Η αλλαγή του κλίματος έχει ήδη εμφανή αποτελέσματα, που εκτείνονται από την αύξηση της θερμοκρασίας έως την άνοδο της στάθμης της θάλασσας σαν αποτέλεσμα της τήξης των πολικών παγετών, καθώς και τη συχνότερη εμφάνιση καταιγίδων και πλημμυρών. Οι μεταβολές αυτές θα επιφέρουν με τη σειρά τους σοβαρές επιπτώσεις στην ακεραιότητα των οικοσυστημάτων, τους υδατικούς πόρους, τη δημόσια υγεία, την προσφορά τροφής, τη βιομηχανία, τις γεωργικές καλλιέργειες, τις μεταφορές και τις υποδομές. Η σοβαρότητα των αναμενόμενων επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής κυμαίνεται ανάλογα με την περιφέρεια.

Τα στοιχεία, από τις πλέον πρόσφατες επιστημονικές διαπιστώσεις στις οποίες προέβη η Διακυβερνητική Ομάδα για την Kλιματική Aλλαγή (Intergovermental Panel for Climate Change – IPCC) στο πλαίσιο της 5ης έκθεσης αξιολόγησης (5th Assessment report – AR5), επιβεβαιώνουν πέραν πάσης αμφιβολίας τις αρνητικές επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος. Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής απαιτεί λήψη μέτρων περιορισμού των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και προσαρμογής σε παγκόσμιο και περιφερειακό επίπεδο.

Σε εθνικό επίπεδο η αντιμετώπιση της αλλαγής του κλίματος, αποτελεί μια από τις θεμελιώδεις προτεραιότητες της κυβέρνησης και του Υπουργείου μας.

Οι δράσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής οφείλουν να εμπεριέχουν μία αλλαγή του υφιστάμενου αναπτυξιακού μοντέλου, προς την κατεύθυνση μιας βιώσιμης, πράσινης οικονομίας χαμηλών ή και μηδενικών εκπομπών άνθρακα με τη χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας. Η ανάπτυξη του μοντέλου αυτού θα πρέπει να στηριχθεί στον οριζόντιο συντονισμό των πολιτικών μετριασμού αλλά και προσαρμογής, στους τομείς της ενέργειας, της βιομηχανίας, της γεωργικής παραγωγής και σε πολλούς άλλους. Το κόστος του περιορισμού των εκπομπών και της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή μπορεί να φαίνεται αρχικά υψηλό, αλλά είναι πολύ χαμηλό σε σύγκριση με το κόστος που θα αναγκαστούμε να καταβάλουμε λόγω απραξίας.

Δυσοίωνες προβλέψεις εξαιτίας της κλιματικής κρίσης διατυπώνουν για την Ελλάδα και ειδικά για την ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης οι ειδικοί.

«Διαπιστώνουμε πως τριπλασιάστηκαν τα ακραία και σφοδρά καιρικά φαινόμενα στη Θεσσαλονίκη, σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, και οι συνέπειές τους εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής αλλά και εξαιτίας των ανθρωπογενών παρεμβάσεων και της ανυπαρξίας των αντιπλημμυρικών μέτρων», επισήμανε ο μετεωρολόγος Μιχάλης Σιούτας στην εκδήλωση του ΤΕΕ/ΤΚΜ για την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος με θέμα: «Κλιματική Αλλαγή - Επιπτώσεις στην Παράκτια Ζώνη - Αντιπλημμυρική θωράκιση Θεσσαλονίκης».

Ο Μ. Σιούτας τόνισε πως «αν διατηρηθούν οι σημερινές συνθήκες, με βάση το πιθανότερο σενάριο προβλέπεται να εμφανισθούν από πέντε έως οκτώ πλημμυρικά επεισόδια ανά έτος στην περιοχή της Θεσσαλονίκης την προσεχή δεκαετία, 2023-33».

Παλαιότερα, όπως είπε, ακραία φαινόμενα συνέβαιναν μία με δύο φορές το χρόνο, ίσως και καμία, ενώ τα τελευταία χρόνια έχουμε έξι με επτά τέτοια επεισόδια με μεγάλης έκτασης επιδράσεις στη Θεσσαλονίκη.

