«Για κάθε 10 ευρώ, που βγάζει ένας οικονομολόγος ελεύθερος επαγγελματίας, πληρώνει τα 7 σε φόρους και ασφαλιστικές εισφορές» αυτό υπογραμμίζει σε ανακοίνωσή του το Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδος μετά από μελέτη περιπτώσεων από όλα τα εισοδηματικά κλιμάκια, μέσω της αύξησης των ασφαλιστικών εισφορών.

Όπως αναφέρεται, «αν συνυπολογίσουμε το φορολογικό συντελεστή επί των εσόδων, το τέλος επιτηδεύματος, την ετήσια εισφορά αλληλεγγύης και την προκαταβολή φόρου - το τελικό καθαρό ποσό, που μένει, είναι μόλις το 30% ενώ ούτε στα χαμηλά εισοδήματα υπάρχει όφελος, με το ποσοστό να υποχωρεί κάτω από το 30%».

Το Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδος έχει κάνει προτάσεις που, όπως υποστηρίζει, "δε θα εξοντώνουν τους οικονομολόγους και τους ελεύθερους επαγγελματίες συνολικά". Αυτές είναι:

• Ένας μεικτός τρόπος υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών, που να λαμβάνει υπόψη όχι μόνο τα χρόνια ασφάλισης (όπως ισχύει σήμερα), ούτε μόνο το εισόδημα τους (όπως καταγράφεται στο προτεινόμενο νομοσχέδιο από την Κυβέρνηση), αλλά και τις δυο αυτές παραμέτρους.

• Να διατηρηθεί το ταμείο των ελεύθερων επαγγελματιών, με στόχο στο ασφαλιστικό σύστημα να λειτουργούν τρία ταμεία, που θα περιλαμβάνουν επίσης αυτό των μισθωτών και των αγροτών.

• Το σύνολο των φόρων και των ασφαλιστικών εισφορών, που καταβάλλουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες, δε θα πρέπει να ξεπερνά ένα συγκεκριμένο ποσοστό του καθαρού εισοδήματός τους (50% στα υψηλά εισοδήματα και σημαντικά χαμηλότερο όσο μειώνεται το εισόδημα), το οποίο διασφαλίζει την αποπληρωμή και των υπόλοιπων υποχρεώσεών τους (π.χ. δάνεια), τη βιωσιμότητα της δραστηριότητάς τους, και την κάλυψη τουλάχιστον του ελάχιστου επιπέδου διαβίωσης.

• Την απαλλαγή, για τα τρία πρώτα χρόνια της δραστηριότητάς τους, των νέων ασφαλισμένων από την καταβολή εισφορών τουλάχιστον για τον κλάδο σύνταξης.

Παραδείγματα

Το Ταμείο σκληραίνει την στάση του, αναλαμβάνει τα ηνία της διαπραγμάτευσης και ζητά από την Αθήνα αυστηρότερες ρυθμίσεις, που φτάνουν μέχρι και στην περικοπή των κύριων συντάξεων

Aυστηρότερες ρυθμίσεις στο ασφαλιστικό ζητά, σύμφωνα με πληροφορίες το ΔΝΤ, το οποίο φαίνεται ότι αναλαμβάνει την εποπτεία της εν λόγω μεταρρύθμισης και, μάλιστα, την θέτει ως βασική προϋπόθεση για τη συμμετοχή του στο τρίτο Μνημόνιο.

Την ώρα, μάλιστα, που ο υπουργός Εργασίας, Γιώργος Κατρούγκαλος, «πανηγυρίζει» ότι έπεισε τους Ευρωπαίους ομολόγους του για την ορθότητα του ασφαλιστικού νομοσχεδίου που φέρνει η κυβέρνηση, το ΔΝΤ εμφανίζεται να μην δέχεται την αύξηση των εισφορών 1,5% συνολικά και αντιπροτείνει αύξηση έως 1% για εργοδότες και εργαζόμενους.

Σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν την κατάσταση, οι Θεσμοί εκτιμούν ότι η αύξηση των εισφορών είναι ένα αντιαναπτυξιακό μέτρο, και συνεπώς όχι επιθυμητό, που θα δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα, από εκείνα που θεωρητικά θα επιλύσει.

Οι Θεσμοί έχουν μάλιστα ζητήσει και αναμένουν συμπληρωματικά στοιχεία για την ασφαλιστική μεταρρύθμιση, καθώς το νομοσχέδιο Κατρούγκαλου κάθε άλλο παρά πλήρες και κοστολογημένο μπορεί να θεωρηθεί.

Σύμφωνα με πληροφορίες, το Ταμείο θεωρεί επίσης ότι δεν μπορεί να υπάρξει μεταρρύθμιση, χωρίς να περικοπούν και κύριες συντάξεις -κάτι όμως που η κυβέρνηση επιμένει ότι είναι αδιαπραγμάτευτο.

