Σχεδόν ένα ΑΕΠ από την αξία της ιδιωτικής περιουσίας ή 185 δισ. ευρώ έχουν χάσει οι Ελληνες κατά την περίοδο των μνημονίων, σύμφωνα με τα στοιχεία της Credit Suisse που επικαλείται ο ΣΕΒ στο τελευταίο εβδομαδιαίο δελτίο για την ελληνική οικονομία, που κυκλοφόρησε χθες.

Με βάση το Global Wealth Databook της Credit Suisse, η καθαρή περιουσία των Ελλήνων -μετά την αφαίρεση των δανείων- αποτιμάται σε 856 δισ. ευρώ (Νοέμβριος 2016), έναντι 1.023 δισ. ευρώ λίγο πριν από το ξέσπασμα της ελληνικής κρίσης χρέους το 2009 και 683 δισ. ευρώ λίγο πριν η χώρα γίνει μέλος της Ευρωζώνης, στις αρχές του 2000.
Ο Αρμαγεδδώνας της μακροχρόνιας ύφεσης είχε αποτέλεσμα οι Έλληνες να χάσουν σχεδόν ένα ΑΕΠ από την αξία των ιδιωτικών τους περιουσιών και να έλθουν σε ένα σημείο ισορροπίας με την Ευρώπη, όπως αναφέρει η έκθεση, παρατηρώντας ότι τα περιουσιακά στοιχεία στην Ελλάδα είναι πιο ισοκατανεμημένα, τηρουμένων των αναλογιών, από πολλές άλλες χώρες της Ευρώπης αλλά και παγκοσμίως.
Το είδος του αναπτυξιακού προτύπου που ακολουθούσε η χώρα στην περίοδο πριν από την κρίση διευκόλυνε τη συσσώρευση περιουσίας μέσω του υπερδανεισμού του Δημοσίου και της μεγάλης παραοικονομίας και φοροδιαφυγής.
Χρηματοδότηση
Η παραγωγή εισοδήματος στηρίχθηκε σε μεγάλα δημοσιονομικά (καταναλωτικά) ελλείμματα που χρηματοδοτήθηκαν από το εξωτερικό, δηλαδή τις ξένες αποταμιεύσεις και έφθασε η στιγμή που το εξωτερικό χρέος δεν μπορούσε να εξυπηρετηθεί. Τα χρήματα πήγαιναν με την πελατειακή λογική στην κατανάλωση και την αναίτια μεγέθυνση του κράτους και όχι στις επενδύσεις, με αποτέλεσμα να μη δημιουργούνται τα πλεονάσματα από τα οποία θα μπορούσαν να εξυπηρετηθούν τα χρέη.
Σήμερα πληρώνουμε το στρεβλό αναπτυξιακό πρότυπο του παρελθόντος.
Μάλιστα στα στοιχεία, όπως σημειώνει ο ΣΕΒ, δεν προβάλλονται τα τεράστια ελλείμματα του ασφαλιστικού συστήματος που θα συνεχίσουν να απορροφούν σημαντικούς πόρους στο μέλλον, θέτοντας περιορισμούς στην αναπτυξιακή τροχιά της χώρας.
«Οι παλαιότερες γενιές στην ουσία δανείστηκαν όχι μόνον τις αποταμιεύσεις των ξένων αλλά και τις μελλοντικές αποταμιεύσεις των παιδιών τους, θέτοντας σε δοκιμασία την ικανότητα των νεότερων γενεών να εργάζονται, να αποταμιεύουν και να δημιουργούν οικογένειες στη χώρα μας», αναφέρουν οι αναλυτές του ΣΕΒ και επισημαίνουν ότι θα είναι «καταστροφική η τυχόν περαιτέρω φορολόγηση της περιουσίας των Ελλήνων που παραμένει η μόνη ασπίδα προστασίας για το μέλλον, όσο η τρέχουσα αποταμίευση παραμένει αρνητική και χωρίς αποθεματικά στο συνταξιοδοτικό σύστημα».