Το φυσικό και αστικό περιβάλλον έχει γίνει πολύ ευάλωτο στις φυσικές καταστροφές και στα έντονα καιρικά φαινόμενα, με συνέπεια να έχουμε συχνά πλημμυρικά φαινόμενα, κατολισθήσεις, αλλοιώσεις του περιβάλλοντος στις παράκτιες περιοχές, όπου εντοπίζουμε σημαντική διάβρωση.

Την εκδήλωση συντόνισε ο επικεφαλής της Διαρκούς Ομάδας Εργασίας Φυσικών, Τεχνολογικών και άλλων Καταστροφών του ΤΕΕ/ΤΚΜ, πολιτικός μηχανικός Βασίλης Λεκίδης.

Χαιρετίζοντας την εκδήλωση, ο πρόεδρος του TEE/TKM, Γιώργος Τσακούμης, υπογράμμισε πως η διάβρωση των ακτών είναι ένα θέμα που μάλλον πρόσφατα ξεκίνησε να απασχολεί με τόση ένταση την επιστημονική κοινότητα, καθώς στο μέλλον αναμένεται να επηρεάσει σε σημαντικό βαθμό την οικονομική δραστηριότητα. Υπογράμμισε, δε, τον ρόλο του επιμελητηρίου στην υποβολή προτάσεων και στην προτροπή ταχείας λήψης μέτρων που θα αποσοβήσουν τους κινδύνους από τις εκτιμώμενες επιπτώσεις.

Ο αντιπεριφερειάρχης Τεχνικών Έργων της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και πρώην πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΚΜ, Πάρις Μπίλλιας, κατά τον χαιρετισμό -εκ μέρους και του περιφερειάρχη, Απόστολου Τζιτζικώστα- αλλά και κατά την εισήγησή του, υπογράμμισε πως η ΠΚΜ έχει ήδη συστήσει παρατηρητήριο της εξέλιξης του φαινομένου της διάβρωσης των ακτών.

«Πρόκειται για κάτι που πάντα συνέβαινε. Η ακτογραμμή σήμερα δεν έχει καμία σχέση με αυτή που υπήρχε πριν από εκατοντάδες χρόνια. Σήμερα όμως, και στο άμεσο μέλλον, οι επιπτώσεις καταγράφονται και θα είναι πολύ μεγαλύτερες λόγω της μορφής και της έντασης της ανθρώπινης δραστηριότητας» υπογράμμισε, και σημείωσε ότι «υπάρχει ασάφεια για το ποιος είναι ο φορέας που έχει ευθύνη για τη διαχείριση και αντιμετώπιση του φαινομένου», ενώ «είναι πολύς ο απαιτούμενος χρόνος ωρίμανσης σχετικών έργων, αφού μια μελέτη ακτομηχανικής μπορεί να χρειαστεί έως τρία χρόνια, γεγονός που σίγουρα χρήζει νομοθετικής ρύθμισης».

Σε ό,τι αφορά τα αντιπλημμυρικά έργα, ο κ. Μπίλλιας τόνισε πως «καλά είναι τα master plan που καταρτίζουμε, αλλά θα πρέπει να συνοδεύονται από τους αντίστοιχους πόρους, και οικονομικούς αλλά και από πλευράς επιστημονικού δυναμικού», και πρόσθεσε πως σε εξέλιξη βρίσκονται από το υπουργείο Υποδομών και την ΠΚΜ 16 έργα και μελέτες που αφορούν την αντιπλημμυρική θωράκιση της Θεσσαλονίκης, ενώ έχουν υποβληθεί προτάσεις για 15 νέες μελέτες.

Την ανάγκη για άμεση λήψη μέτρων σημείωσε και ο αντιδήμαρχος Τεχνικών Έργων του Δήμου Θεσσαλονίκης, Εφραίμ Κυριζίδης, χαιρετίζοντας την εκδήλωση και εκ μέρους του δημάρχου, Κωνσταντίνου Ζέρβα. Ο ίδιος σημείωσε πως ο δήμος έχει καταθέσει αρκετές προτάσεις, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των ρεμάτων, ένα θέμα που έχει δημιουργήσει πολλά αδιέξοδα, αφού μέχρι το 1990 τα ρέματα θεωρούνταν κατάλληλα για τη χωροθέτηση κατασκευών για κοινωφελείς σκοπούς.

Κίνδυνος να βυθιστούν ολόκληρες περιοχές της Ελλάδας
Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα, σύμφωνα με τα συμπεράσματα της εκδήλωσης, αντιμετωπίζει κίνδυνο «καταβύθισης» σημαντικών τμημάτων της ακτογραμμής σε διάφορες περιοχές (Αττική, Θεσσαλονίκη, Πελοπόννησος, Κρήτη, Δωδεκάνησα κ.α.) μέσα στις επόμενες δεκαετίες -με το αντίστοιχο κόστος για την οικονομία και για τις τοπικές κοινωνίες-, αν δεν ληφθούν και αποδώσουν μέτρα αντιμετώπισης των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.

«Φανταστείτε βυθισμένη την πλατεία Αριστοτέλους ως την Τσιμισκή»
Αναφερόμενος στις καταγεγραμμένες αλλά και στις εκτιμήσεις για μελλοντικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, ο μετεωρολόγος Μιχάλης Σιούτας περιέγραψε μια Θεσσαλονίκη με μεγάλες εκτάσεις πέριξ του σημερινού Δέλτα του Αξιού, βυθισμένες από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας σε βάθος 50-100 ετών, αλλά και την πλατεία Αριστοτέλους της Θεσσαλονίκης βυθισμένη μέχρι και το ύψος της οδού Τσιμισκή.

Ο κ. Σιούτας τόνισε πως η πρόσφατη έκθεση του ΟΗΕ ανέδειξε τα εξής: «Τα ακραία καιρικά φαινόμενα και η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή τα τελευταία 50 χρόνια στοίχισαν τη ζωή σε δύο εκατομμύρια ανθρώπους και έχουν προξενήσει ζημιές 4,3 τρισ. δολαρίων την περίοδο 1976-21. Στην περίοδο 1976-21 σημειώθηκαν 11.778 μεγάλες καταστροφές εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής. Στη διετία 2020-21 οι θάνατοι που προκλήθηκαν από ακραία καιρικά φαινόμενα ήταν 22.607 σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά θα ήταν γύρω στις 50.000 αν δεν υπήρχαν οι έγκαιρες προειδοποιήσεις, που σώζουν ζωές».

Ο ίδιος τόνισε πως περισσότερο από το 90% των θανάτων από τα φαινόμενα αυτά συνέβησαν στις φτωχότερες, αναπτυσσόμενες χώρες. Οι πλούσιες χώρες έχουν πληγεί περισσότερο από οικονομικές, νομισματικές ζημιές. Οι θάνατοι μειώνονται, αλλά οι οικονομικές επιπτώσεις από καταστροφές που σχετίζονται με τις καιρικές συνθήκες έχουν εκτοξευθεί στα ύψη. Οι οικονομικές απώλειες είχαν επταπλασιαστεί από το 1970 έως το 2019, αυξανόμενες από 49 εκατ. δολάρια την ημέρα στη δεκαετία 1970-80 σε 383 εκατ. δολάρια την ημέρα στην τελευταία δεκαετία 2010-20.

Ο κ. Σιούτας συμπλήρωσε ότι «οι υποδομές, όπως οι αγωγοί απορροής των ομβρίων υδάτων, ήταν σχεδιασμένες για μικρότερες ποσότητες νερού αλλά και πληθυσμού, με αποτέλεσμα πλέον να είναι ανεπαρκείς. Πρέπει άμεσα να γίνουν τα απαραίτητα έργα αλλά και να χρησιμοποιηθούν νέα τεχνολογικά μέσα και έγκαιρες προειδοποιήσεις που σώζουν ζωές, ώστε να αποτρέπονται οι κίνδυνοι να χάσουμε ανθρώπινες ζωές».

Κίνδυνος να βυθιστούν ολόκληρες περιοχές -Περαία, Επανομή, αεροδρόμιο Μακεδονία
Ο καθηγητής του Τμήματος Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών του ΑΠΘ, Γιώργος Βέργος, παρουσίασε τη μεθοδολογία και στοιχεία του Παρατηρητηρίου της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, που μέσω της επεξεργασίας γεωχωρικών και άλλων δεδομένων επιβεβαιώνουν τις εκτιμήσεις για τον κίνδυνο μελλοντικής καταβύθισης περιοχών της ακτογραμμής.

Όπως είπε πιο συγκεκριμένα, «η περιοχή του Αξιού, καθώς και οι παράκτιες περιοχές της Περαίας, της Επανομής και του αεροδρομίου "Μακεδονία" κινδυνεύουν από έντονες πλημμύρες στο μέλλον».

Ο ίδιος, μεταξύ των προτεινόμενων μέτρων παρέμβασης, ανέφερε την ανάγκη νέας πολεοδομικής νομοθεσίας με επανεξέταση των χρήσεων γης στις παράκτιες περιοχές, μέτρα για την αποκατάσταση παράκτιων οικοτόπων και νέους κώδικες και κανονισμούς για την κατασκευή υποδομών, που να αντέχουν στην παράκτια διάβρωση και στα κύματα των καταιγίδων.

Οι τρομακτικές προβλέψεις για την άνοδο της στάθμης της θάλασσας παγκοσμίως
Ο μελετητής Ακτομηχανικών-Λιμενικών-Υδραυλικών Έργων, Αντώνιος Βαλσαμίδης, παρουσίασε διάφορα μοντέλα προσομοιώσεων μέτρων προστασίας παράκτιων περιοχών, ενώ, αναφερόμενος στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, σημείωσε πως «η γενική μορφοδυναμική τάση εξελίξεως των ακτών σε συνδυασμό με την άνοδο της στάθμης της θάλασσας θα μπορούσε να αφανίσει τις μισές αμμώδεις παραλίες παγκοσμίως μέχρι το τέλος του αιώνα», ενώ, αντίθετα, «η αισθητή μείωση των αερίων του θερμοκηπίου θα μπορούσε να απομειώσει κατά 40% την τάση υποχωρήσεως των ακτογραμμών».

Ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης Στρατηγικού Σχεδιασμού, Έργων και Ανάπτυξης της ΕΥΑΘ, Αλέξανδρος Μεντές, παρουσίασε τις προσπάθειες της ΕΥΑΘ στο εκτεταμένο δίκτυο ύδρευσης και αποχέτευσης που ελέγχει, για τη συντήρηση και τον καθαρισμό του, ως μέτρο πρόληψης πλημμυρικών φαινομένων.

Μιλώντας για τα προβλήματα που προκλήθηκαν τα τελευταία χρόνια στη Θεσσαλονίκη σε επεισόδια βροχής >15mm, ανέφερε 929 προβλήματα (77,4 ανά έτος περίπου) την περίοδο 2010-2022, που κυρίως αφορούν σε πλημμύρες ισογείων και υπογείων λόγω φραγμένων σχαρών ή φραγμένων αγωγών Αντίστοιχα, για επεισόδια βροχής >25mm την ίδια περίοδο, καταγράφονται πέριξ του κέντρου τουλάχιστον 75 σημεία στα οποία καταγράφηκε πλημμύρα περισσότερες από δύο φορές.

Θα αυξηθούν η θερμοκρασία και οι ημέρες καύσωνα στην Ελλάδα
Ο επίκουρος καθηγητής του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του ΑΠΘ Ζήσης Μάλλιος, μιλώντας για τις κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, παρουσίασε κλιματικά σενάρια για την επόμενη 50ετία, βάσει των οποίων στην Ελλάδα η θερμοκρασία θα αυξηθεί από 2°C (RCP 2.6) έως 3.4°C (RCP 8.5), οι ημέρες με καύσωνα στην Ελλάδα θα αυξηθούν κατά 15-20 ημέρες ετησίως, οι βροχοπτώσεις θα μειωθούν από 10% έως 25%, οι ημέρες υψηλού κινδύνου πυρκαγιάς θα αυξηθούν από 15% έως και 70%, τα ακραία καιρικά φαινόμενα θα είναι πολύ πιο συχνά και οι προβλέψεις ανόδου της στάθμης της θάλασσας θα κυμαίνονται από 0,2 έως και 2 μέτρα μέχρι το 2100.

Πηγή: https://www.iefimerida.gr/ellada/klimatiki-krisi-ellada-plimmyres-thessaloniki

Περισσότερες ημέρες με θερμοκρασίες άνω των 35 βαθμών Κελσίου το καλοκαίρι στην Ελλάδα αναμένουν οι επιστήμονες μέχρι το 2050.

Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγει μελέτη επιστημονικής ομάδας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο του CLIMPACT- Εθνικού Δικτύου για την Κλιματική Αλλαγή και τις Επιπτώσεις της.

Συγκεκριμένα, όπως διαπιστώνει η μελέτη, οι ημέρες με θερμοκρασία μεγαλύτερη των 35°C το καλοκαίρι μπορεί να φτάσουν να είναι έως και 16 ημέρες περισσότερες σε κάποιες περιοχές μέχρι το 2050.

Στο επίκεντρο της μελέτης της ομάδας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης που απαρτίσθηκε από τους καθηγητές του ΑΠΘ, Θ. Μαυρομμάτη, Δ. Μελά και Π. Ζάνη και τους μεταδιδάκτορες Α. Γεωργούλια και Δ. Ακριτίδη, στο πλαίσιο του CLIMPACT- Εθνικού Δικτύου για την Κλιματική Αλλαγή και τις Επιπτώσεις τέθηκαν οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, στο εγγύς (2021-2050) και μακρινό (2071-2100) μέλλον, στο σιτάρι, την ντομάτα, το βαμβάκι, την πατάτα, το αμπέλι, το ρύζι και την ελιά.

Σύμφωνα με τη μελέτη μέχρι το τέλος του 21ου αιώνα δυσμενείς κλιματικοί δείκτες θερμοκρασίας και βροχοπτώσεων πρόκειται να παρουσιάσουν σημαντική μεταβολή στην εποχιακή συχνότητα τους κατά τη διάρκεια κρίσιμων περιόδων για την ανάπτυξη και παραγωγή βασικών καλλιεργειών της ελληνικής γεωργίας.

Παράλληλα, όπως προκύπτει από την μελέτη, οι περισσότερες μέρες με αυξημένες θερμοκρασίες καθώς και η έλλειψη νερού θα έχουν αρνητικές επιπτώσεις στις παραπάνω καλλιέργειες παρά την μείωση των ημερών του παγετού. «Η αυξημένη θερμική καταπόνηση και έλλειψη νερού αναμένεται να έχει αρνητικές εποχιακές επιπτώσεις σε αυτές τις καλλιέργειες, σε αντίθεση με την μείωση των ημερών παγετού», αναφέρει χαρακτηριστικά η μελέτη ωστόσο, προσθέτει ότι το τελικό αποτέλεσμα των θετικών και αρνητικών επιπτώσεων στις αποδόσεις των καλλιεργειών είναι ακόμη αβέβαιο.

Ειδικότερα λοιπόν, σύμφωνα με την μελέτη, oι αναλύσεις των ημερών με μέγιστη θερμοκρασία μεγαλύτερη των 30 °C την άνοιξη και οι τροπικές νύχτες (με ελάχιστη θερμοκρασία μεγαλύτερη των 20 °C) την άνοιξη-καλοκαίρι τόσο στο εγγύς όσο και στο μακρινό μέλλον παρουσιάζουν «ασήμαντες αυξήσεις» (εκτός από τις περιοχές με χαμηλό υψόμετρο στη Μακεδονία και τη Θεσσαλία) που θα φτάσουν τις 4 και 25 ημέρες/έτος για τον πρώτο και τον δεύτερο δείκτη, αντίστοιχα. Αντίθετα, οι αντίστοιχες προβλέψεις στη συχνότητα των ημερών με μέγιστη θερμοκρασία μεγαλύτερη των 35°C το καλοκαίρι, παρουσιάζουν σημαντικές αυξήσεις (έως 16 ημέρες/έτος) (εκτός από τις ορεινές περιοχές στην Πίνδο, τη Μακεδονία και την Πελοπόννησο).

Στον αντίποδα, όπως αναφέρει η μελέτη, οι ισχυρές μειώσεις στον αριθμό των ημερών παγετού την άνοιξη, αναμένεται να ευνοήσουν το σιτάρι, το βαμβάκι, την πατάτα, την ντομάτα και το αμπέλι, στο εγγύς και μακρινό μέλλον.

 
Αναφορικά με τη συχνότητα των ημερών βροχής η μελέτη επισημαίνει ότι μέχρι το 2050 οι μειώσεις στη συχνότητα των ημερών με ύψος βροχής μεγαλύτερο του 1 χιλιοστού θα είναι ασήμαντες, την άνοιξη και το καλοκαίρι (έως 4-5 ημέρες/έτος), ωστόσο στο μακρινό μέλλον (έως το 2100) πιθανόν να ανέλθουν σε 8-9 ημέρες/έτος σε όλη την Ελλάδα.

Συνεπώς, «το αυξημένο έλλειμμα νερού την άνοιξη αναμένεται να επηρεάσει αρνητικά το σιτάρι, την πατάτα και την ελιά το καλοκαίρι, την ντομάτα και το αμπέλι την άνοιξη-καλοκαίρι, ιδιαίτερα το 2ο μισό του 21ου αιώνα, σύμφωνα με το σενάριο για το μακρινό μέλλον», τονίζει η μελέτη.

«Περίπου το 40% της ελληνικής γης αφιερώνεται στη γεωργία, εκ των οποίων το 30%, περίπου, είναι αρδευόμενο. Σαν αποτέλεσμα, η γεωργία αποτελεί ένα σημαντικό τομέα της Ελληνικής οικονομίας που επηρεάζεται όμως άμεσα από τον καιρό και το κλίμα με διάφορους τρόπους, και αυτό θα συνεχιστεί και στο μέλλον», σημειώνουν στη μελέτη τους οι ερευνητές του ΑΠΘ.

«Παράλληλα, όμως, η γεωργία συμβάλλει σημαντικά στην κλιματική αλλαγή μέσω των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και των ατμοσφαιρικών ρύπων (European Environment Agency 2019). Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής (και ιδιαίτερα o συνδυασμός της θερμοκρασίας, της βροχόπτωσης με τη συγκέντρωση CO2 της ατμόσφαιρας) στον γεωργικό τομέα διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή της Ευρώπης. Ειδικότερα στην περιοχή της Μεσογείου, η αύξηση της θερμοκρασίας και η μείωση της βροχόπτωσης θα έχουν άμεσες επιπτώσεις στις αποδόσεις των καλλιεργειών και έμμεσες επιπτώσεις στη διαθεσιμότητα του νερού.

Οι υψηλότερες θερμοκρασίες θα διαμορφώσουν καταλληλότερες συνθήκες για τον πολλαπλασιασμό των ζιζανίων και των παρασίτων ενώ οι μειώσεις των βροχοπτώσεων αναμένεται να αυξήσουν την πιθανότητα βραχυπρόθεσμων αποτυχιών των καλλιεργειών και μακροπρόθεσμης μείωσης της παραγωγής», υπογραμμίζει η μελέτη.

Ταυτόχρονα, όπως επισημαίνεται, η περιοχή της νοτιοανατολικής Ευρώπης είναι αυτή που συγκεντρώνει τις υψηλότερες θερμοκρασίες ενώ ειδικότερα η περιοχή της Μεσογείου. Σύμφωνα με την παραπάνω μελέτη του European Environment Agency (EEA), οι κύριες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στη Μεσόγειο μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν την αύξηση των ημερών με καύσωνα, την μείωση των βροχοπτώσεων, την αυξημένη συχνότητα ξηρασίας, την μείωση της βιοποικιλότητας, το έλλειμα νερού στις καλλιέργειες και την μείωση της παραγωγής σε καλλιέργειες.

Σημειώνεται ότι η ανάλυση βασίσθηκε σε ένα σύνολο 11 προσομοιώσεων, υψηλής ανάλυσης, από περιοχικά κλιματικά μοντέλα, που έγιναν στα πλαίσια της ευρωπαϊκής δράσης EURO-CORDEX. Αυτές, κάλυψαν την ιστορική περίοδο 1950-2005 και τη μελλοντική περίοδο 2006-2100, υπό την επιρροή τριών σεναρίων εκπομπής θερμοκηπίων αερίων που υποθέτουν ισχυρό, μέτριο και κανένα μετριασμό.

https://eleftherostypos.gr/ellada/klimatiki-allagi-erchontai-kalokairia-me-perissoterous-kafsones-stin-ellada-ti-edeixe-meleti

Δημοσιεύθηκε χτες στη ΔΙΑΥΓΕΙΑ η απόφαση της περιφερειακής επιτροπής διαβούλευσης, αναφορικά με το Περιφερειακό Σχέδιο για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή (ΠεΣΠΚΑ) της περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου.

Η επιτροπή συνεδρίασε πριν από περίπου ένα μήνα και ομόφωνα γνωμοδότησε θετικά για το σχέδιο, θέμα που θα έρθει για συζήτηση και σε επόμενη συνεδρίαση του περιφερειακού συμβουλίου.

Όπως εξήγησε σε εκείνη τη συνεδρίαση η Κατερίνα Λάμπρου, στέλεχος της ENVIROMETRICS Τεχνικοί Σύμβουλοι ΕΠΕ, οι πρώτες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι ορατές και κάθε καλοκαίρι με τις πυρκαγιές και τον χειμώνα με όλα αυτά τα πρωτόγνωρα περιστατικά με τα οποία έχουμε έρθει αντιμέτωποι ως χώρα, οι θερμοκρασίες αυξάνονται, οι βροχοπτώσεις γίνονται πιο έντονες, ενώ αναμένουμε στο μέλλον ότι αυτές οι αλλαγές θα συνεχιστούν και θα ενταθεί η συχνότητα αλλά και η έντασή τους. Έτσι λοιπόν, πρέπει να ξεκινήσουμε την προσαρμογή και να προετοιμαστούμε για την αντιμετώπιση αυτών των αναπόφευκτων συνεπειών.

Μάλιστα αναφέρθηκε στις έννοιες «μετριασμός» και «προσαρμογή», λέγοντας ότι ο μετριασμός αναφέρεται στις δράσεις που γίνονται για την μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και μπορεί να αφορούν ενεργειακή αναβάθμιση κτηρίων.

Η προσαρμογή από την άλλη είναι η ενίσχυση της ανθεκτικότητας των φυσικών και ανθρωπογενών συστημάτων σε αυτά τα αναμενόμενα φαινόμενα.
Σύμφωνα με την κ. Λάμπρου, κίνδυνος είναι το κλιματικό γεγονός το οποίο μπορεί να προξενήσει ζημιές. Αυτό μπορεί να είναι η έντονη βροχόπτωση, η ξηρασία, είτε η πλημμύρα, και η τρωτότητα είναι ο βαθμός στον οποίο το σύστημα είναι ευάλωτο και αδυνατεί να αντιμετωπίσει τις αρνητικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

Έτσι λοιπόν, η προσαρμογή περιλαμβάνει δράσεις για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και αναφέρεται όχι μόνο στην προστασία από τις δυσμενείς επιπτώσεις, αλλά και στην ελαχιστοποίηση της καταστροφής. Όσο πιο νωρίς λοιπόν προγραμματίσουμε την ενίσχυση της ανθεκτικότητας, τόσο καλύτερα θα αντιμετωπίσουμε αυτές τις προκλήσεις. Επίσης, είναι λιγότερο δαπανηρό να αναλάβουμε έγκαιρη και προγραμματισμένη δράση παρά να πληρώσουμε το τίμημα των καταστροφών.

Οι περιφέρειες και οι δήμοι είναι οι βασικοί φορείς για την υλοποίηση των μέτρων προσαρμογής και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας σε τοπικό επίπεδο.

Το σχέδιο ΠΕΣΚΠΑ
Το Περιφερειακό Σχέδιο, το ΠΕΣΚΠΑ, αποτελείται από την κοινωνικοοικονομική ανάλυση των στοιχείων του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος της περιφέρειας, μέσα σε αυτό γίνεται εκτίμηση των επερχόμενων βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων κλιματικών μεταβολών, μέσα από διαφορετικά κλιματικά σενάρια μέχρι το 2100. Πραγματοποιείται αξιολόγηση της τρωτότητας και του κινδύνου των δραστηριοτήτων που απαντώνται στην περιφέρεια και προτείνονται μέτρα και δράσεις για τους τομείς και τις περιοχές προτεραιοτήτων. Γι αυτές τις δράσεις εκτιμάται ένα κόστος υλοποίησης και αναφέρονται και οι πιθανοί φορείς υλοποίησης. Επίσης, εξετάζεται και η ενσωμάτωση των προτεινόμενων μέτρων σε άλλες υφιστάμενες πολιτικές και επίσης, εξετάζεται και η συμβατότητα της συμπληρωματικότητας του ΠΕΣΚΠΑ με όμορες περιφέρειες. Ένα πολύ σημαντικό κομμάτι επίσης είναι η διαβούλευση, είναι οι δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης καθώς και η περιγραφή και οι προδιαγραφές του συστήματος παρακολούθησης του σχεδίου.

Σύμφωνα με την κ. Λάμπρου εξετάστηκαν 15 τομείς, ανάμεσά τους είναι η γεωργία, η κτηνοτροφία, η αλιεία, οι υδατοκαλλιέργειες, τα δασικά συστήματα, εξορυκτική βιομηχανία, μεταποίηση, ενέργεια, υδάτινοι πόροι, μεταφορές, δομημένο περιβάλλον, μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς, ο τουρισμός, ο τριτογενής τομέας, η δημόσια υγεία, οι ακτές και οι παράκτιες ζώνες και οι προστατευόμενες περιοχές.

Με βάση λοιπόν αυτούς τους τομείς και με βάση τη μεθοδολογία η οποία περιλαμβάνει την εκτίμηση διαφορετικών κλιματικών σεναρίων, τις επιπτώσεις στους διάφορους τομείς, και τον υπολογισμό της τρωτότητας, οι μελετητές κατέληξαν στον τελικό κίνδυνο που θα αντιμετωπίσει στα επόμενα χρόνια η περιφέρεια στις διάφορες δραστηριότητές της.

Συμπερασματικά, έως το 2050 μέτριο προς υψηλό κίνδυνο από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής εκτιμάται ότι θα αντιμετωπίσουν οι δραστηριότητες του πρωτογενή τομέα, δηλαδή η γεωργία, κτηνοτροφία και ιχθυοκαλλιέργειες, υδάτινοι πόροι, μέτριο κίνδυνο ο τομέας του τουρισμού, η δημόσια υγεία, τα δασικά συστήματα, η βιοποικιλότητα, ενώ για την περίοδο 2071-2100 ο κλιματικός κίνδυνος αυξάνεται σημαντικά και λαμβάνει ακραίες τιμές για τους υδατικούς πόρους, τα δασικά συστήματα, τη γεωργία, τις προστατευόμενες περιοχές και μέτριο προς υψηλό κίνδυνο έχει η κτηνοτροφία, η αλιεία, οι ιχθυοκαλλιέργειες, παράκτιες περιοχές, λιμενικές υποδομές, οδικές μεταφορές, η δημόσια υγεία, ο τουρισμός και τοπία ιδιαίτερου κάλλους.

Οι υπόλοιποι τομείς όπως είναι ο μεταποιητικός κλάδος, η εξορυκτική δραστηριότητα, οι αεροπορικές μεταφορές, κτηριακές υποδομές, τόσο σε βραχυπρόθεσμο όσο και μακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα εκτιμάται ότι θα αντιμετωπίσουν χαμηλό κίνδυνο.