Τη συνδρομή όχι μόνο της τεχνογνωσίας, αλλά και των κεφαλαίων ξένων εταιριών θα χρειαστεί, όπως φαίνεται, η αντιμετώπιση των "κόκκινων" επιχειρηματικών δανείων.

Καθώς ανοίγει και πάλι το θέμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων για να δρομολογηθεί η οριστική επίλυσή του, η συμμετοχή ιδιωτών στη διαχείριση του όγκου των προβληματικών δανείων, ύψους 100 δις. ευρώ, μοιάζει αναπόφευκτη. Σε ό,τι έχει να κάνει δε, με τα επιχειρηματικά δάνεια τα οποία είναι και τα πλέον δύσκολα διαχειρίσιμα, η συμμετοχή των ξένων εξειδικευμένων funds, privateequity και λοιπών "πλατφορμών" με knowhow στη διαχείριση προβληματικών χαρτοφυλακίων αναμένεται να συμβάλει και κεφαλαιακά στην εξυγίανση και εκκαθάριση επιχειρήσεων.

Η δυνατότητα της συμμετοχής ιδιωτών στη διαχείριση των "κόκκινων" δανείων θα αποτελέσει αντικείμενο της μελέτης που πρόκειται σταδιακά να ξεκινήσει το ΤΧΣ, συμπληρωματικά με τη μελέτη κατηγοριοποίησης των μη εξυπηρετούμενων δανείων και καταγραφής των αδυναμιών διαχείρισής τους ανά τράπεζα που εκπονεί ήδη η ΤτΕ.

Το ΤΧΣ, όπως αναφέρθηκε από τη διοίκησή του σε χθεσινή συνάντηση με εκπροσώπους του Τύπου, καλείται να αποτυπώσει τις δυσκολίες που υπάρχουν ώστε να αναπτυχθεί μια δυναμική και ευέλικτη αγορά διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων δανείων, να θέσει κριτήρια αποδοτικότητας στη διαχείριση των NPLs και να καταγράψει ένα σχέδιο δράσης για τη διαχείριση των δανείων μεγάλων επιχειρήσεων. Στο πλαίσιο αυτό, θα αναζητηθούν οι βέλτιστες διεθνείς πρακτικές και "τρίτοι πάροχοι", όπως αναφέρθηκε χθες χαρακτηριστικά, οι οποίοι θα μπορούσαν να προωθήσουν σε σύντομο χρόνο συγχωνεύσεις βιώσιμων εταιριών, διάσπαση άλλων ή ακόμη και να συνεισφέρουν κεφαλαιακά στην εξυγίανση των επιχειρήσεων.

Το μέγεθος του προβλήματος των "ευαίσθητων" επιχειρηματικών δανείων αναμένεται να φανεί στις αρχές του 2016. Ο συγκεκριμένος κλάδος δανείων είναι ο πιο κρίσιμος, καθώς αφορά όχι μόνο πολλές εμπλεκόμενες τράπεζες ταυτόχρονα, αλλά απαιτεί και πολύ εξειδικευμένους χειρισμούς.

Έτσι, η διαχείρισή τους δεν μπορεί να γίνει "οριζόντια", αφού θα πρέπει να προσμετρηθούν παράγοντες όπως π.χ. ο κλαδικός χαρακτήρας της επιχείρησης, ο εξαγωγικός προσανατολισμός, αλλά πάνω από όλα να επιτευχθεί συνεννόηση μεταξύ των πιστωτριών τραπεζών. Την ανάγκη συνεννόησης μεταξύ των τραπεζών τόνισε χθες και ο διευθύνων σύμβουλος του ΤΧΣ, Άρης Ξενόφος, καθώς όπως είπε, μία τράπεζα μπορεί να έχει το 10% του δανείου μιας επιχείρησης και το 90% των εξασφαλίσεων που το συνοδεύουν.

