναγκασμένα να αποποιηθούν τα δικαιώματα τους για αποζημίωση, μεταξύ αυτών και οι Έλληνες.

Spiegel: Στη σημερινή κρίση παίρνει η Ελλάδα από Ευρώπη και ΔΝΤ 110 δις και συζητιέται ένα πρόσθετο πακέτο, που θα είναι εξ ίσου μεγάλο. Πρόκειται δηλαδή για πολλά χρήματα. Πόσο μεγάλες ήταν οι γερμανικές χρεοκοπίες;

Ritschl: Αναλογικά με την οικονομική επιφάνεια που είχαν οι ΗΠΑ κατά την εποχή εκείνη, τα γερμανικά χρέη της δεκαετίας του 30 ισοδυναμούν με το κόστος της κρίσης του 2008. Συγκριτικά, λοιπόν, τα χρέη της Ελλάδας είναι μηδαμινά.

Spiegel: Αν υποθέταμε ότι υπήρχε μια παγκόσμια λίστα για βασιλιάδες της χρεοκοπίας, ποιά θα ήταν η θέση της Γερμανίας;

Ritschl: Αυτοκρατορική. Σε σχέση με την οικονομική επιφάνεια της χώρας, η Γερμανία είναι ο μεγαλύτερος αμαρτωλός του 20ου αιώνα και πιθανόν της νεότερης οικονομικής ιστορίας.

Spiegel: Ούτε η Ελλάδα δεν μπορεί να μας ανταγωνιστεί;

Ritschl: Όχι, η Ελλάδα παίζει ένα δευτερεύοντα ρόλο. Υπάρχει, βέβαια, το πρόβλημα του κινδύνου της μετάδοσης της κρίσης στις γνωστές ευρωπαϊκές χώρες.

Spiegel: Η ομοσπονδιακή δημοκρατία της Γερμανίας θεωρείται ως ενσάρκωση της σταθερότητας. Πόσες φορές έχει χρεοκοπήσει η Γερμανία;

Ritschl: Εξαρτάται πως το υπολογίζει κανείς. Τον τελευταίο αιώνα τουλάχιστο τρεις φορές. Μετά την τελευταία στάση πληρωμών στη δεκαετία του 30, ανακουφίστηκε η Γερμάνια από τις ΗΠΑ με μια μείωση χρεών, η αλλιώς ένα „Haircut», που ισοδυναμεί με ένα μεγαλόπρεπο Afro-Look που μετατρέπεται σε φαλάκρα. Από τότε κρατάει η χώρα την οικονομική λάμψη της, ενώ οι υπόλοιποι ευρωπαίοι δούλευαν σαν τα σκυλιά για να ορθοποδήσουν από τις καταστροφές του πολέμου και τη γερμανική κατοχή. Κι ακόμη το 1990 είχαμε επίσης μια στάση πληρωμών.

Spiegel: Πως είπατε;

Ritschl: Βεβαίως! Ο τότε καγκελάριος Kohl αρνήθηκε να υλοποιήσει τη Συμφωνία του Λονδίνου, του 1953. Η συμφωνία έλεγε ότι οι γερμανικές πολεμικές αποζημιώσεις στην περίπτωση της επανένωσης των Γερμανίων θα πρέπει να τεθούν υπό επαναδιαπραγμάτευση. Η Γερμάνια όμως δεν πλήρωσε αποζημιώσεις μετά το 1990 (εκτός πολύ λίγων) ούτε τα αναγκαστικά δάνεια, ούτε τα έξοδα κατοχής. Η Ελλάδα είναι ένα από τα κράτη, που δεν πήραν δεκάρα.

Spiegel: Σε αντίθεση με το 1953, συζητείται επί του παρόντος η διάσωση της Ελλάδας, λιγότερο μέσω μιας μείωσης των χρεών και περισσότερο μέσω μιας παράτασης του χρόνου πληρωμής των κρατικών ομολόγων, δηλαδή μιας ήπιας αναπροσαρμογής των χρεών. Μπορούμε εδώ να μιλάμε για επαπειλούμενη χρεοκοπία;

Ritschl: Οπωσδήποτε. Ακόμη κι αν ένα κράτος δεν είναι εκατό τα εκατό ανίκανο να ικανοποιήσει τους πιστωτές του, μπορεί να είναι υπό χρεοκοπία. Ακριβώς όπως στην περίπτωση της Γερμανίας τη δεκαετία του 50, είναι ψευδαίσθηση να πιστεύουμε ότι η Ελλάδα θα μπορέσει μόνη της να πληρώσει τα χρέη. Και όποιος δεν το μπορεί είναι εξ ορισμού χρεοκοπημένος. Τώρα θα έπρεπε να καθοριστεί, ποια χρηματικά ποσά είναι έτοιμοι οι πιστωτές να θυσιάσουν. Δηλαδή θα πρέπει να βρούμε ποιός θα πληρώσει το μάρμαρο.

