Οι αστρονόμοι ανακάλυψαν, με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου «Χαμπλ», ένα γαλαξία που βρίσκεται σε απόσταση 13,4 δισεκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη.

Είναι ο πιο μακρινός που έχει ποτέ εντοπισθεί στο σύμπαν, σπάζοντας το προηγούμενο ρεκόρ, που έως τώρα κατείχε ο γαλαξίας EGSY8p7, σε απόσταση 13,2 δισεκατομμυρίων ετών φωτός.

Ο γαλαξίας GN-z11, που βρίσκεται στην κατεύθυνση του αστερισμού της Μεγάλης Άρκτου, είναι ορατός μόλις 400 εκατ. έτη φωτός μετά τη δημιουργία του σύμπαντος με την «Μεγάλη Έκρηξη». Κατά πάσα πιθανότητα ανήκει στην πρώτη γενιά γαλαξιών που υπήρξαν.

Ο γαλαξίας είναι 25 φορές μικρότερος από τον δικό μας και η συνολική μάζα των άστρων του είναι μόλις το 1% του δικού μας γαλαξία. Όμως αναπτύσσεται γοργά, δημιουργώντας νέα άστρα με ρυθμό 20 φορές μεγαλύτερο από ό,τι κάνει ο δικός μας σήμερα. Γι' αυτό, άλλωστε, είναι τόσο φωτεινός, ώστε να καταστεί εφικτό να παρατηρηθεί.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Pascal Oesch του Πανεπιστημίου Γιέλ των ΗΠΑ, που θα κάνουν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστροφυσικής "The Astrophysical Journal", δήλωσαν ότι για να κάνουν την ανακάλυψη, χρειάστηκε να φέρουν το «Hubble» στα όρια των δυνατοτήτων του.

Μέχρι σήμερα, θεωρείτο ότι μόνο ο διάδοχος του «Χαμπλ», το διαστημικό τηλεσκόπιο «Τζέημς Γουέμπ», που θα εκτοξευθεί το 2018, θα μπορούσε να «δει» τόσο μακριά στο χώρο και στο χρόνο.

Οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι το ρεκόρ απόστασης γαλαξία δεν θα καταρριφθεί ξανά από το «Χαμπλ» ή άλλο υπάρχον τηλεσκόπιο, εωσότου το «Τζεημς Γουέμπ» τεθεί σε λειτουργία.

Η ανακάλυψη επιβεβαιώνει ότι ορισμένοι απρόσμενα φωτεινοί γαλαξίες βρίσκονται σε τεράστιες αποστάσεις από τη Γη και δημιουργήθηκαν πολύ γρήγορα στο σύμπαν. Πάντως οι επιστήμονες αναρωτιούνται πώς είναι δυνατό να υπάρχει ένας τόσο μεγάλος σχετικά γαλαξίας μόλις 200 έως 300 εκατομμύρια χρόνια μετά τη δημιουργία των πρώτων άστρων στο σύμπαν, κάτι που δεν προβλέπουν οι έως τώρα θεωρίες. Έτσι, η δημιουργία του GN-z11 παραμένει ένα μυστήριο.

enikos.gr

Σε μια από τις μεγαλύτερες κοσμολογικές προσομοιώσεις που έχουν παρουσιαστεί ως σήμερα, υπερυπολογιστής του αμερικανικού υπουργείου Ενέργειας μοντελοποιεί την εξέλιξη του Σύμπαντος από τη βρεφική του ηλικία μέχρι σήμερα.

Το αποτέλεσμα; Ένας ωκεανός δεδομένων που φτάνει τα 2,5 petabyte, ή 2,5 εκατομμύρια gigabyte.

Ερευνητές του Εθνικού Εργαστηρίου του Αργκόν, το οποίο υπάγεται στο υπουργείο Ενέργειας, χρησιμοποίησαν για την προσομοίωση τον υπερυπολογιστή Titan, ο οποίος ήταν μέχρι πριν από λίγα χρόνια ο ισχυρότερος του κόσμου.

Χρησιμοποιώντας λογισμικό που αναπτύχθηκε ειδικά για κοσμολογικές προσομοιώσεις (Hardware/Hybrid Accelerated Cosmology Code), η ερευνητική ομάδα προσομοίωσε την πορεία του Σύμπαντος από τα 50 εκατομμύρια χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη μέχρι τη σημερινή εποχή.

Πρακτικά, το Σύμπαν χωρίστηκε σε μισό τρισεκατομμύριο κύβους με πλευρά 100.000 χιλιομέτρων ο καθένας, προσφέροντας εντυπωσιακά υψηλή ανάλυση.

Στη βρεφική του ηλικία, το Σύμπαν ήταν ένα γιγάντιο σύννεφο από ελεύθερα άτομα κανονικής ύλη αλλά και από «σκοτεινή ύλη» -ένα υλικό άγνωστης σύστασης που περιέργως αντιστοιχεί στο 84% της μάζας του Σύμπαντος.