Προσαρμογή
Η τεράστια δημοσιονομική προσαρμογή που επιχειρήθηκε, μέσω της υπερφορολόγησης και των περικοπών των συντάξεων και της συνακόλουθης ανεργίας μείωσε δραστικά το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και την ικανότητά τους να αποταμιεύσουν. Έτσι η αποταμίευση έγινε αρνητική και συνεπώς δεν παράγεται νέος πλούτος. Παράλληλα η επιβάρυνση της ακίνητης περιουσίας με φόρο διακράτησης (ΕΝΦΙΑ) από τους υψηλότερους στον κόσμο εγκλώβισε μεγάλο μέρος του πληθυσμού σε αδυναμία οικονομικής αξιοποίησης της περιουσίας του σε παραγωγική κατεύθυνση. Η περιουσία, ακίνητη και κινητή, είναι σήμερα η μόνη ασπίδα των νοικοκυριών για τα χρόνια των ισχνών αγελάδων που φέρνουν οι περαιτέρω περικοπές των συντάξεων -όταν απαιτούνται- προκειμένου να ορθοποδήσει η χώρα δημοσιονομικά και να μπορεί να εξυπηρετεί κανονικά το δημόσιο χρέος. Η κοινωνία μας δεν διαθέτει σήμερα ούτε ίχνος συνταξιοδοτικής αποταμίευσης από τις εισφορές που καταβλήθηκαν και δυστυχώς αναλώθηκαν σε πληρωμές παχυλών παροχών στους σημερινούς συνταξιούχους, αναντίστοιχων με τις δυνατότητες του συστήματος.
Συνεπώς, τονίζει ο ΣΕΒ, η περιουσία που έχει συσσωρευτεί δεν επιδέχεται καμία περαιτέρω φορολόγηση, καθώς κάθε τέτοια παρέμβαση τείνει να μειώνει το απόθεμα της περιουσίας και να κάνει ακόμα δυσκολότερη την επιβίωση των μελλοντικών γενεών.
Αντίθετα, η πολιτεία επιβάλλεται να στηρίξει την αποταμίευση των νοικοκυριών παρέχοντας κίνητρα ώστε να χρηματοδοτηθούν επενδύσεις και να έλθει η ανάπτυξη.
Aπό τα στοιχεία της Credit Suisse προκύπτει ότι όταν η χώρα εισήλθε στην Ευρωζώνη, στην αρχή της δεκαετίας του 2000, η καθαρή περιουσία των Ελλήνων ήταν 683 δισ. ευρώ ή 80.000 ευρώ ανά ενήλικα, όταν ο μέσος όρος στην Ευρώπη ήταν 66.000 ευρώ ανά ενήλικα. Το ιδιωτικό χρέος ανά ενήλικα στην Ελλάδα ήταν 3,2 χιλ. ευρώ και στην Ευρώπη 10,5 χιλ. ευρώ.
Το 2009 λίγο πριν από την κατάρρευση η καθαρή περιουσία των Ελλήνων είχε εκτοξευτεί στις 114.000 ευρώ/ενήλικα, ενώ στην υπόλοιπη Ευρώπη ήταν 93.000 ευρώ/ενήλικα.
Το ιδιωτικό χρέος από 3.207 ευρώ ανά ενήλικα το 2000 υπερπενταπλασιάστηκε και έφθασε στα 16.793 ευρώ το 2009, προσεγγίζοντας τον ευρωπαϊκό μέσο όρο των 17.657 ευρώ, που είχε αυξηθεί κατά περίπου 50% σε σχέση με τα επίπεδα του 2000.

