Η πιλοτική εφαρμογή της «κάρτας πολίτη» αποτελεί την πιο… αντιδημοφιλή ρύθμιση στο πρώτο σχέδιο νόμου Κατρούγκαλου!

Δεν είναι μόνο ότι η πρόβλεψη για την ηλεκτρονική ταυτοποίηση του πολίτη συγκεντρώνει, κατά τη δημόσια διαβούλευση, τα περισσότερα σχόλια σε σχέση με τα υπόλοιπα 35 άρθρα του σχεδίου νόμου, το οποίο αφορά κυρίως την επαναπρόσληψη των απολυμένων στο Δημόσιο, την αποκατάσταση των «διαθέσιμων» αλλά και αλλαγές στη δημόσια διοίκηση.

Στη συντριπτική τους πλειονότητα, όσοι επέλεξαν να σχολιάσουν τη ρύθμιση για την κάρτα του πολίτη τοποθετούνται αρνητικά, εκφράζοντας την πλήρη αντίθεση με αυτήν. Ξεκινούν από το αίτημα απόσυρσης και φτάνουν ως τη διατύπωση ότι αν «περάσει» και εφαρμοστεί, εκείνοι δεν θα παραλάβουν την κάρτα.

«Προσωπικά δεδομένα» και «φακέλωμα»

Οι παρεμβάσεις στη δημόσια διαβούλευση προέρχονται κυρίως από πολίτες που προτάσσουν τον κίνδυνο ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα να καταστούν αντικείμενο εκμετάλλευσης, μιλούν για ηλεκτρονικό φακέλωμα και οι περισσότεροι αναδεικνύουν το ζήτημα της προσωπικής ελευθερίας σε συνδυασμό με την ορθόδοξη χριστιανική τους πίστη.

Το βράδυ της Παρασκευής, μόλις δύο 24ωρα αφότου δόθηκε σε διαβούλευση το σχέδιο νόμου, τα σχόλια για το άρθρο που αφορά την κάρτα του πολίτη είχαν ξεπεράσει τα 440, ως επί το πλείστον με αρνητική χροιά.

Ήδη από το 2011 υπάρχει ισχύουσα ρύθμιση η οποία ορίζει ότι κάθε φορά που εγγράφεται ένας χρήστης σε μία ηλεκτρονική υπηρεσία προσδιορίζονται τα αναγνωριστικά και τα διαπιστευτήρια που θα απαιτηθούν για την παροχή αυτής της συγκεκριμένης υπηρεσίας.

Αυτή η προσέγγιση έχει αποτέλεσμα κάθε διαδικτυακός τόπος που παρέχει υπηρεσίες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης να θέτει διαφορετικές απαιτήσεις, οι οποίες δεν βοηθούν στην ανάπτυξη κοινών υποδομών, όπως της «κάρτας του πολίτη».

Έτσι, με το άρθρο 16 προστίθεται διάταξη με την οποία θεσμοθετείται η δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης διαπιστευτηρίων που έχουν εκδοθεί από άλλους φορείς σε διαφορετικές υπηρεσίες ηλεκτρονικές διακυβέρνησης.

Συγκεκριμένα παρέχεται η αναγκαία τεχνική διαλειτουργικότητα της υπηρεσίας ηλεκτρονικής διακυβέρνησης που προβλέπεται στον ν. 3979/2011 με συστήματα φορέων του δημοσίου ή και του ιδιωτικού τομέα, διαμέσου αμοιβαίως αναγνωρισμένων μέσων ηλεκτρονικής ταυτοποίησης, που σχετίζονται με βασικά μητρώα, όπως ιδίως: α) το μητρώο ταυτοτήτων, β) το μητρώο κοινωνικής ασφάλισης, γ) το φορολογικό μητρώο και δ) το δημοτολόγιο.

Έτσι, σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του σχεδίου νόμου «Εκδημοκρατισμός της διοίκησης – Καταπολέμηση Γραφειοκρατίας και Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση – Αποκατάσταση Αδικιών και άλλες διατάξεις», παρέχεται κοινή βάση για «ασφαλείς ηλεκτρονικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ πολιτών, επιχειρήσεων και δημοσίων αρχών…».

Επίσης, με τις ρυθμίσεις της παραγράφου 2 του άρθρου 16 τίθεται σε πιλοτική εφαρμογή η «κάρτα πολίτη» που θα περιλαμβάνει βασικούς αριθμούς μητρώων ως αναγνωριστικούς για την επιβεβαίωση της ταυτότητας του κατόχου της.

