«Εξώσεις» για χιλιάδες δανειολήπτες που απολαμβάνουν χωρίς να δικαιούνται τις ευεργετικές διατάξεις του νόμου Κατσέλη για την προστασίας της πρώτης κατοικίας έρχονται από τον Μάιο. Η εισαγωγή της άρσης του τραπεζικού απορρήτου για όσους θέλουν να ενταχθούν στο καθεστώς προστασίας έως το τέλος του 2018, αλλά και για εκείνους που οι αιτήσεις τους εκκρεμούν, σε συνδυασμό με το τέλος της φάμπρικας των αλλεπάλληλων αναβολών στα δικαστήρια και μια σειρά ακόμα αλλαγών που έρχονται κλείνουν τα παραθυράκια του νόμου για τους στρατηγικούς κακοπληρωτές, ώστε στο μέλλον να προχωρούν γρηγορότερα οι υποθέσεις όσων έχουν πραγματικά ανάγκη την προστασία του νόμου.
Κυβέρνηση, δανειστές αλλά και τράπεζες στοχεύουν με τις αλλαγές αυτές να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα των στρατηγικών κακοπληρωτών, τα δάνεια των οποίων αντιπροσωπεύουν περίπου το 20% των κόκκινων δανείων που υπολογίζονται στα 25 δισ. ευρώ.
Tη λήψη μιας σειράς μέτρων για την αναμόρφωση και την αυστηροποίηση του νόμου Κατσέλη επιτάσσει και η έκθεση συμμόρφωσης της Κομισιόν.
Η ελληνική κυβέρνηση έχει ήδη συμφωνήσει μια σειρά αλλαγών που εκτιμάται ότι θα κάνουν τον νόμο πιο λειτουργικό ενώ τον ερχόμενο Μάρτιο αναμένεται να γίνουν οι τελευταίες προσαρμογές σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων ώστε στη συνέχεια να πάρουν τον δρόμο για τη Βουλή και να έχουν θεσμοθετηθεί το αργότερο έως τον Μάιο. Κοινός τόπος όλων των πλευρών είναι ότι θα πρέπει να γίνεται έλεγχος σε βάθος όσων αιτούνται προστασίας από την αρχή της διαδικασίας και όχι όταν ο φάκελος φτάνει στο δικαστήριο.
Ετσι η άρση του τραπεζικού απόρρητου που θα μπορούν να ζητούν οι πιστωτές για να αναζητούν κρυμμένα περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη σε Ελλάδα και εξωτερικό όσο και ο ουσιαστικός έλεγχος του φακέλου στη Γραμματεία του Ειρηνοδικείου θα οδηγήσουν στον αποκλεισμό μεγάλου αριθμού δανειοληπτών που δεν δικαιούνται προστασία.
Από τα στοιχεία που υπάρχουν αποδεικνύεται ότι μέχρι σήμερα περισσότεροι από 20.000 δανειολήπτες ήταν αυτοί που έχουν παραιτηθεί των διαδικασιών όταν έφτασε η ημερομηνία της εκδίκασης της υπόθεσής τους. Ωστόσο, για μεγάλο χρονικό διάστημα είχαν καταφέρει να παγώσουν τις διαδικασίες και τα αναγκαστικά μέτρα εκτέλεσης εις βάρος τους. Παράλληλα περίπου το 40% με 45% των αιτήσεων που υποβάλλονται προς υπαγωγή στο καθεστώς προστασίας στο τέλος απορρίπτονται αφού οι οφειλέτες δεν πληρούν τα κριτήρια του νόμου καθυστερώντας όμως σημαντικά, λόγω της συσσώρευσης υποθέσεων στα δικαστήρια, εκείνους που πληρούν τα κριτήρια και θέλουν να τελειώνουν.
Αυστηρός έλεγχος στα οικονομικά