Πηγές των δανειστών ανέφεραν ότι το σχέδιο που έχει δώσει η κυβέρνηση δεν είναι κοστολογημένο, δεν υπάρχουν σε κανένα σημείο νούμερα και δεν εξηγείται πως θα γίνει η κατάργηση του ΕΚΑΣ.

Χαρακτηριστικά, το «Βήμα της Κυριακής» γράφει ότι, ανάμεσα στους Θεσμούς, επικρατεί η σκληρή γραμμή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και ιδιαιτέρως του Πολ Τόμσεν, ο οποίος φαίνεται πως είναι εκείνος που κινεί τα νήματα και δίνει οδηγίες στην απεσταλμένη του ΔΝΤ στην Αθήνα, Ντέλια Βελκουλέσκου.

Στο ίδιο δημοσίευμα αναφέρεται ότι ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, αλλά και ο Πολ Τόμσεν, θέλουν να κάνουν «αγνώριστο» το ασφαλιστικό, ώστε να αποτελέσει τη βάση για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα και τη ρύθμιση του χρέους.

protothema.gr

Αντίθετα, με το σχέδιο της κυβέρνησης η βάση υπολογισμού των συντάξεων, δηλαδή οι συντάξιμες αποδοχές, δίνουν μικρότερο ποσό αποδοχών, επί του οποίου στη συνέχεια γίνεται ο υπολογισμός της σύνταξης.

Σύμφωνα με αποκλειστικό δημοσίευμα της «Ναυτεμπορικής», η αναλογιστική μελέτη αποκωδικοποιεί τις συνέπειες στις συντάξιμες αποδοχές, που προβλέπει το σχέδιο ασφαλιστικής μεταρρύθμισης της κυβέρνησης.

Η μελέτη λαμβάνει ως υποδείγματα, ασφαλισμένους του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, με τις εξής παραδοχές:

α) συνολικά 35 χρόνια ασφάλισης στα οποία περιλαμβάνονται και τα έτη πριν από το 2010, αλλά και τα έτη ασφάλισης μετά την 1-1-2011 όταν άρχισε να ισχύει ο ν.3863/10 των Λοβέρδου-Κουτρουμάνη,

β) διαφορετικά μισθολογικά κλιμάκια έναρξης του εργασιακού βίου των ασφαλισμένων-εργαζομένων, με μικτούς μισθούς των 800 ευρώ, των 1.000 ευρώ, των 1.400 ευρώ και των 3.000 ευρώ

Από την αναλογιστική μελέτη που εκπόνησε η εταιρεία Prudential Solutions Ltd προκύπτει το εξής βασικό συμπέρασμα για τους συντελεστές αναπλήρωσης των συντάξεων:

Με το σχέδιο της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης που προτείνει η κυβέρνηση τα ποσοστά αναπλήρωσης των συντάξεων κυμαίνονται για μισθούς από 800 ευρώ έως 5.800 ευρώ σε μία κλίμακα που ξεκινά από το 44,14% για τις υψηλές συντάξεις και φθάνουν έως το 77,86% για τις χαμηλές συντάξεις, ενώ με τον ν.3863 τα ποσοστά αναπλήρωσης για το ίδιο εύρος μισθών είναι από 59,75% έως και 70,86%.

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία της αναλογιστικής μελέτης που διαπερνά όλο τον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων είναι ότι ο υπολογισμός με το νόμο Λοβέρδου – Κουτρουμάνη δημιουργεί υψηλότερη βάση υπολογισμού των συντάξεων, δηλαδή, δίνει πιο υψηλές μέσες συντάξιμες αποδοχές επί των οποίων στη συνέχεια γίνεται ο υπολογισμός με βάση τα ποσοστά αναπλήρωσης.

Αντίθετα, με το σχέδιο της κυβέρνησης η βάση υπολογισμού των συντάξεων, δηλαδή οι συντάξιμες αποδοχές, δίνουν μικρότερο ποσό αποδοχών, επί του οποίου στη συνέχεια γίνεται ο υπολογισμός της σύνταξης.

Στο σχέδιο της κυβέρνησης, οι αισθητές απώλειες που προκύπτουν από την ανταποδοτική σύνταξη, ειδικά σε μισθούς πάνω από 1.400 ευρώ, αναπληρώνονται εν μέρει από τη χορήγηση της εθνικής σύνταξης των 384 ευρώ σε όλους χωρίς εισοδηματικά κριτήρια.

