Με ανατροπές σε κλιμάκια, συντελεστές, αφορολόγητο όριο και απαλλαγές, το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης σχεδιάζει αναδιανομή βαρών για πάνω από 6 εκατομμύρια φορολογουμένους.

Ελαφρύνσεις στα χαμηλά εισοδήματα
Με βάση τα σενάρια που επεξεργάζονται οι τεχνοκράτες στο υπουργείο Οικονομικών προκύπτουν ελαφρύνσεις για όσους μισθωτούς και συνταξιούχους δηλώνουν ετήσιο εισόδημα μέχρι 12.000 ευρώ, οριακές μεταβολές στη φορολογία για εισοδήματα μέχρι 20.000 ευρώ και κλιμακωτή αύξηση του φόρου για εισοδήματα πάνω από 20.000 ευρώ.
Επιβαρύνσεις θα υπάρξουν για τους αγρότες με την εξομοίωση της φορολογίας τους με τους ελεύθερους επαγγελματίες, αλλά με αναγνώριση μεγαλύτερων εξόδων που θα αφαιρούνται από τον τζίρο, καθώς και για τους εκμισθωτές ακινήτων λόγω της αύξησης του συντελεστή φορολογίας.
Για τους ελεύθερους επαγγελματίες δεν θα υπάρξουν αλλαγές στην ισχύουσα κλίμακα και στους συντελεστές, πέραν της αύξησης της προκαταβολής φόρου για το επόμενο έτος στο 70% από 55%.

Ταυτόχρονα, οι εκπτώσεις δαπανών από τον φόρο για ιατρική και νοσοκομειακή περίθαλψη θα συνδεθούν με τη χρήση του πλαστικού χρήματος, ενώ στο τραπέζι βρίσκεται και το θέμα του φορο-μπόνους για όσους κάνουν τις αγορές τους αποκλειστικά με τη χρήση κάρτας.
Γρίφος που αναμένεται να λυθεί στις συναντήσεις με τους πιστωτές για την αξιολόγηση του μνημονίου είναι η ενσωμάτωση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης στις νέες κλίμακες φορολογίας εισοδήματος, καθώς σύμφωνα με παράγοντες του υπουργείου Οικονομικών κάτι τέτοιο θα προκαλούσε απώλειες εσόδων και θα ευνοούσε συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες με μεγάλη οικονομική επιφάνεια.
Ο σχεδιασμός προβλέπει αλλαγή εκ βάθρων του ισχύοντος συστήματος φορολογίας εισοδήματος με παρεμβάσεις, διεύρυνση των κλιμακίων και των συντελεστών, και καθιέρωση αφορολόγητου ορίου μόνο για τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους που το ύψος του εισοδήματός τους δεν ξεπερνά ένα ορισμένο όριο. Η νέα κλίμακα θα οριστικοποιηθεί μέχρι τον Νοέμβριο και θα ισχύσει για τα εισοδήματα του 2016, αλλά οι επιπτώσεις στην τσέπη των μισθωτών θα φανούν από 1-1-2016, καθώς με βάση το νέο καθεστώς θα αλλάξει η μηνιαία παρακράτηση φόρου.
Ο στόχος είναι το αφορολόγητο να ανέβει μέχρι τα 12.000 ευρώ από 9.550 που είναι σήμερα και να ισχύσει μόνο για όσους δηλώνουν εισόδημα μέχρι 12.000. Για όσους δηλώνουν υψηλότερα εισοδήματα το αφορολόγητο όριο δεν θα ισχύει και θα φορολογούνται για το σύνολο του εισοδήματός τους από το πρώτο ευρώ, αλλά με χαμηλό συντελεστή της τάξης του 5%-6%.
Οι συντελεστές θα αυξάνονται προοδευτικά ανάλογα με το ύψος του εισοδήματος και θα φθάνουν στο 50% για εισοδήματα πάνω από 80.000 ευρώ. Με βάση τα παραπάνω θα υπάρξει μείωση φόρου μέχρι 539 ευρώ για εισοδήματα μέχρι 12.000 ευρώ και σχεδόν μηδενική μεταβολή για τα εισοδήματα από 12.000 μέχρι 20.000 ευρώ. Από εκεί και πάνω θα αρχίζουν επιβαρύνσεις.