Κομβικό σημείο στις αλλαγές που έρχονται στον Νόμο Κατσέλη – Σταθάκη είναι η υποχρεωτική άρση του τραπεζικού απορρήτου όσων αιτηθούν ή όσων έχουν αιτηθεί υπαγωγή στον νόμο και αναμένουν ημερομηνία για την εκδίκαση της υπόθεσής τους. Δανειστές και κυβέρνηση έχουν συμφωνήσει ότι θα πρέπει οι πιστωτές να έχουν την δυνατότητα πλήρους ελέγχου της οικονομικής κατάστασης του οφειλέτη από τα πρώτα στάδια της διαδικασίας ώστε να αποκλείονται όσοι ενώ έχουν δεν πληρώνουν. Για τον σκοπό αυτό οι οφειλέτες θα παραιτούνται του δικαιώματός τους για τραπεζικό απόρρητο και οι εμπλεκόμενοι πιστωτές θα έχουν πρόσβαση και θα αναζητούν στοιχεία οικονομικής κατάστασης ακόμα και σε βάθος χρόνου.
Οι αιτήσεις θα περνούν από το μικροσκόπιο ειδικής επιτροπής που θα συσταθεί. Η άρση του απορρήτου θα ξεκινήσει από όσους θα κάνουν αίτηση υπαγωγής στον νόμο το τρέχον έτος και αμέσως μετά θα επεκταθεί και σε εκείνους των οποίων η υπόθεση εκκρεμεί.
Η λογική αυτής της αλλαγής έγκειται στο γεγονός ότι θα μπορούν να αποκλείονται εξ αρχής οι στρατηγικοί κακοπληρωτές, οι οποίοι, ενώ έχουν οφειλές, διατηρούν καταθέσεις σε πιστωτικά ιδρύματα ή διαθέτουν ακίνητη περιουσία ακόμη και εκτός Ελλάδος και την οποία αποκρύπτουν. Παράλληλα ο έλεγχος των αιτήσεων και των φακέλων που υποβάλλονται στα ειρηνοδικεία θα γίνει πιο ουσιαστικός ώστε να απορρίπτονται εξ αρχής όσοι δεν πληρούν τα κριτήρια. Μάλιστα οι εμπλεκόμενοι (τράπεζες – Δημόσιο – ιδιώτες) θα υποχρεούνται οι ίδιοι να παρέχουν τα αναγκαία έγγραφα στο δικαστήριο αντί του οφειλέτη. Σήμερα στις γραμματείες των ειρηνοδικείων γίνεται απλά ένας τυπικός έλεγχος για την πληρότητα των δικαιολογητικών του φακέλου, χωρίς να εξετάζεται αν τα στοιχεία δικαιολογούν την υποβολή αίτησης υπαγωγής στον νόμο, με αποτέλεσμα να εξασφαλίζεται προστασία μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης που παίρνει αρκετό χρόνο.

Τέλος οι αναβολές στα δικαστήρια

Τέλος θα μπει στην ιδιαίτερα προσφιλή πρακτική των αναβολών που χρησιμοποιούν οι στρατηγικοί κακοπληρωτές για να κερδίζουν χρόνο και να μην πληρώνουν τις υποχρεώσεις τους.
Στις προτάσεις στις οποίες συμφώνησαν κυβέρνηση και δανειστές προβλέπεται ότι δανειολήπτης ο οποίος έπειτα από δύο αναβολές εκδίκασης της υπόθεσής του δεν εμφανιστεί στο δικαστήριο ή ζητήσει ξανά αναβολή, θα χάνει αυτομάτως το δικαίωμα υπαγωγής στον νόμο Κατσέλη. Επιπλέον θα χάνουν το δικαίωμα της υπαγωγής στους στο νόμο Κατσέλη και την προστασία που παρέχει, και εκείνοι που στην περίπτωση ακύρωσης της ακρόασης της υπόθεσής τους δεν ζητήσουν οι ίδιοι νέα ημερομηνία ακρόασης εντός ενός μηνός.
Με την αλλαγή αυτή κυβερνητικά στελέχη εκτιμούν ότι θα κλείσει το παραθυράκι που χρησιμοποιούσαν όσοι επιτήδειοι απολάμβαναν ασυλία από τις υποχρεώσεις τους τραβώντας χρονικά τις υποθέσεις τους μέσω αναβολών.
Στην ίδια κατεύθυνση, αναμένεται να γίνει μεταφορά υποθέσεων από ειρηνοδικεία στα οποία λιμνάζουν σήμερα εκατοντάδες υποθέσεις σε όμορα, τα οποία δεν έχουν μεγάλο αριθμό υποθέσεων.
Ετσι εκτιμάται ότι δεκάδες υποθέσεις που έχουν πάρει ημερομηνίες εκδίκασης ακόμα και για μετά το 2023 θα διεκπεραιωθούν νωρίτερα.
Ο ορισμός του δικαστηρίου που θα εκδικάσει την υπόθεση θα γίνεται με βάση την κύρια κατοικία του οφειλέτη, ώστε να περιοριστεί το φαινόμενο της επιλογής άλλου δικαστηρίου από τον οφειλέτη, συνήθως με χιλιάδες υποθέσεις σε εκκρεμότητα, γεγονός που έχει οδηγήσει σε συσσώρευση αιτήσεων σε δικαστήρια της περιφέρειας. Θεσμοί και τράπεζες έχουν επισημάνει ότι η απονομή δικαιοσύνης είναι ιδιαίτερα αργή και αποτελεί βασικό εμπόδιο στην αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Οι ασυνεπείς χάνουν την ασπίδα τους