Το πρότυπο...
Το είδος του αναπτυξιακού προτύπου που ακολουθούσε η χώρα στην περίοδο πριν από την κρίση διευκόλυνε τη συσσώ- ρευση περιουσίας μέσω του υπερδανεισμού του Δημοσίου και της μεγάλης παραοικονομίας και φοροδιαφυγής.

Αποταμίευση, τέλος
Η τεράστια δημοσιονομική προσαρμογή που επιχειρήθηκε, μέσω της υπερφορολόγησης και των περικοπών των συντάξεων και της συνακόλουθης ανεργίας μείωσε δραστικά το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και την ικανότητά τους να αποταμιεύσουν. Έτσι η αποταμίευση έγινε αρνητική και συνεπώς δεν παράγεται νέος πλούτος.

imerisia.gr

Την επιβεβαίωση του Πόουλ Τόμσεν ότι το υπουργείο Οικονομικών και κατ’ επέκταση η ελληνική κυβέρνηση έχει αποδεχθεί ανεπιφύλακτα τον μεσοπρόθεσμο στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ περιλαμβάνει η περίφημη επιστολή-απολογία του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου για τις παροχές του πρωθυπουργού.

Το «μυστικό» βρίσκεται στο τέλος της επιστολής. Εκτός από τις δεσμεύσεις ότι το βοήθημα στους συνταξιούχους και η αναστολή των αυξήσεων ΦΠΑ είναι έκτακτα και ότι δεν θα ληφθούν ξανά μέτρα με δημοσιονομικό χαρακτήρα χωρίς την άδεια των θεσμών, ο υπουργός Οικονομικών κλείνει την επιστολή του με μια παράγραφο στην οποία επιβεβαιώνει την πλήρη δέσμευση της ελληνικής πλευράς στις επιταγές του Μνημονίου. Συγκεκριμένα αναφέρει ότι «οι ελληνικές αρχές αναγνωρίζουν πλήρως ότι τα ανακοινωθέντα του Eurogroup στις 25 Μαΐου και στις 5 Δεκεμβρίου βασίζονται στη διαρκή αφοσίωση στις δεσμεύσεις του Μνημονίου».

Στη φράση αυτή ο υπουργός Οικονομικών αποδέχεται γενικά τα ανακοινωθέντα και της 25ης Μαΐου, όταν ανακοινώθηκαν για πρώτη φορά τα μέτρα για το χρέος, αλλά και της 5ης Δεκεμβρίου, όταν οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης (στην τρίτη παράγραφο της κοινής θέσης) κλείδωναν το μεσοπρόθεσμο στόχο για πρωτογενή πλεονάσματα στο 3,5% του ΑΕΠ τονίζοντας ότι: «Το Eurogroup επανέλαβε ότι ο στόχος για την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ που θα πρέπει να επιτευχθεί το 2018 θα πρέπει να διατηρηθεί σε μεσοπρόθεσμη βάση».

Στην τακτική του ενημέρωση ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ Τζέρι Ράις επανέλαβε την πάγια θέση του Ταμείου για το θέμα: «Για εμάς ο εφικτός στόχος για τα πρωτογενή πλεονάσματα στο ελληνικό πρόγραμμα είναι το 1,5% του ΑΕΠ. Αν όμως η ελληνική κυβέρνηση και οι Ευρωπαίοι δανειστές της επιμείνουν σε έναν υψηλό πρωτογενή στόχο, στο 3,5% του ΑΕΠ, τότε θα πρέπει να έχουμε ένα ισχυρό πακέτο μεταρρυθμίσεων για να το υποστηρίξουμε».

Το ίδιο ανάφερε και ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Τμήματος του ΔΝΤ κ. Τόμσεν στην ανάρτηση που έκανε πριν από 15 ημέρες στο επίσημο blog του Οργανισμού. Μάλιστα στην ανάρτηση της 12ης Δεκεμβρίου κατηγορεί ευθέως τις ελληνικές αρχές ότι οι ίδιες δέχθηκαν το μεσοπρόθεσμο στόχο για πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ, «αναγκάζοντας» το Ταμείο να ζητήσει τις γνωστές πρόσθετες παρεμβάσεις για περικοπή της προσωπικής διαφοράς των συντάξεων και τη σημαντική μείωση του αφορολoγήτου.

Οι άλλες δεσμεύσεις

Κατά τα λοιπά, ο υπουργός Οικονομικών με την επιστολή προς τον πρόεδρο του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ και τον επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας Κλάους Ρέγκλινγκ υποχρεώνεται να δεχθεί ότι:

1. Εφεξής δεν θα λαμβάνονται από την ελληνική πλευρά μέτρα χωρίς δημοσιονομικό χαρακτήρα χωρίς την άδεια των θεσμών. Σε περίπτωση μόνιμης υπεραπόδοσης των εσόδων και αφού αυτή επιβεβαιώνεται από τη Eurostat και μετά από διαβούλευση και συμφωνία με τους θεσμούς, θα συμφωνείται το τμήμα από το πλεόνασμα του πλεονάσματος, το οποίο θα διατίθεται σε στοχευμένα μέτρα για την ενδυνάμωση της κοινωνικής προστασίας.

