Σκέψεις για να επανέλθει το θέμα της απλής αναλογικής για τις βουλευτικές εκλογές, με στόχο να εφαρμοστεί όμως από τις επόμενες και όχι τις μεθεπόμενες εκλογές, υπάρχουν στο Μέγαρο Μαξίμου και ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας δέχεται εισηγήσεις να κάνει μια ακόμα κίνηση στην πολιτική σκακιέρα με το βλέμμα στην Κεντροαριστερά.
Σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος», βρίσκεται σε εξέλιξη συζήτηση στα ενδότερα του πρωθυπουργικού επιτελείου ώστε να αναληφθεί νέα κυβερνητική πρωτοβουλία στην παρούσα κοινοβουλευτική περίοδο, με στόχο να… πιεστούν η Δημοκρατική Συμπαράταξη και το Ποτάμι να ψηφίσουν το νέο εκλογικό σχέδιο. Μάλιστα, αυτό το νέο σχέδιο εκλογικού νόμου δεν αποκλείεται να κατατεθεί ακόμα και πριν από τις εκλογές στην Κεντροαριστερά (δηλαδή το διάστημα 12 και 19 Νοεμβρίου), γεγονός που θα περιπλέξει την κατάσταση.
Και αυτό διότι οι υποψήφιοι θα κληθούν να πάρουν θέση σε ένα θέμα κομβικής σημασίας που σχετίζεται και με την εκλογική πορεία και δύναμη του χώρου. Με αυτή τη θεώρηση, δεν είναι τυχαίο ότι κυβερνητικοί παράγοντες μιλάνε για τη «δεύτερη ευκαιρία» που πρέπει να δοθεί στην Κεντροαριστερά ώστε να μην ταυτιστεί με τη ΝΔ και να ψηφίσει τον νέο νόμο για να ισχύσει στις επόμενες και όχι στις μεθεπόμενες εκλογές.
Η κυβέρνηση είχε επιχειρήσει τον Ιούλιο του 2016 να εγκριθεί από την Ολομέλεια της Βουλής το σχέδιό της για απλή αναλογική. Τότε, όμως, δεν είχε καταφέρει να συγκεντρώσει 200 ψήφους ώστε να ισχύσει ο εκλογικός νόμος από τις επόμενες εκλογές, καθώς αυτό θα γίνει από τις μεθεπόμενες, αφού έλαβε 179 ψήφους.
Αλλη μια απόπειρα
Αυτή την περίοδο και με βάση την αξιολόγηση των δεδομένων που κάνουν στο Μέγαρο Μαξίμου, φέρεται να συζητούν να γίνει μια ακόμα απόπειρα για την απλή αναλογική, με στόχο όμως να ισχύσει στις επόμενες εκλογές. Στις ενδοκυβερνητικές συζητήσεις που γίνονται αξιολογείται κατά πόσο μπορεί να επιτευχθεί πλειοψηφία των 2/3 της Βουλής, ώστε να ισχύσει η απλή αναλογική από τις αμέσως επόμενες εκλογές.
Ανάλογη συζήτηση έγινε πριν από το καλοκαίρι του 2017 – και κυρίως προτού ολοκληρωθεί η δεύτερη αξιολόγηση – και επανήλθε, χωρίς όμως να έχουν ληφθεί οριστικές αποφάσεις. Ο υπουργός Επικρατείας Χριστόφορος Βερναρδάκης προ ημερών έθεσε το θέμα, υποστηρίζοντας την περαιτέρω εμβάθυνση του εκλογικού νόμου και το να εξεταστεί μια μεγαλύτερη ισορροπία στις εκλογικές περιφέρειες με ένα σπάσιμό τους, αλλά και ενδεχομένως και μείωση του εκλογικού ορίου 3%.
Εάν τελικά αποφασιστεί και δοθεί το πράσινο φως από τον Αλέξη Τσίπρα να κατατεθεί νομοσχέδιο για τον εκλογικό νόμο, επειδή πρέπει να είναι διαφοροποιημένο σε σχέση με αυτό του 2016, θα συμπεριληφθούν και διατάξεις που θα αφορούν τις εκλογές στην Τοπική Αυτοδιοίκηση (καθιέρωση και εκεί της απλής αναλογικής) και την ανάδειξη των ευρωβουλευτών (επαναφορά της λίστας και κατάργηση του σταυρού που ίσχυσε στις ευρωεκλογές του 2014). Σε μια τέτοια περίπτωση, ο στόχος είναι προφανής για το Μέγαρο Μαξίμου: να αποτραπεί η όποια περίπτωση αυτοδυναμίας της ΝΔ υπό τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
«Πρέπει να εξεταστεί», όπως σημειώνει έμπειρος κοινοβουλευτικός παράγοντας της Κεντροδεξιάς που διατηρεί επικοινωνία με κυβερνητικά στελέχη, «ότι η στρατηγική του Αλέξη Τσίπρα χαράσσεται με βάση ότι τον Μάιο του 2019 θα διενεργηθούν στην Ελλάδα ευρωεκλογές και αυτοδιοικητικές εκλογές (δημοτικές και περιφερειακές), ενώ έως το τέλος του έτους θα γίνει η εκλογή του νέου Προέδρου της Δημοκρατίας».
Συμμαχικά σχήματα
Ο ίδιος ο Πρωθυπουργός εξάλλου πιστεύει, όπως το έχει πει και δημόσια, ότι το πολιτικό σύστημα θα κινείται από εδώ και πέρα σε μια λογική δημιουργίας προϋποθέσεων, συγκλίσεων και συνεννοήσεων. «Γι’ αυτό και ψηφίσαμε και την απλή αναλογική. Θέλουμε να την κάνουμε νόμο και στην Τοπική Αυτοδιοίκηση… Χρειάζονται συναινέσεις» είχε πει στη ΔΕΘ και συμπλήρωσε – εκτίμηση που πέρασε απαρατήρητη και δεν δόθηκε ιδιαίτερη σημασία – πως «είναι, λοιπόν, πολύ πιθανό στο επόμενο διάστημα να υπάρχουν και κυβερνήσεις περισσοτέρων των δύο κομμάτων…».