Αλλαγές έρχονται και στις προϋποθέσεις έκπτωσης δανειοληπτών από τον Νόμο Κατσέλη. Σήμερα με την κατάθεση της αίτησης προστατεύεται ο αιτών από πλειστηριασμούς και κατασχέσεις με αυτόματη αναστολή των αναγκαστικών μέτρων. Με τον τρόπο αυτό, δηλαδή, προστατεύεται αυτομάτως τόσο η πρώτη κατοικία όσο και τα υπόλοιπα περιουσιακά στοιχεία και οι καταθέσεις του έως την εκδίκαση της υπόθεσης. Σύμφωνα με τον ισχύοντα νόμο, μετά την πάροδο δύο μηνών από την κατάθεση της αίτησης του δανειολήπτη και εφόσον οι πιστωτές δεν έχουν συμβιβαστεί προδικαστικά αλλά η αίτηση είναι παραδεκτή, ο ειρηνοδίκης αποφασίζει για την εξάμηνη αναστολή των καταδιωκτικών μέτρων εναντίον του δανειολήπτη και του ορίζει το ύψος της δόσης που θα καταβάλει προς κάθε πιστωτή που έχει συμπεριλάβει στην αίτηση έως το τελικό δικαστήριο.
Εφόσον ο δανειολήπτης δεν είναι συνεπής, ο νόμος προβλέπει ότι με απόφαση δικαστηρίου μπορεί να εκπέσει της προστασίας. Με τις αλλαγές που πρόκειται να γίνουν θα προβλέπεται ότι θα παύει αυτόματα η αναστολή των αναγκαστικών μέτρων εις βάρος οφειλετών όταν διαπιστώνεται πως αν και έχουν πάρει προσωρινή απόφαση και είναι υποχρεωμένοι να πληρώνουν ελάχιστη δόση έχουν σταματήσει να πληρώνουν. Κάτι ανάλογο θα ισχύει και στην περίπτωση που παύουν να πληρώνουν και οι δανειολήπτες που έχουν πάρει οριστική απόφαση από το δικαστήριο. Η εντολή θα δίνεται ύστερα από την ειδοποίηση που θα λαμβάνει ο οφειλέτης από τους πιστωτές του απέναντι στους οποίους δεν είναι συνεπής. Εκτός προστασίας όμως θα βρίσκονται αυτόματα και όσα νοικοκυριά στο μέλλον διαπιστωθεί ότι απέκρυψαν από δόλο οικονομικά στοιχεία ή μετέβαλαν την περιουσιακή τους κατάσταση με σκοπό να αποφύγουν την εκποίηση περιουσιακών τους στοιχείων.