Το εναλλακτικό σενάριο για την κλίμακα
Στο τραπέζι υπάρχει και ένα δεύτερο σενάριο για τη νέα κλίμακα και το αφορολόγητο όριο, αλλά με παραπλήσιο λογαριασμό για τους φορολογουμένους.
Σύμφωνα με αυτό, το αφορολόγητο όριο θα μειώνεται σταδιακά ανάλογα με το ύψος του εισοδήματος και θα μηδενίζεται από ένα εισόδημα και πάνω, όπως ισχύει σήμερα με την έκπτωση του φόρου των 2.100 ευρώ για τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους. Η διαφορά είναι ότι το αφορολόγητο θα καταργείται για εισοδήματα πολύ χαμηλότερα των 42.000 ευρώ που προβλέπει η ισχύουσα κλίμακα.
Για παράδειγμα, σε φορολογούμενο που έχει σήμερα ετήσιο εισόδημα 30.000 ευρώ αναλογεί φόρος με βάση την κλίμακα ύψους 7.100 ευρώ. Από αυτόν τον φόρο αφαιρείται έκπτωση φόρου 1.200 ευρώ και έτσι προκύπτει φόρος 5.900 ευρώ. Αν η έκπτωση του φόρου μηδενίζεται στα 30.000 ευρώ, τότε ο φορολογούμενος θα κληθεί να πληρώσει 7.100 ευρώ, δηλαδή 1.200 ευρώ περισσότερα.
Επισημαίνεται ότι η σημερινή κλίμακα για τη φορολόγηση των μισθών περιλαμβάνει τρία κλιμάκια με συντελεστές 22% (για εισόδημα έως 25.000), 32% (για το κλιμάκιο από 25.000 έως 42.000) και 42% (για τα εισοδήματα άνω των 42.000 ευρώ). Στο ποσό του φόρου που προκύπτει με βάση την κλίμακα γίνεται έκπτωση φόρου έως 2.100 ευρώ ανάλογα με το ύψος του εισοδήματος (ολόκληρη έως τα 21.000 ευρώ και μειώνεται κατά 100 ευρώ για κάθε επιπλέον 1.000 ευρώ εισοδήματος). Η έκπτωση μηδενίζεται για εισόδημα άνω των 42.000 ευρώ.
Για παράδειγμα, για μισθωτό με καθαρό εισόδημα 17.000 ευρώ με βάση την κλίμακα ο φόρος που προκύπτει είναι 3.740 ευρώ.
Η μείωση του φόρου του είναι 2.100 ευρώ, άρα ο τελικός του φόρος ανέρχεται σε 1.640 ευρώ. Για μισθωτό με ετήσιο εισόδημα έως 9.550 ευρώ ο φόρος που προκύπτει με την κλίμακα μηδενίζεται και έτσι υπάρχει έμμεσο αφορολόγητο όριο, το οποίο, όμως, μειώνεται όσο αυξάνεται το εισόδημα και φορολογούμενοι με ετήσιο εισόδημα άνω των 42.000 ευρώ φορολογούνται για το σύνολο του εισοδήματός τους χωρίς ούτε ένα ευρώ αφορολόγητο.
Το σχέδιο για καθιέρωση ενιαίας κλίμακας για όλα τα εισοδήματα ανεξάρτητα από την πηγή προέλευσης εγκαταλείπεται, καθώς θεωρείται ότι ένας τέτοιος τρόπος φορολόγησης είναι «ισοπεδωτικός» και άδικος.
Στο πλαίσιο αυτό οι αρμόδιοι παράγοντες του υπουργείου Οικονομικών καταλήγουν σε διαφορετικές κλίμακες φορολογίας, ενώ προκρίνονται η μη ενσωμάτωση των εισοδημάτων από ενοίκια στις κλίμακες των μισθωτών και η αύξηση των συντελεστών όπως προβλέπει το μνημόνιο.
Σήμερα η κλίμακα φορολόγησης του εισοδήματος από ενοίκια έχει δύο κλιμάκια. Για εισόδημα έως 12.000 ευρώ ο συντελεστής είναι 11% και σύμφωνα με το μνημόνιο θα αυξηθεί στο 15%, και για εισόδημα άνω των 12.000 ευρώ ο συντελεστής είναι 33% και θα ανέβει στο 35%.

