Μια διεθνής ομάδα αστρονόμων ανακάλυψε τον πιο αχνό γαλαξία του πρώιμου σύμπαντος που έχει ποτέ βρεθεί, σε απόσταση σχεδόν 13 δισεκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη.

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν το ισχυρό διαμέτρου δέκα μέτρων τηλεσκόπιο Κεκ στη Χαβάη και έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστροφυσικής "The Astrophysical Journal Letters".

Ο γαλαξίας παρατηρήθηκε όπως ήταν μερικές μόνο εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια μετά τη γέννηση του σύμπαντος με την «Μεγάλη Έκρηξη». Είναι μικρός, καθώς η αστρική μάζα του είναι μόλις το 1% του δικού μας γαλαξία.
Η ανίχνευση του μακρινού στον χώρο και στον χρόνο, μικρού και αχνού γαλαξία έγινε μτη βοήθεια της τεχνικής του βαρυτικού φακού, η οποία κατέστησε δυνατό να εντοπισθεί ο πανάρχαιος γαλαξίας, ο οποίος ήταν κρυμμένος πίσω από έναν άλλο πιο κοντινό.
ΑΠΕ

Οι αστρονόμοι ανακάλυψαν, με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου «Χαμπλ», ένα γαλαξία που βρίσκεται σε απόσταση 13,4 δισεκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη.

Είναι ο πιο μακρινός που έχει ποτέ εντοπισθεί στο σύμπαν, σπάζοντας το προηγούμενο ρεκόρ, που έως τώρα κατείχε ο γαλαξίας EGSY8p7, σε απόσταση 13,2 δισεκατομμυρίων ετών φωτός.

Ο γαλαξίας GN-z11, που βρίσκεται στην κατεύθυνση του αστερισμού της Μεγάλης Άρκτου, είναι ορατός μόλις 400 εκατ. έτη φωτός μετά τη δημιουργία του σύμπαντος με την «Μεγάλη Έκρηξη». Κατά πάσα πιθανότητα ανήκει στην πρώτη γενιά γαλαξιών που υπήρξαν.

Ο γαλαξίας είναι 25 φορές μικρότερος από τον δικό μας και η συνολική μάζα των άστρων του είναι μόλις το 1% του δικού μας γαλαξία. Όμως αναπτύσσεται γοργά, δημιουργώντας νέα άστρα με ρυθμό 20 φορές μεγαλύτερο από ό,τι κάνει ο δικός μας σήμερα. Γι' αυτό, άλλωστε, είναι τόσο φωτεινός, ώστε να καταστεί εφικτό να παρατηρηθεί.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Pascal Oesch του Πανεπιστημίου Γιέλ των ΗΠΑ, που θα κάνουν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστροφυσικής "The Astrophysical Journal", δήλωσαν ότι για να κάνουν την ανακάλυψη, χρειάστηκε να φέρουν το «Hubble» στα όρια των δυνατοτήτων του.

Μέχρι σήμερα, θεωρείτο ότι μόνο ο διάδοχος του «Χαμπλ», το διαστημικό τηλεσκόπιο «Τζέημς Γουέμπ», που θα εκτοξευθεί το 2018, θα μπορούσε να «δει» τόσο μακριά στο χώρο και στο χρόνο.

Οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι το ρεκόρ απόστασης γαλαξία δεν θα καταρριφθεί ξανά από το «Χαμπλ» ή άλλο υπάρχον τηλεσκόπιο, εωσότου το «Τζεημς Γουέμπ» τεθεί σε λειτουργία.

Η ανακάλυψη επιβεβαιώνει ότι ορισμένοι απρόσμενα φωτεινοί γαλαξίες βρίσκονται σε τεράστιες αποστάσεις από τη Γη και δημιουργήθηκαν πολύ γρήγορα στο σύμπαν. Πάντως οι επιστήμονες αναρωτιούνται πώς είναι δυνατό να υπάρχει ένας τόσο μεγάλος σχετικά γαλαξίας μόλις 200 έως 300 εκατομμύρια χρόνια μετά τη δημιουργία των πρώτων άστρων στο σύμπαν, κάτι που δεν προβλέπουν οι έως τώρα θεωρίες. Έτσι, η δημιουργία του GN-z11 παραμένει ένα μυστήριο.

enikos.gr

Οι αστρονόμοι ισχυρίζονται ότι ανακάλυψαν τα αρχαιότερα άστρα που έχουν ποτέ παρατηρήσει στον γαλαξία μας. Χρονολογούνται από την εποχή που το σύμπαν είχε ηλικία μόνο 300 εκατομμυρών ετών, όταν ακόμη ο γαλαξίας μας δεν είχε καν σχηματισθεί.

Τα εννέα άστρα βρίσκονται κοντά στο κέντρο του γαλαξία μας και είναι από τα αρχαιότερα που επιζούν σε όλο το σύμπαν, ενώ είναι πολύ «φτωχά» σε βαριά μέταλλα (βαρύτερα από το ήλιον), κάτι αναμενόμενο για τόσο παλαιά άστρα. 