Ποιες θα είναι οι υποχρεώσεις των εγγυητών

Αναφορικά με τους εγγυητές, εξετάζεται το ενδεχόμενο να δοθεί η δυνατότητα απαλλαγής σε όσους εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους. Δηλαδή, ο εγγυητής θα αποδεσμεύεται εφόσον τήρησε τους όρους για τους οποίους εγγυήθηκε το δάνειο του οφειλέτη. Καμία αλλαγή όμως δεν θα προβλέπεται σύμφωνα με παράγοντες της κυβέρνησης αναφορικά με το θέμα των εγγυητών δανείων που έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμα ως προς τις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθούν. Συγκεκριμένα κάθε εγγυητής θα πρέπει να ξεκινά όλες τις αναγκαίες διαδικασίες εφόσον πληροί τους όρους για να υπαχθεί στον Νόμο Κατσέλη ώστε να μη βρεθεί υπό τον κίνδυνο να χάσει την πρώτη του κατοικία. Σήμερα αρκετοί θεωρούν ότι εφόσον ζητήσει την υπαγωγή του ο πιστωτής και η αίτηση γίνει αποδεκτή, αυτό ισχύει αυτόματα και για τον εγγυητή.
Ομως είναι λάθος, ο εγγυητής ο ίδιος θα πρέπει να κινήσει τις σχετικές διαδικασίες.
Επιπλέον, σημαντικό σημείο στις αλλαγές που έρχονται είναι και η απλοποίηση της διαδικασίας παραχώρησης της κρατικής επιδότησης που μπορεί να ορίζει το δικαστήριο σε περιπτώσεις οικονομικά ασθενέστερων οφειλετών προς τους πιστωτές τους.
Με μία υπεύθυνη δήλωση οι οφειλέτες θα μπορούν χωρίς γραφειοκρατικές διαδικασίες να παραχωρούν το δικαίωμα στις τράπεζες ή το Δημόσιο ή σε τρίτους ώστε να εισπράττουν το μέρος της επιδότησης ανάλογα με τις οφειλές και την απόφαση του δικαστηρίου. Αυτό αφορά τις περιπτώσεις οφειλετών με κύρια κατοικία αντικειμενικής αξίας 120.000 και ετήσιο εισόδημα που υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης. Σε αυτές τις περιπτώσεις το Δημόσιο μπορεί να καλύψει για διάστημα τριών ετών έως και το 95% των μηνιαίων δόσεων.

Τα ΝΕΑ

Σε χαρτοφυλάκιο ύψους 2,5 δισ. ευρώ που έχει βγάλει προς πώληση τράπεζα, το 35% είναι οφειλές δανειοληπτών που έχουν κάνει αίτηση ένταξης στον νόμο.

Το 2018 σηματοδοτεί την πλήρη απελευθέρωση της αγοράς των πωλήσεων κόκκινων δανείων, καθώς αίρεται και η τελευταία απαγόρευση για τη μεταβίβαση δανείων που συνδέονται με την πρώτη κατοικία.

Μαζί με την αγορά των πωλήσεων απελευθερώνεται ουσιαστικά και η αγορά της διαχείρισης των κόκκινων δανείων, αφού οι νέοι εντολοδόχοι των εταιρειών διαχείρισης δεν θα είναι πλέον οι τράπεζες, αλλά στην περίπτωση που το χαρτοφυλάκιο έχει μεταβιβαστεί, την κυριότητα θα έχει το fund.

Η απόκτηση ενός χαρτοφυλακίου ανακηρύσσει ουσιαστικά τους νέους αγοραστές στον ρόλο που είχε μέχρι σήμερα η τράπεζα με όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις της.

Μεταξύ των μέσων που έχουν στη διάθεσή τους είναι η πρόσβαση σε όλα τα οικονομικά και τα περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη, οι ρυθμίσεις και τα «κουρέματα» και, επιπλέον, όλο το οπλοστάσιο των δικαστικών ενεργειών – από κατασχέσεις εις χείρας τρίτων έως και πλειστηριασμούς.

Η πώληση κόκκινων δανείων αναδεικνύει σε βασικό συνομιλητή των οφειλετών, των οποίων τα δάνεια μεταβιβάζονται, τις εταιρείες διαχείρισης που θα αναλάβουν να τα διαχειριστούν. Με την κυριότητα του δανείου, τα funds αποκτούν ουσιαστικά όλα τα δικαιώματα του δανειστή και μετά την κατάργηση στα τέλη του 2017 της απαγόρευσης για την πώληση και στεγαστικών δανείων ανεξαρτήτως εάν πρόκειται για πρώτη κατοικία ή όχι, ο ρόλος τους δεν εξαντλείται στην απόκτηση οφειλών από παλιά καταναλωτικά δάνεια ή πιστωτικές κάρτες, που δεν φέρουν εξασφαλίσεις και είναι ξεχασμένα από το παρελθόν. Αντίθετα, επεκτείνεται και σε δάνεια που φέρουν προσημείωση, όπως τα στεγαστικά, ακόμη και αν ο οφειλέτης έχει κάνει αίτηση ένταξης στον νόμο Κατσέλη.