Στο θέμα των "κόκκινων" δανείων και δη των επιχειρηματικών αναφέρθηκε χθες επίσης η πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών και διοικητής της Εθνικής Τράπεζας, Λούκα Κατσέλη, μιλώντας στη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών. Αναφορικά με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια επιχειρηματικά και κοινοπρακτικά, η κ. Κατσέλη τόνισε πως χρειάζεται πολύ καλύτερος συντονισμός μεταξύ των τραπεζών και νομοθετικό πλαίσιο με χρονοδιαγράμματα και διαδικασίες για την αναδιάρθρωση των δανείων. Σημείωσε δε, πως χρειάζεται να υπάρξει παρέμβαση και προετοιμασία σε σχέση με τον Αναπτυξιακό νόμο για την επαναφορά των ρυθμίσεων περί αναδιάρθρωσης επιχειρήσεων στο πλαίσιό του.

capital.gr

Πόσο κοστίζει πραγματικά η ελάφρυνση του ελληνικού χρέους; Το Ινστιτούτο για την Παγκόσμια Οικονομία του Κιέλου συμπεραίνει ότι η παράταση της διάρκειας των δανείων και μείωση των επιτοκίων οδηγούν σε κρυφό «κούρεμα» αρκετών δισεκατομμυρίων ευρώ.

Οπως γράφει η DW, η Ελλάδα καταβάλλει ήδη πολύ χαμηλούς τόκους για τα δάνεια που έχει λάβει, ενώ η αποπληρωμή του δανείου θα ξεκινήσει μετά το 2020. Στο πλαίσιο του τρίτου προγράμματος στήριξης, μάλιστα, γίνεται λόγος για νέα παράταση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων κατά 20 ή και 30 έτη.

Οικονομολόγοι από το Ινστιτούτο για την Παγκόσμια Οικονομία του Κιέλου υπολόγισαν πόσο ακριβώς κοστίζει ο τρόπος αυτός ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους.

«Η ελάφρυνση του χρέους, που προκαλεί τόσο έντονες δημόσιες συζητήσεις, συντελείται ήδη», αναφέρουν στην έκθεσή τους οι οικονομολόγοι». Βάσει των εκτιμήσεων των ειδικών, η σημερινή αξία των δανείων υποχωρεί στο ήμισυ επί της ονομαστικής αξίας.

Έμμεσο «κούρεμα» σχεδόν 100 δισ. ευρώ

Στην υπόθεση εργασίας τους οι οικονομολόγοι υπολογίζουν με ένα προεξοφλητικό επιτόκιo ύψους 5% (το ίδιο χρησιμοποιεί στους υπολογισμούς της και η Παγκόσμια Τράπεζα) και ένα μέσο επιτόκιο δανεισμού της Ελλάδας που καθόλη της διάρκεια εξυπηρέτησης των δανείων κυμαίνεται στο 1,5%.

Με αυτά τα δεδομένα η παρούσα αξία του οφειλόμενου ποσού των δανείων ονομαστικής αξίας 184 δισ. ευρώ υποχωρεί σε μόλις 87 δισ. ευρώ. Όπως σημειώνουν οι οικονομολόγοι, δεδομένου ότι οι χώρες της ευρωζώνης έχουν απορρίψει το ενδεχόμενο ενός ονομαστικού κουρέματος του χρέους και καθότι τα επιτόκια δεν επιδέχονται περαιτέρω μείωση χωρίς αυτό να συνεπάγεται άμεσες απώλειες για τους πιστωτές, έπεσε στο τραπέζι η πρόταση περί νέας παράτασης του χρόνου αποπληρωμής των δανείων. Μια νέα παράταση κατά 20 ή και 30 έτη, όπως προτάθηκε πρόσφατα από το ΔΝΤ, θα οδηγούσε -στη βάση των ίδιων υπολογισμών- σε περαιτέρω μείωση της παρούσας αξίας των προς αποπληρωμή δανείων στα 43 δισ. ευρώ (παράταση κατά 20 έτη) ή στα 30 δισ. ευρώ (παράταση κατά 30 έτη) αντίστοιχα.

Μηδενική υπό όρους η αξία του τρίτου δανείου

Στη βάση του ίδιου μοντέλου υπολογισμών, η αξία του νέου, τρίτου πακέτου στήριξης ύψους 86 δισ. ευρώ υποχωρεί στα 59 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με άλλη, τροποποιημένη υπόθεση εργασίας, η αξία του νέου δανείου θα μπορούσε να υποχωρήσει στο μηδέν. Στο μοντέλο αυτό οι οικονομολόγοι υπολογίζουν με ένα προεξοφλητικό επιτόκιο ύψους 7%, το οποίο μειώνει την παρούσα αξία των προς αποπληρωμή δανείων στα 8 δισ. ευρώ. Εάν συνυπολογιστεί σε αυτό η επιστροφή στην Ελλάδα εσόδων ύψους 7,7 δισ. ευρώ που θα εισπράξει η ευρωζώνη μέχρι το 2018 από παλαιότερα προγράμματα αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ, η αξία του δανείου στο πλαίσιο του τρίτου πακέτου βοήθειας θα ήταν ουσιαστικά μηδενική.