Για τον λόγο αυτό από την κυβερνητική πρόταση οι κυρίως ωφελημένοι είναι οι χαμηλόμισθοι εργαζόμενοι, κυρίως όσοι έχουν μισθούς μικρότερους από 1.200-1.300 ευρώ, που πληρώνουν και μικρότερες ασφαλιστικές εισφορές, ενώ οι μεγάλοι χαμένοι είναι οι μισθωτοί με αποδοχές άνω των 1.400 ευρώ.

Πηγή γραφήματος: «Ναυτεμπορική» (κλικ στην εικόνα για μεγέθυνση)

Για να γίνει κατανοητό το αποτέλεσμα της αναλογιστικής μελέτης, αξίζει να επισημάνουμε τα εξής:

α)  Με βάση τον νόμο Λοβέρδου-Κουτρουμάνη, η σύνταξη των μισθωτών που ασφαλίστηκαν στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ πριν από την 1.1.1993 και χαρακτηρίζονται ως «παλαιοί ασφαλισμένοι», υπολογίζεται για 35 έτη ασφάλισης με ποσοστό αναπλήρωσης επί των συντάξιμων αποδοχών 2% ετησίως.

β) Η σύνταξη των μισθωτών που είναι «νέοι ασφαλισμένοι», δηλαδή έχουν ασφαλιστεί μετά την 1.1.1993, υπολογίζεται για 35 έτη ασφάλισης με ποσοστό αναπλήρωσης 2% ετησίως.

γ) Σύμφωνα με το ν.3863/10 που ισχύει μέχρι σήμερα, όλα ανεξαιρέτως τα έτη ασφάλισης που έχει διανύσει ένας εργαζόμενος μέχρι την 31-12-2010 υπολογίζονται με συντελεστή αναπλήρωσης 2% ετησίως.

Για τον λόγο αυτό το τελικό ποσό της σύνταξής του είναι μεγαλύτερο, εάν συγκριθεί με τον τρόπο υπολογισμού που περιλαμβάνει το ασφαλιστικό σχέδιο της κυβέρνησης.

Παράδειγμα:  Ένας εργαζόμενος με 800 ευρώ αρχικό μισθό και 35 χρόνια δουλειάς, από τα οποία τα 30 έτη είναι μέχρι την 31-12-2010 και τα υπόλοιπα 5 έτη μετά την 1-1-2011, έχει για κάθε ένα από τα πρώτα 30 έτη ασφάλισης ποσοστό αναπλήρωσης 2%.

Μετά την 1-1-2011 έχει ποσοστά αναπλήρωσης των 5 ετών 0,80% για κάθε ένα έτος ασφάλισης. Σε αυτά θα προστεθεί και η αναλογία των πέντε/τριακοστών πέμπτων των 360 ευρώ, δηλαδή τα 51 ευρώ που αντιστοιχεί στη βασική σύνταξη.

Έτσι, αθροιστικά θα έχει μέσες συντάξιμες αποδοχές 1.067 ευρώ (στήλη 3) και θα λάβει σύνταξη 756 ευρώ (στήλη 8) με ποσοστό αναπλήρωσης 70,86% (στήλη 9).

δ) Με την πρόταση του σχεδίου της κυβέρνησης επέρχεται μια ριζική ανατροπή σε όλο το προηγούμενο σύστημα υπολογισμού του ν. 3863/10 επί των συντάξιμων αποδοχών και των ετήσιων ποσοστών αναπλήρωσης.

Ποια είναι αυτή η ανατροπή; Η κατάργηση για τα χρόνια έως το 2010 του ετήσιου ποσοστού αναπλήρωσης των συντάξεων ύψους 2%.

Έτσι, προκαλείται μια σοβαρή μείωση στη βάση των συντάξιμων αποδοχών επί της οποίας υπολογίζεται η σύνταξη, αφού τα ποσοστά αναπλήρωσης ουσιαστικά έρχονται να πολλαπλασιάσουν ένα πολύ μικρότερο ποσό συντάξιμων αποδοχών.

Για τον λόγο αυτό, με βάση το σχέδιο της κυβέρνησης, τα 800 ευρώ αρχικός μισθός δίνουν συντάξιμες αποδοχές 952 ευρώ και συνολική σύνταξη 741 ευρώ, παρά το γεγονός ότι έχουν ποσοστό αναπλήρωσης 77,85%.

ε) Στο σχέδιο της κυβέρνησης υπάρχει μόνο μετά τα 39 χρόνια ποσοστό αναπλήρωσης 2%, ενώ μέχρι τα 30 χρόνια ασφάλισης φθάνει κλιμακωτά έως και 1,42%.

Αντίθετα με τον νόμο 3863/10, όλα τα χρόνια ασφάλισης μέχρι την 31-12-10 υπολογίζονται με ετήσιο ποσοστό αναπλήρωσης 2%.