Οι εταιρείες διαχείρισης δεν λειτουργούν στη βάση της απρόσωπης προσέγγισης που ακολουθούσαν μέχρι σήμερα οι εισπρακτικές εταιρείες. Η δραστηριότητά τους δεν εξαντλείται στην ύπαρξη ενός τηλεφωνικού κέντρου, όπως συνήθως λειτουργούσαν οι εισπρακτικές εταιρείες, οι οποίες ήταν υποχρεωμένες να προτείνουν στον οφειλέτη τις λύσεις και ρυθμίσεις που επέβαλλε η τράπεζα. Οι εταιρείες διαχείρισης έχουν γραφεία και προσωπικό που δεν λειτουργεί στην ανωνυμία και δυνατότητες που τους επιτρέπουν να διαφοροποιήσουν την πρόταση ρύθμισης που θα κάνουν σε κάθε οφειλέτη ξεχωριστά, υλοποιώντας ουσιαστικά τη στρατηγική του fund που έχει αγοράσει το δάνειο. Με βάση αυτή τη στρατηγική έχουν και τη δυνατότητα να προτείνουν στον οφειλέτη λύση τύπου «αποπληρωμή της οφειλής μια και έξω» ή, αντίθετα, μια λύση πιο μεσοπρόθεσμου χαρακτήρα, δηλαδή με σταδιακή αποπληρωμή μέρους της αρχικής σε δύο, τρία, πέντε ή ακόμη και δέκα. Οι δυνατότητες για «κούρεμα» είναι αυξημένες και είναι συνάρτηση της τιμής στην οποία έχουν αγοράσει το χαρτοφυλάκιο, αλλά σε καμία περίπτωση δεν θα είναι οριζόντιες όπως έκαναν μέχρι σήμερα οι τράπεζες. Η εντύπωση που υπάρχει ότι τα funds θα «κουρέψουν» αδιακρίτως τις οφειλές όλων όσοι χρωστούν αποτελεί περισσότερο μια απλούστευση παρά μια ρεαλιστική προσέγγιση. Αντιθέτως, κάθε λύση είναι συνάρτηση και της στάσης του οφειλέτη.

Η εταιρεία διαχείρισης υποχρεούται να διαθέτει γραφεία, στα οποία θα υποδέχεται τους πελάτες της. Μπορεί επίσης να διαθέσει υπάλληλο που θα επισκεφτεί τον οφειλέτη από τον δικό του χώρο, προκειμένου να ζητήσουν το πρόβλημά του. Αν ωστόσο ο οφειλέτης δεν δείξει διάθεση συνεργασίας, τα πράγματα αλλάζουν και στην περίπτωση που διαπιστωθεί ότι πρόκειται για στρατηγικό κακοπληρωτή, μπορεί να ασκήσει όλα τα ένδικα μέσα προκειμένου να ανακτήσει όσο το δυνατόν μεγαλύτερο τμήμα της οφειλής. Από τη δεξαμενή των στρατηγικών κακοπληρωτών, οι οποίοι είναι οι πρώτοι που θα βρεθούν στο στόχαστρο των πιέσεων, θα αντληθεί άλλωστε ένα σημαντικό μέρος των εσόδων, που θα αντισταθμίσει τις μηδενικές ανακτήσεις από το υπόλοιπο των χαρτοφυλακίων, εκείνων δηλαδή που πραγματικά αδυνατούν να πληρώσουν έστω και ένα μικρό ποσό. Το εύρος του «κουρέματος» που μπορεί να εφαρμόσει –εκτός από την τιμή αγοράς– συνδέεται άρρηκτα με τη φυσιογνωμία του κάθε επενδυτικού σχήματος και του κατά πόσον λειτουργεί ως βραχυπρόθεσμος (distressed) ή πιο μακροπρόθεσμος επενδυτής. Πολλά από τα funds που ενδιαφέρονται για την ελληνική αγορά, διαθέτουν και ειδική μονάδα διαχείρισης κόκκινων δανείων, στοιχείο που τους κατατάσσει σε πιο μακροπρόθεσμους επενδυτές, δηλαδή σε εταιρείες που ενδιαφέρονται να δραστηριοποιηθούν στη χώρα μας για πιο μακρύ ορίζοντα.