Ο υπουργός Οικονομικών αποδέχεται το αίτημα να χρηματοδοτούνται κατά προτεραιότητα το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης και η μείωση των φορολογικών βαρών. Συνεπώς, πρακτικές τύπου «σήμερα τα αποφασίζω, αύριο τα δίνω όπου θέλω» τελειώνουν οριστικά. Εναλλακτικά ο υπουργός δέχεται τη διάθεση της υπέρβασης του πλεονάσματος ή τη δημιουργία δημοσιονομικού μαξιλαριού για τα επόμενα χρόνια.

2. Το βοήθημα που δόθηκε στους συνταξιούχους για το 2016 είναι έκτακτο και δεν θα είναι μόνιμη ρύθμιση που θα ενταχθεί στη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος.

3. Η αναστολή για ένα χρόνο της αύξησης των συντελεστών του ΦΠΑ στα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου θα ισχύσει μόνο για το 2017 και η διαφορά των 56 εκατ. ευρώ που προκύπτει για τα έσοδα καλύπτεται πλήρως από την υπεραπόδοση άλλων πηγών εσόδων του Προϋπολογισμού του επόμενου χρόνου.

4. Η ελληνική κυβέρνηση δεσμεύεται πλήρως για επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων του προγράμματος που προβλέπει πρωτογενή πλεονάσματα 0,5% του ΑΕΠ, 1,75% και 3,5% για τα έτη 2016, 2017 και 2018 αντίστοιχα. Στην κατεύθυνση αυτή επιβεβαιώνει τη βούληση για την ενεργοποίηση του δημοσιονομικού κόφτη για να καλυφθεί απόλυτα όπου υπάρξει απόκλιση.

5. Ειδικά για το 2016, και αν υπάρξει απόκλιση από το στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος, ο υπουργός Οικονομικών δεσμεύεται για τη λήψη αντισταθμιστικών μέτρων στις δαπάνες των συντάξεων για να καλυφθεί η όποια απόκλιση από το στόχο. Με δεδομένη την εν εξελίξει ασφαλιστική μεταρρύθμιση, μια τέτοια δέσμευση ανοίγει την πόρτα για την άμεση μείωση της προσωπικής διαφοράς, δηλαδή της διαφοράς νέων και παλιών συντάξεων με ζημιά για τους υφιστάμενους συνταξιούχους.

Επίθεση σε Ν.Δ.

Σε δήλωσή του μετά τη δημοσιοποίηση της επιστολής, ο κ. Τσακαλώτος έκανε επίθεση στη Ν.Δ. κατηγορώντας τη για παλινωδίες.

«Η Ν.Δ. στην αρχή υποστήριζε ότι η κυβέρνηση δίνει ψίχουλα στους συνταξιούχους. Στη συνέχεια, μόλις μίλησε με ακραίους κύκλους, είπε ότι καταστρέφουμε τη χώρα και εκτροχιάζουμε το πρόγραμμα. Την επόμενη γελοιοποιήθηκε στη Βουλή ψηφίζοντας “παρών” και δηλώνοντας ότι συνταξιούχοι προσεγγίζουν στελέχη της για να τους δηλώσουν ότι δεν έχουν ανάγκη τη 13η σύνταξη! Αργότερα παρακαλούσαν να μην ξεπαγώσουν τα μέτρα για το χρέος, που οι ίδιοι πριν από ένα μήνα χαρακτήρισαν αστεία», τονίζει σε ανακοίνωσή του ο υπουργός.
Στην ανακοίνωσή του, ο κ. Τσακαλώτος κατέληξε λέγοντας ότι για λόγους αρχής καθυστέρησε να δώσει την επιστολή στη δημοσιότητα, δικαιολογούμενος ότι «δεν είναι πολιτικά ορθό να δίνεις πρώτα στα ΜΜΕ και κατόπιν στους αποδέκτες μια επίσημη επιστολή».

eleftherostypos.com