Spiegel: Το κράτος που πληρώνει τα περισσότερα είναι η Γερμανία.

Ritschl: Μάλλον κάπως έτσι θα πρέπει να γίνει. Αλλά ήμασταν στο παρελθόν πολύ ανέμελοι. Η βιομηχανική μας παραγωγή κέρδισε πολλά από τις υπέρογκες εξαγωγές. Οι αντιελληνικές θέσεις που προβάλλονται από τα ΜΜΕ εδώ είναι πολύ επικίνδυνες. Μην ξεχνάτε ότι ζούμε μέσα σε ένα γυάλινο σπίτι: Το οικονομικό μας θαύμα έγινε δυνατό αποκλειστικά και μόνο επειδή δεν αναγκαστήκαμε να πληρώσουμε αποζημιώσεις.

Spiegel: Η Γερμανία δηλαδή θα έπρεπε να είναι πιο συγκρατημένη;

Ritschl: Η Γερμανία στον 20ο αιώνα άρχισε δυο πολέμους, τον δεύτερο δε τον διεξήγαγε ως πόλεμο αφανισμού και εξολόθρευσης και στη συνέχεια οι εχθροί της αποποιήθηκαν το δικαίωμα τους εν μέρει η και καθολικά για αποζημιώσεις. Το ότι η Γερμανία πραγματοποίησε το θαύμα της πάνω στις πλάτες άλλων ευρωπαίων δεν το έχουν ξεχάσει οι Έλληνες.

Spiegel: Τι εννοείτε;

Ritschl: Οι Έλληνες ξέρουν τα εχθρικά άρθρα και γνώμες στα γερμανικά ΜΜΕ πολύ καλά. Αν η διάθεση των Ελλήνων γίνει πολύ πιο επιθετική, μπορεί να αναβιώσουν οι παλιές διεκδικήσεις, αρχίζοντας από την Ελλάδα, και αν η Γερμανία ποτέ αναγκαστεί να πληρώσει, θα μας «πάρουν ακόμη και τα σώβρακα». Θα έπρεπε αντίθετα να είμαστε ευγνώμονες, να εξυγιάνουμε την Ελλάδα με τα λεφτά μας. Αν εμείς εδώ παίξουμε το παιγνίδι των ΜΜΕ, παριστάνοντας τον χοντρό Εμίλ, που καπνίζει το πούρο του και αρνείται να πληρώσει, κάποτε κάποιοι θα μας στείλουν τους παλιούς λογαριασμούς.

Spiegel: Τουλάχιστον στο τέλος μερικές ηπιότερες σκέψεις: Αν μπορούσαμε να μάθουμε κάτι από τις εξελίξεις, ποια λύση θα ήταν η καλύτερη για την Ελλάδα και τη Γερμανία;

Ritschl: Οι χρεοκοπίες της Γερμανίας τα περασμένα χρόνια το δείχνουν: Το λογικότερο είναι τώρα να συμφωνηθεί μια μείωση του χρέους. Όποιος δάνεισε λεφτά στην Ελλάδα, πρέπει να χάσει ένα μεγάλο μέρος τους. Αυτό θα ήταν καταστροφικό για τις τράπεζες, γι” αυτό θα ήταν αναγκαίο ένα πρόγραμμα βοήθειας. Μπορεί αυτή η λύση να είναι ακριβή για τη Γερμανία, αλλά έτσι κι αλλιώς θα πρέπει να πληρώσουμε. Κι έτσι θα είχε και η Ελλάδα μια ευκαιρία για μια νέα αρχή.

Πηγή: escapemedia.gr

Για πρώτη φορά το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αποδέχεται ότι έκανε λάθη και παραλείψεις στο λεγόμενο ελληνικό πρόγραμμα, που εγκρίθηκε τον Μάιο του 2010 χωρίς να περιλαμβάνει, ως όφειλε, την αναδιάρθρωση του χρέους για να επιβεβαιώνεται η βιωσιμότητά του.

Με καθυστέρηση πέντε ετών, κι ενώ η Ελλάδα μπήκε σε ένα εξαιρετικά σκληρό Μνημόνιο και ακολούθησαν και άλλα δύο στη συνέχεια, το Ταμείο λέει ότι ότι έκανε λάθος γιατί δεν πίεσε ώστε να γίνει τότε αναδιάρθρωση χρέους. Πιθανότατα κατ' εντολήν των Βρυξελλών και του Βερολίνου προτιμήθηκε η λύση της άμεσης και επίπονης δημοσιονομικής προσαρμογής η οποία ουσιαστικά κατέστρεψε την οικονομία και την έβαλε σε ένα νέο φαύλο κύκλο.