Μεγαλύτερη ευελιξία

Βασική διαφορά των εταιρειών διαχείρισης είναι ότι δεν αντιμετωπίζουν το άγχος των στρες τεστ ή της αξιολόγησης των στοιχείων ενεργητικού που ταλαιπωρούν τις τράπεζες και τις υποχρεώνουν να αναζητούν άμεσες λύσεις, προκειμένου να συμμορφωθούν με τους εποπτικούς κανόνες. Πολύ περισσότερο, δεν έχουν τη δυσκαμψία των οριζόντιων λύσεων, δηλαδή των ρυθμίσεων που εφαρμόζει όλο το τραπεζικό δίκτυο για όλο το χαρτοφυλάκιο. Μια εταιρεία διαχείρισης δεν θα καλέσει ποτέ τον οφειλέτη για να τον ενημερώσει ότι η τράπεζα έβγαλε μια νέα ρύθμιση. Αντιθέτως, θα προτείνει εξατομικευμένες λύσεις για κάθε οφειλέτη με βάση την οικονομική του δυνατότητα, την περιουσιακή του κατάσταση, τηρώντας τις αρχές, όπως οι εύλογες δαπάνες διαβίωσης, βάσει των οποίων προσδιορίζεται και η ικανότητα αποπληρωμής του δανειολήπτη.

«Πακέτα» 5,5 δισ. έως τον Φεβρουάριο

Στα 5,5 δισ. ευρώ ανέρχεται το ύψος των δανείων που θα πωληθούν έως τον Φεβρουάριο από τις Τράπεζες Alpha και Πειραιώς, ενώ στα τέλη του τρίτου τριμήνου τοποθετείται η πώληση ενός ακόμη μεγάλου χαρτοφυλακίου από την Εθνική Τράπεζα, συνολικού ύψους περί τα 2,5 δισ. ευρώ. Μετά την πρόσφατη αναθεώρηση των στόχων για τη μείωση των κόκκινων δανείων έως τα τέλη του 2019, οι τέσσερις συστημικές τράπεζες έχουν δεσμευθεί ότι θα πουλήσουν συνολικά χαρτοφυλάκια ύψους 11,5 δισ. ευρώ.

Με τις προγραμματισμένες πωλήσεις δανείων ανοίγει οριστικά και η αγορά της διαχείρισης, καθώς οι δέκα εταιρείες που έχουν ήδη αδειοδοτηθεί από την Τράπεζα της Ελλάδος, θα αναλάβουν ενεργό ρόλο εισάγοντας τις νέες πρακτικές διαχείρισης, που θα υπαγορεύονται πλέον από τα επενδυτικά funds που έχουν αγοράσει τα εν λόγω δάνεια. Οι εταιρείες που έχουν ήδη αδειοδοτηθεί είναι η B2Kapital, η Cepal (σύμπραξη της Alpha Bank και της Centerbridge), η DVO1 Asset Managent, η FPS (θυγατρική της Eurobank), η ΘΕΑ Αρτεμις (θυγατρική της Τράπεζας Αττικής και της Algridge), η Independent Portfolio Asset Management (θυγατρική της Alvarez & Marshal που εξειδικεύεται στη διαχείριση προβληματικών δανείων μικρομεσαίων επιχειρήσεων), η Pillarstone (σύμπραξη του KKR, της Alpha και της Eurobank, που επίσης δραστηριοποιείται στον τομέα των επιχειρήσεων), η QQuant, η Resolute Asset Management και η UCI.

Τον χορό των πωλήσεων είχε ανοίξει το 2017 η Eurobank, μεταβιβάζοντας χαρτοφυλάκιο ύψους 1,5 δισ. ευρώ στην εταιρεία Intrum, καθώς και η Τράπεζα Αττικής προχωρώντας στην πώληση χαρτοφυλακίου 1,3 δισ. ευρώ στην εταιρεία Aldridge. Για το 2018 τον γύρο των πωλήσεων ανοίγει πρώτη η Alpha Bank, μεταβιβάζοντας χαρτοφυλάκιο μη εξυπηρετούμενων δανείων ύψους 2,5 δισ. ευρώ (με την επωνυμία «Venus»). Οι μη δεσμευτικές προσφορές υποβλήθηκαν λίγο πριν από την εκπνοή του 2017 και οι δεσμευτικές προσφορές αναμένονται το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιανουαρίου και σύμφωνα με πληροφορίες στη δεύτερη φάση έχουν περάσει τρία επενδυτικά funds.

Τη σκυτάλη στις πωλήσεις κόκκινων δανείων παίρνει εντός του Ιανουαρίου και η Τράπεζα Πειραιώς, δρομολογώντας τη μεταβίβαση του χαρτοφυλακίου μη εξυπηρετούμενων δανείων ύψους 1,5 δισ, ευρώ με την επωνυμία «Arctos». Θα ακολουθήσει η πώληση επίσης από την Τράπεζα Πειραιώς του πακέτου δανείων με εξασφαλίσεις υπό την ονομασία «Ameba», που περιλαμβάνει δάνεια περίπου 110 μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ύψους 1,5 δισ. ευρώ.

