Στο κόστος μιας πιθανής εξόδου της Ελλάδας από το Ευρώ αναφέρθηκε, σε ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο του ο Ζαν Πιζανί-Φερί, στο Project Syndicate.

Σε κάθε διαπραγμάτευση, μια βασική μεταβλητή που επηρεάζει τη συμπεριφορά των πρωταγωνιστών, γράφει ο διάσημος οικονομολόγος, είναι το κόστος της αποτυχίας για τα δύο μέρη. Στη συγκεκριμένη διαπραγμάτευση το ζήτημα είναι “το κόστος της εξόδου της Ελλάδας («Grexit») από την ευρωζώνη - μια προοπτική που συζητήθηκε ευρέως στα μέσα μαζικής ενημέρωσης σε όλη την πρόσφατη διαπραγμάτευση, με εικασίες γύρω από τη στάση των διαφόρων παραγόντων, ιδιαίτερα της ελληνικής και της γερμανικής κυβέρνησης.

Από την πλευρά της Ελλάδας, η έξοδος από το ευρώ θα προκαλούσε μεγάλη αναστάτωση, γεγονός που εξηγεί γιατί υπάρχει πολύ μικρή υποστήριξη για αυτό στη χώρα. Αλλά τι γίνεται με το κόστος ενός Grexit για την υπόλοιπη ευρωζώνη; Από τότε που το ζήτημα τέθηκε για πρώτη φορά το 2011-2012, υπήρξαν δύο αντίθετες απόψεις”.

Σύμφωνα με την μία άποψη - που ονομάστηκε η θεωρία του ντόμινο - “αν η Ελλάδα βγει, οι αγορές θα αρχίσουν αμέσως να αναρωτιούνται ποιος θα είναι ο επόμενος” και η μοίρα των άλλων χωρών θα τεθεί υπό αμφισβήτηση, όπως συνέβη κατά τη διάρκεια των νομισμάτων κρίσεων της Ασίας το1997-98 ή την Ευρωπαϊκή κρίση χρέους στην περίοδο 2010-2012”. Μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να επιφέρει ακόμα και τη διάλυση της ευρωζώνης.

“Η άλλη άποψη - που συχνά αποκαλείται η θεωρία του έρματος - ισχυρίζεται ότι η ευρωζώνη θα στην πραγματικότητα θα ενισχυόταν με την απόσυρση της Ελλάδας. Η νομισματική ένωση θα πρέπει να απαλλαγεί από ένα επαναλαμβανόμενο πρόβλημα, και μια απόφαση της ευρωζώνης να επιτρέψει ή να καλέσει την Ελλάδα να φύγει, θα ενίσχυε την αξιοπιστία των κανόνων της”. Καμία χώρα, όπως υποστηρίζει η δεύτερη άποψη, δε θα τολμούσε να εκβιάσει τους εταίρους της πια, γράφει ο Πιζανί-Φερί, που υποστηρίζει ότι το 2012, η θεωρία του ντόμινο φαινόταν αρκετά ρεαλιστική και οι πιστώτριες χώρες εγκατέλειψαν την επιλογή του Grexit.

Σήμερα, όμως, η κατάσταση είναι διαφορετική. Η ένταση στις αγορές έχει μειωθεί σημαντικά: Η Ιρλανδία και η Πορτογαλία δεν βρίσκονται πλέον στο πλαίσιο των προγραμμάτων βοήθειας, το χρηματοπιστωτικό σύστημα της ευρωζώνης ενισχύθηκε από την απόφαση προς μια τραπεζική ένωση και υπάρχουν πια μέσα για την διαχείριση κρίσεων. Μια αλυσιδωτή αντίδραση από ένα Grexit θα ήταν πολύ λιγότερο πιθανή.

Όμως σύμφωνα με τον Πιζανί-Φερί, όλα αυτά δεν σημαίνουν ότι η απώλεια δε θα είχε συνέπειες. Υπάρχουν τρεις λόγοι για τους οποίους ένα Grexit θα μπορούσε ακόμα να αποδυναμώσει σοβαρά τη νομισματική ένωση της Ευρώπης. Πρώτον, μια ελληνική έξοδος θα διέψευδε την σιωπηρή παραδοχή ότι η συμμετοχή στο ευρώ είναι αμετάκλητη. Κάθε έξοδος από την ευρωζώνη θα αύξανε την πεποίθηση ότι άλλες χώρες μπορεί, αργά ή γρήγορα, να ακολουθήσουν. “Δεύτερον, η έξοδος θα δικαίωνε όσους θεωρούν το ευρώ είναι απλώς μια ενισχυμένη συναλλαγματική ισοτιμία και όχι πραγματικό νόμισμα. Ο οικονομικός κατακερματισμός έχει υποχωρήσει, αλλά δεν εξαφανίστηκε, πράγμα που σημαίνει ότι ένα δάνειο σε μια εταιρεία στην Αυστρία δεν έχει ακριβώς το ίδιο επιτόκιο όσο ένα δάνειο προς την ίδια εταιρεία στην Ιταλία. Οι επικριτές όπως ο Γερμανός οικονομολόγος Χανς Βέρνερ Ζιν παρακολουθούν στενά την έκθεση σε κίνδυνους διάλυσης.”

Ο Πιζανί-Φερί υποστηρίζει μεταξύ άλλων ότι “οι Ευρωπαίοι πολίτες είναι βέβαιο ότι θα ανταποκρινόταν στην αποχώρηση μιας χώρας (ή απέλαση) από την ευρωζώνη, βλέποντας το νόμισμα με διαφορετικό τρόπο. Οι ντόπιοι και ξένοι επενδυτές θα εξέταζαν προσεκτικά εάν η αξία ενός περιουσιακού στοιχείου θα επηρεαζόταν από μια πιθανή διάλυση της νομισματικής ένωσης. Οι κυβερνήσεις θα γινόταν πιο καχύποπτες ως προς τους κινδύνους στους οποίους θα μπορούσαν να τους εκθέσουν οι εταίροι τους. Και με τη σειρά της, η καχυποψία θα γινόταν μη αναστρέψιμη και θα αντικαθιστούσε την πίστη στην μη αναστρεψιμότητα της ευρωζώνης.

Τέλος, γράφει ο Πιζανί-Φερί πρώην επικεφαλής του think tank Bruegel, μια έξοδος θα ανάγκαζε τους Ευρωπαίους πολιτικούς να επισημοποιήσουν τους μέχρι τώρα άγραφους και αδιευκρίνιστους κανόνες για 'ένα διαζύγιο'. Ένα Grexit θα όριζε τους κανόνες περιγράφοντας τι αξίζει το ευρώ, ανάλογα με το ποιος το κατέχει, που και υπό ποια μορφή. Στην πραγματικότητα, αυτό δεν θα έβγαζε απλώς τον κίνδυνο διάσπασης από τη σφαίρα της φαντασίας αλλά θα τον έκανε και συγκεκριμένο. “Τίποτα από τα παραπάνω δεν σημαίνει ότι τα μέλη της ευρωζώνης θα πρέπει να είναι έτοιμα να πληρώσουν οποιοδήποτε κόστος για να κρατήσουν την Ελλάδα εντός της ευρωζώνης. Αυτό προφανώς θα ισοδυναμούσε με παραίτηση. Αλλά δεν θα πρέπει να τρέφουν και αυταπάτες, καταλήγει το άρθρο για το ότι μπορεί να υπάρξει ευτυχισμένο Grexit, καταλήγει ο γνωστός καθηγητής.

thetoc.gr