Με την πιλοτική εφαρμογή η «κάρτα πολίτη» αποτελεί πλέον την ηλεκτρονική ταυτότητα των δικαιούχων επιδότησης σίτισης και θα περιλαμβάνει βασικά μητρώα, δηλαδή βασικά στοιχεία, π.χ. ΑΦΜ, ΑΜΚΑ, ως αναγνωριστικά για την επιβεβαίωση της ταυτότητας του κατόχου της.

Γενικά, το υπουργείο Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης επισημαίνει ότι η «κάρτα του πολίτη» μπορεί να αποτελέσει σημαντικό εργαλείο για την καταπολέμηση της γραφειοκρατίας στις καθημερινές συναλλαγές με τη διοίκηση.

Δημοτική Αστυνομία

Βέβαια, αξίζει να σημειωθεί ότι οι εμβληματικές διατάξεις του σχεδίου νόμου αφορούν την αποκατάσταση αδικιών από ρυθμίσεις των προηγούμενων κυβερνήσεων στο πλαίσιο μνημονιακών δεσμεύσεων. Περιλαμβάνουν ανάκληση απολύσεων, αποκατάσταση δημοσίων υπαλλήλων που παραμένουν σε διαθεσιμότητα, ανασύσταση ειδικοτήτων και κλάδων που είχαν καταργηθεί. Και ως προς αυτά, «διαθέσιμοι», απολυμένοι και συνδικαλιστικοί φορείς εκτιμούν ότι το σχέδιο νόμου κινείται σε σωστή κατεύθυνση.

Δεν λείπουν όμως οι ενστάσεις για εξειδικευμένα ζητήματα, τα αιτήματα για κάλυψη υπαλλήλων που εξαναγκάστηκαν να αλλάξουν θέση για να μη χάσουν τη δουλειά τους και η διεκδίκηση ταχείας επίλυσης προβλημάτων που για χρόνια παραμένουν εκκρεμή (όπως επιτυχόντες παλαιότερων διαγωνισμών του ΑΣΕΠ που παραμένουν αδιόριστοι).

Αξίζει να σημειωθεί ότι το άρθρο 25 που αφορά την επανασύσταση της Δημοτικής Αστυνομίας συγκέντρωσε μεγάλο ενδιαφέρον για γραπτές τοποθετήσεις.

Καταγράφηκαν τα περισσότερα σχόλια -μετά την «κάρτα του πολίτη»- έχοντας αγγίξει, το βράδυ της Παρασκευής, τα 331 σχόλια. Αν και είναι θετική η αποτίμηση της προσπάθειας να δοθεί νομοθετική λύση στο πρόβλημα των δημοτικών αστυνομικών, υπάρχουν και… κόκκινες κάρτες.

Σε πλήθος παρεμβάσεων κυριαρχεί το αίτημα επανεξέτασης της ρύθμισης από το υπουργείο, ώστε να είναι εθελοντική η επιστροφή στους δήμους από όλες τις υπηρεσίες όπου έχουν τοποθετηθεί πρώην δημοτικοί αστυνομικοί. Ζητούν να δοθεί το δικαίωμα επιλογής σε όλους τους πρώην δημοτικούς αστυνομικούς -και σε όσους εντάχθηκαν στην ΕΛ.ΑΣ. αλλά και σε όσους έχουν μετακινηθεί σε θέσεις στις φυλακές, στις περιφέρειες κτλ.- είτε να παραμείνουν εκεί είτε να επιστρέψουν στη δημοτική αστυνομία.

Το ΒΗΜΑ

H Υφυπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης & Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, Εύη Χριστοφιλοπούλου, μιλάει στο netweek για τα σημαντικότερα IT Projects του Δημοσίου Τομέα στην Ελλάδα, τα οφέλη που έχει αποκομίσει το Δημόσιο από αυτά, τα μοντέλα χρηματοδότησής τους και κυρίως για τον σημαντικό ρόλο που θα παίξουν οι τεχνολογίες ICT στην αναμόρφωση της Δημόσιας Διοίκησης.

netweek: Ποια είναι τα σημαντικότερα IT projects στο Δημόσιο Τομέα που έχουν ήδη υλοποιηθεί στη χώρα μας και τα οφέλη που εκτιμάτε ότι το Δημόσιο έχει αποκομίσει από αυτά;

Εύη Χριστοφιλοπούλου: Η ατζέντα της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, εδώ και μερικά χρόνια, βρίσκεται ψηλά στις προτεραιότητες της ελληνικής κυβέρνησης. Μέσω του συντονισμού των κονδυλίων από τον κρατικό προϋπολογισμό και τους διαθέσιμους πόρους από το ΕΣΠΑ, μπορούμε να στηρίξουμε επαρκώς και να προωθήσουμε τις μεγάλες μεταρρυθμίσεις στο χώρο της τεχνολογίας πληροφοριών.

