Σοβαρά ερωτηματικά για την απόφαση της κυβέρνησης να προχωρήσει σε συνομιλίες για Μέτρα Οικοδόμηση Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) στο Αιγαίο έχουν αρχίσει να προκαλούν οι κινήσεις της Άγκυρας.

Το τελευταίο διάστημα έχουν λάβει χώρα τουλάχιστον 2-3 περιστατικά που έχουν προκαλέσει εντονότατο προβληματισμό και πυρετώδεις διαβουλεύσεις στο υπουργείο Εξωτερικών. Αυτές οι κινήσεις διαψεύδουν εν τοις πράγμασι τις αισιόδοξες προβλέψεις του Νίκου Κοτζιά μετά το πέρας των πρόσφατων συνομιλιών που είχε στην Άγκυρα με όλη την τουρκική πολιτική ηγεσία.

Το τελευταίο περιστατικό δεν ήταν άλλο από τη νέα δέσμευση περιοχής την περίοδο 15 Ιουνίου - 31 Δεκεμβρίου 2015 με την έκδοση της NAVTEX 564/15 (σσ. την είδηση απεκάλυψε το «Έθνος») για επικίνδυνες επιχειρήσεις (hazardous operations) από τις 05.00 ως τις 16.00 καθημερινά. Εξαιρούνται τα Σαββατοκύριακα και οι εθνικές εορτές. Με τη νέα αυτή αγγελία, η Τουρκία επανέρχεται στην πρακτική που είχε αποφασίσει να ακολουθήσει ήδη από την έναρξη της θητείας της νέας κυβέρνησης, όταν είχε πάλι εκδώσει NAVTEX για ανάλογη περιοχή, κάνοντας όμως λάθος στον σχεδιασμό συμπεριλαμβάνοντας ελληνικό χερσαίο έδαφος (Λήμνος).

Η ιστορία με τα Πεδία Βολής
Εκείνο το τουρκικό λάθος (;) είχε προσφέρει στην Αθήνα τη δυνατότητα, κινούμενη γρήγορα, να υποχρεώσει την τουρκική πλευρά σε αναδίπλωση και απόσυρση της NAVTEX. Αυτή τη φορά όμως ο σχεδιασμός είναι προσεκτικότερος, αν και η στόχευση παραμένει παρόμοια. Η Άγκυρα έχει διαμηνύσει ήδη από το 2014 στην Αθήνα ότι πρέπει να βρεθεί λύση, όπως αυτή εκτιμά, για τα Πεδία Βολής. Η χώρα μας έχει κηρύξει τέσσερα Πεδία Βολής (Ψαθούρα, Άνδρος, Καράβια και Κρήτη) με την Άγκυρα να διαμαρτύρεται για τη δέσμευση αυτών των περιοχών (σσ. με μόνη εξαίρεση τα Καράβια).

Η τουρκική πλευρά, η οποία έχει κηρύξει στο Αιγαίο δύο Πεδία Βολής, θέλει την αμοιβαία απόσυρση ή απενεργοποίηση των πεδίων. Το θέμα συζητήθηκε στις συνομιλίες των Γενικών Γραμματέων των δύο υπουργείων Εξωτερικών, αλλά λύση δεν είναι εύκολο να βρεθεί. Σε ό,τι αφορά πάντως στην τελευταία τουρκική NAVTEX, διπλωματικοί κύκλοι σημείωναν ότι η νέα περιοχή που δέσμευσε η Τουρκία συνιστά καταφανώς παράνομη κίνηση διότι παρά το γεγονός ότι αφορά σε διεθνή ύδατα βρίσκεται εντός του FIR Αθηνών, όπου δικαιοδοσία έχει η χώρα μας.

Στο πλαίσιο της αμφισβήτησης των ελληνικών Πεδίων Βολής εντάσσεται και η «εισβολή» στο Πεδίο Βολής Άνδρου του πλοίου ηλεκτρονικού πολέμου «Τσανταρλί» κατά τη διάρκεια της άσκησης «Καταιγίδα». Το τουρκικό σκάφος αγνόησε επί μακρόν τις προειδοποιήσεις να απομακρυνθεί, κάτι που τελικώς έπραξε έχοντας… καταγράψει τις τουρκικές αντιρρήσεις. Το εν λόγω περιστατικό κρίνεται ως πάρα πολύ σοβαρό από τα υπουργεία Εξωτερικών και Εθνικής Άμυνας.