Το Δ.Σ. του Ταμείου έγκρινε στις 7 Δεκεμβρίου έκθεση, η οποία δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα, και με βάση την οποία θα μπορούσε να υποστηρίξει κανείς ότι εμμέσως πλην σαφώς αδειάζει όσους αναμείχθηκαν στην «κατασκευή» του προγράμματος για την Ελλάδα. Στην έκθεση δεν αποδίδονται ευθύνες, κάτι που αναμένεται να κάνει η ανεξάρτητη επιτροπή που ερευνά το θέμα, ειδικά για την αναδιάρθρωση, που όπως τονίζεται πολλαπλασίασε τις δυσκολίες για την Ελλάδα.

Αναφορικά με την αναδιάρθρωση του χρέους, που ήταν απαραίτητη το 2010, αλλά δεν ζητήθηκε από την τότε ελληνική κυβέρνηση, μετά από απαίτηση των Γερμανών και των δορυφόρων τους,  η έκθεση αναφέρει ότι δεν πραγματοποιήθηκε λόγω του φόβου διάχυσης της κρίσης, αλλά και της έκθεσης των ευρωπαϊκών τραπεζών στο χρέος της Ελλάδα. Ηταν συστημική εξαίρεση, τονίζεται, αν και με την τότε απόφαση παραβιάστηκε «βάναυσα» το Καταστατικό του ΔΝΤ.Το Δ.Σ. υπογράμμισε πως αναμένει την έκθεση του Ανεξάρτητου Γραφείου Αξιολόγησης (ΙΕΟ) του ΔΝΤ για το ρόλο των στελεχών του στην κρίση της ευρωζώνης, η οποία όμως θα καθυστερήσει μετά από απαίτηση του Πολ Τόμσεν με τη δικαιολογία ότι «ακόμα το Πρόγραμμα τρέχει».

Μόνο όταν ανέλαβε η ΕΚΤ τη δέσμευση να κάνει ότι απαιτείται για να διασωθεί η ζώνη του Ευρώ, και αφού πέρασαν δύο χρόνια αβεβαιότητας, άρχισε να αποκτάται ξανά η εμπιστοσύνη στην Ευρωζώνη, αναφέρεται στην έκθεση. Συγκεκριμένα τονίζεται:

Συνολικά η εμπειρία αποκαλύπτει τα προβλήματα που παρουσιάζουν τα προγράμματα που υποστηρίζει το Ταμείο όταν η βιωσιμότητα του χρέους δεν είναι εξασφαλισμένη εκ των προτέρων. Οταν έγινε τελικά η αναδιάρθρωση του χρέους ήταν πολύ αργά και αυτή απεδείχθη πολύ λίγη. Όταν τελικά αποφασίσθηκε η αναδιάρθρωση του χρέους του ιδιωτικού τομέα (PSI) το «κούρεμα» ήταν μεγάλο για τους πιστωτές σε σύγκριση με άλλες περιπτώσεις, αλλά την ίδια στιγμή είχαν αυξηθεί και οι πιθανότητες να αποδειχθεί ανεπαρκές για να αποκαταστήσει τη βιωσιμότητα του χρέους. 

Απαντώντας σε ερώτηση για την ελληνική υπόθεση, ο αναπληρωτής Διευθυντής, Στρατηγικής και Πολιτικής του ΔΝΤ Βίβεκ Αρόρα δήλωσε ότι σε κάποιες χώρες όπως η Ελλάδα η ταχεία δημοσιονομική προσαρμογή ήταν αναπόφευκτη.

Μιλώντας για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους εμμέσως παραδέχθηκε ότι ήταν επιβεβλημένη το 2010. Αποτελεί ερώτημα, είπε, εάν ήταν εφικτή, αλλά και επιθυμητή εκείνη την περίοδο. Δεν υπήρχε «δίκτυ προστασίας» της ευρωζώνης και ήταν μεγάλη η ανησυχία ότι η αναδιάρθρωση θα οδηγούσε σε σοβαρή μετάδοση της κρίσης στην Ευρωζώνη, υποστήριξε ο κ. Αρόρα.

Για τα Προγράμματα του 2010 επί κυβέρνησης Παπανδρέου και του 2012 επί κυβέρνησης Παπαδήμου, το ΔΝΤ παραδέχεται ότι η εσωτερική υποτίμηση μέσω των μεταρρυθμίσεων στις αγορές εργασίας και προϊόντων ήταν ο βασικός στόχος. Για το σκοπό αυτό αποφάσισαν μέτρα όπως η μείωση των ονομαστικών μισθών και επιδομάτων στο Δημόσιο, η μείωση των κατώτατων αποδοχών, η μεταρρύθμιση του συστήματος συλλογικών διαπραγματεύσεων, η προώθηση των αποκρατικοποιήσεων, η μείωση της γραφειοκρατίας και η προώθηση του ανταγωνισμού. Εκ του αποτελέσματος φαίνεται ότι όλοι οι σχεδιασμοί απέτυχαν.

Πηγή: Εθνος - Ουάσιγκτον, Μιχάλης Ιγνατίου

ΔΕΙΤΕ ΣΤΑ ΑΓΓΛΙΚΑ ΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ

Η ΕΚΘΕΣΗ