Να σας αναφέρω ενδεικτικές δράσεις όπως η δημόσια διαβούλευση, μέσω της οποίας οι πολίτες καταθέτουν τις προτάσεις και τα σχόλια τους στα σχέδια νόμων, το ΔΙΑΥΓΕΙΑ, όπου αναρτώνται όλες οι δημόσιες δαπάνες, η ιστοσελίδα της απογράφης, όπου υπάρχουν όλα τα στοιχεία για τους δημόσιους υπαλλήλους και το κόστος μισθοδοσίας τους, το taxis net όπου πλέον οι πολίτες διεκπεραιώνουν ηλεκτρονικά τις συναλλαγές τους με την εφορία, η ηλεκτρονική συνταγογράφιση που μείωσε αισθητά τη σπατάλη δημοσίου χρήματος στο χώρο της υγείας και διευκολύνει ασφαλισμένους, γιατρούς και φαρμακοποιούς, ο ιστότοπος «Ερμής» που αποτελεί την κεντρική διαδικτυακή πύλη της Δημόσιας Διοίκησης, παρέχοντας υπηρεσίες, όπως η ηλεκτρονική υπογραφή, και ενημερώνοντας πολίτες και επιχειρήσεις, το ψηφιακό φροντιστήριο που παρέχει σε μαθητές ψηφιοποιημένα παραδείγματα και ασκήσεις σε όλα τα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα και πολλά άλλα.

Ολα αυτά δεν ήταν δεδομένα πριν από πέντε χρόνια. Δημιουργήθηκαν ως απότοκος πολιτικής πρωτοβουλίας, συστηματικής δουλειάς από τα στελέχη της Δημόσιας Διοίκησης και συνεργασιών με εξειδικευμένες υπηρεσίες του ιδιωτικού τομέα. Είναι υπαρκτοί διαδικτυακοί τόποι που παρέχουν υπαρκτές υπηρεσίες, διευκολύνοντας πολίτες και επιχειρήσεις και εξοικονομούν χρόνο και χρήμα για το ελληνικό δημόσιο. Επεκτείνουμε και βελτιώνουμε όλα τα προγράμματα, ενισχύοντας το θεσμικό τους πλαίσιο και αναβαθμίζοντας την ψηφιακή υποδομή τους. Η Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση είναι εργαλείο για την απλοποίηση διαδικασιών και την αποτελεσματικότητα στη Δημόσια Διοίκηση, με πρόσβαση στη δημόσια πληροφορία από τους πολίτες και με ασφάλεια των ευαίσθητων προσωπικών τους δεδομένων.

netweek: Πόσο σημαντικό θα είναι το ΕΣΠΑ για τη χρηματοδότηση των IT Projects που πρόκειται να υλοποιηθούν στο μέλλον;

Εύη Χριστοφιλοπούλου: Ο έγκαιρος και έγκυρος σχεδιασμός της στρατηγικής και των έργων του νέου Επιχειρησιακού Προγράμματος αποτελεί άμεση προτεραιότητά μας στο Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης. Οφείλουμε να διοχετεύσουμε τους διαθέσιμους πόρους χρηματοδότησης σε έργα για τη μεταρρύθμιση της Δημόσιας Διοίκησης. Στο επιχειρησιακό πρόγραμμα 2007 – 2013, της περιόδου, δηλαδή, που τώρα ολοκληρώνεται, δεν καταφέραμε να συνδέσουμε επαρκώς τις μεταρρυθμίσεις που δρομολογήθηκαν με τους πόρους που υπήρχαν διαθέσιμοι, ως επιλέξιμες δαπάνες.

Στο νέο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα η στρατηγική του Υπουργείου μας εστιάζεται κυρίως στον εξορθολογισμό των δομών, την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού και την απλοποίηση των διαδικασιών. Δεν ξεκινάμε από το μηδέν, υπάρχει συνέχεια στη μεταρρύθμιση και το κράτος. Αξιοποιούμε τις προηγούμενες προσπάθειες και υποδομές. Αυτό που τώρα συζητάμε είναι να συνδεθούν καλύτερα τα προγράμματα που λειτουργούν απομονωμένα- ως «σιλό»- στα Υπουργεία, ώστε να διαλειτουργούν και να εξυπηρετούνται καλύτερα πολίτες και επιχειρήσεις. «Ξεπαγώνουν» και προχωρούν τα μεγάλα έργα IT.