Όπως αναφέρει ο συντάκτης της έκθεσης Στέφαν Κόοτς: «Μπορεί από τη δημοσιονομική σκοπιά των δανειστών ένα άμεσο κούρεμα του χρέους και η περαιτέρω μείωση των επιτοκίων και παράταση της ωρίμανσης να εμφανίζονται ως οικονομικά ισοδύναμα μέτρα. Σε αντίθεση με ένα απευθείας κούρεμα, το οποίο θα επέτρεπε στην Ελλάδα να αναχρηματοδοτηθεί άμεσα από τις αγορές, μέσω μιας έμμεσης ελάφρυνσης του χρέους (χαλάρωση των όρων που αφορούν στην καταβολή τοκοχρεολυσίων) η χώρα παραμένει σε μια παρατεταμένη φάση αφερεγγυότητας. Αυτό δίνει στις πιστώτριες χώρες τη δυνατότητα να διατηρήσουν τις πιέσεις για την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων, χωρίς όμως αυτό να εγγυάται την επιτυχία της μεταρρυθμιστικής πολιτικής».

Έχουν φθάσει τα 100 δισ. ευρώ τα δάνεια σε καθυστέρηση επί συνόλου 212 δισ. ευρώ - Σχεδόν το 70% των δανείων προς τους μικρομεσαίους παρουσιάζει καθυστέρηση μεγαλύτερη των τεσσάρων δόσεων

Η διαμόρφωση του μοντέλου αντιμετώπισης και διαχείρισης των κόκκινων δανείων είναι ένα ακόμη μεγάλο πρόβλημα που θα κληθεί να αντιμετωπίσει η νέα κυβέρνηση.

Εκτός από το κρίσιμο θέμα της ανακεφαλαιοποίησης, με τον ίδιο επιτακτικό τρόπο θα μπει στο τραπέζι και το ζήτημα των κόκκινων δανείων, που αποτελεί την άλλη όψη για τα κεφαλαιακά κενά των τραπεζών. Η νέα κυβέρνηση θα πρέπει μέχρι το τέλος του χρόνου να έχει προσδιορίσει και προωθήσει κρίσιμα στοιχεία που διαμορφώνουν το πλαίσιο αντιμετώπισης των κόκκινων δανείων, όπως περιγράφεται στο νέο μνημόνιο.

Το Πτωχευτικό Δίκαιο, όσον αφορά στα επιχειρηματικά δάνεια, και το πλαίσιο για τους πλειστηριασμούς είναι οι βασικές παράμετροι για το νέο μοντέλο. Ειδικά όσον αφορά στα στεγαστικά δάνεια, θα συνεχιστεί η προστασία της πρώτης κατοικίας βάσει εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων. Ωστόσο θα καλύπτονται από τις ευεργετικές διατάξεις μόνο όσοι πραγματικά αδυνατούν να πληρώσουν τις οφειλές τους.

Το μοντέλο που ισχύει σήμερα και προστατεύει δανειολήπτες, εφόσον η πρώτη κατοικία έχει αντικειμενική αξία κάτω των 200.000 ευρώ και οι καταθέσεις δεν υπερβαίνουν τις 35.000 ευρώ, θα τροποποιηθεί καθώς θα εισαχθούν και νέες διατάξεις που αυξάνουν τις δυνατότητες χειρισμού από την πλευρά των τραπεζών. Οι αλλαγές που θα γίνουν στο νομοθετικό πλαίσιο των πλειστηριασμών, σε συνδυασμό με την πορεία της αγοράς ακινήτων, θα δώσουν τον τόνο στη διαχείριση των κόκκινων δανείων το 2016. Ακόμη κι αν απελευθερωθεί πλήρως η δυνατότητα πλειστηριασμών, οι τράπεζες δεν είναι ουσιαστικά σε θέση να εκποιήσουν μαζικά ακίνητα σε μια νεκρή αγορά. Πολύ περισσότερο όταν η πτώση στις τιμές των ακινήτων θα επιταχυνθεί αν οι τράπεζες αυξήσουν την προσφορά βγάζοντας για πώληση χιλιάδες ακίνητα.