Η σχετική ανακάλυψη, με επικεφαλής τη Λουζί Χάουζ της Σχολής Αστρονομίας και Αστροφυσικής του Αυστραλιανού Εθνικού Πανεπιστημίου, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Nature», έγινε με το αυστραλιανό τηλεσκόπιο "SkyMapper". Ακολούθησαν λεπτομερέστερες παρατηρήσεις με το Αγγλο-Αυστραλιανό Τηλεσκόπιο επίσης στην Αυστραλία και με το Μαγγελανικό Τηλεσκόπιο στη Χιλή.

Ο καθηγητής Μάρτιν 'Ασπλουντ του ίδιου πανεπιστημίου δήλωσε ότι ο εντοπισμός των σπάνιων πανάρχαιων άστρων, ανάμεσα σε δισεκατομμύρια άστρα που βρίσκονται στο κέντρο του γαλαξία μας, ήταν «σα να βρίσκει κανείς βελόνα στα άχυρα'.

Εξάλλου, μόλις άρχισε η κατασκευή στην έρημο Ατακάμα της βόρειας Χιλής του Γιγάντιου Μαγγελανικού Τηλεσκοπίου, που θα είναι το μεγαλύτερο στον κόσμο και αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία το 2021. Το νέο τηλεσκόπιο θα βοηθήσει τους αστρονόμους να μελετήσουν, μεταξύ άλλων, καλύτερα την «καρδιά» του γαλαξία μας και να βρουν άλλα πολύ πρώιμα άστρα.

Το τηλεσκόπιο θα κοστίσει μισό δισεκατομμύριο δολάρια και θα έχει επτά κάτοπτρα διαμέτρου 8,4 μέτρων το καθένα, δημιουργώντας έτσι ένα ενιαίο τηλεσκόπιο διαμέτρου 25 μέτρων.

ΑΠΕ

Ένα άτυχο άστρο που πλησιάζει μια μαύρη τρύπα τεντώνεται σαν μακαρόνι μέχρι να καταβροχθιστεί από το κοσμικό τέρας.

Το συγκεκριμένο κοσμικό φαινόμενο καταγράφηκε σε έναν γαλαξία που απέχει 290 εκατομμύρια έτη φωτός και αποτελεί το πλησιέστερο συμβάν «παλιρροϊκής διατάραξης» που έχει καταγραφεί μέσα στην τελευταία δεκαετία, σύμφωνα με τη διεθνή ερευνητική ομάδα στην επιθεώρηση «Nature».

Όταν ένα άστρο ή άλλο μεγάλο αντικείμενο πλησιάσει μια μαύρη τρύπα, η πλευρά που κοιτάει προς την τρύπα δέχεται μεγαλύτερη βαρυτική έλξη από ό,τι η πίσω πλευρά. Η εν λόγω ανισορροπία δημιουργεί ισχυρές παλιρροϊκές δυνάμεις που παραμορφώνουν το άστρο σε μακρόστενο σχήμα και τελικά το διαλύουν.

Η παλιρροϊκή διατάραξη, γνωστή και ως «σπαγγετοποίηση», έχει παρατηρηθεί ελάχιστες φορές μέχρι σήμερα. Οι τελευταίες παρατηρήσεις «είναι μια από τις καλύτερες ευκαιρίες που είχαμε ως τώρα για να κατανοήσουμε το πώς μια μαύρη τρύπα διαλύει ένα άστρο» αναφέρει ο Τζον Μίλερ του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, συγγραφέας της δημοσίευσης. Το υλικό που διαρρέει από το άστρο πλησιάζει τη μαύρη τρύπα και κινείται σπειροειδώς γύρω της, σχηματίζοντας ένα δίσκο υλικού που ονομάζεται δίσκος συσσώρευσης. Καθώς περιστρέφεται, το υλικό αυτό θερμαίνεται λόγω τριβής, φτάνει σε ακραίες θερμοκρασίες και εκπέμπει ακτίνες Χ.

Η ακτινοβολία αυτή μάλιστα καταγράφηκε με μια πληθώρα επίγειων και διαστημικών τηλεσκοπίων στην τελευταία μελέτη. Οι μετρήσεις, που πραγματοποιήθηκαν σε πολλά μήκη κύματος, δείχνουν ότι η μαύρη τρύπα τραβά προς το μέρος της τεράστιες ποσότητες αστρικού φορτίου. Η θερμότητα όμως που αναπτύσσεται στον δίσκο συσσώρευσης σπρώχνει σημαντικές ποσότητες αερίου προς τα έξω, ένα είδος ανέμου που πνέει από την περιοχή της μαύρης τρύπας προς τα έξω.

Ο άνεμος, όμως, δεν φυσά με αρκετά μεγάλη ταχύτητα για να δραπετεύσει από τη θανάσιμη έλξη της μελανής οπής, έτσι ακολουθεί μια ελικοειδή πορεία μέχρι να ξαναπέσει προς τα μέσα...

newbeast.gr