Αύξηση υπερπτήσεων και εμπλοκών
Γενικότερα επίσης, η δραστηριότητα της τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας παρουσιάζει σοβαρές ποιοτικές διαφοροποιήσεις σε σχέση με το παρελθόν, στοιχείο που σφόδρα προβληματίζει τους έλληνες στρατιωτικούς επιτελείς. Σύμφωνα με ανώτατες στρατιωτικές πηγές, που για ευνόητους λόγους επιθυμούν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους, οι αλλαγές στην τουρκική συμπεριφορά αφορούν στο τακτικό επίπεδο.

Από τις αρχές του έτους μέχρι σήμερα, τα τουρκικά μαχητικά έχουν πραγματοποιήσει 13 υπερπτήσεις, όταν καθ' όλη την περσινή χρονιά προχώρησαν σε 14. Αυτό που εντυπωσιάζει είναι ότι τον τελευταίο 1,5 χρόνο όλες αυτές οι υπερπτήσεις ήταν εκούσιες. Επιπλέον, εφέτος έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα 40 εμπλοκές, αριθμός που κρίνεται ιδιαίτερα υψηλός.

Τα τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη εισέρχονται κατά εξάδες στο FIR Αθηνών. Συνήθως, δύο εξ' αυτών κινούνται βόρεια και τέσσερα ακολουθούν πορεία νότια. Εσχάτως, είσοδοι γίνονται και νυχτερινές ώρες, προφανώς με στόχο να ελεγχθεί ο χρόνος αντίδρασης. Επιπλέον, οι Τούρκοι πετούν σε τακτική βάση τα CN-235 τα οποία έχουν αναβαθμίσει. Πρόκειται για αεροσκάφη παρακολούθησης, κινούνται αργά και πραγματοποιούν κατά μέσο όρο 15 - 20 παραβιάσεις του ελληνικού εναερίου χώρου κατά την πορεία τους. Ιδιαίτερα αναβαθμισμένη είναι επίσης η τουρκική αεροπορική παρουσία στο Νοτιοανατολικό Αιγαίο.

Το «Explora» και η Ανατολική Μεσόγειος
Σε όλα τα παραπάνω πρέπει να προστεθεί η τουρκική δραστηριότητα στην Ανατολική Μεσόγειο. Το τελευταίο περιστατικό με το οποίο η Άγκυρα θέλει να καταστήσει απολύτως σαφές ότι έχει δικαιώματα στην περιοχή και δεν πρόκειται να δεχθεί τον αποκλεισμό της από διεργασίες όπως πχ ο καθορισμός θαλασσίων ζωνών αφορά στην έκδοση NAVTEX για τις εργασίες πόντισης υποθαλασσίου καλωδίου από το ιταλικό σκάφος «Explora».

Η υπόθεση του «Explora» έχει ιδιαίτερη σημασία και όχι μόνο επειδή έχει επαναληφθεί στο παρελθόν. Η Άγκυρα εξέδωσε τη NAVTEX 547/15 προφανώς όχι τυχαία. Λογικά, το ιταλικό σκάφος της ζήτησε παρά το γεγονός ότι σε προηγούμενη επίσκεψή του, τον Φεβρουάριο, το είχε ξανακάνει και η ελληνική πλευρά αντέδρασε. Στην παρούσα περίπτωση όμως, η ελληνική πλευρά φέρεται να έχει εκδώσει δύο αγγελίες (για έρευνες στη θαλάσσια στήλη), παραμένει όμως άγνωστο αν η Άγκυρα έχει πάρει πίσω τη δική της NAVTEX.

Σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες, η περιοχή που καλύπτει η τουρκική αγγελία εισέρχεται, στο δυτικό της όριο, ακόμη πιο μέσα σε περιοχές ελληνικής υφαλοκρηπίδας σε σχέση με αντίστοιχη NAVTEX που είχε εκδώσει τον Φλεβάρη. Αν όλα αυτά ισχύουν, το ερώτημα είναι για ποιον λόγο η ελληνική πλευρά ανέχεται από το ιταλικό σκάφος να ζητεί άδεια για έρευνες και από την Τουρκία. Και τούτο διότι με τον τρόπο αυτό προσφέρεται η δυνατότητα στην Άγκυρα να… γκριζάρει περιοχές ελληνικής δικαιοδοσίας - κάτι που σίγουρα δεν στέλνει τα κατάλληλα μηνύματα σε τρίτες χώρες της περιοχής με τις οποίες η Αθήνα θεωρεί ότι έχει κοινά θαλάσσια όρια, όπως πχ η Αίγυπτος.

tovima.gr

Θέμα «στρατιωτικοποίησης» ακόμα και της Σαμοθράκης θέτει η Αγκυρα, στο πλαίσιο της γνωστής τακτικής της για βήμα το βήμα διεύρυνση των βλέψεών της στο Αιγαίο.

Ειδικότερα, αυτή τη φορά, μετά από «πόλεμο» ΝΟΤΑΜ ανάμεσα στην ελληνική και την τουρκική Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας, η Αγκυρα έφτασε στο σημείο να αμφισβητεί την αρμοδιότητα των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων στη Σαμοθράκη, ισχυριζόμενη ότι η νήσος είναι αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη (!).

Η κίνηση αυτή έρχεται σε μια περίοδο κατά την οποία κλιμακώνονται οι παραβάσεις – παραβιάσεις των τουρκικών μαχητικών και, το κυριότερο, οι «εικονικές αερομαχίες» (εμπλοκές) οπλισμένων ελληνικών και τουρκικών αεροσκαφών. Να σημειωθεί ότι την επόμενη εβδομάδα στην Τουρκία θα βρεθεί και ο υπουργός Εξωτερικών, Ν. Κοτζιάς, ο οποίος θα συναντηθεί με τον Τούρκο ομόλογό του. Στο μεταξύ, σε εξέλιξη βρίσκεται κοινή αεροναυτική άσκηση Ελλάδας – Ισραήλ – ΗΠΑ, στο Νότιο Αιγαίο και τη ΝΑ Μεσόγειο, έως το μέσο του μήνα, ενώ η Τουρκία διεξάγει, από χτες και για μερικές ημέρες, άσκηση έρευνας – διάσωσης (Anadolu Yıldızı-2015), έχοντας δεσμεύσει, μεταξύ των άλλων, και θαλάσσια περιοχή στα διεθνή ύδατα μεταξύ Χίου και Λέσβου. Ως γνωστόν, επανειλημμένως πίσω από ασκήσεις έρευνας – διάσωσης βρίσκονται σκοπιμότητες της Αγκυρας.

Σύμφωνα με ανάρτηση στην ιστοσελίδα της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας των ΗΠΑ (Federal Aviation Administration - FAA), που έφερε στο φως της δημοσιότητας το site News247, η Τουρκία με ΝΟΤΑΜ της, στις 6 Μαΐου, επικαλείται δήθεν τη Συνθήκη της Λωζάννης και ισχυρίζεται ότι το νησί Semadirek, όπως αναφέρει στα τουρκικά και σε παρένθεση Σαμοθράκη στην αγγλική γλώσσα, δεν πρέπει να περιλαμβάνεται σε σενάρια στρατιωτικών ασκήσεων ή να γίνεται σε αυτό κάποια στρατιωτική άσκηση.