Μέχρι το τέλος του χρόνου η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να επιμεληθεί τη δημιουργία του νέου πλαισίου, τοποθετώντας τον πήχη στο κατάλληλο σημείο όπου και τα κοινωνικά κριτήρια δεν θα θιγούν και θα είναι δυνατή η αποτελεσματική διαχείριση των καθυστερημένων δανείων. Είναι μείζον ζήτημα να υιοθετηθεί ένα αποτελεσματικό μοντέλο για τα κόκκινα δάνεια, επειδή αυτό θα ενισχύσει την αξία των τραπεζών προσελκύοντας έτσι ιδιωτικά κεφάλαια, με αποτέλεσμα αντίστοιχη μείωση του δημοσίου χρέους ως προς τα 25 δισ., που επιβαρύνεται από τη νέα ανακεφαλαιοποίηση.

Το πρόβλημα των καθυστερήσεων έχει πάρει δραματικές διαστάσεις καθώς δεν είναι υπερβολή να ειπωθεί ότι ένα στα δύο δάνεια είναι σήμερα σε καθυστέρηση. Καθώς το σύνολο των δανειακών χαρτοφυλακίων ανέρχεται στα 212 δισ. ευρώ, είναι προφανές ότι τα δάνεια σε καθυστέρηση ξεπερνούν τα 100 δισ. ευρώ. Ο αριθμός τους, μάλιστα, θα ήταν ακόμη μεγαλύτερος αν οι τράπεζες δεν διαχειρίζονταν δυναμικά και αποτελεσματικά το πρόβλημα, προσπαθώντας να διατηρούν τις καθυστερήσεις δανείων κάτω από το κρίσιμο όριο των 90 ημερών.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, ο ρυθμός μετάπτωσης των δανείων σε καθυστέρηση αυξάνεται. Ειδικά σε συγκεκριμένες κατηγορίες δανείων οι καθυστερήσεις άνω των 90 ημερών είναι εκτός ελέγχου. Τα περισσότερα προβλήματα παρουσιάζονται στα δάνεια που έχουν δοθεί προς τους μικρομεσαίους, οι οποίοι και επλήγησαν από την ύφεση. Σύμφωνα με συγκλίνουσες εκτιμήσεις από τράπεζες, το 65%-70% των δανείων προς μικρομεσαίους παρουσιάζει σήμερα καθυστέρηση μεγαλύτερη των τεσσάρων δόσεων. Στα καταναλωτικά δάνεια η εικόνα δεν είναι καλύτερη και τα στελέχη των τραπεζών εκτιμούν ότι είναι σε καθυστέρηση περίπου το 60% των δανείων, ενώ στα στεγαστικά φτάνει το 35%.

Το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και η Τράπεζα της Ελλάδος θα έχουν θεσμικά την ευθύνη και την επίβλεψη της διαχείρισης του προβλήματος. Ούτως ή άλλως η ΤτΕ ως επόπτης παρακολουθεί το ζήτημα των κόκκινων, ενώ το ΤΧΣ θα αναλάβει συγκεκριμένο αντικείμενο.

Οι τράπεζες από την πλευρά τους εξετάζουν την αντιμετώπιση των κόκκινων είτε σε σύμπραξη με εξειδικευμένο οργανισμό, σχήμα που θα οδηγήσει σε δημιουργία κοινής εταιρείας, είτε με τη δημιουργία θυγατρικής με αποκλειστικό αντικείμενο τη διαχείριση των συγκεκριμένων δανείων. Να σημειωθεί ότι οι τράπεζες έχουν δημιουργήσει σημαντική υποδομή, καθώς έχουν οργανωθεί κατάλληλα, παρακολουθούν στενά την εξέλιξη των καθυστερήσεων στα δάνεια, κάνουν υποχρεωτικά συγκεκριμένες αναφορές των στοιχείων σε τακτά διαστήματα κ.λπ.

Οποιο όμως μοντέλο οργάνωσης κι αν επιλέξει η κάθε τράπεζα, δηλαδή δημιουργία κοινής εταιρείας ή ίδρυση θυγατρικής, η τράπεζα πλέον θα πρέπει να ανταποκρίνεται σε συγκεκριμένους στόχους που θα θέτουν οι αρμόδιοι στη Φρανκφούρτη. Αυτό σημαίνει ότι οι τράπεζες, μόλις θεσμοθετηθεί ως το τέλος του χρόνου το πλαίσιο, θα κληθούν να αντιμετωπίσουν τα κόκκινα δάνεια και να ανταποκριθούν σε συγκεκριμένους στόχους, υπό την παρακολούθηση και τον έλεγχο των οργάνων της ΕΚΤ.

newmoney.gr