Ενδεικτικά αναφέρω το πρόγραμμα Διαχείρισης Σχέσεων Κράτους Πολιτών (CRMS), που βρίσκεται στη φάση της αξιολόγησης προσφορών, είναι ένα σύστημα ενιαίας και ολοκληρωμένης διαχείρισης των συναλλαγών του πολίτη με τις δημόσιες υπηρεσίες, μέσω φυσικής παρουσίας, διαδικτύου και τηλεφωνικού κέντρου, καθώς και το ενιαίο σύστημα Διοίκησης του Ανθρώπινου Δυναμικού των υπηρεσιών του δημόσιου (HRMS), το οποίο τώρα ανασχεδιάζεται και εντάσσεται στη διαδικασία χρηματοδότησης και υλοποίησης του.

netweek: Ποιοι είναι οι κυριότεροι στόχοι του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Ανοικτή Διακυβέρνηση;

Εύη Χριστοφιλοπούλου: Η χώρα μας συμμετέχει ενεργά στη διεθνή πρωτοβουλία των Ηνωμένων Εθνών για την Ανοιχτή Διακυβέρνηση (Open Government Partnership - OGP), με σκοπό την προώθηση της διαφάνειας, την ενδυνάμωση των πολιτών, την καταπολέμηση της διαφθοράς και την αξιοποίηση νέων τεχνολογιών στη σύγχρονη διακυβέρνηση. Τώρα εκπονείται το εθνικό Σχέδιο Δράσης που θα κατατεθεί την άνοιξη του 2014 στο OGP.

Οι στόχοι του Σχεδίου Δράσης διαμορφώνονται έπειτα από στενή συνεργασία και ευρεία διαβούλευση με την κοινωνία των πολιτών, τους κοινωνικούς φορείς, τις ανεξάρτητες αρχές και τους πολίτες, ώστε να αναδεικνύονται τα καίρια προβλήματα και οι απαιτήσεις που αυτοί θέτουν στον δημόσιο τομέα για θέματα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Με τις νέες τεχνολογίες, η πληροφορία και τα δεδομένα είναι δημόσια και διαθέσιμα σε όλους τους πολίτες. Είμαστε υπέρ των ανοιχτών δεδομένων: δεν αρκεί ο πολίτης να γνωρίζει, πρέπει και να μπορεί να ελέγχει την πορεία του δημόσιου χρήματος.

Ετσι, εμπεδώνεται η κουλτούρα της διαφάνειας και επανακτάται η εμπιστοσύνη προς τους δημόσιους θεσμούς, το κράτος, την πολιτική και τους πολιτικούς. Με αυτόν τον τρόπο κτίζεται μια νέα σχέση πολίτη – κράτους. Ξέρετε, εκεί που λειτουργεί ορθά και αποτελεσματικά το κράτος δικαίου και υπάρχει αξιοκρατία και δικαιοσύνη, η Δημόσια Διοίκηση είναι σύμμαχος του πολίτη, όχι εχθρός του. Οραματιζόμαστε ένα δημόσιο που λειτουργεί με διαφάνεια, αποτελεσματικότητα και αξιοκρατία, είναι ευέλικτο και επιτελικό στις διαδικασίες που διεκπεραιώνει και φιλικό προς τον πολίτη.

netweek: Πόσο σημαντική πιστεύετε ότι είναι η τεχνολογία για τη διαφάνεια και την αποτελεσματική καταπολέμηση της διαφθοράς; Πόσο σημαντικός είναι για το κράτος ο ρόλος της Διαύγειας;

Εύη Χριστοφιλοπούλου: Η αξιοποίηση των δυνατοτήτων που παρέχουν οι νέες τεχνολογίες και τα προγράμματα Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης είναι ένα από τα αποτελεσματικότερα εργαλεία, που διαθέτουν οι κυβερνήσεις, προς την καταπολέμηση της διαφθοράς και την προώθηση της διαφάνειας σε όλες τις συναλλαγές του πολίτη με το κράτος και σε όλες τις δαπάνες που αφορούν σε δημόσιο χρήμα. Προς την κατεύθυνση αυτή, θεσμοί όπως το ΔΙΑΥΓΕΙΑ αποτελούν κρίσιμα βήματα εμπέδωσης της διαφάνειας.