Το ενδιαφέρον όμως είναι ότι ο Πρωθυπουργός επιμένει στη θεώρησή του ότι «…υπάρχουν δυνάμεις στη σημερινή Κεντροαριστερά και τη σημερινή Δεξιά που είναι ακραιφνώς στη νεοφιλελεύθερη οπτική για την πορεία της οικονομίας και δυνάμεις στη σημερινή Κεντροδεξιά και τη σημερινή Αριστερά που μπορούν να βρουν ένα πλαίσιο συνάντησης στην ανάγκη να υπάρξει κοινωνική προστασία, ο δημόσιος χώρος…». Αρα βλέπει συμμαχικά σχήματα και ευελπιστεί σε μελλοντική σύμπραξη – συμμαχία του ΣΥΡΙΖΑ με δυνάμεις της Κεντροδεξιάς.
«Οχηρά» σε δήμους
Παράλληλα, στο Μέγαρο Μαξίμου έχει αποφασιστεί και ήδη είναι έτοιμο από τον υπουργό Εσωτερικών Πάνο Σκουρλέτη το νομοσχέδιο για την εφαρμογή της απλής αναλογικής στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Και αυτό διότι το πρωθυπουργικό περιβάλλον στηρίζει πολλά στην αλλαγή των δεδομένων και των συσχετισμών στην Τοπική Αυτοδιοίκηση με φόντο την επόμενη μέρα των εκλογών, στη λογική της δημιουργίας «οχυρών» σε δήμους.
Οσο και εάν δεν το παραδέχονται στο Μέγαρο Μαξίμου, οργανώνονται για την επόμενη μέρα και ειδικά στην περίπτωση αρνητικού εκλογικού αποτελέσματος. Παράλληλα, η κυβέρνηση φέρεται να ετοιμάζει νομοσχέδιο με το οποίο μεταβιβάζονται αρμοδιότητες υπουργείων στους δήμους και στις περιφέρειες.
Το παιχνίδι με την Αυτοδιοίκηση
Γέφυρες σε αυτοδιοικητικά στελέχη της Κεντροαριστεράς, αλλά ακόμα και της Κεντροδεξιάς, επιχειρεί να στήσει η κυβέρνηση με αφορμή και τα περιφερειακά αναπτυξιακά συνέδρια που γίνονται ανά την επικράτεια. Αυτό φάνηκε ξεκάθαρα και στην αρχή της εβδομάδας, κατά τη διάρκεια του πέμπτου περιφερειακού συνεδρίου στην Ηπειρο.
Εκεί αναδείχθηκε η επιχείρηση του Μεγάρου Μαξίμου να έρθει πιο κοντά η κυβέρνηση με αυτοδιοικητικά στελέχη, στη λογική της συνεργασίας και της συναίνεσης. Εξάλλου, παρά το γεγονός ότι η ΝΔ έχει δώσει σήμα να απέχουν τα στελέχη της από αυτά τα περιφερειακά συνέδρια (φιέστες τις αποκαλεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης), πολλοί γαλάζιοι αυτοδιοικητικοί κάνουν το δικό τους παιχνίδι προκαλώντας εκνευρισμό στην ηγεσία του κόμματος.

Την ίδια στιγμή, το πρωθυπουργικό επιτελείο έχει ανοίξει, σε πρώτη φάση, δίαυλο επικοινωνίας με συγκεκριμένους περιφερειάρχες, όπως ο Σταύρος Αρναουτάκης (Κρήτη) και ο Απόστολος Κατσιφάρας (Δυτική Ελλάδα), για να διαγνώσει προθέσεις, κίνηση που γίνεται ακόμα και σε μετριοπαθείς κεντροδεξιούς δημάρχους.
Οι κινήσεις αυτές γίνονται στη λογική της αλλαγής των συσχετισμών στον χώρο της Αυτοδιοίκησης και γι’ αυτό και ο Πάνος Σκουρλέτης δίνει μάχη να μην γίνουν περικοπές πόρων σε δήμους.
Σε αυτό το κλίμα και με αυτή τη στρατηγική να ξεδιπλώνεται, η κυβέρνηση ετοιμάζεται να καταθέσει στη Βουλή το νομοσχέδιο για την καθιέρωση της απλής αναλογικής στους δήμους και στις περιφέρειες της χώρας που θα εφαρμοστεί στις εκλογές του 2019.
Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής στοιχεία – βεβαίως ενδεχομένως να γίνουν αλλαγές στη Βουλή κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου -, δεν θα προβλέπεται πλαφόν στο εκλογικό ποσοστό εισόδου στο Δημοτικό Συμβούλιο. Αυτή η πρόβλεψη ενδέχεται να δημιουργήσει νέα δεδομένα, καθώς θα δίνει τη δυνατότητα στον ΣΥΡΙΖΑ να οικοδομήσει αυτοδιοικητικά οχυρά που κάποτε είχαν μόνο ΝΔ και ΠΑΣΟΚ. Σύμφωνα με μετριοπαθείς υπολογισμούς έμπειρων δημάρχων και κεντρικών στελεχών της Κεντρικής Ενωσης Δήμων Ελλάδας, από τους 325 δημάρχους ζήτημα εάν θα εκλεγούν οι 50 από τον πρώτο γύρο (το 2014 είχαν εκλεγεί 108 και ένας περιφερειάρχης από τους 13).
ΒΗΜΑ