Στα 3 ευρώ δάνειο των 100 ευρώ

Οι τιμές που προσφέρονται από τα funds κυμαίνονται σήμερα μεταξύ 1,5% έως και 3% της ονομαστικής αξίας του δανείου. Ετσι ένα δάνειο ονομαστικής αξίας, δηλαδή αρχικού κεφαλαίου, 100 ευρώ πωλείται μόλις στο 1,5 ή στα 3 ευρώ.

Η τιμή είναι συνάρτηση της ποιότητας του πωλούμενου χαρτοφυλακίου, δηλαδή του κατά πόσον έχει εξασφαλίσεις, και του χρόνου που το δάνειο βρίσκεται σε καθυστέρηση. Είναι έτσι σαφές ότι καθώς προς πώληση θα βγουν και δάνεια που θα έχουν και εξασφαλίσεις, π.χ. μικρά επιχειρηματικά, οι τιμές θα αυξηθούν προσεγγίζοντας το 15% – 20%.

Σε αυτήν τη φάση τα προς πώληση χαρτοφυλάκια περιλαμβάνουν δάνεια χωρίς εξασφαλίσεις, που βρίσκονται σε καθυστέρηση για τουλάχιστον μία δεκαετία ή ακόμη περισσότερο, στοιχείο που ερμηνεύει και τις χαμηλές τιμές που προσφέρει η αγορά. Για τον ίδιο λόγο το οριζόντιο «κούρεμα» που προτείνουν οι τράπεζες προς τους εν λόγω οφειλέτες είναι υψηλό και όπως προκύπτει από τις επιστολές που έχουν στείλει προς τους εν λόγω δανειολήπτες, ξεκινάει από 70% και φθάνει έως και το 95%. Να σημειωθεί ότι σε ανάλογα επίπεδα και συγκεκριμένα στο 3% είχε διαμορφωθεί η τιμή που είχε πετύχει η Eurobank κατά την πώληση του χαρτοφυλακίου μη εξυπηρετούμενων δανείων ονομαστικής αξίας 1,5 δισ. ευρώ και συνολικής αξίας μαζί με τους τόκους 2,5 δισ. ευρώ στην Intrum, αποκομίζοντας από τη συναλλαγή έσοδα 45 εκατ. ευρώ.

Το «κούρεμα» έως και 95% που προτάθηκε από τη Eurobank λίγο πριν από την πώληση του χαρτοφυλακίου όσο και αυτό που προτείνει η Alpha Bank, δεν σημαίνει ότι θα αποτελέσει και την πολιτική που θα εφαρμόσουν για τα συγκεκριμένα χαρτοφυλάκια οι εταιρείες διαχείρισης. Σε κάθε περίπτωση, όμως, ο χαμηλός βαθμός ανταπόκρισης των δανειοληπτών στην πρόταση που απηύθυνε η τράπεζα, επηρεάζει την τιμή που διαμορφώνεται από τα funds, που αξιολογούν ότι τα έσοδα που μπορούν να ανακτηθούν από το συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο είναι χαμηλά και δεν θα ξεπεράσουν το 5%, περίπου.

Σε αντίθεση με την τράπεζα, η εταιρεία διαχείρισης μπορεί να εφαρμόσει πολιτική σταδιακής ανάκτησης, δηλαδή ρύθμισης της οφειλής, αφού προηγουμένως έχει «κουρέψει» ένα σημαντικό ποσοστό του αρχικού κεφαλαίου. Η συνήθης πρακτική είναι η όποια ρύθμιση να εφαρμόζεται στο αρχικό κεφάλαιο, αφαιρώντας δηλαδή το σύνολο των τόκων και των επιβαρύνσεων. Ανάλογα με το κατά πόσον η στρατηγική του fund είναι βραχυπρόθεσμη ή πιο μεσομακροπρόθεσμη, το προτεινόμενο «κούρεμα» μπορεί να είναι χαμηλότερο από αυτό που προσφέρθηκε να κάνει η τράπεζα, αλλά οι όροι ρύθμισης να είναι ευνοϊκότεροι, δηλαδή να επιτρέπουν τη σταδιακή αποπληρωμή.

Πηγή Καθημερινή