Τα μοντέλα των κοσμολόγων δείχνουν ότι η σκοτεινή ύλη ήταν η πρώτη που άρχισε να συσσωματώνεται λόγω της έλξης της βαρύτητας. Σταδιακά συμπυκνώθηκε σε δίσκους, οι οποίοι τελικά τράβηξαν προς το μέρος τους και την κανονική ύλη. Μέχρι και σήμερα, δισεκατομμύρια χρόνια μετά, οι γαλαξίες πιστεύεται ότι περιβάλλονται από αυτά τα «φωτοστέφανα» σκοτεινής ύλης, μέσα στα οποία γεννήθηκαν.

«Η βαρύτητα επιδρά στη σκοτεινή ύλη, η οποία αρχίζει να συσσωματώνεται όλο και περισσότερο. Μέσα στους σβόλους που σχηματίζονται γεννιούνται γαλαξίες» λέει η Κάτριν Χέιτμαν, πρώτη συγγραφέας της δημοσίευσης στο Astrophysical Journal Supplement Series.

«Είναι μια πολύ πλούσια προσομοίωση» προσθέτει. «Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτά τα δεδομένα για να εξετάσουμε το γιατί οι γαλαξίες συμπυκνώνονται με αυτόν τον τρόπο, καθώς και τη θεμελιώδη φυσική του ίδιου του σχηματισμού κοσμικών δομών» εξηγεί.

Υπήρχε όμως και αρκετό υλικό στο νεαρό Σύμπαν που δεν έπεσε στην παγίδα της σκοτεινής ύλης. Το υλικό αυτό, τεράστιες ποσότητες αερίου, πιστεύεται ότι διατάχθηκε σε μορφή νημάτων τα οποία εκτείνονται ανάμεσα στους γαλαξίες.

Στο σημερινό, ενήλικο Σύμπαν, προβλέπει το κυρίαρχο μοντέλο της Κοσμολογίας, οι γαλαξίες βρίσκονται σήμερα διατεταγμένοι σαν χάντρες πάνω σε έναν «σκελετό» από νήματα που θυμίζει σφουγγάρι, τον λεγόμενο κοσμικό ιστό.

Εκτός του ότι αποκαλύπτει το ρόλο της κοσμικής ύλης στο σχηματισμό του κοσμικού ιστού, αναφέρουν οι ερευνητές σε ανακοίνωσή τους, η προσομοίωση βοηθά τους κοσμολόγους να κατανοήσουν την ακόμα πιο μυστηριώδη σκοτεινή ενέργεια, μια μυστηριώδη δύναμη που δρα αντίθετα από τη βαρύτητα και επιταχύνει τη διαστολή του Σύμπαντος.

Η ανάλυση των 2,5 petabyte δεδομένων μόλις έχει αρχίσει, θα διαρκέσει όμως «αρκετά ακόμα χρόνια».

ΠΗΓΗ: tanea.gr

Θα βοηθήσουν τους ερευνητές σε όλο τον κόσμο να κατανοήσουν καλύτερα τα μυστικά του σύμπαντος και το «πως ξεκίνησαν όλα» με τη μεγάλη έκρηξη

Η Planetek Hellas εξασφάλισε το μεγαλύτερο μέχρι σήμερα συμβόλαιό της με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος (ESA), το οποίο αφορά στην ανάληψη έργου για την υλοποίηση πληροφοριακού συστήματος με στόχο την επεξεργασία, την αρχειοθέτηση και τη διάχυση μέσω του Διαδικτύου του τεράστιου αρχείου δεδομένων του διαστημικού τηλεσκοπίου Planck –προς τιμήν του νομπελίστα Γερμανού φυσικού και πατέρα της κβαντικής θεωρίας Μαξ Πλανκ.

Η αποστολή Planck, στην οποία συμμετέχει και η NASA, χαρτογράφησε από το 2009 έως το 2013 την εναπομείνασα στο σύμπαν κοσμική ακτινοβολία μετά την αρχική μεγάλη έκρηξη (Big Bang), με απώτερο σκοπό την ανάλυση και τη σύγκριση των θεωριών για τη γέννηση του σύμπαντος. Με απλά λόγια, στόχος της όλης προσπάθειας είναι να κατανοήσει ο άνθρωπος το «πως ξεκίνησαν όλα».

Η ομάδα της Planetek Hellas συνεργάζεται στο πλαίσιο του έργου με επιστήμονες από το ινστιτούτο θεωρητικής αστροφυσικής του πανεπιστημίου του Όσλο. Το έργο ανατέθηκε στην ελληνική εταιρεία μετά από τη συμμετοχή της σε ανοικτό διεθνή διαγωνισμό της ESA. Και είναι η μοναδική ευρωπαϊκή ιδιωτική εταιρία που συμμετέχει στη διαχείριση των αποτελεσμάτων της αποστολής Planck.

Η Planetek Hellas δραστηριοποιείται στον τομέα της δορυφορικής χαρτογράφησης, των πληροφορικών υποδομών γεω-χωρικών και διαστημικών δεδομένων, αλλά και της ανάπτυξης λογισμικού για εφαρμογές διαστήματος.