Στην ελληνική ΝΟΤΑΜ - απάντηση αναφέρεται ότι εσκεμμένα η Τουρκία χρησιμοποιεί σε ελληνικό νησί τουρκική ονομασία, τη στιγμή που είναι γνωστό παγκοσμίως ως «Σαμοθράκη», καθώς και ότι ουδεμία διεθνής συνθήκη υπάρχει που να προβλέπει αποστρατικοποίησή του. Ως εκ τούτου, καταλήγει, η Ελλάδα έχει κάθε δικαίωμα στο σχεδιασμό και την υλοποίηση στρατιωτικών ασκήσεων στην περιοχή. Να σημειωθεί, πάντως, ότι μόνιμη πρακτική της Τουρκίας, κάθε έτος, είναι να «διεκδικεί» για μόνιμη χρήση τις περιοχές βορείως της Λήμνου προς Σαμοθράκη, καθώς και στο Κεντρικό Αιγαίο, δυτικά της Σάμου. Αντίστοιχες κινήσεις, βέβαια, κάνει και στο Νότιο Αιγαίο.

e-typos.com

Νέα εκδοχή των «γκρίζων ζωνών» για την αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας σε 16 νησιά και νησίδες του Αιγαίου διατυπώθηκε στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση από τον ίδιο τον υπουργό Αμυνας της Τουρκίας, αποκαλύπτοντας τα σοβαρά εμπόδια που παραμένουν στην προσπάθεια εκτόνωσης της έντασης και αντιμετώπισης των προβλημάτων στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Μετά μία περίοδο έντονης στρατιωτικής δραστηριότητας στο Αιγαίο με κατακόρυφη αύξηση των παραβάσεων του FIR Αθηνών, παραβίασης του Εθνικού Εναέριου Χώρου και παραβάσεων των ελληνικών χωρικών υδάτων, η Τουρκία διατηρεί ζωντανή τη θεωρία των «γκρίζων ζωνών», η όποια διατυπώθηκε πρώτη φορά το 1996.

Στη διάρκεια συζήτησης στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση, βουλευτές της αντιπολίτευσης είχαν καταθέσει ερώτηση για τα δημοσιεύματα, σύμφωνα με τα οποία η Ελλάδα «είχε υψώσει την ελληνική σημαία σε νησιά που δεν της ανήκουν».

«Κατάληψη» νησιών
Η φρασεολογία του βουλευτή του CHP ήταν ιδιαίτερα εμπρηστική, καθώς έκανε λόγο για «κατάληψη» των νησιών που βρίσκονται κοντά στις τουρκικές ακτές, κάνοντας ειδική αναφορά στη Ρω, στο Αγαθόνησι και το Φαρμακονήσι, ρωτώντας την κυβέρνηση τι θα κάνει για να προστατεύσει τα συμφέροντά της στο Αιγαίο και στη Μεσόγειο και ζήτησε εξηγήσεις για τους λόγους που η Τουρκία δεν κηρύττει δική της ΑΟΖ.

Στον Τούρκο βουλευτή ανέλαβε να απαντήσει ο υπουργός Αμυνας Ισμέτ Γιλμάζ, ο οποίος άναψε φωτιές, καθώς λίγο-πολύ υποστήριξε ότι τα νησιά που δεν αναφέρονται ρητά στις συνθήκες και δεν μεταβιβάστηκε η κυριαρχία τους στην Ελλάδα, νομικά είναι υπό την κυριαρχία της Τουρκίας, αλλά -όπως είπε- σε αρκετά από αυτά έχουν επιβληθεί από την Ελλάδα «πρακτικές εφαρμογές», που όμως δεν αλλάζουν το νομικό καθεστώς των νησιών. Μεταξύ των 16 νησιών τα οποία αφορούσε η ερώτηση, που είχε κατατεθεί από την αντιπολίτευση, ήταν ακόμη και οι Φούρνοι, οι Αρκοί, το Αγαθονήσι, το Φαρμακονήσι, η Καλόλιμνος, η Ψέριμος κ.ά.

Η απάντηση που έδωσε ο Τούρκος υπουργός Αμυνας προκάλεσε αντιδράσεις εντός της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης, καθώς οι βουλευτές της αντιπολίτευσης κατηγόρησαν την κυβέρνηση ότι «αποδέχεται την κατάληψη των νησιών αυτών από την Ελλάδα…».

Και αυτό το επεισόδιο, πάντως, είναι ενδεικτικό της επιβάρυνσης του κλίματος στις διμερείς σχέσεις, παρά τη βούληση που έχει εκφράσει ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών Ν. Κοτζιάς για έναρξη συνομιλιών για την υιοθέτηση μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης.

΄Εθνος