Σταδιακά από το 13% στο 26% οι αγρότες
Για τους αγρότες ο σχεδιασμός προβλέπει ένταξή τους στη φορολογική κλίμακα που ισχύει για τους ελεύθερους επαγγελματίες με σταδιακή αύξηση του συντελεστή από 13% στο 20% για το 2016 και στο 26% για το 2017. Ως αντιστάθμισμα για τη φορολογική επιβάρυνση που θα προκύψει προωθούνται η διεύρυνση του καταλόγου των δαπανών που θα εκπίπτουν από το ακαθάριστο εισόδημα και συντελεστές απόσβεσης για τον πάγιο εξοπλισμό που χρησιμοποιούν στην παραγωγή.
Για τους ελεύθερους επαγγελματίες και επιτηδευματίες δεν αναμένονται αλλαγές και θα συνεχίσουν να φορολογούνται από το πρώτο ευρώ με συντελεστή 26% για εισοδήματα έως 50.000 ευρώ και με 33% για εισοδήματα υψηλότερα. Ωστόσο η προκαταβολή φόρου από το 2016 θα αυξηθεί στο 70% και θα φθάσει στο 100% το 2017.

Αμεσες ενισχύσεις σε όσους έχουν ανάγκη
Ανατροπές έρχονται και στις φοροαπαλλαγές με κεντρικό στόχο να καταργηθούν οι περισσότερες και να αντικατασταθούν με άμεσες ενισχύσεις στους φορολογουμένους που τις έχουν ανάγκη. Οι φοροαπαλλαγές που ισχύουν σήμερα ανέρχονται σε 700 και κοστίζουν στον προϋπολογισμό περί τα 3,6 δισ. ευρώ (μαζί με τις απαλλαγές του ΦΠΑ, που θα καταργηθούν σταδιακά όπως η κατάργηση της έκπτωσης 30% στα νησιά).
Στο στόχαστρο μπαίνουν οι απαλλαγές για τις επιχειρήσεις, το κεφάλαιο και τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης που προκαλούν τις μεγαλύτερες απώλειες εσόδων για το Δημόσιο και οι οποίες θα χρησιμοποιηθούν ως πηγή ισοδύναμων μέτρων για να αποτραπούν επώδυνες και γενικευμένες αλλαγές στη φορολογία. Ειδικότερα, το κόστος των φοροαπαλλαγών στον κρατικό προϋπολογισμό είναι:
• 293 εκατ. ευρώ για τα νοικοκυριά.
• 2,17 εκατ. ευρώ για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
• 33,32 εκατ. ευρώ για τα νομικά πρόσωπα.
• 658,78 εκατ. ευρώ στον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων, στις κληρονομιές, τις γονικές παροχές, τις δωρεές και τις μεταβιβάσεις ακινήτων.
• 545,47 εκατ. ευρώ στον ΕΝΦΙΑ.
• 969,73 εκατ. ευρώ στον ΦΠΑ, ποσό που όμως μειώνεται δραστικά ύστερα από τις πρόσφατες αλλαγές του καθεστώτος.
• 1,046 δισ. ευρώ στους ειδικούς φόρους κατανάλωσης. Ειδικότερα, οι απαλλαγές και εκπτώσεις του ΕΦΚ στα ενεργειακά προϊόντα ανέρχονται σε 578,57 εκατ. ευρώ και ακολουθούν οι μειώσεις στην αιθυλική αλκοόλη και στα αλκοολούχα ποτά που φθάνουν στα 465,8 εκατ. ευρώ.
Σημειώνεται ότι σήμερα οι φορολογούμενοι ανεξαρτήτως πηγής εισοδήματος δικαιούνται μείωση φόρου κατά 200 ευρώ λόγω αναπηρίας τουλάχιστον 67%, έκπτωση φόρου 10% για δαπάνες ιατρικής, νοσοκομειακής και φαρμακευτικής περίθαλψη, και μείωση φόρου για δωρεές προς συγκεκριμένους φορείς, όταν αυτές υπερβαίνουν τα 100 ευρώ.

ΕΘΝΟΣ

Μια παράλληλη εξέλιξη της τελευταίας στιγμής προέκυψε από την πορεία των διαπραγματεύσεων της Αθήνας με την Τρόικα.

Αυτή η εξέλιξη έχει σαφώς να κάνει με τα προβλήματα που περισσότερο δημιούργησαν, παρά έλυσαν οι νέοι συντελεστές και αφορά στο βόειο κρέας.

Όπως έγινε γνωστό, το μοσχαρίσιο κρέας επιστρέφει στο ΦΠΑ 13%, από 23%.

Στο 23%, ωστόσο, θα παραμείνουν τα φροντιστήρια.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ακόμη, συζητείται, εκτός από τα φροντιστήρια, αν θα πάνε από το 0% στο 23% και τα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια.