Σύμφωνα, με την Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας ΠΕ Τρικάλων η παρουσία του ιού διαπιστώθηκε από το επίσημο εργαστήριο, το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο, σε δείγμα που είχε ληφθεί από την υπηρεσία κατά την εφαρμογή του επίσημου προγράμματος επισκοπήσεων του τρέχοντος έτους.
Πρόκειται για νεοφανή επιβλαβή οργανισμό καραντίνας εξαιρετικής επικινδυνότητας για τις καλλιέργειες της τομάτας (Solanum lycopersicum) και της πιπεριάς (Capsicum spp.)
Στη χώρα μας ο ιός έχει επίσης εντοπιστεί στους νομούς Μεσσηνίας, Λασιθίου, Ηρακλείου, Βοιωτίας, Δράμας, Εύβοιας, Κορινθίας, Αττικής, Αργολίδας, Χανίων και Χίου.
Ο ιός της καστανής ρυτίδωσης των καρπών ντομάτας (ToBRFV) ανήκει στο γένος Tobamovirus και μεταδίδεται μηχανικά με την επαφή μεταξύ των φυτών, με τις καλλιεργητικές φροντίδες των εργαζομένων (μολυσμένα εργαλεία, ρούχα προσωπικού), με μολυσμένο φυτωριακό υλικό και με το σπόρο.
Έχουν επίσης σημειωθεί και μεταδόσεις μέσω εντόμων που χρησιμοποιούνται για την επικονίαση σε υπό κάλυψη καλλιέργειες (μεταφορά γύρης με βομβίνους – Bombus terrestris).
Βασική εστία μόλυνσης αποτελεί και το έδαφος, το οποίο, κυρίως αν παραμείνουν σε αυτό μολυσμένα φυτικά υπολείμματα, μπορεί να διατηρηθεί μολυσμένο τουλάχιστον για έξι (6) μήνες.
Στη ντομάτα, τα συμπτώματα ποικίλλουν ανάλογα με την ποικιλία. Τα συμπτώματα στα φύλλα περιλαμβάνουν χλώρωση, μωσαϊκό, κατσάρωμα, παραμόρφωση του ελάσματος και περιστασιακά στένωση. Νεκρωτικές κηλίδες μπορεί να εμφανιστούν σε ποδίσκους, κάλυκες και μίσχους.
Οι καρποί εμφανίζουν κίτρινους ή καστανούς δακτυλίους, καστανές περιοχές και ρυτίδωση, όπως επίσης παραμορφώσεις και ανομοιόμορφη ωρίμανση. Τα ανωτέρω συμπτώματα καθιστούν τους καρπούς της ντομάτας μη εμπορεύσιμους. Τα ασθενή φυτά παρουσιάζουν μειωμένη ανθοφορία και καρπόδεση. Η μείωση της παραγωγής κυμαίνεται από 30 έως 70%.
Στην πιπεριά, τα συμπτώματα στα φύλλα περιλαμβάνουν παραμορφώσεις του ελάσματος, κιτρινίσματα και μωσαϊκό. Οι καρποί της πιπεριάς εμφανίζουν παραμορφώσεις, ανομοιόμορφο χρωματισμό.
Όσο αφορά τα μετρά αντιμετώπισης του ιού και για τον περιορισμό της εξάπλωσής του προτείνονται τα εξής μέτρα υγιεινής των καλλιεργειών:
Χρησιμοποίηση υγιούς σπόρου.
Συστηματικός έλεγχος των σπορείων και απομάκρυνση/καταστροφή των φυταρίων που τυχόν έχουν προσβληθεί ή εμφανίζουν ύποπτα συμπτώματα.
Χρησιμοποίηση υγιών φυταρίων για φύτευση.
Έλεγχος κατά διαστήματα των φυτών μετά την μεταφύτευση τους στον αγρό ή το θερμοκήπιο και απομάκρυνση/καταστροφή όσων εμφανίζουν συμπτώματα ίωσης.
Συχνή απολύμανση εργαλείων με εμβάπτιση σε διάλυμα χλωρίνης περιεκτικότητας 0,5% NaOCl ή Virkon® S ή αποβουτυρωμένου γάλακτος (τουλάχιστον 3,5% περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη).
Πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και ξέπλυμα με άφθονο νερό πριν από κάθε χειρισμό των φυτών.
Ύπαρξη ταπέτων με απολυμαντικό στην είσοδο των θερμοκηπίων.
Χρησιμοποίηση παπουτσιών, φόρμας και γαντιών μιας χρήσης από τους εργαζόμενους που εκτελούν τις διάφορες καλλιεργητικές εργασίες και αλλαγή αυτών μεταξύ διαφορετικών εγκαταστάσεων.
Αποφυγή επαφής των υγιών φυτών με τα χέρια που έχουν έρθει σε επαφή με ασθενή φυτά (εκρίζωση, δέσιμο, κλάδεμα, κλπ), εκτός αν τα χέρια έχουν προηγουμένως πλυθεί καλά.
Καλό πλύσιμο όλων των επιφανειών, δίσκων κλπ. εντός των θερμοκηπίων μεταξύ των μεταφυτεύσεων/ φυτεύσεων.
Μείωση κατά το δυνατόν της μετακίνησης των εργατών μεταξύ των διαφόρων τομέων της επιχείρησης.
Αφαίρεση ζιζανίων στους χώρους πέριξ των θερμοκηπίων.
Μέριμνα για απομάκρυνση και καταστροφή των υπολειμμάτων της καλλιέργειας καθώς και απολύμανση των χώρων του θερμοκηπίου.
Χρησιμοποίηση καθαρών ή απολυμασμένων τελάρων για την συγκομιδή των καρπών
Οι παραγωγοί θα πρέπει να χρησιμοποιούν αποκλειστικά υγειές πολλαπλασιαστικό υλικό το οποίο να έχει παραχθεί σύμφωνα με την ισχύουσα κοινοτική και εθνική νομοθεσία και να συνοδεύεται από τα κατά περίπτωση νόμιμα αποδεικτικά έγγραφα (Φυτουγειονικό Διαβατήριο, Πιστοποιητικό Φυτουγείας, τιμολόγια αγοράς κτλ).
Κάθε καλοκαίρι, το τραπέζι του Ελληνα ντύνεται στα κόκκινα. Σαλάτες, γεμιστά, κοκκινιστά, πλακί, τι να πρωτοθυμηθείς που δεν έχει ντομάτα;
Έχει ενσωματωθεί τόσο πολύ στην κουζίνα μας, που, αν κάποιος μας πει ότι δεν είναι ελληνική, θα τον κοιτάξουμε με δυσπιστία.
Και όμως, είναι αλήθεια. Το λαχανικό αυτό είναι καινουργιοφερμένο στη χώρα μας και σε όλη την Ευρώπη. Οι Ισπανοί εξερευνητές το έφεραν από το Περού (κατά άλλη εκδοχή, από τη Βραζιλία) στα μέσα του 16ου αιώνα. Ο καρπός του αρχικά δεν εθεωρείτο βρώσιμος. Για δύο αιώνες σχεδόν το καλλιεργούσαν ως καλλωπιστικό φυτό. Στην Ελλάδα το έφεραν οι καπουτσίνοι μοναχοί της μονής του Αγίου Φραγκίσκου στην περιοχή της πρωτεύουσας, όπως μαρτυρεί ο Δ. Καμπούρογλου, μόλις το 1818. Από εδώ σιγά-σιγά διαδόθηκε σε όλη τη χώρα και εντάχθηκε βαθμιαία στην εγχώρια αγροτική παραγωγή, έγινε μάλιστα και το κύριο συστατικό αυτής της ψεύτικης «χωριάτικης» greek salad.
Αν δεχτούμε αυτό που αποτελεί κοινό μυστικό, ότι δηλαδή η «παράδοση» ενσωματώνει με αργές διαδικασίες τα φερτά υλικά, τότε τα περίπου 190 χρόνια συνύπαρξης με την ντομάτα δεν είναι μεγάλος χρόνος ή ικανός. Ωστόσο, ένα υλικό που αποδίδει καλλιεργητικά και τρέφει αποτελεσματικά, όπως η ντομάτα ή η πατάτα, εντάσσεται και αφομοιώνεται ευκολότερα στο ιθαγενές μητρώο των υλικών διατροφής.
Οι Ελληνες (ή καλύτερα οι Ελληνίδες) έχουν μια πανάρχαιη συνήθεια να φτιάχνουν γλυκίσματα διαρκείας με φρούτα, ακόμα και από εκείνα που είναι άγρια ή σοκαριστικά πικρά (τα άγρια συκαλάκια, το τρυφερό ακόμα καρύδι, το νεράντζι λόγου χάριν). Πριν από τη γενίκευση χρήσης της ζάχαρης, περίπου το 1960, οπότε λειτούργησαν τα εργοστάσια ζάχαρης από τεύτλα, τα έβραζαν στο πετιμέζι, τα έλεγαν ρετσέλια και χρησίμευαν ως γλυκά και ως συμπλήρωμα και συνοδευτικό στα νηστήσιμα φαγητά. Η ζάχαρη έδωσε διαύγεια και φως στα γλυκά του κουταλιού, αφού το σιρόπι της είναι ανοιχτόχρωμο.
Έτσι καταχωρίστηκε και το ντοματάκι στον μακρύ κατάλογο των γλυκών του κουταλιού - ή του βάζου όπως τα έλεγαν παλιότερα. Χρησιμοποιήθηκε η ήδη γνωστή από άλλα γλυκά τεχνική. Ένα φρούτο ή λαχανικό τόσο εύθραυστο όσο η ντομάτα (όπως και η κόκκινη κολοκύθα, το κολοκυθάκι, το μελιτζανάκι κ.λπ.), αφού το αποφλοιώσουν ζεματίζοντάς το, αφαιρούν τα σποράκια σχίζοντας προσεκτικά και μετά το αφήνουν για λίγο στο ασβεστόνερο. Όχι πολύ, τόσο που να μη λιώσει όταν βράσει, για να δέσει στο σιρόπι. Το πρώτο και το πιο σημαντικό είναι η επιλογή· τα ντοματάκια πρέπει να είναι στενόμακρα με όσο γίνεται μικρότερη διάμετρο. Συνήθως χρησιμοποιούν αυτό που λένε πομοντόρι, που εκτός από μακρόστενο βολικό σχήμα έχει μπόλικη ψίχα και ελάχιστα σπόρια. Το φτιάχνουν υπέροχο στην Κω και σκόρπια εδώ κι εκεί. Εκτός από την Κω, όπου το φτιάχνουν συστηματικά, θα το βρούμε πού και πού και σε άλλα μέρη, στα ράφια κάποιας χρυσοχέρας.
Έχω δοκιμάσει ντοματάκι γλυκό αρωματισμένο με αρμπαρόριζα, με γαρίφαλο και γεμιστό με ψημένα αμυγδαλάκια. Το έχω φτιάξει με άρωμα μοσχοκάρυδου. Καθένα έχει τη γευστική του ομορφιά. Δεν ξέρω να σας πω ποιο ήταν το καλύτερο.
http://www.kathimerini.gr