Για να δώσουμε και στους αναγνώστες σας μια τάξη μεγέθους του «τι εστί ΔΙΑΥΓΕΙΑ»- από το 2010 που θεσμοθετήθηκε μέχρι σήμερα- έχουν ενταχθεί περισσότεροι από 3.600 φορείς, έχουν δημοσιευτεί περί τα 10.000.000 αποφάσεις, ενώ οι αναρτήσεις τις εργάσιμες ώρες αιχμής ξεπερνούν τις 2.000, τις 14.000 την ημέρα και τις 280.000 το μήνα. Προχωράμε και στη νομική του θωράκιση. Με το Ν. 4210/2013 οι αποφάσεις αποκτούν ισχύ μόνο και εφόσον αναρτηθούν, γεγονός που κατατάσσει το ΔΙΑΥΓΕΙΑ της χώρας μας, σε παγκοσμίου βεληνεκούς καινοτομία.

Σύντομα αναβαθμίζεται τεχνολογικά το ΔΙΑΥΓΕΙΑ, με ισχυρή μηχανή αναζήτησης αναρτημένων πράξεων, με τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια των δεδομένων και την πλήρη προσβασιμότητα από ΑμεΑ. Παράλληλα, εντατικοποιούνται οι έλεγχοι, σε συνεργασία με το Σώμα Επιθεωρητών - Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης (ΣΕΕΔΔ), για την εξασφάλιση πλήρους και ορθής εφαρμογής του ΔΙΑΥΓΕΙΑ από τους δημόσιους φορείς. Στόχος μας είναι η εμπέδωση της διαφάνειας σε όλη τη Δημόσια Διοίκηση.

netweek: Τι ρόλο μπορεί να παίξουν οι τεχνολογίες ICT στο σχέδιο αναμόρφωσης της Δημόσιας Διοίκησης;

Εύη Χριστοφιλοπούλου: Οι τεχνολογίες Πληροφορικής και επικοινωνιών είναι το «μέλλον τώρα». Μέσω αυτών συντονίζονται και επικοινωνούν καλύτερα και ταχύτερα σε εσωτερικό επίπεδο, οι επιμέρους δημόσιες υπηρεσίες. Ενα νέο μοντέλο Δημόσιας Διοίκησης και διεκπεραίωσης, δηλαδή, όπου ο πολίτης παύει να είναι ο κομιστής κάθε λογής πιστοποιητικών και υπεύθυνων δηλώσεων στις συναλλαγές του με το κράτος. Οι υπηρεσίες, μέσω της ψηφιακής διασύνδεσης τους (G2G - interoperability), ανταλλάσουν τις απαιτούμενες, κάθε φορά πληροφορίες, εξυπηρετώντας ταχύτερα και αποτελεσματικότερα πολίτες και επιχειρήσεις.

Αυτοί είναι οι τελικοί αποδέκτες των υπηρεσιών του κράτους. Δεν μετέχουν στην διεκπεραίωσή τους. Οι δημόσιες υπηρεσίες οφείλουν εκ των προτέρων να γνωρίζουν αν, για παράδειγμα, ο πολίτης είναι φορολογικά ενήμερος, αν είναι έγγαμος, συνταξιούχος, πολύτεκνος ή μέχρι και τις ακραίες περιπτώσεις που είδαν το φως της δημοσιότητας, αν βρίσκεται εν ζωή. Με την συστηματική εφαρμογή προγραμμάτων Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, όλες αυτές οι διαδικασίες τελούνται πλέον αυτόματα και αυτεπάγγελτα, κάτι που ήδη υπάρχει ως δυνατότητα από το νόμο.

Προς την κατεύθυνση αυτή, πυρήνας της αλλαγής είναι οι ίδιοι οι δημόσιοι υπάλληλοι. Καμία μεταρρύθμιση δεν μπορεί να προωθηθεί χωρίς την αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού. Παράλληλα, όμως, είναι απαραίτητες και οι στοχευμένες συνέργειες με τεχνικούς συμβούλους και εξειδικευμένες υπηρεσίες από τον ιδιωτικό τομέα. Είναι σημαντική η δημιουργία πολυεπίπεδων γεφυρών επικοινωνίας μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα - και στην επιλογή στελεχών και στην ανταλλαγή εξειδικευμένης γνώσης, εκατέρωθεν. Η ελληνική Δημόσια Διοίκηση διαθέτει την κρίσιμη μάζα αξιόλογων υπαλλήλων που επιμορφώνονται διαρκώς, ενώ σταδιακά εξοπλίζεται και με τα απαραίτητα έργα τεχνολογιών Πληροφορικής και επικοινωνιών. Καθημερινά κτίζουμε τη νέα Δημόσια Διοίκηση της ψηφιακής πραγματικότητας.

πηγή : netweek